Chương 1: Lịch sử phát triển của vi xử lí
Vi xử lí là sự kết hợp của 2 kĩ thuật công nghệ quan trọng nhất: đó là máy tính dùng kĩ thuật số và các mạch điện tử
Chöông 1
I. Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù:
1. Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
2. Chöùc naêng cuûa Vi xöû lyù.
3. Maùy vi tính.
4. Naêng löïc cuûa maùy vi tính.
II. Caùc khaùi nieäm cô baûn veà caáu truùc cuûa vi xöû lyù:
1. Chieàu daøi töø döõ lieäu.
2. Khaû naêng truy xuaát boä nhôù.
3. Toác ñoä laøm vieäc cuûa vi xöû lyù.
4. Caùc thanh ghi cuûa vi xöû lyù.
5. Caùc leänh cuûa vi xöû lyù.
6. Caùc kieåu truy xuaát boä nhôù.
7. Caùc maïch ñieän giao tieáp cuûa vi xöû lyù.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
I. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN VI XÖÛ LYÙ:
1. Lòch söû phaùt trieån vi xöû lyù:
Vi xöû lyù laø söï keát hôïp cuûa 2 kyõ thuaät coâng ngheä quan troïng nhaát: ñoù laø maùy tính duøng kyõ
thuaät soá (Digital computer) vaø caùc maïch vi ñieän töû. Hai coâng ngheä naøy keát hôïp laïi vôùi nhau vaøo
naêm 1970, sau ñoù caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ cheá taïo ra vi xöû lyù (Microprocessor).
Maùy tính soá laø caùc maïch ñieän xöû lyù tín hieäu daïng soá ñöôïc ñieàu khieån bôûi chöông trình, coù
theå laøm nhöõng coâng vieäc maø con ngöôøi mong muoán. Chöông trình seõ ñieàu khieån caùc maïch ñieän
soá caùch di chuyeån vaø xöû lyù döõ lieäu (data) baèng caùch ñieàu khieån caùc maïch logic soá hoïc, caùc boä
nhôù (memory), caùc thieát bò xuaát / nhaäp (Input/output). Caùch thöùc caùc maïch ñieän logic cuûa maùy
tính soá keát hôïp laïi vôùi nhau taïo thaønh caùc maïch logic soá hoïc, caùc vi maïch nhôù vaø caùc thieát bò
xuaát / nhaäp ñöôïc goïi laø caáu truùc.
Vi xöû lyù coù caáu truùc gioáng nhö maùy tính soá vaø coù theå xem noù laø maùy tính soá vì caû hai ñeàu
tính toaùn döôùi söï ñieàu khieån cuûa chöông trình.
Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc vi maïch ñieän töû vì vi xöû
lyù laø vi maïch ñieän töû cheá taïo theo coâng ngheä LSI (large scale integrated) cho ñeán VLSI (very
large scale integrated).
Vôùi söï khaùm phaù ra transistor vaø phaùt trieån cuûa coâng ngheä cheá taïo vi maïch SSI, MSI, maùy
tính vaãn coøn laø moät nhoùm goàm nhieàu IC keát hôïp laïi vôùi nhau, cho ñeán thaäp nieân 70, vôùi söï phaùt
trieån cuûa coâng ngheä LSI, caáu truùc maùy tính ñöôïc ruùt goïn bôûi caùc nhaø thieát keá vaø ñöôïc cheá taïo
thaønh moät IC duy nhaát ñöôïc goïi laø vi xöû lyù (microprocessor).
Vi xöû lyù keát hôïp vôùi caùc thieát bò khaùc taïo ra caùc maùy tính coù khaû naêng tính toaùn raát lôùn
nhö maùy vi tính vaø coù theå taïo ra caùc saûn phaåm khaùc caùc maùy ñieän thoaïi, caùc toång ñaøi ñieän thoaïi,
caùc heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng...
Vi xöû lyù ñaàu tieân coù khaû naêng xöû lyù 4 bit döõ lieäu, caùc vi xöû lyù naøy coù toác ñoä xöû lyù raát
chaäm, caùc nhaø thieát keá caûi tieán thaønh vi xöû lyù 8bit, sau ñoù laø vi xöû lyù 16 bit vaø 32 bit. Söï phaùt
trieån veà dung löôïng caùc bit cuûa vi xöû lyù laøm taêng theâm soá löôïng caùc leänh ñieàu khieån vaø caùc leänh
tính toaùn phöùc taïp.
2. Chöùc naêng cuûa xöû lyù
Vi xöû lyù duøng caùc coång logic gioáng nhö caùc coång logic ñöôïc söû duïng trong ñôn vò xöû lyù
trung taâm (central procecessing unit) cuûa maùy tính soá. Do caáu truùc gioáng nhö CPU vaø ñöôïc xaây
döïng töø caùc maïch vi ñieän töû neân coù teân laø vi xöû lyù: microprocessor. Gioáng nhö CPU,
microprocessor coù caùc maïch ñieän töû cho vieäc ñieàu khieån döõ lieäu (data) vaø tính toaùn döõ lieäu döôùi
söï ñieàu khieån cuûa chöông trình. Ngoaøi ra microprocessor laø moät ñôn vò xöû lyù döõ lieäu.
Coâng vieäc xöû lyù döõ lieäu laø chöùc naêng chính cuûa vi xöû lyù. Vieäc xöû lyù döõ lieäu bao goàm tính
toaùn vaø ñieàu khieån döõ lieäu. Vieäc tính toaùn ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc maïch ñieän logic ñöôïc goïi laø
ñôn vò xöû logic soá hoïc (arithmetic logic unit: ALU ) coù theå thöïc hieän caùc pheùp toaùn nhö Add,
Subtract, And, Or, Compare, Increment, Decrement.
ALU khoâng theå thöïc hieän moät pheùp toaùn maø khoâng coù döõ lieäu, ví duï ALU coäng 2 döõ lieäu
vôùi nhau thì 2 döõ lieäu phaûi ñaët ñuùng vò trí tröôùc khi coäng. ALU khoâng theå thöïc hieän vieäc chuyeån
döõ lieäu töø nôi naøy ñeán nôi khaùc. Ñeå ALU coù döõ lieäu cho vieäc xöû lyù thì ngoaøi maïch ñieän ALU, vi
2
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
xöû lyù coøn coù caùc maïch ñieän logic khaùc ñeå ñieàu khieån döõ lieäu. Caùc maïch ñieän logic ñieàu khieån
döõ lieäu seõ di chuyeån döõ lieäu vaøo ñuùng vò trí ñeå khoái ALU xöû lyù döõ lieäu. Sau khi thöïc hieän xong,
khoái ñieàu khieån seõ di chuyeån döõ lieäu ñeán baát cöù nôi naøo mong muoán.
Ñeå xöû lyù döõ lieäu, vi xöû lyù phaûi ñieàu khieån caùc maïch logic, ñeå vi xöû lyù ñieàu khieån caùc maïch
logic thì caàn phaûi coù chöông trình. Chöông trình laø taäp hôïp caùc leänh ñeå xöû lyù döõ lieäu thöïc hieän
töøng leänh ñaõ ñöôïc löu tröõ trong boä nhôù, coâng vieäc thöïc hieän leänh bao goàm caùc böôùc nhö sau:
ñoùn leänh töø boä nhôù, sau ñoù caùc maïch logic ñieàu khieån seõ giaûi maõ leänh vaø sau cuøng thì caùc maïch
logic ñieàu khieån seõ thöïc hieän leänh sau khi maõ giaûi maõ.
Do caùc leänh löu tröõ trong boä nhôù neân coù theå thay ñoåi caùc leänh neáu caàn. Khi thay ñoåi caùc
leänh cuûa vi xöû lyù töùc laø thay ñoåi caùch thöùc xöû lyù döõ lieäu. Caùc leänh löu tröõ trong boä nhôù seõ quyeát
ñònh coâng vieäc maø vi xöû lyù seõ laøm.
Toùm taét: Chöùc naêng chính cuûa vi xöû lyù laø xöû lyù döõ lieäu. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy vi xöû lyù phaûi coù
caùc maïch logic cho vieäc xöû lyù vaø ñieàu khieån döõ lieäu vaø caùc maïch logic ñieàu khieån. Caùc maïch logic
xöû lyù seõ di chuyeån döõ lieäu töø nôi naøy sang nôi khaùc vaø thöïc hieän caùc pheùp toaùn treân döõ lieäu, maïch
logic ñieàu khieån seõ quyeát ñònh maïch ñieän naøo cho vieäc xöû lyù döõ lieäu. vi xöû lyù thöïc hieän moät leänh
vôùi trình töï nhö sau: ñoùn leänh töø boä nhôù, tieáp theo maïch logic ñieàu khieån seõ giaûi maõ leänh ñeå xem
leänh ñoù yeâu caàu vi xöû lyù thöïc hieän coâng vieäc gì, sau ñoù vi xöû lyù seõ thöïc hieän ñuùng coâng vieäc cuûa
leänh ñaõ yeâu caàu, quaù trình naøy ñöôïc goïi laø chu kyø ñoùn - vaø - thöïc hieän leänh (fetch / execute cycle).
Ngoaøi chöùc naêng ñoùn vaø thöïc hieän leänh, caùc maïch logic ñieàu khieån coøn ñieàu khieån caùc
maïch ñieän giao tieáp beân ngoaøi keát noái vôùi vi xöû lyù. vi xöû lyù caàn phaûi coù söï trôï giuùp cuûa caùc
maïch ñieän beân ngoaøi. Caùc maïch ñieän duøng ñeå löu tröõ leänh ñeå vi xöû lyù xöû lyù ñöôïc goïi laø boä nhôù,
caùc maïch ñieän giao tieáp ñeå di chuyeån döõ lieäu töø beân ngoaøi vaøo beân trong vi xöû lyù vaø xuaát döõ
lieäu töø beân trong vi xöû lyù ra ngoaøi ñöôïc goïi laø caùc thieát bò I/O hay caùc thieát bò ngoaïi vi.
3. Maùy vi tính (Microcomputer):
Vi xöû lyù laø moät IC chuyeân veà xöû lyù data vaø ñieàu khieån coøn maùy vi tính laø moät heä thoáng
maùy tính hoaøn chænh ñöôïc xaây döïng töø moät vi xöû lyù. Maùy vi tính hoaøn chænh bao goàm moät vi xöû
lyù, boä nhôù vaø caùc coång I/O.
Sô ñoà khoái cuûa moät heä thoáng maùy vi tính nhö hình 1-1:
Disk
Video
keyboard
CPU Disk
and IO controller
CPU Video
μP U Disk
A
clock Graphic
R
T
Microcomputer bus
Power supply
Hình 1-1. Caáu truùc cuûa moät maùy vi tính.
3
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
Maùy vi tính toå chöùc theo card bao goàm: CPU card, card boä nhôù RAM, card ñieàu khieån ñóa,
card ñieàu khieån maøn hình, ngoaøi ra maùy vi tính coøn coù maøn hình video, baøn phím...
Taát caû caùc card trong maùy vi tính ñöôïc keát noái vôùi vi xöû lyù thoâng qua bus, bus bao goàm
nhieàu ñöôøng tín hieäu ñeå phaân bieät vaø xöû lyù caùc card khaùc nhau.
Trong card CPU coù maïch taïo xung Clock duøng ñeå taïo ra tín hieäu clock cho vi xöû lyù. Card
CPU coøn coù caùc IC giao tieáp ñeå naâng cao khaû naêng giao tieáp cuûa CPU.
Boä nhôù ROM duøng ñeå löu tröõ caùc leänh cuûa chöông trình ñeå cho pheùp naïp caùc chöông trình
töø ñóa meàm.., card boä nhôù RAM bao goàm caùc IC RAM ñeå vi xöû lyù löu tröõ chöông trình vaø döõ
lieäu khi xöû lyù. Trong card boä nhôù coù phaàn xuaát nhaäp data noái tieáp UART ( Universal
asynchronous reciever - transmitter ), hai khoái naøy coù theå taùch rôøi. UART duøng ñeå chuyeån ñoåi
döõ lieäu song song thaønh noái tieáp ñeå maùy vi tính coù theå giao tieáp vôùi maùy in, caùc modem, vaø caùc
thieát bò ñieàu khieån khaùc.
Ñeå giao tieáp vôùi maøn hình video caàn phaûi coù card video, beân caïch caùc IC giao tieáp vôùi bus
cuûa vi xöû lyù coøn coù caùc IC ñieàu khieån maøn hình Video. Maøn hình Video duøng ñeå hieån thò noäi
dung cuûa moät vuøng nhôù ñaëc bieät trong boä nhôù RAM do ñoù Card video coù caùc IC RAM.
Khoái nguoàn cung caáp ñieän cho taát caû caùc heä thoáng.
4. Naêng löïc cuûa vi xöû lyù:
Khi noùi ñeán naêng löïc cuûa vi xöû lyù coù nghóa laø noùi ñeán khaû xöû lyù data, coù 3 thoâng soá ñeå
ñaùnh naêng löïc cuûa vi xöû lyù:
♦ Chieàu daøi cuûa töø data cuûa vi xöû lyù.
♦ Soá löôïng caùc oâ nhôù maø vi xöû lyù coù theå truy xuaát ñöôïc.
♦ Toác ñoä maø vi xöû lyù coù theå thöïc hieän moät leänh.
Caùc vi xöû lyù thöôøng ñöôïc so saùnh vôùi nhau thoâng qua ñoä daøi caùc töø data, moãi moät vi xöû lyù
laøm vieäc vôùi caùc töø döõ lieäu coù ñoä daøi coá ñònh. Ñoä daøi töø döõ lieäu cuûa caùc vi xöû lyù bao goàm: 4 bit,
8 bit, 16 bit, 32 bit vaø saép tôùi laø 64 bit. Töø döõ lieäu thöôøng ñöôïc söû duïng laø 8 bit töông vôùi moät
byte.
Moät thoâng soá thöôøng ñeå ñaùnh giaù naêng löïc cuûa vi xöû lyù laø dung löôïng boä nhôù döõ lieäu maø vi
xöû lyù coù theå truy xuaát, trong tröôøng hôïp naøy ñoä daøi cuûa töø döõ lieäu cuõng ñoùng moät vai troø quan
troïng khi so saùnh. Ñoä daøi cuûa töø döõ lieäu trong boä nhôù baèng vôùi ñoä daøi cuûa töø döõ lieäu trong vi xöû
lyù, ví duï vi xöû lyù 4 bit thì töø döõ lieäu löu tröõ trong boä nhôù seõ coù ñoä daøi laø 4 bit.
Moãi moät töø döõ lieäu trong boä nhôù ñöôïc chæ ñònh bôûi moät ñòa chæ (Address), vi xöû lyù muoán
truy xuaát döõ lieäu cuûa oâ nhôù naøo phaûi taïo ra ñòa chæ cuûa oâ nhôù ñoù. Vi xöû lyù coù khaû naêng giao tieáp
vôùi boä nhôù coù dung löôïng caøng lôùn thì vi xöû lyù ñoù caøng maïnh.
Thoâng soá thöù 3 laø toác ñoä xöû lyù moät leänh cuûa vi xöû lyù ñöôïc ñaùnh giaù qua taàn soá xung clock
cung caáp cho vi xöû lyù laøm vieäc. Vi xöû lyù coù taàn soá laøm vieäc caøng lôùn thì toác ñoä xöû lyù caøng
nhanh.
II. CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN VEÀ CAÁU TRUÙC CUÛA VI XÖÛ LYÙ:
1. Chieàu daøi töø döõ lieäu:
4
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
Vi xöû lyù ñaàu tieân coù chieàu daøi töø döõ lieäu laø 4 bit, tieáp theo laø caùc vi xöû lyù 8 bit, 16 bit, 32
bit vaø 64 bit. Moãi vi xöû lyù coù chieàu daøi töø döõ lieäu khaùc nhau seõ coù moät khaû naêng öùng duïng khaùc
nhau, caùc vi xöû lyù coù chieàu daøi töø döõ lieäu lôùn, toác ñoä laøm vieäc nhanh, khaû naêng truy xuaát boä nhôù
lôùn ñöôïc duøng trong caùc coâng vieäc xöû lyù döõ lieäu, ñieàu khieån phöùc taïp, caùc vi xöû lyù coù chieàu daøi
töø döõ lieäu nhoû hôn, khaû naêng truy xuaát boä nhôù nhoû hôn, toác ñoä laøm vieäc thaáp hôn ñöôïc söû duïng
trong caùc coâng vieäc ñieàu khieån vaø xöû lyù ñôn giaûn, chính vì theá caùc vi xöû lyù naøy vaãn toàn taïi.
Caùc vi xöû lyù 16 bit, 32 bit ñöôïc söû duïng raát nhieàu trong maùy tính. Maùy vi tính ñaàu tieân cuûa
IBM söû duïng vi xöû lyù 8088 vaøo naêm 1981. Caáu truùc beân trong cuûa vi xöû lyù 8088 coù theå xöû lyù caùc
töø döõ lieäu 16 bit, nhöng bus döõ lieäu giao tieáp beân ngoaøi chæ coù 8 bit. Do caáu truùc beân trong 16 bit
neân caùc maùy tính PC söû duïng boä vi xöû lyù 8088 coù theå töông thích vôùi caùc maùy tính môùi söû duïng
caùc vi xöû lyù 16 bit: 286, hoaëc caùc vi xöû lyù 32 bit: 386, 486 vaø boä vi xöû lyù Pentium.
Haàu heát caùc öùng duïng ñöôïc ñieàu khieån bôûi maùy tính toát hôn nhieàu so vôùi vi xöû lyù vaø tuøy
theo yeâu caàu ñieàu khieån maø choïn ñieàu khieån baèng maùy tính hay ñieàu khieån baèng vi xöû lyù. Caùc
lónh vöïc ñieàu khieån baèng vi xöû lyù nhö: coâng nghieäp, khoa hoïc, y hoïc... Moät lónh vöïc ñieàu khieån
phöùc taïp laø robot khi ñoù caùc boä vi xöû lyù 16 bit vaø 32 bit laø thích hôïp. Tuøy theo yeâu caàu ñoä phöùc
taïp maø choïn boä vi xöû lyù thích hôïp.
Vi xöû lyù 32 bit laø söï phaùt trieån cuûa vi xöû lyù 16 bit vaø öùng duïng ñaàu tieân cuûa caùc vi xöû lyù 32
bit laø caùc maùy tính 32 bit. Caùc vi xöû lyù 32 bit coù khaû naêng laøm vieäc nhanh hôn vì moãi laàn laáy döõ
lieäu töø boä nhôù vi xöû lyù coù theå laáy moät laàn 4 byte, trong khi ñoù caùc vi xöû lyù 8 bit thì phaûi laøm 4
laàn, vôùi vi xöû lyù 16 bit phaûi thöïc hieän 2 laàn. Vaäy neáu so vôùi vi xöû lyù 8 bit thì vi xöû lyù 32 bit coù
toác ñoä taêng gaáp 4, vôùi vi xöû lyù 16 bit thì toác ñoä vi xöû lyù 32 bit taêng gaáp ñoâi. Ñeå taêng toác ñoä laøm
vieäc cuûa vi xöû lyù laø muïc tieâu haøng ñaàu cuûa caùc nhaø cheá taïo vi xöû lyù.
2. Khaû naêng truy xuaát boä nhôù:
Dung löôïng boä nhôù maø vi xöû lyù coù theå truy xuaát laø moät phaàn trong caáu truùc cuûa vi xöû lyù.
Caùc vi xöû lyù ñaàu tieân bò giôùi haïn veà khaû naêng truy xuaát boä nhôù: vi xöû 4004 coù 14 ñöôøng ñòa chæ
neân coù theå truy xuaát ñöôïc 214 = 16.384 oâ nhôù, vi xöû lyù 8 bit coù 16 ñöøng ñòa chæ neân coù theå truy
xuaát ñöôïc 216 = 65.536 oâ nhôù, vi xöû lyù 16 bit coù 20 ñöôøng ñòa chæ neân coù theå truy xuaát 220 =
1.024.000 oâ nhôù, vi xöû lyù 32 bit nhö 386 hay 68020 coù theå truy xuaát 4 G oâ nhôù. Vi xöû lyù coù khaû
naêng truy xuaát boä nhôù caøng lôùn neân coù theå xöû lyù caùc chöông trình lôùn. Tuøy theo öùng duïng cuï theå
maø choïn moät vi xöû lyù thích hôïp.
3. Toác ñoä laøm vieäc cuûa vi xöû lyù:
Taàn soá xung clock cung caáp cho vi xöû lyù laøm vieäc quyeát ñònh ñeán toác ñoä laøm vieäc cuûa vi
xöû lyù, vi xöû lyù coù toác ñoä laøm vieäc caøng lôùn thì khaû naêng xöû lyù leänh caøng nhanh. Taàn soá xung clock
laøm vieäc cuûa caùc vi xöû lyù ñöôïc cho bôûi caùc nhaø cheá taïo:
Vi xöû lyù Taàn soá xung clock chieàu daøi töø döõ lieäu
8051 12MHz 8-bit
Z80A 4MHz 8-bit
Z80B 6MHz 8-bit
286 16MHz 16-bit
486DX2-66 66Mhz 32-bit
Pentium 66MHz 32-bit
5
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
4. Caùc thanh ghi cuûa vi xöû lyù:
Caùc thanh ghi laø moät phaàn quan troïng trong caáu truùc cuûa vi xöû lyù.
Caùc thanh ghi beân trong cuûa vi xöû lyù duøng ñeå xöû lyù döõ lieäu, coù nhieàu loaïi thanh ghi khaùc
nhau cho caùc chöùc naêng khaùc nhau trong vi xöû lyù, soá löôïng caùc thanh ghi ñoùng moät vai troø raát
quan troïng ñoái vôùi vi xöû lyù vaø ngöôøi laäp trình.
Caùc vi xöû lyù khaùc nhau seõ coù soá löôïng vaø chöùc naêng cuûa caùc thanh cuõng khaùc nhau.
Neáu vi xöû lyù coù soá löôïng thanh ghi nhieàu thì ngöôøi laäp trình coù theå vieát caùc chöông trình
ñieàu khieån vi xöû lyù ñôn giaûn hôn, laøm taêng toác ñoä xöû lyù chöông trình. Neáu vi xöû lyù coù soá löôïng
thanh ghi ít thì chöông trình seõ phöùc taïp hôn, toác ñoä xöû lyù chöông trình chaäm hôn.
Ñeå hieåu roõ caùc thanh ghi beân trong cuûa moät vi xöû lyù caàn phaûi khaûo saùt moät vi xöû lyù cuï theå.
Vaäy soá löôïng caùc thanh ghi beân trong vi xöû lyù cuõng aûnh höôûng ñeán toác ñoä vaø khaû naêng xöû lyù
chöông trình.
5. Caùc leänh cuûa vi xöû lyù:
Taäp leänh cuûa vi xöû lyù laø moät trong nhöõng yeáu toá cô baûn ñeå ñaùnh giaù toác ñoä laøm vieäc cuûa vi
xöû lyù. Neáu vi xöû lyù coù nhieàu maïch ñieän logic beân trong ñeå thöïc hieän thì soá leänh ñieàu khieån cuûa
vi xöû lyù caøng nhieàu, khi ñoù vi xöû lyù caøng lôùn vaø ñoä phöùc taïp caøng lôùn. Ví duï so saùnh 2 taäp leänh
cuûa 2 vi xöû lyù 8 bit laø 80C51 vaø Z80 thì 80X51 coù 111 leänh khaùc nhau coøn Z80 coù 178 leänh.
Taäp leänh cuûa moät vi xöû lyù caøng nhieàu raát coù ích khi laäp trình hay vieát chöông trình cho vi xöû lyù.
6. Caáu truùc truy xuaát boä nhôù:
Moät yeáu toá quyeát ñònh söï meàm deûo trong laäp trình laø soá löôïng caùc kieåu truy xuaát boä nhôù
khaùc nhau cuûa vi xöû lyù, vi xöû lyù coù nhieàu kieåu truy xuaát boä nhôù seõ coù khaû naêng xöû lyù caøng
nhanh vaø caáu truùc caùc maïch ñieän beân trong caøng phöùc taïp. Caùc kieåu truy xuaát boä nhôù cuûa caùc vi
xöû lyù 8 bit vaø 16 bit:
Kieåu truy xuaát boä nhôù ( Addressing Vi xöû lyù 6800 Vi xöû lyù Z80 Vi xöû lyù 8088
mode )
Implied - hieåu ngaàm. x x x
8-bit x x x
16-direct x x x
8-bit immediate x x x
16-bit immediate x x x
8-bit relative x x x
8-bit index x x x
16-bit index x
Bit x x
8-bit indirect x
16-bit idirect x x
16-bit computed x
8-bit I/O x x
16-bit I/O x
6
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
Vi xöû lyù 16 bit vaø 32 bit coù soá löôïng caùc kieåu truy xuaát boä nhôù raát lôùn, tuyø thuoäc vaøo yeâu
caàu ñieàu khieån maø choïn vi xöû lyù thích hôïp.
7. Caùc maïch ñieän giao tieáp beân ngoaøi cuûa vi xöû lyù:
Ngoaøi giao tieáp vôùi boä nhôù, vi xöû lyù coù caùc maïch ñieän giao tieáp vôùi caùc maïch ñieän beân
ngoaøi ñeå ñieàu khieån hay môû roäng khaû naêng ñieàu khieån. Caùc maïch ñieän beân ngoaøi laø caùc IC vaø
ñöôïc goïi laø IC ngoaïi vi. Moãi IC ngoaïi vi coù moät chöùc naêng rieâng, tuøy thuoäc vaøo yeâu caàu ñieàu
khieån maø choïn caùc IC ngoaïi vi.
Baûng danh saùch sau ñaây trình baøy caùc IC ngoaïi vi coù theå giao tieáp vôùi Z80:
Maõ soá IC Chöùc naêng daïng voõ
8410 Direct memory access controller 40 pin -DIP
8420 Parallel input/output controller 40 pin -DIP
8430 Counter timer circuit 28 pin -DIP
8440 Serial input/output controller 40 pin -DIP
8470 Dual channel asynchronous receiver transmitter 40 pin -DIP
8530 Serial communications controller 40 pin -DIP
Baûng danh saùch sau ñaây trình baøy caùc IC ngoaïi vi coù theå giao tieáp vôùi 8088/80286:
Maõ soá IC Chöùc naêng daïng voõ
8087/80287 Arithmetic coprocessor 40 pin -DIP
8116 Dual baud rate clock generator (programmable) 18 pin -DIP
8202 Dynamic RAM controller 40 pin -DIP
8224 Clock generator/driver 16 pin -DIP
8250 Asynchronous communications element 40 pin -DIP
8253 Programmable interval timer 24 pin -DIP
8272 Floppy disk controller 40 pin -DIP
7
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
Chöông 1.Lòch söû phaùt trieån cuûa vi xöû lyù.
8
Lyù thuyeát & thöïc haønh.
