Các loại kế hoạch sản xuất
Kế hoạch hoá là một nội dung và là một chức năng quan trọng nhất của quản lý. Kế hoạch hoá gắn liền với việc lựa chọn và tiến hành các chương trình hoạt động trong tương lai của một doanh nghiệp. Kế hoạch hoá vạch ra mục tiêu và chư¬ơng trình hành động trong tương lai xa và gần của doanh nghiệp. Kế hoạch hoá có nghĩa là xác định trước phải làm gì; làm như¬ thế nào; làm khi nào và ai sẽ làm?......
Kh¸I niÖm kÕ ho¹ch ho¸
KÕ ho¹ch ho¸ lµ mét néi dung vµ lµ mét chøc n¨ng
quan träng nhÊt cña qu¶n lý. KÕ ho¹ch ho¸ g¾n
liÒn víi viÖc lùa chän vµ tiÕn hµnh c¸c ch¬ng tr×nh
ho¹t ®éng trong t¬ng lai cña mét doanh nghiÖp.
KÕ ho¹ch ho¸ v¹ch ra môc tiªu vµ ch¬ng tr×nh
hµnh ®éng trong t¬ng lai xa vµ gÇn cña doanh
nghiÖp.
KÕ ho¹ch ho¸ cã nghÜa lµ x¸c ®Þnh tríc ph¶i lµm
g×; lµm nh thÕ nµo; lµm khi nµo vµ ai sÏ lµm?
Néi dung cña kÕ ho¹ch ho¸
X¸c ®Þnh c¸c môc tiªu vµ c¸c nhiÖm vô ®Ó thùc hiÖn c¸c
môc tiªu ®ã;
X©y dùng c¸c ph¬ng ¸n ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ
nhiÖm vô ®· ®Ò ra;
X¸c ®Þnh c¸c nguån lùc cÇn thiÕt vÒ vËt chÊt, c«ng
nghÖ, vèn, lao ®éng,…
X¸c ®Þnh c¸c mèc thêi gian b¾t ®Çu vµ kÕt thóc (hoµn
thµnh) c¸c c«ng viÖc, c¸c nhiÖm vô cô thÓ nh»m ®¹t ®
îc môc tiªu chung ®· ®Ò ra;
Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho c¸c bé phËn, c¸c tæ chøc,
c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n,…
Ph©n lo¹i kÕ ho¹ch
Theo tiªu chÝ thêi gian:
•
KÕ ho¹ch dµi h¹n (kÕ ho¹ch chiÕn lîc)
•
KÕ ho¹ch trung h¹n (kÕ ho¹ch tæng hîp)
•
KÕ ho¹ch ng¾n h¹n (kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp)
Theo tiªu chÝ lÜnh vùc ho¹t ®éng:
q
KÕ ho¹ch tµi chÝnh
q
KÕ ho¹ch marketing
q
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt
q
KÕ ho¹ch mua s¾m
q
KÕ ho¹ch nh©n sù
q
….
môc tiªu chung
cña kÕ ho¹ch ho¸ s¶n xuÊt
KÕ ho¹ch ho¸ s¶n xuÊt thêng ®îc lËp nh»m
môc ®Ých sö dông tèi u nguån lùc hiÖn cã cña
doanh nghiÖp trªn c¬ së tho¶ m·n cao nhÊt nhu
cÇu cña thÞ trêng vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm mµ
doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Ph©n lo¹i kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt
q KÕ ho¹ch dµi h¹n (kÕ ho¹ch chiÕn lîc hoÆc kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô): 35 n¨m;
q KÕ ho¹ch trung h¹n (kÕ ho¹ch chiÕn thuËt hoÆc
kÕ ho¹ch tæng hîp): 13 n¨m (318 th¸ng);
q KÕ ho¹ch ng¾n h¹n (kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp): mét
th¸ng, mét vµi th¸ng ®Õn mét n¨m.
ChiÒ
u kÕ KÕ ho¹ch
ho¹ch ng¾n h¹n
Ph©n c«ng c«ng
viÖc
§Æt hµng
§iÒu ®é c«ng
viÖc,...
KÕ ho¹ch
trung h¹n
KÕ ho¹ch b¸n
hµng
KÕ ho¹ch s¶n
xuÊt vµ dù th¶o
ng©n s¸ch
S¾p xÕp nh©n
lùc, tån kho, hîp KÕ ho¹ch
®ång gia c«ng
ngoµi,… DµI h¹n
Nghiªn cøu vµ ph¸t
triÓn
S¶n xuÊt SP míi
§Þnh vÞ vµ ph¸t triÓn
DN
1 th¸ng 2 th¸ng 3 th¸ng 1 n¨m 2 n¨m 3 n¨m 5n¨m 6n¨m Thêi
gian
C¸c cÊp quyÕt ®Þnh
q QuyÕt ®Þnh chiÕn lîc: dµi h¹n
C¸c quyÕt ®Þnh ph¬ng híng
q QuyÕt ®Þnh chiÕn thu©t: trung h¹n
C¸c quyÕt ®Þnh chØ ®¹o
q QuyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp: ng¾n h¹n
C¸c quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh
C¸c chØ tiªu cña kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt
q Danh môc mÆt hµng s¶n phÈm (hoÆc dÞch vô), chÊt lîng quy
c¸ch vµ sè lîng s¶n phÈm tõng lo¹i sÏ s¶n xuÊt trong kú kÕ ho¹ch;
q Sè lîng s¶n phÈm tõng lo¹i sÏ s¶n xuÊt trong tõng ph©n xëng, tõng
xÝ nghiÖp,..
q KÕ ho¹ch tån kho cuèi kú tõng lo¹i s¶n phÈm cuèi cïng (thµnh
phÈm), tõng lo¹i b¸n thµnh phÈm, tõng lo¹i vËt t;
q Møc ®é sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt (m¸y mãc thiÕt bÞ, lao ®éng,
diÖn tÝch s¶n xuÊt,..)
q Nhu cÇu vËt t vµ c¸c lo¹i b¸n thµnh phÈm mua ngoµi cho s¶n xuÊt;
q KÕ ho¹ch hîp ®ång gia c«ng thuª ngoµi.
C¸c tµI liÖu c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
C¸c sè liÖu vËt chÊt
Sè lîng s¶n phÈm tån kho;
Sè lîng s¶n phÈm dë dang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ
hoµn thµnh trong c¸c kú s¾p tíi;
Nh÷ng ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng cha ®îc tho¶ m·n ë kú tríc;
Dù b¸o møc tiªu thô s¶n phÈm trong kú kÕ ho¹ch;
KÕ ho¹ch dù tr÷ s¶n phÈm cuèi kú;
Sè lîng lao ®éng hiÖn cã vµ cã thÓ huy ®éng ®îc ë kú kÕ ho¹ch;
N¨ng lùc s¶n xuÊt cña tõng ph©n xëng vµ cña toµn xÝ nghiÖp;
Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng s¶n phÈm (c¸c bíc c«ng nghÖ, yªu
cÇu vÒ dông cô, thêi gian gia c«ng,..);
KÕt cÊu s¶n phÈm;
ChÝnh s¸ch ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp (u tiªn vÒ viÖc lùa chän
s¶n phÈm hoÆc u tiªn tho¶ m·n kh¸ch hµng,…)
C¸c tµI liÖu c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
C¸c sè liÖu kÕ to¸n
Chi phÝ s¶n xuÊt (chi phÝ ®a vµo s¶n xuÊt,
chi phÝ biÕn ®æi,…);
Chi phÝ thay ®æi hÖ thèng s¶n xuÊt;
Chi phÝ thay ®æi n¨ng lùc s¶n xuÊt (thay ®æi lao ®éng,
b¶o dìng m¸y, chi phÝ thay ®æi kÕ ho¹ch ®Ó phï hîp víi
n¨ng lùc m¸y,…);
Chi phÝ dù tr÷ s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, vµ c¸c
nguyªn nhiªn vËt liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt;
Chi phÝ th¬ng m¹i liªn quan ®Õn viÖc kh«ng tho¶ m·n
nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
KÕ ho¹ch dµI h¹n
(kÕ ho¹ch chiÕn lîc)
Kh¸i niÖm:
KÕ ho¹ch dµi h¹n nh»m x¸c ®Þnh mét ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn s¶n
xuÊt vµ kinh doanh mµ doanh nghiÖp cÇn theo ®uæi trong mét kho¶ng
thêi gian t¬ng ®èi dµi; thêng ®îc x©y dùng cho nhãm s¶n phÈm, hä
s¶n phÈm.
Môc tiªu:
Tho¶ m·n chiÕn lîc ph¸t triÓn mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän.
Néi dung:
X©y dùng con ®êng vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp;
X©y dùng ph¬ng híng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi;
X¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ trêng vµ x©y dùng gi¶i ph¸p ®Çu t trong
mét giai ®o¹n kÐo dµi nhiÒu n¨m.
QuyÒn tr¸ch nhiÖm:
C¸c nhµ qu¶n lý cÊp cao cña doanh nghiÖp.
KÕ ho¹ch trung h¹n
(kÕ ho¹ch tæng hîp)
Kh¸i niÖm:
KÕ ho¹ch tæng hîp lµ mét quyÕt ®Þnh cã tÝnh chiÕn thuËt nh»m
®iÒu tiÕt trung h¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ cÇu nèi gi÷a c¸c quyÕt
®Þnh chiÕn lîc cã tÝnh chÊt dµi h¹n vµ c¸c quyÕt ®Þnh cã tÝnh
chÊt ng¾n h¹n.
KÕ ho¹ch trung h¹n (kÕ ho¹ch tæng hîp) ®Ò cËp ®Õn viÖc quyÕt
®Þnh vÒ khèi lîng s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp sÏ s¶n xuÊt trong
trung h¹n nh»m ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng.
Môc tiªu:
Phèi hîp sö dông c¸c nguån lùc mét c¸ch hîp lý vµo qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt c¸c s¶n phÈm hoÆc dÞch vô cña doanh nghiÖp ®Ó cùc tiÓu
ho¸ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång
thêi gi¶m tíi møc thÊp nhÊt biÕn ®æi lao ®éng vµ møc tån kho.
KÕ ho¹ch trung h¹n
(kÕ ho¹ch tæng hîp)
Néi dung:
Ho¹ch ®Þnh tæng hîp vÒ møc dù tr÷ vµ s¶n xuÊt cho
tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu thÞ trêng (®·
x¸c ®Þnh trong dù b¸o) sao cho tæng chi phÝ dù tr÷ vµ
c¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ nhá nhÊt;
Ph©n bæ møc s¶n xuÊt vµ møc dù tr÷ cho tõng lo¹i s¶n
phÈm;
Huy ®éng tæng hîp c¸c nguån lùc, ®Æc biÖt lµ nguån
nh©n lùc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng.
QuyÒn tr¸ch nhiÖm:
C¸c nhµ qu¶n lý t¸c nghiÖp cña doanh nghiÖp
KÕ ho¹ch trung h¹n
(kÕ ho¹ch tæng hîp)
X¸c ®Þnh sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu mÆt hµng
s¶n phÈm
Tr¶ lêi c¸c c©u hái:
Cã thÓ dïng dù tr÷ ®Ó øng phã víi c¸c biÕn ®éng vÒ nhu cÇu
trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch?
NÕu nhu cÇu thay ®æi th× doanh nghiÖp cã nªn ¸p dông c¸c
gi¶i ph¸p ®Ó ®iÒu tiÕt lùc lîng lao ®éng? (thuª thªm ngêi lao
®éng lµm viÖc c«ng nhËt, b¸n thêi gian, lµm thªm giê, t¹m
nghØ viÖc; tuyÓn thªm hoÆc sa th¶i lao ®éng; thuª gia c«ng
ngoµi;..)
Gi¸ c¶ s¶n phÈm vµ dÞch vô cã nªn thay ®æi ®Ó tiÕp cËn víi
cÇu lu«n thay ®æi?
KÕ ho¹ch trung h¹n
(kÕ ho¹ch tæng hîp)
X¸c ®Þnh nhu cÇu nguyªn vËt liÖu
Tr¶ lêi c¸c c©u hái:
Doanh nghiÖp cÇn ®Æt hµng hoÆc s¶n xuÊt nh÷ng lo¹i
nguyªn vËt liÖu, chi tiÕt, bé phËn g×?
Sè lîng tõng lo¹i lµ bao nhiªu?
Khi nµo cÇn vµ trong kho¶ng thêi gian bao nhiªu?
Khi nµo cÇn ph¸t ®¬n hµng bæ sung hoÆc lÖnh s¶n
xuÊt?
Khi nµo nhËn ®¬n hµng?
KÕ ho¹ch ng¾n h¹n
(kÕ hoach t¸c nghiÖp)
Kh¸i niÖm:
KÕ ho¹ch ng¾n h¹n (kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp) thêng ®îc x©y dùng cho
thêi gian ng¾n h¹n (kÕ ho¹ch ngµy, tuÇn, th¸ng,..); lµ toµn bé c¸c ho¹t
®éng x©y dùng lÞch tr×nh s¶n xuÊt, ®iÒu phèi, ph©n giao c¸c c«ng
viÖc cho tõng ngêi, nhãm ngêi, tõng m¸y vµ s¾p xÕp thø tù c¸c c«ng
viÖc ë tõng n¬i lµm viÖc nh»m ®¶m b¶o hoµn thµnh ®óng tiÕn ®é ®·
x¸c ®Þnh trong lÞch tr×nh s¶n xuÊt trªn c¬ së sö dông cã hiÖu qu¶
kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hiÖn cã cña doanh nghiÖp.
Môc tiªu:
Gi¶m thiÓu thêi gian chê ®îi cña kh¸ch hµng;
Gi¶m thiÓu thêi gian s¶n xuÊt;
Gi¶m thiÓu lîng dù tr÷;
Gi¶m thiÓu thêi gian chê ®îi v« Ých cña lao ®éng
vµ m¸y mãc thiÕt bÞ;
Sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc hiÖn cã cña doanh nghiÖp.
KÕ ho¹ch ng¾n h¹n
(kÕ hoach t¸c nghiÖp)
Néi dung:
X©y dùng lÞch tr×nh s¶n xuÊt, bao gåm c¸c c«ng viÖc chñ yÕu sau:
q
X¸c ®Þnh sè lîng vµ khèi lîng c¸c c«ng viÖc
q
Tæng thêi gian ph¶i hoµn thµnh tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc
q
Thêi ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thøc cña tõng c«ng viÖc
q
Thø tù thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc
Dù tÝnh sè lîng m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn liÖu vµ lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó
hoµn thµnh khèi lîng s¶n phÈm hoÆc c¸c c«ng viÖc ®· ®a ra trong lÞch
tr×nh s¶n xuÊt;
X©y dùng kÕ ho¹ch ®iÒu phèi, ph©n giao c«ng viÖc vµ thêi gian ph¶i hoµn
thµnh trong nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh cho tõng bé phËn, tõng ngêi,
tõng m¸y,…
X©y dùng kÕ ho¹ch s¾p xÕp thø tù c¸c c«ng viÖc trªn c¸c m¸y vµ n¬i lµm
viÖc nh»m gi¶m thiÓu thêi gian ngõng m¸y vµ chê ®îi trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt;
QuyÒn tr¸ch nhiÖm:
C¸c nhµ qu¶n lý t¸c nghiÖp ë xÝ nghiÖp, ph©n xëng, tæ s¶n xuÊt
Nguån cung cÊp Cho nhu cÇu Tæng cung
Th¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng3 NLSX kh«ng dïng
Tån kho ®Çu kú 100 800
Th¸ng 1 SX b×nh 700 0 (35)
thêng (40)
Ngoµi giê 50 (52) 0
Thuª ngoµi 50 (72) 100
Th¸ng 2 SX b×nh 700 (40) 0 (35) 1000
thêng
Ngoµi giê 50 (50) 0
Thuª ngoµi 150 (70) 0
Th¸ng 3 SX b×nh 700 (40) 0 (35) 750
thêng
Ngoµi giê 50 (50) 0
Thuª ngoµi 0 130
Ph¬ng ph¸p tèi u côc bé:
700x40+50x52+50x72+700x40+50x50+150x70+700x40+50x50 = 105.700USD
Tæng cÇu 800 1000 750 2550