Axetilen
Axetilen là khí không màu, không mùi ( nếu không tinh khiết, có mùi tỏi ). Rất ít tan trong nước, tan nhiều trong axeton. Nhẹ hơn không khí
DÃY ĐỒNG ĐẲNG CỦA AXETILEN (ANKIN)
AXETILEN
AXETILEN
Nguyễn Khắc Sáng
Lớp: K2-07
Khoa: Hóa Học
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Viết các phản ứng Propilen với :
Câu
ddKMnO4, dd HCl, Pứ trùng hợp ?
DdKMnO
⎯⎯⎯⎯⎯ →
4
CH3-CH=CH2 + [O] + H2O CH3-CHOH-CH2OH
CH3-CH=CH2 + HCl CH3-CHCl-CH3
0
t ,xt
⎯⎯⎯ →
CH CH2
t0 ,xt,p
⎯⎯⎯⎯
→
n CH3-CH=CH2 n
CH3
Câu 2 : Để điều chế trực tiếp etilen , ta có thể dùng
Câu
nguyên liệu nào sau đây :
I/ Propan II/ Propilen III/ Rượu etylic
Bạn chưa học bài kỹ
a/ I , II
b/ I , III Hoan hô ! bạn đã chọn đúng
c/ II , III Bạn chưa học bài kỹ
Bạn chưa học bài kỹ
d/ I , II , III
DÃY ĐỒNG ĐẲNG CỦA AXETILEN
(ANKIN)
Axetilen
Axetilen
I/ CÔNG THỨC
CÔNG
1/ CTPT : C2H2 ( M = 26 )
2/ CTCT : H C C H
Trong phân tử axetilen có liên kết ba ( gồm 1
liên kết σ bền và 2 liên kết π kém bền)
=> Axetilen dễ tham gia phản ứng cộng, kèm
oxi hóa và trùng hợp.
Axetilen còn tham gia phản ứng thế nguyên
tử hidro ở cacbon mang nối ba bởi kim loại
II/ LÝ TÍNH
LÝ
Axetilen là khí không màu, không mùi
không
(nếu không tinh khiết, có mùi tỏi) . Rất
ít tan trong nước, tan nhiều trong
tan trong tan nhi
axeton . Nhẹ hơn không khí .
Nh
Trong các khí sau, khí nào nhẹ hơn không khí :
Trong
I/ Etan II/ Etilen III/ Axetilen
Bạn chưa nắm bài kỹ
a/ I , II
Bạn chưa nắm bài kỹ
b/ I , III
c/ II , III Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
d/ I , II , III Bạn chưa nắm bài kỹ
Etan (C2H6, M = 30). Etien (C2H4, M = 28). Axetilen (C2H2, M = 26)
Mkk = 29. Để biết khí A nặng hay nhẹ hơn không khí ta dựa vào
dA/KK => C2H6 nặng hơn kk còn C2H4 và C2H2 nhẹ hơn kk
III/ HÓA TÍNH
PHẢN ỨNG
CỘNG TRÙNG HỢP OXI HÓA THẾ VỚI KL
1/ Phản Ứng Cộng :
1/ Ph
a/ Cộng Hidro :
Ni, t0
CH CH + H H CH2 CH2
Ni, t0 Ni, t0
Ni, t0
CH2 H 2 + HCHH CH CH3 CHCH
CH CH + H2
H CH 2 + H2 CH3 3 3
2
H H
Lưu ý : Khi dùng xúc tác Pd, t0 phản ứng dừng ở giai
đoạn tạo anken.
Pd ,t0
CH + H−H
CH CH2 CH2
b/ Cộng Brom :
Br-CH CH-Br
CH
CH CH+Br2 Br Br
+ +Br2
CH CH Br2CH CHBr2
BrCH CHBr
CH
BrCH CHBr + Br Br Br2CH CHBr2
+Br2 +Br2
CH CH Br2CH CHBr2
BrCH CHBr
c/ Cộng axit (HCl, HBr, ..)
HBr
CH+HCl CH2 CHCl
CH
CH +HCl CH3 CHCl2
Vinyl clorua
Trùng hợp Vinyl Clorua ta thu được nhựa PVC
xt,p,t0
n CH2 CHCl CH2 CH
Cl n
Vinyl Clorua
Vinyl Clorua
PVC (Poli Vinyl Clorua)
d/ Cộng nước (H2O) : có xúc tác HgSO4
xt,t0
CH CH + H2O CH3 CHO
Andehit Axetic
Trong biến hóa CH≡CH → CH2Cl-CH2Cl ta cần
Trong
phải qua giai đoạn trung gian của :
Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
a/ CH2=CH2
Bạn chưa học bài kỹ
b/ CH3-CH3
Bạn chưa học bài kỹ
c/ CH2=CHCl
Bạn chưa học bài kỹ
d/ a,b,c đều đúng
CH3-CH3 Thế với Cl2 (tỉ lệ 1:2) tạo CH3-CHCl2
CH2=CHCl Cộng HCl tạo CH3-CHCl2
CH≡CH CH2=CH2 CH2Cl-CH2Cl
2/ Phản Ứng Trùng Hợp :
Ph
a/ Nhị hợp
xt, t0t,0pp
xt, t0, p
CH xt, ,
CH CH + H C CH
CH
CH
CH CH2 CH C CH
Vinyl axetilen
b/ Tam hợp
H
H
H
CH
CH
HC
H
H
H
C, 6000C
C,
3CH CH
HC
CH
CH Benzen
H H
H H
3/ Phản ứng oxi hóa :
3/ Ph
a/ Tác dụng với dd KMnO4 :
dd KMnO4
+ 4 [ O] HO OH
C C
H H C C
O O
Hay HC CH + 4[O] dd KMnO4 HOOC-COOH Axit Oxalic
HC
b/ Phản ứng cháy:
t0 4CO + 2H O
2C2H2 + 5O2
2C 2 2
4/ Phản ứng thế với ion kim loại :
4/ Ph
H + Ag2 O dd NH3 Ag Ag + H2O
C C
C C
H
Bạc Axetilua Vàng nhạt
Phản ứng này dùng để nhận biết axetilen
Phân biệt Etilen và Axetilen
C2H4 C2H4 C2H2 C2H2
TN 1 :
Bình đựng
dd Br2
Etylen và axetylen đều làm mất màu dd Br2
C2H4 C2H4 C2H2 C2H2
TN 2 :
Bình đựng
dd AgNO3/NH3
Axetylen cho kết tủa vàng với dd AgNO3 / NH3 còn etylen thì không
Cho 1 luồng khí A lội chậm qua dd Br2 (có dư)
Cho
không thấy hiện tượng sủi bọt , thì A là :
I/ Etan II/ Etylen III/ Axetylen
a/ I , II Bạn chưa nắm bài kỹ
b/ I , III Bạn chưa nắm bài kỹ
c/ II , III Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
d/ I , II , III Bạn chưa nắm bài kỹ
Etilen và axetilen tác dụng với dd Br2 và bị giữ
lại nên không tạo sủi bọt, còn Etan không tác dụng,
thoát ra ngoài -> tạo sủi bọt
IV/ ĐIỀU CHẾ
1/ Từ canxi cacbua (CaC2)
2H – OH → C2H2 + Ca(OH)2
+
CaC2
Ca
2/ Từ Metan
1500OC
2 CH4 C2H2 + 3H2
V/ ỨNG DỤNG
V/
Axetilen làm nguyên liệu cho đèn xì.
Axetilen
Axetilen dùng để sản xuất PVC, axit
axetic, …
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1/ Viết các PTPỨ theo sơ đồ biến hóa sau :
1/ Vi
Axetat natri → Metan → Axetilen → Vinyl clorua
↓ ↓
PE ← Etylen PVC
PE
2/ Làm thế nào phân biệt 3 bình khí mất nhãn chứa :
2/
CH4 , C2H4 , C2H2 .
3/ Cho canxi cacbua kĩ thuật (chỉ chứa 80% CaC2 nguyên
3/ Cho
chất) vào một lượng nước có dư, thì được 8,96 lit khí
(đo ở đkc). Tính khối lượng canxi cacbua kĩ thuật đã
dùng. Tính thể tích oxi (đo ở đkc) cần để đốt cháy hoàn
toàn lượng khí sinh ra.
