Bài tập tình huống môn Phân tích trong kinh doanh
Để có thể thuê băng đĩa tại trung tâm, ban đầu khách hàng phải làm thủ tục để
được cấp thẻ thuê. Bộ phận làm thẻ sẽ dựa trên thông tin do khách hàng cấp và cấp
cho khách một thẻ thuê. Thông tin về việc cấp thẻ sẽ được cập nhập vào cơ sở dữ
liệu nghiệp vụ của trung tâm. Mỗi lần đến thuê băng đĩa, khách hàng sẽ trình thẻ
thuê và nêu yêu cầu thuê cụ thể. Bộ phận cho thuê sẽ xử lý và đáp ứng yêu cầu
thuê của khách hàng dựa trên thông...
Bài tập tình huống 1
Cho biết hoạt động của một trung tâm cho thuê băng đĩa như sau:
Để có thể thuê băng đĩa tại trung tâm, ban đầu khách hàng phải làm thủ tục để
được cấp thẻ thuê. Bộ phận làm thẻ sẽ dựa trên thông tin do khách hàng cấp và cấp
cho khách một thẻ thuê. Thông tin về việc cấp thẻ sẽ được cập nhập vào cơ sở dữ
liệu nghiệp vụ của trung tâm. Mỗi lần đến thuê băng đĩa, khách hàng sẽ trình thẻ
thuê và nêu yêu cầu thuê cụ thể. Bộ phận cho thuê sẽ xử lý và đáp ứng yêu cầu
thuê của khách hàng dựa trên thông tin tra cứu từ cơ sở dữ liệu nghiệp vụ của
trung tâm. Ngay khi thuê, khách hàng sẽ nhận được hoá đơn thuê và thanh toán
tiền tiền thuê luôn. Khi khách hàng đến trả băng đĩa, bộ phận trả sẽ xử lý yêu cầu
trả của khách hàng dựa trên thông tin tra cứu từ cơ sở dữ liệu nghiệp vụ. Dữ liệu
liên quan đến các hoạt động thuê và trả đều được cập nhật vào cơ sở dữ liệu nghệp
vụ của trung tâm.
Định kỳ hàng tháng, từ cơ sở dữ liệu nghiệp vụ, các báo cáo quản lý sẽ được lập
và gửi cho bộ phận quản lý trung tâm. Theo chính sách mở rộng thị trường của
trung tâm, định kỳ hàng năm trung tâm sẽ gửi thư khuyến mãi cho khách hàng,
thông báo thông tin cho thuê miễn phí đối với những khách hàng đạt mức thuê trên
mức khuyến mãi năm do trung tâm quy định.
1. Hãy vẽ sơ đồ BFD mô tả chức năng công việc của trung tâm
2. Hãy vẽ sơ đồ ngữ cảnh để mô tả hoạt động của trung tâm.
3. Hãy vẽ sơ đồ luồng dữ liệu mức 0 để thực hiện phân rã sơ đồ ngữ cảnh trên.
1
Đáp án bài tập tình huống 1
Sơ đồ BFD
Quản lý thuê băng đĩa
Cấp thẻ Cho thuê Nhận trả Tạo báo Gửi thư
thuê băng đĩa băng đĩa cáo khuyến
mãi
Sơ đồ ngữ cảnh (Context Diagram)
Khách hàng Khách hàng
TT Khách hàng Thẻ thuê
Hóa đơn
Yêu cầu thuê Quản lý thuê
Thư khuyến mãi
băng đĩa
Yêu cầu trả
Hóa đơn thanh toán
Báo cáo Bộ phận
quản lý
Sơ đồ DFD mức 0
2
Khách hàng Khách hàng
TT Khách 1.0 Thẻ thuê
hàng Cấp thẻ
thuê
TT Khách hàng
đã cấp thẻ
CSDL nghiệp vụ
Yêu cầu thuê 2.0
Cho thuê
Phiếu thanh toán băng đĩa Hóa đơn
4.0
Tạo báo Báo cáo
TT thuê trả
3.0 cáo
Yêu cầu trả
Nhận trả
băng đĩa Bộ phận quản lý
CSDL nghiệp vụ
5.0 Thư
Gửi thư khuyễn mãi Khách hàng
khuyến
mãi
3
Bài tập tình huống 2
Cho biết quá trình tính lương trong một tháng của một công ty được thực hiện như
sau:
Cuối từng tháng, để tính lương cho nhân viên, người ta phải kiểm tra ngày công
của các nhân viên trong tháng đó. Việc kiểm tra ngày công được thực hiện nhờ
bảng chấm công và được cập nhật vào tệp Hồ sơ nhân viên. Tiếp theo bộ phận kế
toán sẽ thực hiện việc tính các khoản lương cho nhân viên theo quy định của công
ty. Bảng lương của cơ quan được trình cho Ban giám đốc và sau đó được gửi đến
cho nhân viên. Dữ liệu liên quan tới quá trình tính lương được cập nhập vào tệp
Thu nhập.
Việc tính thuế thu nhập được thực hiện nhờ các dữ liệu đã có trong tệp Thu nhập
và tệp Hồ sơ nhân viên. Sau khi tính xong, dữ liệu lại được cập nhật vào các tệp
này; đồng thời bảng kê tiền thuế, tiền thuế sẽ được gửi lên Kho bạc nhà nước và
hoá đơn thu thuế được gửi cho các nhân viên phải chịu thuế thu nhập
1. Hãy vẽ sơ đồ BFD mô tả chức năng công việc của hệ thống tính lương
2. Hãy vẽ sơ đồ ngữ cảnh để mô tả hoạt động của hệ thống tính lương.
3. Hãy vẽ sơ đồ luồng dữ liệu mức 0 để thực hiện phân rã sơ đồ ngữ cảnh trên.
4
Bài tập tình huống 3
Một thư viện của một trường đại học muốn xây dựng một hệ thống thông tin tin
học hoá để quản lý thư viện của mình. Hệ thống thông tin quản lý thư viện này có
nhiều phân hệ khác nhau, trong đó có phân hệ quản lý việc mượn và trả sách. Quy
trình quản lý việc mượn và trả sách được tóm tắt như sau:
Khi có nhu cầu mượn sách, độc giả sẽ tra cứu đầu sách mình muốn mượn nhờ sự
trợ giúp của máy tính để tìm kiếm mã số của những sách muốn mượn? Khi mượn
sách, độc giả phải điền thông tin vào một phiếu mượn sách (bao gồm: mã độc giả,
ngày mượn, mã số sách cần mượn, thời hạn mượn...). Thủ thư sẽ kiểm tra thẻ độc
giả và tra cứu tệp quản lý độc giả và tệp kho sách. Sách mượn sẽ được trao cho
độc giả nếu thẻ còn hợp lệ và sách được phép cho mượn. Các thông tin về việc
mượn sách này sẽ được cập nhật vào tệp quản lý mượn/trả sách và tệp kho sách.
Ngược lại, độc giả sẽ nhận được thông báo từ chối. Khi trả sách, thủ thư lại kiểm
tra thẻ độc giả và cập nhật thông tin trả sách vào tệp quản lý mượn/trả sách và tệp
kho sách. Độc giả sẽ nhận được một phiếu xác nhận việc trả sách. Trong trường
hợp sách mượn quá hạn, độc giả phải nộp tiền phạt và nhận biên lai phạt. Sách
trong một phiếu mượn có thể được trả làm nhiều lần và độc giả cho thể đề nghị gia
hạn mượn sách nếu có nhu cầu. Mọi thông tin về việc gia hạn sách đều được cập
nhật vào tệp quản lý mượn/trả sách và độc giả sẽ nhận được một phiếu gia hạn.
Định kì hàng tháng, bộ phận quản lý việc mượn/trả sách sẽ tiến hành lập các báo
cáo thông kê gửi lên ban giám đốc thư viện.
a. Hãy vẽ sơ đồ chức năng (BFD) của phân hệ quản lý mượn/trả sách của thư
viện.
b. Hãy vẽ sơ đồ ngữ cảnh và sơ đồ dòng dữ liệu mức 0 của phân hệ trên.
c. Thiết kế các tệp cơ sở dữ liệu để quản lý các độc giả, cán bộ thư viện, sách
và quản lý việc mượn/trả sách. Cho biết:
Mỗi bạn đọc có thể mượn nhiều sách tại một thời điểm
Mỗi nhân viên có thể phục vụ nhiều lần mượn/trả sách
Mỗi phiếu mượn sách có thể cho phép mượn một hoặc nhiều đầu sách và
mỗi đầu sách có thể được mượn nhiều lần.
5
Đáp án bài tập tình huống 3
Sơ đồ BFD
Quản lý mượn trả sách
Phục vụ Quản lý Quản lý Gia hạn Báo cáo
tra cứu mượn trả sách muợn thống kê
sách sách
Sơ đồ ngữ cảnh (Context Diagram)
Độc giả Độc giả
Yêu cầu tra cứu Kết quả tra cứu
TT sách được mượn
Phiếu mượn, hoặc bị từ chối
thẻ độc giả
Quản lý
Yêu cầu trả Xác nhận gia hạn
mượn trả sách
Hóa đơn nộp tiền phạt Biên lai phạt
Yêu cầu gia hạn
Báo cáo
Lãnh đạo
thư viện
Sơ đồ DFD mức 0
Độc giả Độc giả
6
Yêu cầu tra 1.0 Kết quả tra cứu
cứu Phục vụ
7
Bài tập tình huống 4
Hoạt động của hệ thống quản lý việc đăng ký học qua mạng của một trường học
được mô tả như sau:
Khi các học viên muốn đăng ký học thì họ phải gửi các phiếu đăng ký trong đó
điền đầy đủ thông tin về họ tên, số chứng minh thư và mã số của những lớp học họ
muốn tham gia cho trường. Hệ thống kiểm tra từng lớp học được đăng ký có còn
tiếp nhận học viên không bằng cách tra cứu tệp Danh sách lớp. Các dữ liệu trong
tệp này cho biết lớp học nào còn tiếp nhận học viên, lớp học nào đã bị huỷ bỏ và
lớp học nào đã đủ học viên. Từ đó hệ thống có thể xác định được những lựa chọn
nào của học viên được chấp nhận và những lựa chọn nào bị từ chối.
Những học viên nào được chấp nhận nguyện vọng sẽ được ghi danh vào vào
những lớp mà họ đăng ký. Tên và số chứng minh thư của các sinh viên này sẽ
được cập nhập vào tệp Danh sách lớp và sĩ số lớp học sẽ được tính lại. Nếu lớp
học đó đã đủ học viên thì mã lớp học đó sẽ được đánh dấu là đã khoá sổ. Các dữ
liệu về sinh viên mới và những dữ liệu bổ sung hoặc thay đổi của sinh viên cũ
trong quá trình ghi danh này cũng được cập nhập vào tệp Hồ sơ sinh viên chung
trong toàn trường.
Cuối cùng, hệ thống sẽ gửi cho từng học viên đăng kí một bản thông báo trong đó
liệt kê danh sách những lớp học mà họ đã đăng kí và đánh dấu vào những lớp học
họ được chấp nhận.
Yêu cầu
1. Hãy vẽ sơ đồ BFD mô tả chức năng công việc của trung tâm
2. Hãy vẽ sơ đồ ngữ cảnh để mô tả hoạt động của trung tâm.
3. Hãy vẽ sơ đồ luồng dữ liệu mức 0 để thực hiện phân rã sơ đồ ngữ cảnh trên.
8
Đáp án bài tập tình huống 4
Sơ đồ BFD
Quản lý đăng ký học
Xét duyệt phiếu Ghi danh Thông báo
đăng ký nhập học
Sơ đồ ngữ cảnh (Context Diagram)
Thông báo từ chối
Học viên Phiếu đăng ký
Học viên
Quản lý đăng Thông báo nhập học
ký học
Sơ đồ DFD mức 0
9
1.0 Thông báo từ chối
Học viên Phiếu đăng
ký học
Phục vụ Học viên
tra cứu
TT lớp học
Phiếu đăng Danh sách lớp
ký được
chấp nhận
2.0
Ghi danh
Hồ sơ SV
Phiếu đã cập
nhật
3.0
Thông
báo nhập Học viên
học
10
Bài tập tình huống 5
Hoạt động của một hệ thống xử lý bán hàng được mô tả như sau:
Khi khách hàng gửi một đơn đặt hàng cho bộ phận tiếp nhận đơn hàng, bộ phận
này sẽ nhận đơn đặt hàng và trả một biên lai cho khách hàng. Các dữ liệu liên
quan tới quá trình nhận đơn hàng sẽ được lưu giữ trong tệp Giao dịch. Vào cuối
từng ngày, người ta tiến hành xử lý các giao dịch bằng cách lấy các dữ liệu trong
tệp Giao dịch kết hợp với việc tra cứu dữ liệu của tệp Kiểm soát bán hàng. Sau khi
thực hiện xong quá trình này, các dữ liệu lại được cập nhật vào tệp Kiếm soát bán
hàng, đồng thời một số dữ liệu được chọn lọc sẽ được lưu trữ vào tệp Phân tích
bán hàng. Dữ liệu của tệp phân tích bán hàng lại được sử dụng để chuẩn bị cho
quá trình phân tích bán hàng. Kết quả được chọn của quá trình phân tích bán hàng
sẽ được gửi cho những người quản lý có liên quan.
Yêu cầu:
1. Hãy vẽ sơ đồ BFD mô tả chức năng công việc của hệ thống xử lý bán hàng.
2. Hãy vẽ sơ đồ ngữ cảnh để mô tả hoạt động của hệ thống.
3. Hãy vẽ sơ đồ luồng dữ liệu mức 0 để thực hiện phân rã sơ đồ ngữ cảnh trên.
11
Đáp án bài tập tình huống 5
Sơ đồ BFD
Xử lý đơn bán hàng
Nhận đơn Xử lý Phân tích bán
giao dịch hàng
Sơ đồ ngữ cảnh (Context Diagram)
Biên lai
Khách hàng Đơn đặt hàng
Khách hàng
Xử lý
bán hàng
Kết quả bán hàng
Các nhà
quản lý
Sơ đồ DFD mức 0
12
1.0 Biên lai
Khách hàng Đơn đặt
hàng
Nhận đơn Khách hàng
TT giao dịch
Giao dịch
Dữ liệu giao dịch
TT tra cứu
2.0
Xử lý Kiểm soát bán hàng
giao dịch
Dữ liệu cập nhật
Dữ liệu
được chọn
Phân tích bán hàng
Dữ liệu
Vè bán hàng
3.0
Phân tích
bán hàng Các nhà quản lý
13