Bài 29: Truyền xung thần kinh qua xinap
Vì chất trung gian hóa học bị enzim có ở màng sau thủy phân thành các thành phần không hoạt động, được đưa trở về màng trước, vào trong........
Tieát 30:
Tie
söï lan truyeàn ñieän theá hoaït ñoäng
ng
qua xinap
qua xinap
KIEÅM TRA BAØI CUÕ
Choïn caâu ñuùng trong caùc caâu sau ñaây:
1/ ÔÛ giai ñoaïn maát phaân cöïc:
a) Na+ di chuyeån töø trong ra ngoaøi maøng.
b) Na+ di chuyeån töø ngoaøi vaøo trong maøng.
c) K+ di chuyeån töø trong ra ngoaøi maøng.
d) K+ di chuyeån töø ngoaøi vaøo trong maøng.
2/ ÔÛ giai ñoaïn ñaûo cöïc, ion Na laøm cho:
K+ phaûi di chuyeån ra ngoaøi
a)
b) Beân trong maøng tích ñieän döông.
c) Beân ngoaøi maøng khoâng coøn tích ñieän aâm.
d) Beân trong maøng trung hoøa ñieän tích.
KIEÅM TRA BAØI CUÕ
2/ Giaûi thích söï lan truyeàn xung thaàn kinh qua sôïi
thaàn kinh khoâng coù maøng mielin?
- - - - - - - - -
+ + + + + + + + +
- - - - - - - - -
+ + + + + + + + +
- - - - - - - - -
+ + + + + + + +
+
- - - - - - -
-
-
+ + + + + + + + +
Baøi 30:
Söï lan truyeàn
cuûa ñieän theá hoaït ñoäng
qua xinap
I/ Khaùi nieäm xinap
I/
II/ Caáu taïo cuûa xinap
III/ Quaù trình lan truyeàn cuûa
ñieän theá hoaït ñoäng qua xinap
ng
I/ Khaùi nieäm xinap:
I/ Khaùi nieäm xinap:
Kha
• Xinap laø dieän tieáp xuùc giöõa:
Teá baøo thaàn kinh Teá baøo thaàn kinh Teá baøo thaàn kinh
vôùi teá baøo thaàn kinh vôùi teá baøo cô vôùi teá baøo tuyeán.
II/ Caáu taïo cuûa xinap:
II/
•Ti theå
Chuøy
Tuùi chöùa chaát
xinap
trung gian hoùa
hoïc
Maøng tröôùc
ng
xinap
Maøng sau
ng
•Khe xinap xinap
Thuï quan tieáp
nhaän chaát trung
gian hoùa hoïc
III/ Quaù trình lan truyeàn
III/
cuûa ñieän theá hoaït ñoäng
ng
qua xinap:
Ca++
1. Xung thaàn kinh ñeán
laøm Ca++ ñi vaøo
Ca++
trong chuøy xinap.
2. Ca++ vaøo laøm tuùi
chöùa axetylcolin gaén
vaøo maøng tröôùc vaø
vôõ ra, giaûi phoùng
axeâtylcolin vaøo khe
xinap.
3. Axetylcolin gaén vaøo
thuï quan treân maøng
sau vaø laøm xuaát hieän
ñieän theá hoaït ñoäng
lan truyeàn ñi tieáp.
Taïi sao chaát trung gian hoùa hoïc khoâng
Chaát trung gian hoùa hoïc coù vai troø
Chañoïng ôû maøng sau xinap?
bò öù ng ng
nhö theá naøo trong vieäc lan truyeàn
xung thaàn kinh qua xinap?
Vì chaát trung gian hoùa hoïc bò enzim coù ôû
maøngátsau thuûy phaânùa honhlaøm thay h phaàn
Cha trung gian ho thaønh caùc thaønh
ïc
ng n
khoângíhoaït ñámnôû,maôïc ñöa vaø û laømmaøng
ñoåi t nh tha oäng ñöøng sau trô veà
ng
g ng
tröôùc,át vaøoäntrongänchuøyhoaït ñoäïng lan å hôïp laïi
xua hie ñie theá vaø ñöô c g ùi to n ta
truyeàn ñi tieáp.
thaønh chaát trung gian hoùa hoïc ban ñaàu.
nh
2 chaát naøy quay laïi maøng
4. Enzim axetylcolin
tröôùc, vaøo trong chuøy vaø
esteraza ôû maøng sau seõ
ñöôïc toång hôïp laïi thaønh
phaân huûy axetylcolin
axetylcolin chöùa trong tuùi.
thaønh axetat vaø colin.
Vì sao ñieän theä á lan truyeàn cuûa truyeàn qua
So saùnh toác ño hoaït ñoäng lan ñieän theá
ng
So n h
xinapñoäng treân1sôïi thaànöøkinhøng tröôùc sang
hoaït chng
æ theo chieàu t ma ng ø qua
va
maøng .sau?ûi thích.
ng
xinap Gia
Vöïôû maøng sautreânthuïiquan tieáp nhaä n chaát
Sì lan truyeàn coù sô ï thaàn kinh dieãn ra
ng
trung gian hoùa hongmaø lan truyeànöñieäkhoâng
nhanh hôn vì gioá ng söï ôû maøng tr ôùc n.
ïc ng
coù vaø tuùi chöùa chaát trungàm nhieàuùagiaiïcñchæïn ù
Lan truyeàn qua xinap go gian ho ho oa co
ôû maøngûi tröôùc maøtrìnhnkhueù áchman g sau.
vaø pha qua quaù khoâ g co ch taù øng át
ncha
ôû
ng
trung gian hoùa hoïc qua khe xinap (coù dòch
loûng)
ng
CUÛNG COÁ
CU NG
Choïn caâu ñuùng trong caùc caâu sau ñaây:
ng
1/ Trong chuøy xinap goàm coù:
a) Ti theå vaø chaát trung gian hoùa hoïc
b) Tuùi chöùa chaát trung gian hoùa hoïc vaø thuï quan tieáp nhaän.
c) Maøng tröôùc xi nap vaø ti theå
ng
d) Tuùi chöùa chaát trung gian hoùa hoïc vaø ti theå.
2/ Sau khi Ca++ vaøo trong chuøy xinap thì:
a) Tuùi chöùa chaát trung gian hoùa hoïc vôõ ra ……
b) Tuùi chöùa chaát trung gian hoùa hoïc gaén vaøo maøng tröôùc……
ng
Ca++ ñi vaøo trong tuùi chöùa chaát trung gian hoùa hoïc ……
c)
d) Caùc chaát trung gian hoùa hoïc ñöôïc giaûi phoùng vaøo khe xinap
ng
3/ Chaát trung gian hoùa hoïc khoâng bò öù ñoïng ôû maøng sau do:
3/ ng ng
a) Bò enzim ôû maøng sau phaân huûy
ng
b) Bò enzim phaân giaûi thaønh 2 chaát khaùc quay trôû laïi maøng tröôùc
nh ng
c) Chaát trung gian hoùa hoïc bieán thaønh xung thaàn kinh lan
nh
truyeàn ñi tieáp.
d) Chaát trung gian hoùa hoïc quay laïi khe xinap vaø ñöôïc bieán
thaønh chaát döï tröõ.
nh
AXETAT
T ITHE
EORANN VIE
TEBA OCO
XI NAP
Ñ I EN
O N Ca2+
I
E N ZIM
LI EN T UC
9/ Ñaâ
8/ Moï y theá hoaï n nnxuùlan thamteá ………… kinhmaø i thaànc t kinh
4/ Ñaâ inlaømieâ soátreâquan ophaâ kinhnaê“doïn bao boï baøo hoaïxinap.
3/ Ñieän cô theå n tbògenzimthaàn dieägia thaøthaàsaïch”nc moïn thaà kinh
2/ Maøy glaømoältin tieápñeàbaøcoùcoù n giaûbaøo nlöôïnvôùchosôïngi saunmaø ng
6/ Khi xung thaàn ñoänsôïc bieá…………pñöôïc ñöateá lieâ tuï xinap.
5/ Axetylcolin o h phaàgiöõa ñoån ikhoâ ng c g i vaøo chuøy ñoä
dieä loaïkinh ui n ,truyeà in tieá g xuù n treâ
thaøi teág
baø n
1/ ………… h ………………… vaø
2
7/ ng g coù côtaïo thaønh ………………
soá t quaõnmaøng .mielin. n ñeá
khoâ
ngaén cuûa g theå
colin.
HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ
NG
Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp cuoái baøi.
Xem tröôùc baøi môùi: taäp tính cuûa ñoäng vaät
ta ng
- Nhoùm 1 + 2: chuaån bò moät soá ñoaïn phim giôùi
2: chua
thieäu veà taäp tính baåm sinh vaø taäp tính hoïc
ñöôïc ôû ñoäng vaät.
ng
- Nhoùm 3: tìm hieåu veà cô sôû thaàn kinh cuûa caùc
3:
taäp tính.
