Ankan
Phân tử metan:
-Có 4 liên kết hướng về 4 đỉnh của 1 tứ diện đều
-HCH = 109,5
-C và H không nằm trên một mặt phẳng.
-Mạch cacbon trong ankan làmột đường gấp khúc109,5o109,5o109,5o liên kết
Viết CTCT đồng phân của C6H12 và đọc tên
theo IUPAC
1.CH3− CH2− CH2− CH2− CH2− CH3
CH3
n - hexan |
4.CH3− C− CH2− CH3
2.CH3− CH− CH2− CH2− CH3
|
|
CH3
CH3 2 – metylpentan
2,2 – dimetylbutan
3.CH3− CH2− CH− CH2− CH3
| 5.CH3− CH− CH− CH3
CH3 | |
CH3 CH3
3 – metylpentan
2,3 – dimetylbutan
Baøi 5
DAÕY ÑOÀNG ÑAÚNG CUÛA
DAÕ NG NG
METAN (ANKAN)
NỘI DUNG
I. Đồng đẳng, đồng phân,danh pháp.
II. Tính chất vật lý
III. Cấu tạo
IV. Tính chất hóa học
V. Ứng dụng và điều chế
III. CAÁU TAÏO
III.
Phân tử metan:
liên kết σ 109,5o - Có 4 liên kết σ hướng về
109,5o
4 đỉnh của 1 tứ diện đều
- HCH = 109,5o
- C và H không nằm trên
một mặt phẳng.
- Mạch cacbon trong ankan
109,5o
là một đường gấp khúc
n – propan
109,5o
n – butan
iso butan
IV. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
IV.
Nhaän xeùt:
- Trong phân tử ankan chỉ có liên kết σ bền
vững.
- Liên kết C−C và C−H không phân cực.
- Nguyên tử C đã liên kết với các nguyên tử
khác, nghĩa là đã bão hòa.
⇒ Ankan trô veà maët hoùa hoïc.
IV. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
IV.
Chỉ cho phản ứng thế,
không cho phản ứng cộng
ANKAN
Bền với axit, kiềm, chất oxi
hóa ở điều kiện thường
1. Taùc duïng vôùi Clo: (phaûn öùng theá)
Các em xem TN metan tác dụng với clo .Viết PTPƯ xảy ra
askt
H−CH3 + Cl− Cl → +
Metyl clorua
askt
+
H−CH2Cl + Cl− Cl →
2
Metylen clorua
askt
CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl
Cloroform
askt
CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl
Cacbon tetra clorua
Cô cheá phaûn öùng Clo hoùa Metan
Giai ñoaïn 1: böôùc khôi maøo:
as
Cl : Cl → Cl· + Cl·
Giai ñoaïn 2: phaùt trieån daây chuyeàn
Cl· + H : CH3 → HCl + ·CH3
Lặp l ại
·CH3 + Cl : Cl → CH3−Cl + Cl· nhiều lần
Giai ñoaïn 3: taét maïch
Cl· + Cl· → Cl−Cl
Cl· + ·CH3 → CH3−Cl
·CH3 + ·CH3 → CH3−CH3
1. Taùc duïng vôùi Clo: (phaûn öùng theá)
Các đồng đẳng khác của Metan như thế nào ?
askt
CH3− CH3 + Cl2 → CH3− CH2− Cl + HCl
1
2 1
CH3− CH− CH3
|
Cl
askt + HCl
CH3− CH2− CH3 + Cl2
Sản phẩm chính
2
CH2− CH2− CH3
|
Cl
Từ C3H8 trở đi ưu tiên thế ở C bậc cao hơn
2.Taùc duïng nhieät:
a. Phản ứng hủy:
800oC – 900oC
CH4 C + 2H2↑
b. Phản ứng tách hiđro
Ni (Fe)
CH3− CH3 CH2= CH2 + H2↑
to
c. Phản ứng crackinh (từ C3 trở lên)
to
CH3− CH2− CH3 CH2= CH2 + CH4
to
CmH2m+2 + CpH2p (m + p = n)
CnH2n+2
3.Taùc duïng vôùi oxi: (phaûn öùng oxi hoùa)
⎛ 3n + 1 ⎞ O to n CO + (n+1) H O
CnH2n+2 +⎜ ⎟2 2 2
⎝2⎠
nCO 2
V. ÑIEÀU CHEÁ VAØ ÖÙNG DUÏNG
NG NG
1. Ñieàu cheá:
a. Trong công nghiệp
Mêtan và đồng đẳng của nó được lấy từ các
nguồn khí thiên nhiên và dầu mỏ.
b. Trong phòng thí nghiệm
Học sinh xem thí nghiệm điều chế metan
CaO
CH COONa + NaOH → CH ↑ + Na2CO3
Học sinh viết PTPU điều chế metanttừ CH3COONa
o
3 4
Al4C3 + 12H2O → 3CH4↑ + 4Al(OH)3
V. ÑIEÀU CHEÁ VAØ ÖÙNG DUÏNG
V. NG NG
2. ÖÙng duïng:
Khí cầu bay lên nhờ không khí được
đốt nóng bởi propan
Dầu mỡ bôi
trơn, chống gỉ
Dầu thắp
sáng, đun nấu
ANKAN
parafin
Nến, giấy
nến, giấy dầu
- Phân tử Mêtan có cấu tạo là ...............................C nằm
tứ diện đều
tâm tứ diện 4 đỉnh tứ diện
ở…………………… 4 nguyên tử H nằm ở…………………………..
- Liên kết C−H là liên kết…………
đơn σ
- Phản ứng đặc trưng của ankan là phản ứng…………
thế
- Các ankan có số C từ……………. là chất khí
C1→ C4
BTSGK: 4,5 / 114
Xem trước bài:
XICLOANKAN
Khí cầu bay lên nhờ không khí được
đốt nóng bởi propan
Dầu mỡ bôi
trơn, chống gỉ
Dầu thắp
sáng, đun nấu
ANKAN
parafin
Nến, giấy
nến, giấy dầu
Xăng dầu cho
động cơ
