3 chữ C trong thương mại điện tử
3 chữ C trong thương mại điện tử: content, community, commerce giúp đem lại hiệu quả cao nhất khi chúng ta kinh doanh trực tuyến, tránh đi những sai lầm không đáng có.
THÛÚNG MAÅ I ÀIÏÅ N TÛÃ
3 chûä C trong Thûúng maåi àiïån tûã
N
ïëu nhû baån nghô rùçng dûä liïåu lûu trûä cuãa möåt chùåt cheä túái saãn phêím cuãa baån, song chùæc chùæn phaãi liïn
web thaânh cöng chó laâ möåt catalog àiïån tûã - quan túái nhu cêìu vaâ súã thñch cuãa caác khaách haâng tûúng
haäy suy nghô laåi. Chó göåp caác trang liïåt kï saãn lai cuãa baån. Àïí thûåc hiïån àiïìu naây, baån cêìn phaãi laâm cho
phêím àûúåc kïët nöëi vaâo möåt theã mua haâng trûåc tuyïën coá cûãa haâng web cuãa baån khöng chó laâ möåt núi àïí mua haâng
thïí khiïën baån baán àûúåc haâng, song khaách haâng khöng hoáa, maâ coân laâ möåt nguöìn tòm hiïíu (a learning fountain)
chó dûåa vaâo baáo giaá. Coá 3 chûä C (trong tiïëng Anh) baån nûäa. Àoá chñnh laâ àiïìu maâ Paul Siegel, möåt taác giaã, möåt
phaãi xem xeát àïí cûãa haâng trûåc tuyïën cuãa baån thaânh cöng: nhaâ tû vêën tiïëp thõ Internet, nhaâ àaâo taåo vaâ diïîn giaã, àïì
- Nöåi dung (Content): Baán saãn phêím vaâ dõch vuå cuãa xuêët. Öng laâ ngûúâi khúãi xûúáng "nguöìn tòm hiïíu", möåt web
baån trong möåt ngûä caãnh phuâ húåp vúái khaách haâng maâ baån site taác àöång túái khaách thùm quan bùçng caách giuáp hoå tòm
hûúáng túái. hiïíu. Öng nöíi tiïëng vúái cêu noái: "Möåt nguöìn tòm hiïíu laâ
- Cöång àöìng (Community): Taåo möåt möi trûúâng trûåc möåt web site thu huát khaách haâng tûúng lai - khöng chó
tuyïën maâ khaách gheá thùm site vaâ khaách haâng cuãa baån coá khaách thùm quan - bùçng caách giuáp hoå tòm hiïíu. Trong khi
thïí tham gia vaâo vaâ caãm thêëy laâ möåt thaânh viïn cuãa noá. tòm hiïíu, hoå naán laåi vaâ mua haâng". Baån cêìn phaãi noi
- Thûúng maåi (Commerce): Caác baáo giaá thûåc sûå vaâ xu gûúng öng ta vaâ thûåc hiïån tûúng tûå cho cûãa haâng web
hûúáng phaát triïín xuêët phaát tûâ thu nhêåp. cuãa baån.
Àoá laâ phûúng trònh cuãa site TMÀT: Nöåi dung Theo Siegel, caác site
taåo nïn cöång àöìng, cöång àöìng xêy dûång phöí biïën nhêët trïn Net
nïn àöå tin cêåy, àöå tin cêåy àem laåi Yahoo!, The Motley
doanh thu. Fool, Consumer World
- thêåm chñ
NÖÅI DUNG (CONTENT): HÛÚÁNG SITE CUÃA Amazon.com,
BAÅN VAÂO MÖÅT NGUÖÌN TÒM HIÏÍU
möåt site
Nöåi dung laâ vêën àïì chuã àaåo trïn Net.
TMÀT -
Ngûúâi ta sûã duång Net àïí tòm hiïíu. Àoá laâ caái
têët caã
dêîn dùæt khaách thùm quan àïën vúái möåt web site.
àïìu laâ
Nöåi dung coá thïí bao göìm thöng tin vaâ sûå tham gia
nhûäng nguöìn
cöång àöìng, vaâ thêåm chñ caác baáo giaá trïn site TMÀT cuãa
tòm hiïíu. Site TMÀT cuãa baån
baån cuäng àûúåc coi laâ nöåi dung. Nöåi dung site cuãa baån -
cuäng phaãi laâ möåt nguöìn tòm hiïíu.
duâ laâ thöng tin, tham gia cöång àöìng, hay möåt baáo giaá saãn
Siegel chia nöåi dung cuãa nguöìn tòm hiïíu thaânh 4 loaåi:
phêím hay dõch vuå - cêìn phaãi àuã thuá võ àïí khiïën cho khaách
- Ngûúâi chó dêîn (Referrer)
thùm quan àïën vúái site cuãa baån, úã laåi, vaâ quay trúã laåi
- Ngûúâi cung cêëp thöng tin (Informer)
nhiïìu hún nûäa.
- Ngûúâi tû vêën (Advisor)
Haäy lûu yá rùçng nöåi dung site khöng cêìn phaãi liïn quan
- Ngûúâi cung cêëp theo chuã àïì (Context provider)
15
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)
Ngûúâi chó dêîn nûäa vaâ lêìn nûäa àïí tòm kiïëm nhûäng chó dêîn múái meã.
Khöng ai biïët vïì saãn phêím hay dõch vuå baån cung cêëp
töët hún baån. Do àoá, baån haäy sûã duång nhûäng hiïíu biïët naây Ngûúâi cung cêëp thöng tin
àïí giuáp caác khaách thùm quan cuãa baån hiïíu moåi mùåt saãn Cung cêëp thöng tin àûúåc cêåp nhêåt thûúâng xuyïn trïn
phêím hay dõch vuå cuãa baån. Baån coá thïí khöng coá moåi site cuãa baån, nhûäng thöng tin maâ khaách thùm quan coá
thöng tin hoå cêìn, song vúái möåt cuöåc nghiïn cûáu nho nhoã, thïí sûã duång thûåc tïë, seä dêîn hoå àïën site cuãa baån vaâ
baån coá thïí taåo möåt thû muåc caác site trïn Net, thû muåc "quyïën ruä" hoå gheá thùm nhiïìu lêìn. Haäy cho pheáp khaách
naây coá thïí cung cêëp thöng tin ngûúâi tiïu duâng cêìn vaâ chó haâng truy cêåp túái caác tin tûác múái nhêët - àùåc biïåt laâ tin tûác
dêîn hoå túái àoá. trong lônh vûåc saãn phêím - danh muåc haâng hoáa, vaâ caác
Vñ duå, giaã sûã baån baán caác saãn phêím maáy tñnh. Trïn dõch vuå nhùæc nhúá (reminder services).
site cuãa baån, baån coá thïí cung cêëp möåt danh saách daâi giúái YellowBrix têåp húåp caác nöåi dung miïîn phñ tûâ hún 500
thiïåu saãn phêím, so saánh möåt saãn phêím baån baán vúái saãn nhaâ cung cêëp khaác nhau vïì caác lônh vûåc nhû laâ Top
phêím khaác. Àoá laâ möåt cöng viïåc tiïu töën rêët nhiïìu thúâi News and Weather, Sports New, Business and Finance,
gian. Thay vaâo àoá, baån coá thïí chó dêîn khaách haâng cuãa Entertainment and Lifestyles, Technology, vaâ Health
baån àïën caác site chuyïn vïì duyïåt saãn phêím nhû ZDNet News - thêåm chñ caã Fun and Games. Caác nhaâ cung cêëp
vaâ TechTV. tin tûác bao göìm CNet, taåp chñ Rolling Stone, CBS Market
Hay giaã sûã baån baán caác cöng cuå àïí thûåc hiïån lùæp àùåt Watch, vaâ Sporting News. Vaâ àa söë nöåi dung àûúåc sûã
taåi nhaâ. Baån coá thïí chó dêîn khaách haâng àïën ImproveNet, duång miïîn phñ trïn web site cuãa baån.
site coá xu hûúáng hûúáng dêîn khaách haâng thiïët kïë caác yá Möåt site khaác tûúng tûå iSyndicate laâ ScreamingMedia.
tûúãng vaâ lêåp dûå toaán. Möåt yá tûúãng khaác laâ chó dêîn ngûúâi Vúái ScreamingMedia, baån coá thïí hiïín thõ caác thöng tin
mua àïën caác àõa àiïím, núi hoå coá thïí tòm caác muåc miïîn múái dûåa trïn bêët kyâ tûâ khoáa naâo maâ baån choån. Caác baãn
phñ, vñ duå nhû taåi Free Forum Network hay Free- toám tùæt tin vaâ tin àêìy àuã àûúåc tñch húåp vaâo caác trang úã site
Stuff.com. Ngûúâi mua haâng seä àïën site cuãa baån chó àïí cuãa baån.
Ngûúâi tû vêën
Nhiïìu ngûúâi mua haâng cêìn lúâi khuyïn àïí ài àïën quyïët
àõnh mua haâng. Bùçng caách laâm cho lúâi khuyïn vïì saãn
phêím sùén coá cho caác khaách haâng cuãa baån, baån coá thïí
tùng khaã nùng mua haâng. Tuy nhiïn, àïí tû vêën cho ngûúâi
tiïu duâng, baån phaãi trung thûåc vaâ àaáng tin cêåy. Möåt vñ duå
xuêët sùæc vïì loaåi hònh tû vêën naây coá thïí tòm thêëy taåi
Amazon.com. Hoå laâ ngûúâi ài tiïn phong vïì khaái niïåm
ngûúâi àoåc àûa ra caác nhêån xeát vïì caác àêìu saách vaâ bùng
video trïn siye cuãa hoåå. Bêët kïí ai mua saãn phêím àïìu coá
thïí ghi laåi baãn nhêån xeát saãn phêím cuãa riïng hoå. Möåt baãn
xem caác kïët nöëi gêìn nhêët cuãa baån túái nhûäng muåc miïîn nhêån xeát cuãa ngûúâi ngang haâng coá veã khaách quan hún
phñ trïn Net. Nïëu nhû baån coá thoái quen laâm "tûúi múái" àöëi vúái möåt khaách haâng tiïìm nùng vaâ laâm tùng khaã nùng
caác kïët nöëi cuãa baån, ngûúâi mua haâng seä quay trúã laåi lêìn mua haâng, ngûúâi mua haâng tin tûúãng vaâo quan àiïím cuãa
16
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)
nhûäng ngûúâi tiïu duâng khaác hún laâ vaâo caác nhaâ quaãng baån, vñ duå nhû caác kïët nöëi túái höëi àoaái tiïìn tïå, liïåt kï caác
caáo. ngaây nghó quöëc tïë, vaâ möåt maáy tñnh thúâi gian trïn thïë
Mùåc duâ khöng phaãi laâ nhûäng baãn nhêån xeát ngang haâng giúái. Hay baån coá thïí cung cêëp nhiïìu cöng cuå mua haâng
thûåc sûå nhû úã Amazon.com, CDNow cung cêëp caác baãn taåi site cuãa baån, nhûäng cöng cuå laâm cho quaá trònh mua
nhêån xeát vïì CD cuãa caác nhaâ phï bònh êm nhaåc vaâ caác haâng trúã nïn hûäu ñch hún àöëi vúái khaách haâng. Möåt trong
nhaâ vùn nöíi tiïëng. CNet khöng chó cung cêëp caác baãn nhûäng cöng cuå mua haâng töët nhêët maâ baån coá thïí cung
nhêån xeát vïì caác saãn phêím phêìn cûáng, maâ coân tû vêën cho cêëp cho caác khaách haâng cuãa baån laâ möåt kïët nöëi túái möåt
baån vïì nhûäng núi töët nhêët àïí mua chuáng. TechTV cuäng dõch vuå theo doäi kiïån haâng, vaâ web site FedEx coá möåt
cung cêëp cho baån sûå trúå giuáp vïì caách thûác sûã duång maáy cöng cuå tuyïåt vúâi loaåi naây. Tûâ trang Multi-Carrier Track
tñnh cuãa baån ngay sau khi baån mang noá vïì nhaâ. cuãa hoå, möåt khaách haâng coá thïí theo doäi möåt kiïån haâng
sau khi noá àûúåc chuyïín ài vúái viïåc chó àõnh möåt cöng ty
Ngûúâi cung cêëp theo chuã àïì vêån taãi (nhiïìu cöng ty àûúåc liïåt kï) vaâ söë theo doäi. Möåt
Cung cêëp caác cöng cuå vïì thöng tin àïí giuáp ngûúâi mua cöng cuå dõch vuå quan troång nûäa phaãi cung cêëp cho caác
haâng quyïët dõnh lûåa choån saãn phêím laâ möåt yïëu töë nöåi khaách haâng cuãa baån àûúåc goåi laâ LifeMinders. Chûúng
dung quan troång khaác nûäa àöëi vúái cûãa haâng web cuãa baån. trònh naây cho pheáp caác khaách thùm quan web site kïët nöëi
Baån haäy xem xeát viïåc cung cêëp cho ngûúâi mua haâng khaã àïí nhêån àûúåc caác lúâi khuyïn hoùåc nhùæc nhúã thñch húåp,
nùng giaãi quyïët möåt vêën àïì hay xaác àõnh caác nhu cêìu àuáng luác vïì nhaâ cûãa, vûúân tûúåc, gia àònh, ö tö, giaãi trñ, taâi
mua haâng cuãa hoå trong phaåm vi site cuãa baån bùçng caách chñnh caá nhên, caác sûå kiïån caá nhên, sûác khoãe vaâ thuá nuöi
sûã duång caác cöng cuå trûåc tuyïën nhû laâ danh saách kiïím cuãa hoå.
tra (checklist), maáy tñnh (calculators), cöng cuå àaánh giaá
(evaluators), vaâ thiïët bõ mö phoãng (simulators). CÖÅNG ÀÖÌNG: XÊY DÛÅNG MÖÅT CÖÅNG ÀÖÌNG TÛÚNG TAÁC
Thöng tin coá chuã àïì chuyïn biïåt coá thïí laâ chuyïn biïåt Siegel nïu ra möåt nguöìn tòm hiïíu quan troång hún -
vïì saãn phêím hay chuyïn biïåt vïì mua haâng. cöång àöìng tòm hiïíu (the learning community). Ngûúâi ta
Trûúác tiïn, haäy xem xeát caác cöng cuå chuyïn biïåt vïì truy cêåp trûåc tuyïën khöng chó àïí lêëy thöng tin maâ coân àïí
saãn phêím. Giaã sûã baån coá möåt dõch vuå thïë chêëp trung gian tûúng taác vúái nhûäng ngûúâi khaác. Àaáp ûáng àûúåc nhu cêìu
trïn web. Àïí trúå giuáp cho caác khaách haâng tiïìm nùng naây taåi cûãa haâng web cuãa baån seä giuáp baån biïën ngûúâi ài
quyïët àõnh àûúåc viïåc mua haâng taåi site cuãa baån, baån coá mua haâng thaânh khaách haâng vaâ khaách haâng thaânh ngûúâi
thïí àûa ra möåt cöng cuå tñnh thïë chêëp. Khaách haâng coá thïí mua haâng thûúâng xuyïn. Nöåi dung coá thïí thu huát ngûúâi
tñnh möåt khoaãn thanh toaán thïë chêëp haâng thaáng dûåa trïn ài mua haâng túái site cuãa baån. Song àïí laâm xuêët hiïån möåt
loaåi hònh thïë chêëp maâ anh ta muöën, mûác laäi, vaâ bêët cûá sûå doâng liïn tuåc caác khaách thùm quan thûúâng xuyïn, baån
lûåa choån naâo khaác sùén coá vúái dõch vuå. Möåt vñ duå cuãa loaåi cêìn phaãi cung cêëp viïåc truy cêåp túái möåt cöång àöìng tûúng
hònh cöng cuå mua haâng naây coá thïí tòm thêëy taåi taác.
Bloomberg.com. Caác nhaâ àêìu tû, nhûäng ngûúâi gheá thùm Tñnh cöång àöìng cuäng quan troång nhû nöåi dung khi lêåp
The League of American Investor coá thïí chaåy möåt troâ kïë hoaåch thiïët kïë möåt site TMÀT. Nïëu nhû thûåc hiïån thoãa
chúi mö phoãng, troâ chúi naây daåy möåt nhaâ àêìu tû tiïìm àaáng, caác yïëu töë cöång àöìng trïn site cuãa baån seä laâm tùng
nùng laâm thïë naâo àïí àêìu tû möåt caách khön ngoan. söë lûúång trang xem trïn lêìn gheá thùm, àem laåi cho baån
Caác thöng tin chuyïn biïåt vïì chuã àïì cuãa baån khöng cú höåi cung cêëp haâng hoáa cho ngûúâi mua haâng cuãa baån.
cêìn phaãi chuyïn biïåt vïì saãn phêím. Baån coá thïí cung cêëp Caác yïëu töë cöång àöìng coá thïí àûúåc sûã duång àïí khuyïën
möåt söë cöng cuå töíng húåp hûäu ñch taåi cûãa haâng web cuãa khñch khaách haâng quay trúã laåi site cuãa baån. Thiïët lêåp möåt
17
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)
cöång àöìng tòm hiïíu coá thïí giuáp ngûúâi mua haâng nêng thaânh taåo nïn loâng tin vaâ loâng tin laâ "àöìng tiïìn" cuãa
cao sûå thöng hiïíu qua viïåc tûúng taác vúái nhûäng ngûúâi doanh nghiïåp. Vêåy, baån nïn sûã duång caâng nhiïìu cöng cuå
mua haâng khaác gheá thùm site cuãa baån. Àùåt ra caác cêu cöång àöìng tûúng taác vaâo web site cuãa baån caâng töët.
hoãi, thaão luêån caác vêën àïì, nïu caác vêën àïì, vaâ khaã nùng Caác cöng cuå chuã yïëu cuãa cöång àöìng tûúng taác laâ diïîn
trao àöíi, tûúng taác trong nhoám laâm phaát triïín möåt hònh àaân thaão luêån, phoâng troâ chuyïån, danh saách thaão luêån vaâ
thûác múái cuãa sûå trung thaânh, àiïìu coá lúåi cho sûå thaânh tin thû.
cöng cuãa cûãa haâng web cuãa baån. Vaâ sûå trung thaânh dêîn Diïîn àaân thaão luêån (Discussion Board and Forum)
àïën nhûäng lêìn gheá thùm tiïëp theo. Têët caã moåi ngûúâi àïìu coá möåt quan àiïím, vaâ nhiïìu
Möåt lúåi ñch khaác nûäa cuãa möåt cöång àöìng tûúng taác laâ ngûúâi muöën biïët rùçng quan àiïím cuãa hoå laâ nghiïm tuác.
noá coá thïí böí sung nöåi dung cho site cuãa baån. Diïîn àaân Möåt söë ngûúâi muöën giuáp àúä ngûúâi khaác, ngûúâi khaác laåi coá
thaão luêån, phoâng troâ chuyïån, vaâ danh saách thaão luêån coá súã thñch tòm hiïíu nhiïìu hún vïì möåt chuã àïì, möåt vêën àïì
thïí cung cêëp nöåi dung búãi vò chuáng laâm nêíy sinh thöng hay saãn phêím. Nhûäng súã thñch naây khiïën ngûúâi ta bõ thu
tin vúái baãn chêët thûåc sûå cuãa chuáng. Baån coá thïí lêëy möåt huát túái nhûäng cöång àöìng trûåc tuyïën.
baáo giaá ngùæn tûâ möåt trong söë caác diïîn àaân hay danh saách Khi nhûäng cuöåc thaão luêån nghiïm tuác àûúåc diïîn ra
thaão luêån cuãa baån vaâ thöng baáo noá möîi ngaây trïn site cuãa trïn cûãa haâng web cuãa baån vaâ baån khuyïën khñch nhûäng
baån nhû laâ nöåi dung "tûúi múái", cuöåc thaão luêån nhû vêåy trïn site cuãa baån, ngûúâi ài
àïí taåo nïn sûå thñch thuá àöëi mua haâng seä quay trúã laåi thûúâng xuyïn àïí biïët
vúái saãn phêím hay baáo àûúåc vêën àïì gò seä àûúåc thaão luêån tiïëp theo.
giaá cuãa baån. Loaåi nöåi Diïîn àaân thaão luêån - hay diïîn àaân thöng
dung naây coá thïí tin (àöi khi àûúåc goåi nhû vêåy) - cung cêëp
hoaåt àöång nhû möåt baãng thöng baáo (bulletin board) caác
möåt nam chêm cuöåc thaão luêån diïîn ra. Chuáng bùæt àêìu
thu huát lûu vúái möåt sï-ri caác chuã àïì hay vêën àïì maâ
thöng, àûa khaách ngûúâi àoåc coá thïí àûa ra lúâi bònh luêån hay
thùm quan liïn cêu traã lúâi cuãa hoå. Ngûúâi àoåc sau seä àûa
tuåc túái site cuãa ra caác yá kiïën múái cuãa hoå - duâ laâ cho chuã
baån. àïì múái bùæt àêìu hay àïí phaãn höìi cho yá kiïën
Caác cöång àöìng coá cuãa möåt ngûúâi àoåc trûúác - cho àïën khi caác
thïí xêy dûång doanh nghiïåp cuöåc thaão luêån lêìn lûúåt qua ài sau khi caác yá kiïën
cuãa baån. Haäy suy nghô vïì àiïìu àoá. sùén coá àaä àûúåc thaão luêån hïët nheä.
Ngûúâi ài mua haâng gheá thùm site cuãa baån caâng nhiïìu lêìn Khaách thùm quan site cuãa baån àûúåc pheáp àoåc bêët cûá
hún thò hoå caâng quen thuöåc vúái noá nhiïìu hún. Hoå caâng lúâi bònh luêån naâo. Song nïëu hoå muöën tham gia vaâo cuöåc
quen thuöåc bao nhiïu, hoå caâng coá thïí caãm thêëy thoaãi thaão luêån, thöng thûúâng hoå phaãi àùng kyá vaâ coá möåt user-
maái bêëy nhiïu khi thûåc hiïån mua haâng cuãa baån thay vò úã name (tïn ngûúâi duâng) vaâ password (mêåt khêíu). Khi hoå
möåt site xa laå naâo àoá maâ hoå vûâa múái kñch chuöåt möåt lêìn àùng kyá, àiïìu naây cho baån möåt cú höåi àïí thu thêåp caác
vaâo. Caác cöång àöìng coá khuynh hûúáng liïn kïët. Khaách thöng tin vïì dên söë hoåc vaâ súã thñch àïí sûã duång cho muåc
thùm quan coá xu hûúáng dûâng laåi úã site cuãa baån lêu hún àñch tiïëp thõ.
trûúác àêy. Site caâng coá khuynh hûúáng liïn kïët, cúãi múã thò Diïîn àaân thaão luêån cêìn phaãi àûúåc lêåp chûúng trònh.
khaách haâng caâng trúã nïn trung thaânh hún. Sûå trung Song nïëu baån khöng quan têm àïën viïåc sûã duång möåt
18
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)
dõch vuå baãng thöng tin, baån coá thïí böí sung möåt diïîn àaân Àêy laâ möåt tñnh nùng sûã duång khaác cuãa troâ chuyïån. Coá
thaão luêån miïîn phñ cho site cuãa baån. Möåt dõch vuå diïîn phaãi laâ dõch vuå khaách haâng thúâi gian thûåc? Lands End
àaân miïîn phñ- vaâ möåt site cung cêëp nhiïìu sûå lûåa choån - cung cêëp dõch vuå khaách haâng trûåc tiïëp qua möåt giao diïån
laâ Delphi Forums. Sûã duång giao diïån web cuãa hoå , baån troâ chuyïån. Nïëu baån cêìn sûå giuáp àúä vïì möåt saãn phêím,
coá thïí taåo möåt baãng thöng tin tuây biïën, baãng naây cû truá baån kñch vaâo nuát Live Help vaâ múã möåt cûãa söí troâ chuyïån
taåi maáy chuã cuãa hoå song kïët nöëi vúái noá tûâ site cuãa baån - vaâ triïín khai möåt phiïn troâ chuyïån vúái möåt vùn phoâng àaåi
vaâ hoå cuäng cung cêëp möåt phoâng troâ chuyïån trûåc tiïëp diïån dõch vuå khaách haâng trûåc tiïëp.
miïîn phñ àïí sûã duång cho site cuãa baån.
Danh saách thaão luêån (Discussion Lists)
Phoâng troâ chuyïån (Chat rooms) Ngoaâi diïîn àaân thaão luêån vaâ phoâng troâ chuyïån àoâi hoãi
Cöng cuå cöång àöìng tûúng taác coá xu hûúáng liïn kïët ngûúâi ài mua haâng phaãi gheá thùm site cuãa baån, coá
nhêët laâ phoâng troâ chuyïån trûåc tiïëp. Viïåc coá möåt phoâng troâ phûúng thûác khaác àïí xêy dûång möåt cöång àöìng vúái nhûäng
chuyïån trûåc tiïëp coá thïí giûä khaách thùm quan dûâng laåi úã ngûúâi ài mua haâng maâ khöng àoâi hoãi viïåc gheá thùm site,
site cuãa baån haâng giúâ liïìn. Àoá laâ khoaãng thúâi gian tiïëp song vêîn xêy dûång àûúåc sûå trung thaânh vaâ lûu giûä àûúåc
xuác rêët daâi vúái möåt trang web. Trong khoaãng thúâi gian cûãa haâng web trong têm trñ khaách haâng. Möåt trong nhûäng
naây, baån coá thïí thûåc hiïån chaâo haâng trïn trang thaão luêån phûúng thûác töët nhêët vaâ ñt töën keám nhêët àïí xêy dûång
troâ chuyïån àïí thöng tin vïì saãn phêím hay dõch vuå cuãa cöång àöìng laâ thöng qua viïåc sûã duång möåt danh saách
baån. Thêåm chñ baån coá thïí tham gia vaâo cuöåc troâ chuyïån thaão luêån email.
vïì saãn phêím hay loaåi saãn phêím cuãa baån, àõnh roä baãn Möåt danh saách thaão luêån laâ möåt diïîn àaân thaão luêån
thên baån nhû laâ nhaâ kinh doanh vaâ àûa ra cêu traã lúâi cho thöng qua email. Nhûäng ngûúâi àùng kyá vaâo danh saách
bêët kyâ cêu hoãi naâo vïì cöng ty cuãa baån vaâ saãn phêím baån thaão luêån cuãa baån nhêån email trïn cú súã thûúâng xuyïn.
baán. Trong email naây coá caác bònh luêån àûúåc gûãi túái moåi ngûúâi
Tuy nhiïn, phoâng troâ chuyïån cuäng coá nhûúåc àiïím. àùng kyá trong danh saách. Moåi ngûúâi àùng kyá trong danh
Khöng nhû diïîn àaân thaão luêån, núi baån coá thïí àoåc têët caã saách àïìu nhêån àûúåc moåi thû gûãi túái danh saách. Moåi thû
caác thöng tin vaâ boã ài bêët cûá thöng tin naâo baån caãm thêëy gûãi túái danh saách àïìu àûúåc thûåc hiïån thöng qua möåt
khöng húåp vúái diïîn àaân cuãa baån, möåt phoâng troâ chuyïån thöng àiïåp email àûúåc gûãi túái danh saách. Trong möåt danh
laåi coá tñnh chêët múã, miïîn phñ cho têët caã. Àïí giaám saát möåt saách thaão luêån àiïín hònh, phêìn mïìm phuåc vuå danh saách
phoâng troâ chuyïån, baån phaãi coá möåt nhoám nhên viïn theo cho pheáp möåt thaânh viïn gûãi thöng tin cuãa anh ta hay cö
doäi noá 24 giúâ trong ngaây. Àïí giaãi quyïët vêën àïì naây, baån ta túái àõa chó danh saách, vaâ sau àoá truyïìn ài hay nhùæc laåi
coá thïí múã phoáng troâ chuyïån vaâo nhûäng khoaãng thúâi gian thöng tin àoá cho têët caã caác thaânh viïn trong danh saách -
naâo àoá trong ngaây, khi viïåc giaám saát coá thïí thûåc hiïån têët caã chó trong voâng vaâi phuát.
àûúåc. Möåt danh saách thaão luêån àûúåc àiïìu haânh töët coá thïí àaåt
Nhû vúái diïîn àaân thaão luêån, baån khöng cêìn phaãi thiïët àûúåc khaã nùng "muåc kñch" röång lúán vaâ möåt uy tñn rêët cao
lêåp möåt phoâng troâ chuyïån yïu cêìu nguöìn taåi maáy chuã cho doanh nghiïåp cuãa baån vaâ cho saãn phêím hay dõch vuå
cuãa baån hay maáy chuã cuãa cöng ty nuöi web cho baån. Coá maâ baån cung cêëp. Söë caác thaânh viïn cuãa möåt danh saách
nhiïìu dõch vuå troâ chuyïån miïîn phñ trïn Net maâ baån coá thaão luêån thöng duång coá thïí lïn àïën haâng nghòn vaâ taåo
thïí sûã duång bùçng caách cung cêëp möåt kïët nöëi tûâ site cuãa möåt cú höåi rêët lúán àïí baán saãn phêím hay dõch vuå cuãa baån.
baån àïën maáy chuã dõch vuå troâ chuyïån. Nhû àaä àïì cêåp úã Baån coá thïí sûã duång möåt danh saách thaão luêån nhû möåt
trïn, möåt dõch vuå nhû vêåy laâ Delphi. nïìn truyïìn thöng cho caác khaách haâng sûã duång saãn phêím
19
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)
maâ baån saãn xuêët. Nïëu nhû baån baán haâng cuãa caác cöng caác chûúng trònh danh saách gûãi mail miïîn phñ.
ty khaác, baån coá thïí sûã duång danh saách thaão luêån àïí Tin thû
thöng baáo cho nhûäng ngûúâi àùng kyá vïì chuãng loaåi saãn Khöng nhû caác diïîn àaân thaão luêån, caác phoâng troâ
phêím baån cung cêëp. chuyïån, vaâ danh saách thaão luêån, möåt tin thû laâ möåt
Vaâ baån coá thïí lêëy phêìn mïìm phuåc vuå danh saách àïí phûúng tiïån truyïìn thöng möåt chiïìu, noá khöng cho pheáp
vêån haânh möåt danh saách úã àêu? Liïåu baån coá cêìn phaãi lùæp sûå tûúng taác. Song àoá laâ möåt phûúng thûác rêët töët àïí duy
àùåt möåt chûúng trònh taåi site cuãa baån? Khöng. Baån coá thïí trò möëi liïn hïå vúái caác khaách thùm quan cuãa baån vaâ giûä
sûã duång möåt danh saách phuåc vuå miïîn phñ trïn Net àûúåc cho cöng ty cuãa baån úã àêìu tiïn trong têm trñ cuãa hoå. Vúái
goåi laâ Yahoo!Group. tin thû àiïín hònh, caác thaânh viïn coá thïí àùng kyá vaâ khöng
Coá 3 loaåi danh saách thaão luêån: àùng kyá möåt caách tûå do. Baån cêìn möåt phêìn mïìm phuåc vuå
- Danh saách thaão luêån khöng tiïët chïë danh saách nhw Majordomo àïí quaãn lyá danh saách vaâ gûãi
- Toám tùæt danh saách thaão luêån ài caác tin thû àiïån tûã cuãa baån.
- Danh saách thaão luêån tiïët chïë Möåt tin thû àiïån tûã coá thïí àûúåc sûã duång úã nhiïìu
Möåt danh saách thaão luêån khöng tiïët chïë gûãi têët caã caác phûúng thûác:
thöng àiïåp nhêån àûúåc cho têët caã caác thaânh viïn trong - Tñnh nùng sûã duång cú baãn nhêët cuãa möåt tin thû laâ
danh saách. Nïëu nhû söë lûúång caác thaânh viïn trong danh khiïën cho caác khaách haâng àùng kyá luön àûúåc cung cêëp
saách ñt vaâ danh saách khöng hoaåt àöång tñch cûåc nhiïìu, nhûäng thöng tin múái úã site cuãa baån. Baån coá thïí thöng baáo
viïåc naây khöng phaãi laâ möåt vêën àïì. Song nïëu danh saách nhûäng chûúng trònh àùåc biïåt múái, caác saãn phêím múái, hay
rêët lúán vaâ hoaåt àöång tñch cûåc, noá coá thïí nêíy sinh haâng caác chûúng trònh khuyïën maäi múái, nhûäng gò coá thïí àûúåc
trùm thöng àiïåp möîi ngaây vaâ nhûäng ngûúâi sûã duång trong sûã duång àïí dêîn ngûúâi àùng kyá quay trúã laåi site cuãa baån
danh saách bõ "traân ngêåp" búãi chuáng. trïn möåt cú súã thûúâng xuyïn. Haäy sûã duång tin thû àïí
Möåt giaãi phaáp laâ taåo möåt baãng toám lûúåc danh saách. chùm soác caác khaách haâng tiïìm nùng cho àïën khi hoå sùén
Baãng toám lûúåc thu thêåp têët caã caác thöng àiïåp àûúåc gûãi saâng mua möåt saãn phêím tûâ baån hay kyá möåt húåp àöìng.
cho danh saách, toám lûúåc chuáng vaâ gûãi chuáng ài bùçng - Haäy sûã duång tin thû cuãa baån àïí gûãi ài caác thöng tin
email - trong möåt thöng àiïåp email - cho caác thaânh viïn maâ nhûäng ngûúâi àùng kyá coá thïí sûã duång, vñ duå nhû tin tûác
trong danh saách. Baãn toám lûúåc coá thïí thûåc hiïån haâng vïì àiïån aãnh, saách, hay êm nhaåc, hay nhûäng baãn cêåp nhêåt
ngaây hoùåc haâng tuêìn. sùæp túái cuãa phêìn mïìm maâ hoå vûâa mua.
Möåt phûúng thûác khaác nhùçm cùæt giaãm söë lûúång caác Haäy nêng cao uy tñn cuãa baån - vaâ bùæt tay vaâo cöng viïåc
email gûãi cho danh saách laâ coá möåt danh saách thaão luêån - qua caác baâi viïët töët trong vuâng chuã àïì vïì saãn phêím hay
tiïët chïë. Caác dõch vuå phuåc vuå danh saách miïîn phñ chó dõch vuå cuãa baån. Baån coá thïí lûu giûä caác tin thû loaåi hònh
cung cêëp caác danh saách thaão luêån khöng tiïët chïë. Àiïìu thöng tin naây trïn site cuãa baån, böí sung thïm nöåi dung
àoá coá nghôa laâ têët caã caác thû tûâ àûúåc gûãi cho danh saách àïí ngûúâi ài mua haâng xem khi hoå gheá thùm site.
àûúåc àûa ra maâ khöng coá bêët kyâ sûå xem duyïåt naâo. Nïëu - Thêåm chñ coá möåt cú höåi taåo ra doanh thu vúái caác tin
baån muöën kiïím soaát àiïìu gò àûúåc noái àïën trong danh thû àiïån tûã. Nïëu nhû tin thû cuãa baån laâ duy nhêët vaâ cung
saách hay söë lûúång caác thû àûúåc gûãi cho danh saách, baån cêëp thöng tin hay thêåm chñ höî trúå nhûäng gò maâ ngûúâi tiïu
cêìn phaãi mang phêìn mïìm phuåc vuå danh saách vaâo trong duâng khöng thïí coá àûúåc úã bêët cûá núi naâo khaác, baån coá
nhoám hoùåc trong töí chûác. thïí yïu cêìu àùng kyá traã tiïìn. Hay baån coá thïí yïu cêìu caác
Web Marketing Today coá tñnh nùng xem duyïåt töët úã nhaâ saãn xuêët saãn phêím baån baán taâi trúå cho tin thû cuãa
20
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)
baån, thûåc chêët laâ baán khöng gian quaãng caáo.
Baån àûâng e ngaåi yïu cêìu khaách gheá thùm site cuãa baån
àùng kyá dõch vuå tin thû. Möåt trong nhûäng phûúng thûác töët
nhêët àïí coá àûúåc nhûäng ngûúâi àùng kyá laâ yïu cêìu khaách
thùm quan àùng kyá khi hoå lêìn àêìu tiïn truy nhêåp vaâo site
cuãa baån. Haäy àùåt yïu cêìu àùng kyá vaâo trang chuã cuãa baån
vaâ noái vúái hoå nhûäng gò hoå nhêån àûúåc khi hoå laâ möåt thuï
bao. Baån cuäng coá thïí àûa ra möåt sûå khuyïën khñch àùng
kyá nhû möåt phiïëu giaãm giaá 10USD hay coá thïí laâ chaåy thûã
miïîn phñ phêìn mïìm cuãa baån.
THÛÚNG MAÅI (COMMERCE): HAÄY BÖÍ SUNG NHIÏÌU DOÂNG
THU NHÊÅP
Net khöng chó phaát triïín nhanh choáng, noá coân laâm
phaát triïín nhanh choáng nhûäng gò úã trïn noá. Vñ duå nhû
Yahoo!. Chó möåt vaâi nùm trûúác àêy, noá chó laâ möåt thû muåc möåt söë trong caác lûu thöng àoá thaânh thu nhêåp. Nhûäng
web àún giaãn. Sau àoá noá böí sung email, troâ chúi, thöng ngûúâi quaãng caáo luön tòm kiïëm caác phûúng thûác àïí
tin àêìu tû, caác trang trùæng, vaâ caác dõch vuå khaác, vaâ trúã nhûäng thöng tin vïì saãn phêím hay dõch vuå cuãa hoå àïën
thaânh möåt cöíng. Vaâ trong lêìn "niïåm thêìn chuá" gêìn nhêët, àûúåc vúái caác khaách haâng tiïìm nùng. Hoå biïët rùçng àùåt caác
Yahoo! àaä böí sung "nuöi" cûãa haâng trûåc tuyïën vaâ phaát quaãng caáo lïn caác web site kïët nöëi vúái ngûúâi ài mua
triïín thaânh möåt site TMÀT. haâng, nhûäng ngûúâi coá thïí mua saãn phêím cuãa hoå laâ möåt
Ngay caã caác site TMÀT cuäng phaát triïín dêìn lïn. phûúng thûác khön ngoan àïí chi tiïu nhûäng àöìng quaãng
Amazon.com tûâng möåt thúâi chó baán saách. Giúâ hoå àang caáo cuãa hoå. Coá thïí luác àêìu thu nhêåp quaãng caáo chûa lúán,
baán caã phim aãnh, CD, àöì àiïån tûã, àöì chúi, troâ chúi, vaâ song thu nhêåp naây seä tùng nhanh nïëu baån coá haâng nghòn
möåt loaåt caác saãn phêím àa daång khaác, theo àuöíi giêëc mú khaách thùm quan gheá thùm web site cuãa baån.
thûúng maåi. Vaâ giêëc mú naâo hoå àang theo àuöíi? Noá àûúåc - Thu nhêåp nhúâ chó dêîn: Möåt nguöìn thu nhêåp khaác nûäa
goåi laâ àa doâng thu nhêåp (multiple revenue streams). Àa laâ chó dêîn nhûäng ngûúâi mua haâng cuãa baån túái web site
doâng thu nhêåp vûúåt quaá viïåc baán saãn phêím àún giaãn. Böí cuãa möåt cöng ty khaác. Àaä coá nhûäng chûúng trònh cuãa caác
sung caác doâng thu nhêåp vaâo site cuãa baån seä laâm tùng lûu höåi àoaân húåp taác. Baån coá thïí xem xeát viïåc chó dêîn khaách
thöng site cuãa baån vaâ taåo thu nhêåp gia tùng. Dûúái àêy laâ mua haâng túái möåt nhaâ kinh doanh khöng caånh tranh àïí
möåt söë doâng thu nhêåp coá thïí coá: trao àöíi möåt click-through (kñch chuöåt qua) àûúåc traã tiïìn
- Thu nhêåp baán saãn phêím hay dõch vuå: àêy laâ doâng thu hay phêìn trùm doanh thu.
nhêåp chñnh cuãa cûãa haâng web. Àêy laâ muåc tiïu chñnh maâ Phaát triïín nhiïìu doâng thu nhêåp naây àöìng thúâi, vaâ baån coá
doanh nghiïåp TMÀT cuãa baån hûúáng túái vaâ phaãi laâ àiïím thïí tùng trûúãng thu nhêåp site cuãa baån ngoaâi viïåc cung
têåp trung trûúác hïët cuãa baån. Àoá laâ "baánh mò vaâ bú" cuãa cêëp saãn phêím hay dõch vuå cuãa baån.
doanh nghiïåp baån vaâ phaãi laâ ûu tiïn àêìu baãng cuãa baån.
- Thu nhêåp quaãng caáo: Sau khi baån àaä taåo àûúåc lûu Xuên Hiïìn
thöng túái site cuãa baån, baån coá thïí xem xeát viïåc chuyïín (Theo Informit.com)
21
Internet & Thûúng maå i àiïå n tûã Söë 12 (02-08/01/02)