Các Phương Pháp Sáng Tao : Simplex (Đơn Vận
Simplex - Một phương pháp mạnh giải quyết vấn đề là đem nó vào sự vận chuyển đơn nhất. Bài này cần thiết cho những ai làm việc trong môi trường kỹ nghệ sản xuất.
Bài VII: Simplex (Tạm Dịch: Đơn Vận)
Simplex Một phương pháp mạnh giải quyết vấn đề là đem nó vào sự vận
chuyển đơn nhất
Khác với các bai trước, bài này có lẽ cần thiết cho những ai làm việc trong môi trường
kỳ nghệ sản xuất.
Kĩ thuật sáng tạo này là công cụ quan trong cho các ngành côngkỹnghệ. Nó đưa
phương pháp DOIT (xin xem thêm bài DOIT) lên một mức độ tinh tế hơn. Thay vì
nhìn sự sáng tạo như là một quá trình tuyến tính thì cái nhìn cuả Simplex đưa quá
trình này vào một vòng khép kín không đứt đoạn; nghià là, sự hoàn tất và sự thực
hiện sáng tạo lập thành 1 chu kì dẫn tới chu kì mới nâng cao hơn cuả sự sáng tạo.
(Để so sánh, bạn có thể xem thêm các triết lí vòng xoắn ốc về sự phát triển cuả xã
hội)
Dưới đây là minh hoạ cuả 8 giai đoạn trong 1 chu kì cuả Simplex
Lich sử cuả phương pháp:
Phương pháp này được phát triển bởi tiến sĩ Min Basadur. Ông đề cập tới Simplex
qua cuốn "Simplex: a Fly to Creativity" trong năm 1994. WEB site cuả ông
http://www.business.mcmaster.ca/hrlr/profs/basadur/minbio.htm
Cách tiến hành
1. Tìm hiểu vấn đề:
Phát hiện đúng vấn đề để giải quyết là phần khó nhất cuả quá trình sáng tạo (vạn
sự khởi đầu nan mà lị) Vấn đề có thê7 hiển nhiên hay phải được lược qua hệ thống
câu hỏi để làm sáng tỏ hơn như là:
• Khách hàng muốn thay dổi chức năng gì?
• Khách hàng sẽ làm tốt hơn về mặt nào nếu chúng ta giúp họ?
• Gìới nào chúng ta có thể nới rộng ra khi dùng năng lực chính cuả chúng ta
• Những vấn đề nhỏ nào hiện có se lớn lên trở thành vấn đề lớn?
• Chỗ nào chậm chạp trong công việc gây thêm khó khăn? Cái gì thường gây
thất bại?
• Làm sao để nâng cấp chất lượng?
• Những gì đối thủ cạnh tranh đang làm mà chúng ta cùng có thể làm?
• Cái gì đang làm nản lòng hay đang chọc tiết chúng ta?
• ...
Những câu hỏi trên sẽ làm rõ hơn vấn đề. Có thể sẽ không có đủ thông tin để mô tả
chính xác vấn đề thì hãy tiếp tục các bước tới
2. Thu thập dữ liệu:
Giai đoạn này nhằm chỉ ra càng nhiều thông tin có liên hệ tới vấn đề càng tốt. Hãy
tìm hiểu thấu và có đủ kiến thức cho các mặt sau:
• Việc xử dụng các ý kiến hay nhất mà ngưòi cạnh tranh đang có.
• Hiểu một cách chi tiết hơn nhu cầu cuả người tiêu thụ
• Biết rõ những biện pháp đã được thử nghiệm
• Nắm hoàn toàn tất cả các quá trình, các bộ phận, các dịch vụ, hay các kỹ
thuật mà bạn có thể cần tới
• Lượng định được rõ ràng ích lợi khi giải quyết vấn đề phải xứng đáng với cái
giá mà mình bỏ công ra
• ...
Giai doạn này cũng góp phần cho việc định mức chất lượng cuả thông tin mà ta hiện
có (như là độ tin cậy, trị giá, tính đầy đủ, hiệu năng ... cuả lượng thông tin). Sẽ rất có
lợi nếu bạn tổng kết và kiểm nghiệm lại sự chính xác cuả thông tin
3. Xác định vấn đề:
Lúc này bạn cũng đã nắm được vấn đề một cách thô thiển. Cũng như có sự hieu biết
khá rõ về các dữ liệu liên quan. Bây giờ bạn nên đưa vấn đề lên một cách chính xác
và các khó khăn mà bạn muốn giải quyết
Giải quyết dúng mực vấn đề thì rất quan trọng. Nếu vấn đề nêu ra quá rộng thì bạn
sẽ không có đủ tài lực để trả lời nó một cách hiệu quả. Ngược lại, sẽ dẫn tới việc chỉ
sưã chưã một biểu hiện hay 1 phần cuả vấn đề.
Tác giả cho rằng dùng hai chữ "tại sao?" để mở rộng vấn đề, và câu "Cái gì ngăn trở
bạn?" để thu hẹp vấn đề đó.
Đối vơí những vấn đề lớn thường có thể "bẽ" nó ra thành những "mảnh vụn" hơn. Từ
đó giải quyết từng phần.
4. Tìm ý:
Trong bước này bạn sẽ nêu lên càng nhiều ý càng tốt. Cách thức là đặt ra một loạt
các câu hỏi với những người khác nhau để họ cho ý kiến qua các phưong tiện về
sáng tạo (dùng software, dùng bảng câu hỏi gợi ý,...) và qua cách suy nghĩ định
hướng để tập kích não.
Không đưọc đánh giá phê bình các ý kiến trong giai đoạn này. Thay vào đó tập
trung vào việc tạo ra tất cả các ý kiến khả dĩ. Những ý tồi thường làm nảy sinh các ý
tốt.
5. Lưạ chọn và đánh giá:
Khi đã có nhiều lời giải khả dĩ, thì bạn có thể tìm ra lời giải tốt nhất (xem thêm bài
DOIT)
Sau khi đã lựa được lời giải thì đánh giá xem nó có đáng giá để đem ra xài hay
không. Điều quan trọng là không để cho sự thuận lợi cuả riêng mình ảnh hưởng vào
sự hợp lí chung. Nếu lời giải đề ra chưa đủ bõ công thì hày tạo thêm các ý mới va bắt
đầu quá trình Simplex lại từ đầu. Nếu không có khi bạn uổng phí rất nhiều thì giờ để
làm cái mà không ai thèm.
6. Hoạch định:
Sau khi đã yên tâ rằng lời giải đưa ra là đáng giá thì đây là lúc để lên kế hoạch thực
hiện. Một phưong pháp hiệu quả là xếp lên thành "kế hoạch hành động" trong đó
phân rõ ra Ai, Làm gì, Khi nào, Ở đâu, Tại Sao, và làm thế nào để cho no suông xẻ.
Trong những đề án lớn có thể cần các kĩ thuật kế hoạch nghiêm chỉnh hơn.
7. Đề xuất:
Các giai đoạn trước có thể được bạn tự thực hiện hay tiến hành với 1 nhóm nhỏ
(những thiết kế gia đầu não!) Đây là lúc phải đề xuất ý kiến với giới hữu trách có thể
là xếp cuả bạn, là chính quyền, là giới lành đạo cuả 1 hãng, hay những người nào có
thể tham gia vào đề án.
Trong khi đề xuất ý kiến bạn có thể dương đầu với vấn đề phe đảng, vấn đề chính trị
và quan liêu hay là các sự chống đối do thủ cựu gây ra.
8. Tiến hành:
Sau sự sáng tạo và chuẩn bị, ... thì hành động thôi! Ðây là thời điểm mà tất cả kế
hoạc câ7n thận được trả công. Hành động an toàn trên xa lộ! Trở lại giai doạn đầu
tiên tìm cách nâng cấp các ý kiến cuả bạn lên thêm 1 lớp mới.
