4.2. BÃÚP NÁÚU DUÌNG NÀNG LÆÅÜNG MÀÛT TRÅÌI
Nguyãn tàõc sæí duûng nàng læåüng màût tråìi âãø náúu thæïc àn âaî âæåüc
con ngæåìi sæí duûng tæì ráút láu. Caïc cäng nghãû laìm bãúp duìng nàng læåüng
màût tråìi âaî coï nhæîng thay âäøi vaì phaït triãøn. Hiãûn nay bãúp âæåüc sæí
duûng phäø biãún dæåïi 2 loaûi âoï laì bãúp hçnh häüp vaì bãúp Parabän.
Bãúp nàng læåüng màût tråìi âæåüc æïng duûng ráút räüng raîi åí caïc næåïc
nhiãöu nàng læång màût tråìi, khan hiãúm cuíi âäút, giaï thaình nhiãn liãûu cao
nhæ caïc næåïc åí Cháu Phi, caïc khu væûc vuìng sáu vuìng xa cuía caïc næåïc
âang phaït triãøn. Hiãûn nay Bãúp nàng læåüng màût tråìi coìn âæåüc sæí duûng
ngaìy caìng nhiãöu âäúi våïi caïc ngæ dán vaì khaïch du lëch.
ÅÍ Viãût Nam bãúp nàng læåüng màût tråìi cuîng âaî âæåüc sæí duûng khaï
phäø biãún. Nàm 2000, Trung tám Nghiãn cæïu thiãút bë aïp læûc vaì nàng
læåüng måïi thuäüc træåìng Âaûi hoüc Baïch khoa - Âaûi hoüc Âaì Nàông âaî phäúi
håüp våïi caïc täø chæïc tæì thiãûn Haì Lan triãøn khai dæû aïn (30.000
USD/nàm) âæa bãúp nàng læåüng màût tråìi vaìo sæí duûng åí caïc vuìng näng
thän cuía tènh Quaíng Nam, Quaíng Ngaîi, Ninh Thuáûn. Dæû aïn âaî phaït
triãøn ráút täút vaì ngaìy caìng âæåüc âäng âaío ngæåìi dán uíng häü. Hiãûn nay
dæû aïn âaî cung cáúp âæåüc trãn 1000 bãúp hçnh häüp vaì trãn 200 bãúp
Parabän cho nhæîng ngæåìi dán ngheìo näng thän.
4.2.1. Bãúp hçnh häüp
Nguyãn lyï cáúu taûo bãúp
Bãúp náúu hçnh häüp coï nguyãn lyï cáúu taûo nhæ hçnh 4.24. Häüp baío
vãû (1) âæåüc laìm bàòng gäù (coï thãø laìm bàòng tän), tiãút diãûn ngang coï thãø
hçnh vuäng hoàûc hçnh troìn. Màût phaín xaû bãn trong (2) âæåüc laìm bàòng
kim loaûi (nhäm, theïp tràõng hoàûc Inox), âaïnh boïng nhàôn âãø coï âäü phaín
xaû cao. Biãn daûng cuía màût phaín xaû laì täø håüp cuía caïc màût Parabola troìn
xoay nhæ hçnh veî âãø coï thãø nháûn aïnh saïng tæì màût tråìi vaì tæì gæång phaín
xaû (5).
87
5
4 1- Häüp baío vãû bãn ngoaìi
6 2- Màût phaín xaû bãn trong
2 3 3- Näöi chæïa thæïc àn
1
7 4- Táúm kênh trong
5- Gæång phaín xaû
6- Truûc xoay
7- Váût liãûu caïch nhiệt
8- Đế đặt nồi
8
Hçnh 4.24. Nguyãn lyï cáúu taûo bãúp.
Näöi chæïa thæïc àn (3) laì näöi náúu bçnh thæåìng bãn ngoaìi âæåüc
sån maìu âen (choün loaûi sån coï âäü háúp thuû cao) âãø coï thãø háúp thu aïnh
saïng täút, dung têch cuía näöi tuyì thuäüc vaìo kêch thæåïc cuía bãúp vaì tuyì
thuäüc vaìo thåìi gian chuïng ta cáön náúu chên thæïc àn. Táúm kênh trong (4)
laì táúm kênh coï âäü trong suäút cao âãø coï thãø cho aïnh saïng xuyãn qua täút,
thæåìng âæåüc chãú taûo bàòng táúm kênh trong coï chiãöu daìy 2÷3mm, táúm
kênh naìy coï taïc duûng taûo “läöng kênh” vaì giaím täøn tháút nhiãût khi náúu.
Gæång phaín xaû (5) laì táúm gæång coï âäü phaín xaû aïnh saïng cao, gæång
coï thãø xoay quanh truûc xoay (6) âãø hæåïng chuìm tia saïng phaín xaû tæì
gæång vaìo näöi, phêa sau táúm gæång coï táúm baío vãû vaì cuîng laì nàõp âáûy
cuía bãúp khi khäng sæí duûng. Låïp váût liãûu caïch nhiãût (7) laì bäng thuyí
tinh caïch nhiãût (hoàûc coï thãø duìng báút kyì váût liãûu caïch nhiãût naìo nhæ
råm raû ... tháûm chê âãø khäng chè coï khäng khê nhæng phaíi kên) nhàòm
giaím máút maït nhiãût khi náúu. Âãú âàût näöi (8) nhàòm muûc âêch ngàn caïch
88
giæîa näöi vaì caïc bäü pháûn khaïc cuía bãúp âãø giaím máút maït nhiãût khi náúu,
nãn âãú âàût näöi coï thãø laì mäüt táúm bäng thuyí tinh daûng eïp cæïng, táúm
Amiàng hoàûc báút kyì váût liãûu gç nhæng chëu âæåüc nhiãût âäü (âãún 400oC)
vaì caïch nhiãût.
Chãú taûo bãúp
Âãø chãú taûo âæåüc bãúp coï hiãûu suáút cao thç phaíi choün váût liãûu vaì chãú
taûo âuïng nhæ trãn. Theo kãút quaí tênh toaïn våïi bãúp náúu âæåüc thiãút kãú coï
kêch thæåïc nhæ hçnh 4.25 vaì âæåüc chãú taûo bàòng caïc váût liãûu nhæ hæåïng
dáùn åí muûc trãn, våïi cæåìng âäü bæïc xaû màût tråìi taûi Âaì Nàông luïc 11h
(940W/m2) âãø náúu säi 10 lêt næåïc (tæì nhiãût âäü 25oC). Ta coï quan hãû
giæîa d2 (âæåìng kênh miãûng cuía màût phaín xaû bãn trong) vaì thåìi gian
cáön thiãút cho quaï trçnh náúu (τ) nhæ âäö thë trãn hçnh 4.26.
A-A
70 a d2
A A a
0.25m
0.2m H
a
Hình 4.25. Kích thước cấu tạo bếp.
Dæûa vaìo âäö thë trãn hçnh 4.26 thç ta coï thãø tênh âæåüc âæåìng kênh d2 cuía
bãúp cáön thiãút âãø ta coï thãø náúu säi 10lêt næåïc trong thåìi gian yãu cáöu.
89
5.103076 6
5
§−êng kÝnh mÆt thu [m]
4
d2 τ 3
2
1
0.455195
4
0 2000 4000 6000 8000 1 10
100 τ 4
1 . 10
Thêi gian [s]
Hçnh 4.26. Âäö thë quan hãû d2(τ)
Vê duû: Theo âäö thë hçnh 4.26
thç muäún náúu säi 10lêt næåïc
(coï nhiãût âäü 25oC ) trong
thåìi gian 1h (3600 giáy), thç
ta cáön phaíi chãú taûo bãúp våïi
âæåìng kênh d2=0,8m
Âãø âån giaín trong
viãûc chãú taûo vaì giaím giaï
thaình, trong thæûc tãú chuïng ta
hoaìn toaìn coï thãø tæû chãú taûo
cho mçnh mäüt bãúp nàng
læåüng màût tråìi bàòng caïc thiãút
bë vaì váût liãûu sàôn coï nhæ hçnh
4.27. Hình 4.27. Bếp nấu thực tế.
90
Våïi bãúp naìy häüp baío vãû bãn ngoaìi âæåüc laìm bàòng gäù. Màût phaín xaû
bãn trong âæåüc duìng laì caïi cháûu nhäm (kêch thæåïc nhoí hay to tuyì yï
theo yãu cáöu) nãn choün nhæîng loaûi cháûu nhäm ngæåìi ta âaî chãú taûo sàôn
våïi âäü boïng cuía màût trong cao. Näöi chæïa thæïc àn laì näúi náúu bàòng
nhäm bãn ngoaìi sån âen (duìng loaûi bçnh xët sån âen nhaïm). Táúm kênh
trong dæåüc duìng laì loaûi kênh trong daìy 2,5mm (chuï yï khi làõp cáön coï
låïp roàng âãûm âãø ngàn caïch giæîa màût phaín xaû bãn trong vaì táúm kênh
âãø traïnh bë våî khi náúu). Gæång phaín xaû âæåüc chãú taûo bàòng táúm theïp
tràõng âaî âæåüc âaïnh boïng sàôn daìy 0,8mm. Gæång coï thãø gáûp vaìo gáûp ra
vaì âæåüc âåî bàòng 2 thanh caìi hai bãn. Låïp váût liãûu caïch nhiãût âæåüc
duìng laì råm raû. Âãú âàût näöi âæåüc duìng laì táúm Amiàng daìy 2mm.
Sæí duûng bãúp
Våïi loaûi bãúp náúu
hçnh häüp thæåìng âæåüc
duìng âãø náúu næåïc, cåm
hoàûc thæïc àn cáön nhiãût
âäü dæåïi 120oC nhæ náúu
canh, luäüc rau ...
Træåïc luïc náúu thç
chuïng ta phaíi chuáøn bë
thæïc àn træåïc cho vaìo
näöi vaì âáûy nàõp laûi, âàût
näöi vaìo trong bãúp trãn
âãú âàût näöi, âáûy hãû
Hçnh 4.28. Thao taïc luïc náúu
thäúng táúm kênh trong -
gæång phaín xaû lãn trãn
(cháûu nhäm), dëch chuyãøn bãúp vaì âiãöu chènh goïc nghiãng cuía gæång
phaín xaû sao cho näöi coï thãø nháûn âæåüc nhiãöu aïnh saïng nháút. Tuyì theo
kêch thæåïc cuía bãúp vaì dung læåüng thæïc àn trong näöi maì sau thåìi gian
91
khoaíng 60÷90 phuït
cåm hoàûc thæïc seî
chên. Trong quaï
trçnh náúu nãúu coï
thåìi gian thç täút
nháút laì sau khoaíng
15 phuït chuïng ta
nãn xã dëch bãúp âãø
coï thãø nháûn âæåüc
aïnh saïng nhiãöu
nháút thç thåìi gian
náúu seî nhanh hån.
Hçnh 4.29. Triãøn khai æïng duûng Bãúp
4.2.2 Bãúp Parabän
Nguyãn lyï cáúu taûo bãúp
3
4
1- Âãú âàût näöi
2 2- Näöi chæïa thæïc àn
1 3- Màût phaín xaû
5
4- Khung âåî
5- Thanh choïng âiãöu
6 chènh
6- Hãû thống chân đỡ
Hçnh 4.30. Nguyãn lyï cáúu taûo
ú
92
Bãúp náúu Parabän coï nguyãn lyï cáúu taûo nhæ hçnh 4.30. Âãú âàût
näöi (1) laìm bàòng khung kim loaûi dáùn nhiãût täút, âãú âæåüc gàõn våïi hãû
thäúng chán âåî (nhæng caïch nhiãût våïi hãû thäúng chán âåî), âãú âàût näöi coï
thãø âæåüc âæa vaìo âæa ra vaì âæa lãn âæa xuäúng khoíi tám cuía bãúp. Näöi
chæïa thæïc àn (2) laì näöi náúu bçnh thæåìng bãn ngoaìi âæåüc sån maìu âen
(choün loaûi sån coï âäü háúp thuû cao) âãø coï thãø háúp thuû aïnh saïng täút, khi
cáön næåïng (thët, caï... ) thç coï thãø thay näöi bàòng táúm læåïi Inox, dung têch
cuía näöi tuyì thuäüc vaìo kêch thæåïc cuía bãúp vaì tuyì thuäüc vaìo thåìi gian
chuïng ta cáön náúu chên thæïc àn. Màût phaín xaû (3) laìm bàòng kim loaûi
(nhäm, theïp tràõng hoàûc Inox) âaïnh boïng nhàôn âãø coï âäü phaín xaû cao.
Biãn daûng cuía màût phaín xaû laì màût parabän troìn xoay âæåüc gaï tæûa vaìo
khung nhæ hçnh veî âãø coï thãø nháûn aïnh saïng tæì màût tråìi. Khung âåî (4)
laìm bàòng kim loaûi, nhæûa hoàûc gäù coï biãn daûng laì màût parabän troìn
xoay âãø coï thãø gaï màût phaín xaû lãn trãn khung, khung âæåüc chãú taûo sao
cho coï thãø thaïo làõp dãù daìng. Thanh choïng âiãöu chènh (5) laìm bàòng kim
loaûi hoàûc gäù cæïng âãø âiãöu chènh chaío parabän xoay quanh mäüt truûc
nàòm ngang. Hãû thäúng chán âåî (6) laìm bàòng kim loaûi, nhæûa hoàûc gäù coï
thãø dãù daìng thaïo gåí hoàûc xãúp goün. Hãû thäúng chán âåî âæåüc âàût trãn 4
baïnh xe âãø coï thãø dãù daìng di chuyãøn vaì xoay theo hæåïng màût tråìi.
Chãú taûo bãúp
Bäü pháûn quan troüng nháút cuía bãúp laì màût parabän phaín xaû, nãúu
saín xuáút haìng loaût thç màût naìy täút nháút laì laìm bàòng nhäm vaì dáûp våïi
biãn daûng theo yãu cáöu räöi sau âoï âaïnh boïng màût trong tháût nhàôn vaì
saïng (nhæ gæång). Tuy nhiãn âãø chãú taûo âæåüc nhæ váûy thç cáön phaïi coï
caïc duûng cuû vaì maïy moïc chuyãn duûng.
Thæûc tãú âãø âån giaín chuïng ta coï thãø chãú taûo màût parabän phaín
xaû theo caïc caïch sau:
93
Màût phaín xaû
y Tám näöi (tiãu âiãøm)
o
15
f 250.0 360.0
62.5
0 x
500.0
1000.0
1200.0
CHUÏ YÏ:
Coï thãø chãú taûo màût phaín xaû theo caïc biãn daûng khaïc nhæng
x2
biãn daûng cuía màût phaín xaû phaíi coï daûng: y = Caïch gheïp caïc táúm thaình màût phaín xaû
4.f
våïi f laì toaû âäü cuía tiãu âiãøm (tám näöi)
Hçnh 4.31. Biãn daûng màût parabän phaín xaû.
Hình 4.32. Goïc åí tám cuía táúm hçnh quaût coï thãø tæì 10o÷15o
Hçnh 4.32. laì loaûi bãúp coï màût phaín xaû gäöm caïc táúm theïp tràõng
hçnh quaût coï chiãöu daìy 0,5mm âaî âæåüc âaïnh boïng sàôn gheïp våïi nhau
(goïc sao cho coï thãø làõp gheïp caïc táúm hçnh quaût âæåüc dãù daìng. Táúm
94
phaín xaû coìn coï thãø âæåüc chãú taûo tæì caïc maính theïp tràõng nhoí (bàòng
caïch naìy coï thãø táûn duûng caïc maính phãú thaíi âãø tiãút kiãûm) hçnh 4.33.
Hçnh 4.33. Loaûi bãúp chãú taûo tæì caïc máøu táúm phaín xaû nhoí.
Âãø tiãûn låüi cho viãûc váûn chuyãøn (âi du lëch ...) chuïng ta coï thãø
chãú taûo bãúp gäöm nhiãöu maính , nguyãn lyï càõt maính bãúp nhæ hçnh 4.34
(2 maính). Caïch làõp gheïp caïc maính thaình hãû thäúng nhæ hçnh 4.35.
y y
Tám näöi (tiãu âiãøm)
360.0
250.0
180.0 180.0
62.5
0 x 0 x
843.1
500.0
1200.0
843.1
Maính I Maính II
Gheïp maính I vaì maính II
Hçnh 4.34. Chãú taûo bãúp 2 maính
95
Hçnh 4.35. Loaûi bãúp 2 maính
Pháön Parabän vaì giaï âåî coï thãø thaïo råìi vaì xãúp goün âãø thuáûn låüi cho
quaï trçnh váûn chuyãøn nhæ hçnh 4.36.
Hçnh 4.36.
Bãúp Parabän nhiãöu
maính coï thãø thaïo råìi
96
Sæí duûng bãúp
Våïi loaûi bãúp náúu parabän thæåìng âæåüc duìng âãø chiãn, xaìo náúu
thæïc àn âàûc biãût laì duìng raïn, næåïng caïc loaûi thæûc pháøm vç nhiãût âäü taûi
tiãu âiãøm coï thãø âaût 300÷400oC.
Træåïc luïc náúu thç chuïng ta phaíi chuáøn bë thæïc àn træåïc, cho vaìo
näöi vaì âáûy nàõp laûi, âàût näöi lãn trãn âãú âàût näöi (hçnh 4.37), khi muäún
næåïng (thët, caï... ) thç thay näöi bàòng loaûi læåïi Inox (hçnh 4.38), dëch
Hçnh 4.37. Náúu thæïc àn
chuyãøn hãû thäúng bãúp vaì âiãöu chènh goïc nghiãng cuía chaío parabän
(bàòng thanh chäúng âiãöu chènh) sao cho näöi coï thãø nháûn âæåüc nhiãöu
Hçnh 4.38. Næåïng caï, thët
97
aïnh saïng nháút. Tuyì theo kêch thæåïc cuía bãúp vaì dung læåüng thæïc àn
trong näöi maì sau thåìi gian khoaíng 30÷60phuït thæïc àn seî chên. Trong
quaï trçnh náúu nãúu coï thåìi gian thç täút nháút sau khoaíng 15 phuït chuïng ta
nãn xã dëch bãúp âãø coï thãø nháûn âæåüc aïnh saïng nhiãöu nháút thç thåìi gian
náúu seî nhanh hån.
Âãø tiãûn låüi cho ngæåìi sæí duûng, khäng phaíi âæïng ngoaìi nàõng
trong khi laìm bãúp thç chuïng ta coï thãø sæí duûng loaûi bãúp maì chaío
parabän häüi tuû âàût åí ngoaìi coìn näöi náúu âàût trong nhaì nhæ hçnh 4.39.
Hçnh 4.39. Parabän âàût ngoaìi coìn bãúp náúu âàût trong nhaì
Våïi loaûi bãúp naìy nãúu chuïng ta âàût thãm hãû thäúng âënh vë theo phæång
màût tråìi næîa thç seî ráút thuáûn tiãûn, tuy nhiãn giaï thaình seî cao hån.
98
Mäüt hãû thäúng náúu cåm bàòng NLMT ráút hiãûn âaûi, thuáûn låüi vaì phuì
håüp våïi nhæîng bãúp náúu táûp thãø våïi säú læåüng ngæåìi àn låïn âoï laì hãû
Màût parabän phaín xaû
ÄÚng goïp håi
Bäü pháûn nháûn nhiãût
Hçnh 4.40. Hãû thäúng cáúp håi næåïc sæí duûng NLMT
thäúng bãúp náúu
bàòng håi næåïc
duìng NLMT. Hãû
thäúng gäöm mäüt bäü
thu nàng læåüng bæïc
xaû màût tråìi âãø
cung cáúp håi nhæ
hçnh 4.40.
Håi næåïc sinh ra
âæåüc dáùn âãún bçnh
chæïa håi vaì cáúp
Hçnh 4.41. Hãû thäúng näöi náúu bàòng håi næåïc
99
cho caïc näöi náúu (hçnh 4.41). Våïi hãû thäúng naìy ngæåìi ta thæåìng âàût hãû
thäúng cáúp båi åí trãn tráön nhaì va dáùn âæåìng äúng håi næåïc xuäúng bãúp.
Hçnh 4.42. Hãû thäúng cung cáúp håi cho bãúp náúu åí ÁÚn âäü
Hçnh 4.42 laì hãû thäúng gæång phaín xaû parabän cung cáúp nhiãût cho
hãû thäúng håi næåïc duìng náúu cåm cuía mäüt bãúp àn táûp thãø åí ÁÚn âäü.
100
Copyright by webtailieu.net