CHI PHÍ CƠ HỘI KINH TẾ CỦA LAO ĐỘNG (EOCL)
Lao động không phải là một nhập lượng đồng nhất : nhiều loại lao động có tay nghề và không có tay nghề khác nhau, cùng với biến thiên vùng và các khu vực khác biệt (được bảo trợ và không được bảo trợ). Chất lượng của các cơ hội việc làm (lâu dài hoặc tạm thời) cũng tác động tới EOCL.
L1
CHI PHÍ CÔ HOÄI KINH TEÁ CUÛA LAO ÑOÄNG (EOCL)
EOCL: Giaù trò ñoái vôùi neàn kinh teá cuûa taäp hôïp
caùc hoaït ñoäng ñaõ bò coâng nhaân töø boû, bao
goàm caû caùc chi phí (hoaëc caùc lôïi ích) phi thò
tröôøng keøm theo caùc thay ñoåi trong tình traïng
coâng aên vieäc laøm.
Lao ñoäng khoâng phaûi laø moät nhaäp löôïng
ñoàng nhaát : nhieàu loaïi lao ñoäng coù tay ngheà vaø
khoâng coù tay ngheà khaùc nhau, cuøng vôùi bieán
thieân vuøng vaø caùc khu vöïc khaùc bieät (ñöôïc baûo
trôï vaø khoâng ñöôïc baûo trôï). Chaát löôïng cuûa caùc
cô hoäi vieäc laøm (laâu daøi hoaëc taïm thôøi) cuõng
taùc ñoäng tôùi EOCL.
(A) Öôùc tính chi phí cô hoäi kinh teá cuûa lao ñoäng
Hai ñieåm xuaát phaùt thay theá:
i) giaù trò saûn phaåm bieân bò töø boû cuûa lao ñoäng,
vaø
ii) giaù cung cuûa lao ñoäng.
Veà lyù thuyeát, söû duïng baát cöù phöông phaùp
naøo cuõng ñeàu taïo ra keát quaû nhö nhau; Tuy
nhieân, caùc yeâu caàu veà döõ lieäu thì khaùc nhau.
(i) Phöông phaùp giaù trò saûn phaåm bieân bò töø
boû cuûa lao ñoäng
EOCL ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch xuaát phaùt töø
tieàn coâng bao goàm thueá thay theá (Wa) thu ñöôïc
trong vieäc laøm tröôùc ñoù.
- Phöông phaùp naøy khoâng thích hôïp cho vieäc tính
tôùi caùc khaùc bieät trong ñieàu kieän laøm vieäc vaø
L2
ñieàu kieän soáng khoâng tröïc tieáp laøm giaûm saûn
löôïng cuûa neàn kinh teá.
- Khi thueâ nhaân coâng thaát nghieäp, daãn tôùi vieäc
ñaùnh giaù EOCL thaáp ñi.
(ii) Phöông phaùp giaù cung cuûa lao ñoäng
Phöông phaùp giaù cung cuûa lao ñoäng ñôn giaûn vaø
deã söû duïng.
- Ñieåm xuaát phaùt laø tieàn coâng bao goàm thueá
cuûa thò tröôøng (giaù cung) caàn thieát ñeå thu huùt
ñuû coâng nhaân coù trình ñoä tay ngheà caàn thieát
laøm vieäc cho döï aùn. Tieàn coâng naøy tính tôùi caùc
sôû thích cuûa coâng nhaân veà ñòa ñieåm, ñieàu kieän
laøm vieäc vaø caùc yeáu toá khaùc.
- Neáu caàn coù moät möùc tieàn coâng raát cao treân
thò tröôøng ñòa phöông ñeå thu huùt lao ñoäng coù tay
ngheà vaøo moät döï aùn maø trong ñoù caùc ñieàu
kieän soáng toài, thì tieàn coâng naøy ñaõ bao goàm
giaù trò cuûa tieàn coâng bò töø boû coäng vôùi khoaûn
buø ñaép cho caùc chi phí kinh teá gaây ra bôûi ñieàu
kieän soáng toài.
- Giaù cung caàn ñöôïc ñieàu chænh ñeå tính tôùi caùc
boùp meùo khaùc, chaúng haïn nhö caùc loaïi thueá, ñeå
tìm EOCL.
Khoâng gioáng nhö saûn phaåm bieân bò töø boû ño
löôøng rieâng caû hai thaønh phaàn naøy, giaù cung
cuûa ñòa phöông ño löôøng tröïc tieáp caùc chi phí tieàn
coâng vaø phi tieàn coâng cuûa vieäc laøm trong döï aùn
nhö laø moät troïn goùi keát hôïp.
Giaù cung ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch ñaët caâu
hoûi: Tieàn coâng toái thieåu maø döï aùn caàn phaûi
L3
traû ñeå coù ñöôïc ñuû soá ñôn xin vieäc vôùi moät
möùc luaân chuyeån vieäc laøm coù theå chaáp nhaän
ñöôïc laø bao nhieâu? Neáu soá ñôn xin vieäc cho moãi
coâng vieäc cao, vaø tæ leä luaân chuyeån coâng taùc
ñoái vôùi döï aùn thaáp hôn möùc bình thöôøng, thì coù
nhieàu khaû naêng hôn caû laø tieàn coâng ñaõ traû cao
hôn giaù cung toái thieåu. Neáu tæ leä giöõa soá ngöôøi
xin vieäc ñuû tieâu chuaån vôùi caùc vò trí ñang troáng
theå hieän moät thò tröôøng lao ñoäng khaù caêng
thaúng, vaø tæ leä chuyeån coâng taùc laø bình
thöôøng, thì tieàn coâng cuûa döï aùn laø gaàn vôùi giaù
cung cuûa lao ñoäng.
EOCL ñöôïc tính toaùn baèng caùch ñieàu chænh
giaù cung toái thieåu ñeå tính tôùi caùc boùp meùo
chaúng haïn nhö caùc thueá hoaëc caùc trôï caáp thu
nhaäp.
Ví duï 1: So saùnh phöông phaùp giaù trò saûn phaåm
bieân bò töø boû vaø phöông phaùp giaù cung
Xeùt tröôøng hôïp caùc coâng nhaân noâng traïi
khoâng coù tay ngheà chuyeån töø coâng vieäc tröôùc
ñaây cuûa hoï laø haùi taùo trong vuøng troàng taùo
laïnh vaø möa nhieàu (a) sang laøm vieäc cho moät döï
aùn môùi ôû nôi coù khí haäu aám aùp hôn (o) vôùi
nhieäm vuï thu hoaïch cam.
Söû duïng phöông phaùp saûn phaåm bieân ñaõ bò
töø boû, ñieåm xuaát phaùt ñeå tính EOCL laø tieàn
coâng tröôùc ñoù trong caùc noâng traïi troàng taùo
(Wa), trong khi phöông phaùp giaù cung seõ baét ñaàu
vôùi tieàn coâng thò tröôøng cho coâng vieäc taïi caùc
vöôøn cam (Wo). Ñeå ñôn giaûn, giaû ñònh raèng hoï
L4
khoâng traû caùc loaïi thueá thu nhaäp hoaëc khoâng
phaûi ñoái maët vôùi baát cöù boùp meùo ñaùng keå
naøo khaùc treân thò tröôøng lao ñoäng cuûa mình.
Caùc yeáu toá khaùc aûnh höôûng tôùi quyeát ñònh
chuyeån vuøng tôùi döï aùn môùi laø: khí haäu aám aùp
hôn cuûa vuøng troàng cam coù theå chuyeån thaønh
moät chi phí sinh soáng giaûm hôn (C) hoaëc laø sôû
thích (S) cuûa coâng nhaân muoán laøm vieäc trong
vuøng aám aùp hôn.
Neáu giaù trò cuûa tieàn coâng naøy vaø caùc yeáu
toá khaùc laø nhö sau:
Wo = 15,00 ñoâ la moãi ngaøy
Wa = 20,00 ñoâ la moãi ngaøy
Co = 3,00 ñoâ la moãi ngaøy
Ca = 6,00 ñoâ la moãi ngaøy
So = 2,00 ñoâ la moãi ngaøy (giaù trò cuûa
söï öa thích ñoái vôùi vuøng aáp aùp hôn)
Phöông phaùp saûn phaåm bieân bò töø boû ñeå
tính EOCL cho döï aùn naøy laø :
EOCL = tieàn coâng tröôùc – thay ñoåi trong chi phí
soáng – caùc sôû thích cuûa coâng nhaân
= Wa - (Ca - Co) - So
= 20 - (6 - 3) - 2
EOCL = 15,00 ñoâ la moãi ngaøy
Vôùi phöông phaùp giaù cung, ta cuõng thu ñöôïc
giaù trò y nhö vaäy moät caùch tröïc tieáp. Tieàn coâng
treân thò tröôøng caàn thieát ñeå khieán coâng nhaân
chuyeån sang döï aùn môùi trong vuøng troàng cam (Wo)
cho tröôùc vaø ñaõ tính tôùi chi phí cuûa cheânh leäch
trong ñieàu kieän soáng (Ca - Co) cuøng söï öa thích cuûa
L5
coâng nhaân ñoái vôùi vuøng khí haäu aám aùp hôn (So).
EOCL ñôn giaûn laø baèng tieàn coâng treân thò tröôøng
taïi vuøng coù vieäc laøm môùi naøy:
EOCL = Wo = 15,00 ñoâ la moãi ngaøy
Thoâng thöôøng, khoù ñònh ñöôïc giaù trò cho caùc
yeáu toá phöùc taïp chaúng haïn nhö chi phí cuûa caùc
cheânh leäch trong ñieàu kieän soáng vaø yù thích cuûa
coâng nhaân.
(B) Caùc chuûng loaïi khaùc nhau cuûa lao ñoäng :
1. Loaïi theo tay ngheà: coù tay ngheà, khoâng coù tay
ngheà
2. Bieán thieân theo khu vöïc : noâng thoân, thaønh thò
3. Phaân khuùc thò tröôøng lao ñoäng: Khoâng ñöôïc
baûo hoä vôùi môû
4. Loaïi coâng vieäc : Laâu daøi vôùi taïm thôøi
- Lao ñoäng khoâng coù tay ngheà thöôøng laø ñoàng
nhaát vaø vieäc öôùc tính EOCL cuûa noù hoaøn toaøn
ñôn giaûn. Thoâng thöôøng, khoâng coù caùc boùp
meùo nhö ñaùnh thueá hoaëc baûo hieåm thaát
nghieäp. Thò tröôøng lao ñoäng coù tay ngheà khoâng
ñoàng nhaát hôn nhieàu vaø phuï thuoäc vaøo nhieàu
boùp meùo.
- Di daân giöõa caùc khu vöïc bò thuùc ñaåy bôûi caùc
cheânh leäch trong tieàn coâng, chi phí sinh soáng,
ñöôïc tieáp caän vôùi haøng tieâu duøng, v.v... cuõng
taùc ñoäng tôùi EOCL ñoái vôùi moät döï aùn. Caùc
boùp meùo trong neàn kinh teá coù lieân quan tôùi söï
di daân naøy caàn ñöôïc tính tôùi khi öôùc tính EOCL.
- Caùc thò tröôøng lao ñoäng thaønh thò thöôøng ñöôïc
phaân khuùc thaønh thò tröôøng ñöôïc baûo hoä
(nhaân vieân trong caùc khu vöïc cô quan nhaø nöôùc,
L6
caùc ngaønh coâng nghieäp lôùn hoaëc caùc coâng ty
ña quoác gia) vaø nhöõng nôi maø tieàn coâng ñöôïc
ñònh ra moät caùch caïnh tranh (khu vöïc khoâng
ñöôïc baûo hoä hoaëc laø môû).
- Öôùc tính EOCL cho moät döï aùn caàn phaûi xeùt
xem noù taïo ra vieäc laøm laâu daøi hay vieäc laøm
taïm thôøi. Caùc vò trí taïm thôøi (ngaønh du lòch,
xaây döïng) ñöa ñeán tæ leä luaân chuyeån coâng
taùc lôùn hôn vaø taïo ñieàu kieän cho thaát nghieäp
töï nguyeän, gaây ra caùc chi phí boå sung cho neàn
kinh teá.
II. CHI PHÍ CÔ HOÄI KINH TEÁ CUÛA LAO ÑOÄNG
NOÂNG THOÂN KHOÂNG COÙ TAY NGHEÀ
Phöông phaùp giaù cung – Ba böôùc :
(i) xaùc ñònh tieàn coâng bao goàm thueá toái thieåu
(W) caàn thieát ñeå thu huùt ñuû lao ñoäng khoâng tay
ngheà;
(ii) xaùc ñònh caùc bieán daïng trong thò tröôøng lao
ñoäng nhö caùc loaïi thueá thu nhaäp hoaëc laø caùc lôïi
ích baûo hieåm thaát nghieäp;
(iii) xaùc ñònh EOCL baèng caùch hieäu chænh cho phuø
hôïp vôùi caùc boùp meùo.
Tröôøng hôïp I : Khoâng coù caùc bieán ñoäng mang tính
muøa vuï trong tieàn coâng thò tröôøng vaø khoâng coù
caùc boùp meùo treân thò tröôøng lao ñoäng khoâng
coù tay ngheà. Noù daãn tôùi giaù cung cuûa lao ñoäng
baèng tieàn coâng phoå bieán treân thò tröôøng (Wu).
Khoâng caàn phaûi laøm caùc hieäu chænh tieáp theo vì
ôû ñoù khoâng coù caùc boùp meùo.
L7
(1) EOCL u = W u = Giaù cung cuûa lao ñoäng khoâng coù tay
ngheà
Tröôøng hôïp II: Öôùc tính EOCL cuûa lao ñoäng khoâng
tay ngheà ñoái vôùi moät döï aùn maø trong ñoù nhu
caàu coâng nhaân giöõ nguyeân trong suoát naêm,
trong khi tieàn coâng thò tröôøng bieán ñoäng do caùc
yeáu toá beân ngoaøi taùc ñoäng tôùi thò tröôøng lao
ñoäng. Neáu khoâng coù caùc boùp meùo thueá, thì
EOCL laø trung bình cuûa caùc möùc tieàn coâng thaùng
hoaëc tuaàn treân thò tröôøng (Wui) ñoái vôùi thôøi haïn
cuûa döï aùn:
n n
(2) EOCLU = Σ LiWui / Σ Li
i=1 i=1
trong ñoù :
n = soá thôøi ñoaïn maøtrong ñoù EOCL ñang ñöôïc öôùc
tính
i = thôøi ñoaïn
Li= soá ngöôøi ñöôïc thueâ trong thôøi ñoaïn i.
Caùc bieán ñoäng coù tính muøa vuï: trong qui moâ cuûa löïc
löôïng lao ñoäng ñöôïc thueâ cuõng laø moät ñieàu kieän
thoâng thöôøng trong caùc vuøng noâng thoân. Trong
tröôøng hôïp naøy, EOCL laø moät trung bình coù troïng
soá cuûa caùc möùc tieàn coâng khoâng tay ngheà
khaùc nhau trong suoát naêm.
Giaù trò naøy baèng toång cuûa möùc tieàn coâng
khoâng tay ngheà ñoái vôùi töøng thôøi vuï hoaëc thôøi
ñoaïn traû coâng rieâng (Wui) nhaân vôùi tæ leä (Ki) cuûa
toång soá lao ñoäng khoâng tay ngheà ñöôïc thueâ bôûi
döï aùn trong thôøi ñoaïn ñoù.
n
L8
Vì Ki = Li / Σ Li neân (Phöông trình 2) coù theå ñöôïc
vieát nhö sau:
i=1
n
(3) EOCL = Σ (Ki Wui)
u
i=1
trong ñoù : n = toång soá caùc thôøi ñoaïn; i = thôøi
ñoaïn.
Ví duï 2: Nhaø maùy ñöôøng thueâ lao ñoäng khoâng
tay ngheà taïi vuøng noâng thoân
Moät döï aùn saûn xuaát ñöôøng thaâm duïng nhaân
coâng caàn caùc coâng nhaân khoâng tay ngheà treân
cô sôû taïm thôøi vaø traû moät möùc tieàn coâng laø
180 ñoâ la moãi thaùng (Wup). Ñieàu kieän laøm vieäc
gioáng nhö ñieàu kieän phoå bieán chung treân thò
tröôøng lao ñoäng. Baûng 1 (coät 3) cho thaáy caùc
yeâu caàu haøng thaùng cuûa döï aùn ñoái vôùi löôïng
ngöôøi-thaùng vaø trong coät (2) laø caùc möùc tieàn
coâng haøng thaùng treân thò truôøng (Wui) maø lao
ñoäng noâng nghieäp mong muoán nhaän ñeå laøm
vieäc cho döï aùn naøy.
BAÛNG 1
Thaùng Tieàn coâng th.tröôøng Soá ngöôøi-thaùng Tæ phaàn
W ui (ñoâ la/thaùng) döï aùn caàn coù haøng
naêm cuûa
caùc
thaùng(Ki)
(1) (2) (3) (4)
Thaùng 1 120 1.800 0,2
L9
Thaùng 2 100 1.800 0,2
Thaùng 3 180 1.800 0,2
Thaùng 4 180 900 0,1
Thaùng 5 100 900 0,1
Thaùng 6 150 0 0,0
Thaùng 7 180 0 0,0
Thaùng 8 120 0 0,0
Thaùng 9 150 0 0,0
Thaùng 10 110 0 0,0
Thaùng 11 150 900 0,1
Thaùng 12 180 900 0,1
Toång coäng 9.000 1,0
Caùc möùc tieàn coâng thò tröôøng haøng thaùng
laø giaù cung cuûa lao ñoäng khoâng tay ngheà tôùi vôùi
döï aùn saûn xuaát ñöôøng naøy. Tæ phaàn haøng
thaùng (Ki) ñoái vôùi löôïng ngöôøi–thaùng haøng naêm
caàn cho döï aùn ôû trong coät (4).
12
EOCLu = Σ (Ki Wui)
i=1
= [120*0,2 + 100*0,2 + .... + 150*0,1 +
180*0,1]
= 141 ñoâ la/thaùng.
Tieàn coâng cuûa döï aùn (Wup) khoâng ñoùng vai
troø gì trong öôùc tính EOCL. Tieàn coâng döï aùn traû
(180 ñoâ la) laø moät chi phí taøi chính ñoái vôùi döï
aùn, vaø cheânh leäch giöõa noù vôùi EOCL (141 ñoâ la)
laø ngoaïi taùc cuûa lao ñoäng (39 ñoâ la) maø lao
ñoäng nhaän ñöôïc nhö laø moät lôïi ích phaân phoái.
L10
III. CHI PHÍ CÔ HOÄI KINH TEÁ CUÛA LAO ÑOÄNG COÙ
TAY NGHEÀ
Coâng nhaân coù tay ngheà caàn ñöôïc loâi keùo
bôûi caùc möùc tieàn coâng cao hôn ñeå di chuyeån töø
nhöõng vuøng maø hoï ñaõ quen soáng vôùi caùc tieän
nghi vaø ñieàu kieän soáng toát hôn. Moät soá haïng
muïc nhö nhaø ôû vaø thöïc phaåm coù theå reû hôn ôû
caùc vuøng noâng thoân.
Vì theá, taêng/giaûm trong giaù cung cuûa lao
ñoäng khi noù chuyeån töø thaønh phoá veà noâng
thoân phuï thuoäc vaøo thaëng dö ngöôøi tieâu duøng
maát hay ñöôïc.
Tröôøng hôïp I: Thò tröôøng lao ñoäng khoâng coù caùc
boùp meùo hoaëc di daân giöõa caùc vuøng
Neáu khoâng coù caùc boùp meùo treân thò tröôøng
naøy (thueá thu nhaäp) vaø neáu caùc ñieàu kieän laøm
vieäc y nhö vaäy, thì khoâng coù gì quan troïng giöõa
vieäc coâng nhaân môùi chuyeån töø caùc vieäc laøm
khaùc sang (caàu giaûm) hay laø töø caùc hoaït ñoäng
phi thò tröôøng (cung môùi). Trong caû hai tröôøng
hôïp, EOCL ñeåu baèng tieàn coâng treân thò tröôøng
ñòa phöông (Ws).
(4) EOCLs = Ws
Tröôøng hôïp II: Coâng nhaân coù tay ngheà di chuyeån
tôùi döï aùn töø caùc thò tröôøng lao ñoäng bò boùp
meùo.
Ñoái vôùi töøng loaïi tay ngheà, döï aùn traû moät
möùc tieàn coâng baèng hoaëc cao hôn giaù cung (Ws)
L11
ñeå thu huùt ñuû soá coâng nhaân coù tay ngheà. EOCL
ñoái vôùi töøng loaïi lao ñoäng baèng giaù cung bao
goàm thueá ñoái vôùi döï aùn loaïi ñoù, tröø baát cöù
khoaûn thueá naøo giôø ñaây coâng nhaân döï aùn phaûi
traû, coäng baát cöù khoaûn thueá naøo maát ñi vì söï di
chuyeån lao ñoäng tôùi döï aùn.
Söï di chuyeån cuûa coâng nhaân töø caùc vuøng
khaùc tôùi döï aùn laøm cho cung lao ñoäng (S) trong
vuøng xuaát phaùt giaûm xuoáng, dòch ñöôøng cung lao
ñoäng sang traùi tôùi vò trí môùi S'.
ÔÛ möùc tieàn coâng khoâng bao goàm thueá ban
ñaàu cho lao ñoäng coù tay ngheà (Wsa(1 - t)) taïi vuøng
xuaát phaùt, vieäc di chuyeån tôùi döï aùn naøy gaây ra
giaûm suùt trong cung saün coù töø Q0 tôùi Q1. Ñeå ñaït
tình traïng caân baèng trong thò tröôøng lao ñoäng,
tieàn coâng caàn taêng leân tôùi Ws'a(1 - t). Tieàn coâng
cao hôn naøy laøm giaûm caàu trong vuøng xuaát phaùt.
L12
T AÙ Ñ O Ä G T Ö Ô N G H O Ã Ø G G I Ö Õ C AÙ TH ÒT RÖ Ô Ø G
C N VU N A C N
L AO Ñ O Ä G C O Ù
N TAY N G H EÀ
TY N G H E Â K E TS
R
S’ S
M öùc M öù c
i eà coâ g
n n T i eà coâ g
n n
ate Rate D’ D
S
W p
S
W
W a’
S A
S B
Wa
S’ E
W a (1 - t)
S
F
W a (1 - t)
C
L öôïn g l ao Q1 Q2 Q 0
ñoäuanti ty n
Qn g döï aù of
l abor caà r ed
yeâ r equi
u u Ks Kd
TH I T RÖ Ô Ø G C H O L O AÏI L AO Ñ O Ä G C O Ù
N N
LLEDTAY N G H EÀ I VU Ø G XU AÁ PH AÙ
TAÏ N T T
L ABO R I N SE N D I N G REG I O N
Q2 - Q1
Ks =
Q0 - Q1
Q0 - Q2
Kd =
Q0 - Q1
L13
Möùc tieàn coâng cao hôn khieán moät soá coâng nhaân
coù tay ngheà gia nhaäp lao ñoäng chính thöùc (hoaëc
ngoaøi giôø) laøm taêng löôïng cung lao ñoäng coù tay
ngheà töø Q1 tôùi Q2.
Taùc ñoäng roøng: Neáu taát caû lao ñoäng daønh cho
döï aùn ñeàu chuyeån töø caùc vuøng xuaát phaùt, thì
moät tæ leä cuûa lao ñoäng (KS) sau cuøng tôùi töø
löôïng cung môùi ñöôïc xui khieán vaø moät tæ leä (Kd)
tôùi töø löôïng caàu giaûm ñoái vôùi caùc coâng nhaân
ôû nôi khaùc.
Do giaûm caàu lao ñoäng, chính phuû maát ñi moät
khoaûn thueá (dieän tích giôùi haïn bôûi ABCE). Ñeå tính
EOCLS, chæ tính tôùi boùp meùo thueá laø keát quaû
cuûa caàu giaûm (Kd). Cung taêng leân (KS) cuûa lao
ñoäng tôùi töø caùc hoaït ñoäng thò tröôøng hoaëc phi
thò tröôøng, nôi khoâng coù thueá.
EOCLS laø giaù cung bao goàm thueá (Ws) cuûa
coâng nhaân bò xui khieán chuyeån tôùi vuøng naøy
tröø ñi cheânh leäch giöõa thueá thu nhaäp coâng nhaân
phaûi traû treân giaù cung lao ñoäng naøy (WS t) maø
chính phuû thu ñöôïc, vaø caùc thueá thu nhaäp maø
coâng nhaân ñaõ traû tröôùc ñaây trong vieäc laøm
khaùc cuûa hoï (Kd Wsa t) maø chính phuû ñaõ maát ñi.
(5) EOCLS = WS - (WS t - KdWsa t)
trong ñoù:
Kd =tæ leä caàu lao ñoäng coù tay ngheà cuûa döï aùn
ñöôïc thoûa maõn bôûi caùc hoaït ñoäng giaûi quyeát
vieäc laøm coù thueá treân thò tröôøng lao ñoäng khaùc
L14
Wsa = tieàn coâng bao goàm thueá cuûa lao ñoäng
coù tay ngheà töø caùc nguoàn khaùc
t = tæ leä thueá thu nhaäp aùp leân coâng nhaân
coù tay ngheà trong taát caû caùc vuøng
Ví duï 3: Nhaân coâng coù tay ngheà ñöôïc thueâ cho
döï aùn saûn xuaát ñöôøng
Trôû laïi vôùi döï aùn saûn xuaát ñöôøng. Neáu
chính phuû yeâu caàu 1.000 ngöôøi-thaùng lao ñoäng
coù tay ngheà moãi naêm, thì thoâng thöôøng döï aùn
phaûi thu huùt hoï töø caùc khu vöïc thaønh thò laân
caän. Neáu nhöõng coâng nhaân naøy nhaän ñöôïc tieàn
löông bao goàm thueá haøng thaùng (Wsa) laø 900 ñoâ la
taïi khu vöïc thaønh thò, thì hoï seõ khoâng laøm vieäc
cho döï aùn vôùi möùc löông bao goàm thueá ít hôn
1.200 ñoâ la (WS). Nhöõng möùc tieàn coâng naøy
phaûn aùnh caùc giaù cung bao goàm thueá cuûa coâng
nhaân treân hai thò tröôøng naøy. Neáu coù chính saùch
nhaèm khuyeán khích theâm coâng nhaân coù tay ngheà
chuyeån tôùi caùc vuøng noâng thoân, thì döï aùn coù
theå phaûi traû möùc löông cao hôn (Wsp) laø 1.500 ñoâ
la moãi thaùng, hoaëc cao hôn giaù cung thò tröôøng
300 ñoâ la. Taát caû coâng nhaân coù tay ngheà traû
caùc thueá thu nhaäp laø 20% treân tieàn coâng cuûa
hoï.
(1) Caùc loaïi thueá ñaùnh vaøo giaù cung cuûa lao ñoäng
Caùc loaïi thueá ñaùnh vaøo giaù cung cuûa lao
ñoäng coù tay ngheà ñöôïc tính nhö sau :
Caùc thueá ñaùnh leân giaù cung = WS t
= 1.200(0,20) = 240 ñoâ la moãi
thaùng
L15
(2) Caùc loaïi thueá bò maát trong vieäc laøm khaùc
Giaû söû raèng Kd = 0,90 vaø KS = 0,10, nghóa laø xaáp
xæ 90% yeâu caàu lao ñoäng coù tay ngheà cuûa döï
aùn coù nguoàn goác töø ø giaûm suùt trong löôïng caàu
cuûa lao ñoäng, trong khi 10% coøn laïi seõ ñöôïc thoûa
maõn qua söï tham gia taêng leân cuûa löïc löôïng lao
ñoäng do tieàn coâng cao hôn cuûa döï aùn môùi naøy.
Caùc khoaûn thueá bò töø boû trong vieäc laøm tröôùc
ñoù cuûa coâng nhaân coù tay ngheà laø :
Caùc loaïi thueá ñaõ töø boû = Kd Wsa t
= 0,90 * 900 * 0,20 = 162 ñoâ
la/thaùng
EOCLs = Ws - (Wst - KdWsat)
= 1.200 - ((1.200 * 0,20) – 162))
(0.90 * 900 * 0.20))
= 1.122 ñoâ la/thaùng
Tröôøng hôïp III: Lao ñoäng ñöôïc thueâ khoâng troïn
naêm trong caùc hoaït ñoäng thò tröôøng.
Moät coâng nhaân giôø ñaây boû ra moät phaàn
cuûa naêm trong caùc hoaït ñoäng phi thò tröôøng. Caùc
coâng nhaân ñöôïc thueâ trong caùc hoaït ñoäng thò
tröôøng ñoái vôùi tæ leä (Pp) cuûa naêm neáu hoï laøm
vieäc cho döï aùn naøy vaø (giaû ñònh raèng Pp≤1) moät
tæ leä khaùc (Pa) cuûa naêm neáu khoâng laøm vieäc
cho döï aùn naøy.
Khi ngöôøi coâng nhaân naøy khoâng laøm vieäc
trong thò tröôøng lao ñoäng chính thöùc, anh ta tham
gia vaøo caùc hoaït ñoäng phi thò tröôøng ngoaøi döï
aùn hoaëc taïi caùc vuøng khaùc, töông öùng vôùi caùc
L16
phaàn (1 - Pp) vaø (1 - Pa) trong thôøi gian lao ñoäng
cuûa anh ta .
Neáu giaù cung bao goàm thueá cuûa lao ñoäng coù
tay ngheà taïi khu vöïc döï aùn laø WS vaø tieàn coâng
thay theá (phaûn aùnh caùc cô hoäi khaùc cuûa lao
ñoäng coù tay ngheà) laø Wsa, thì EOCLS laø giaù cung
bao goàm thueá kyø voïng ñoái vôùi lao ñoäng coù tay
ngheà ñang laøm vieäc moät phaàn cuûa naêm treân
thò tröôøng ñòa phöông (PpWS), laø möùc xui khieán
coâng nhaân trong khu vöïc döï aùn naøy, tröø ñi caùc
khoaûn thanh toaùn thueá boå sung maø coâng nhaân
phaûi traû khi laøm vieäc cho döï aùn naøy.
Thueá boå sung naøy laø cheânh leäch giöõa thueá
ñöôïc thanh toaùn treân döï aùn (PpWS t) vaø thueá
tröôùc ñaây ñaõ traû trong toå hôïp thay theá cuûa caùc
hoaït ñoäng thò tröôøng (KdPaWsat). Giaû ñònh raèng
coâng nhaân khoâng traû caùc loaïi thueá treân hoaït
ñoäng phi thò tröôøng.
(6) EOCLS = PpWS - (PpWS t - KdPaWsat)
Ví duï 4: Lao ñoäng coù tay ngheà ñöôc thueâ khoâng
troïn thôøi gian trong hoaït ñoäng thò tröôøng
Moät tæ leä tieàn coâng thay theá ñoái vôùi lao
ñoäng coù tay ngheà laø Wsa = 600 ñoâ la/thaùng, tieàn
coâng cuûa döï aùn baèng gía cung bao goàm thueá
ñöôïc traû ñeå xui khieán lao ñoäng di chuyeån tôùi
vuøng döï aùn (WS = Wsp = 800 ñoâ la/thaùng). Caùc tæ
leä thueá treân lao ñoäng coù tay ngheà taïi taát caû
caùc ñòa ñieåm laø 20%. Taát caû lao ñoäng ñöôïc thu
huùt töø vieäc laøm khaùc sang (Kd = 1), vaø tæ leä
thôøi gian maø moät coâng nhaân coù tay ngheà kyø
L17
voïng ñöôïc thueâ laø Pp = 0,9 taïi vuøng döï aùn, vaø Pa
= 0,8 taïi caùc vuøng khaùc.
EOCLS = 0,9(800) - (0,9(800)(0,20) – 1,0(0,8)
(600)(0,20))
= 720 - (144 - 96) = 672 ñoâ la/thaùng
Trong khi chi phí taøi chính cho lao ñoäng seõ laøm
moät coâng vieäc (thueâ ai ñoù laøm vôùi 90% thôøi
gian trong naêm) ñöôïc öôùc tính trung bình laø (PpWsp)
hoaëc 0,9(800) = 720 ñoâ la moãi thôøi ñoaïn, chuùng ta
tìm ra raèng chi phí cô hoäi kinh teá cuûa lao ñoäng chæ
laø 672 ñoâ la/thaùng, hay ít hôn chi phí taøi chính 48
ñoâ la. Cheânh leäch naøy laø khoaûn ñöôïc roøng veà
thueá cuûa chính phuû.
