Hệ thống quản lý môi trường ISO 14001
Các hệ thống quản lý môi trường iso 14001 giúp bạn tìm hiểu về các hệ thống quản lý môi trường, các yêu cầu chung của iso 14001, các chính sách của môi trường, các khía cạnh của môi trường, các yêu cầu pháp lý cũng như các yêu cầu khác, các mục tiêu và chỉ tiêu môi trường, chương trình quản lý môi trường,... Để tìm hiểu rõ hơn, mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
Ban th− ký Uû héi s«ng Mª C«ng
Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng
c¸c hÖ thèng qu¶n lý
m«i tr−êng iso 14001
Phnom Penh 10/2001
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
Môc lôc
bµi 1. Giíi thiÖu c¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ................................................. 4
HÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng lµ g×? .............................................................................4
ISO - Tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ..........................................................................4
Nhãm tiªu chuÈn ISO 14000 .......................................................................................6
Lîi Ých vµ chi phÝ khi thùc hiÖn ISO 14001 EMS ........................................................7
Tãm t¾t nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n .........................................................................................9
bµi 2 . c¸c yªu cÇu chung cña ISO 14001...................................................................... 10
C¬ cÊu ISO 14001......................................................................................................10
ISO 14001 – tãm t¾t nh÷ng néi dung c¬ b¶n .............................................................11
Thùc hiÖn ®¸nh gi¸ ban ®Çu mét EMS.......................................................................12
Mét sè ®iÓm quan träng cña ISO 14001....................................................................13
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................14
Bµi 3 - 4.2 chÝnh s¸ch m«i tr−êng ................................................................................. 15
Môc ®Ých vµ nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña mét chÝnh s¸ch m«i tr−êng ......................15
Gi¶i thÝch chÝnh s¸ch m«i tr−êng ISO 14001 ............................................................15
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................18
bµi 4 - 4.3.1 c¸c khÝa c¹nh m«i tr−êng ......................................................................... 19
§Þnh nghÜa cña ISO 14001 vÒ c¸c khÝa c¹nh vµ t¸c ®éng m«i tr−êng.......................19
X¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh vµ c¸c t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng ..........................................19
T¹i sao ph¶i x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh m«i tr−êng .......................................................20
Gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷ trong ISO 14001 .................................................................20
§¸nh gi¸ rñi ro hoÆc møc ®é t¸c ®éng.......................................................................22
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................23
bµi 5 - 4.3.2 c¸c yªu cÇu ph¸p lý vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ........................................... 24
T¹i sao c¸c yªu cÇu ph¸p lý l¹i quan träng................................................................24
C¸c yªu cÇu ph¸p lý vµ c¸c yªu cÇu kh¸c bao gåm nh÷ng g×....................................24
Theo dâi vµ duy tr× nhËn thøc vÒ c¸c yªu cÇu ph¸p lý...............................................25
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................25
bµi 6 - 4.3.3 C¸c môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr−êng...................................................... 27
§Þnh nghÜa c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr−êng........................................................27
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 1
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
C¸c thñ tôc ®Ó thiÕt lËp c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr−êng ....................................29
C¸c chó ý kh¸c vÒ môc tiªu vµ chØ tiªu .....................................................................31
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................31
bµi 7 - 4.3.4 ch−¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng..........................................................32
§Þnh nghÜa ch−¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng ............................................................32
Thùc hiÖn mét ch−¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng (EMP)...........................................32
LËp kÕ ho¹ch ISO 14001 – mét bøc tranh tæng thÓ...................................................33
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................34
bµi 8 - 4.4.1 c¬ cÊu tæ chøc vµ tr¸ch nhiÖm................................................................35
C¬ cÊu tæ chøc vµ tr¸ch nhiÖm ..................................................................................35
Gi¶i thÝch môc 4.4.1 cña ISO 14001 .........................................................................35
C¸c nguån lùc............................................................................................................36
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................38
bµi 9 - 4.4.2 ®µo t¹o, nhËn thøc vµ n¨ng lùc............................................................39
Môc ®Ých vµ Ých lîi cña c«ng t¸c ®µo t¹o hiÖu qu¶ ...................................................39
§µo t¹o, nhËn thøc vµ n¨ng lùc .................................................................................41
§µo t¹o ISO 14001 - ®iÓm cèt yÕu ............................................................................42
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................44
Bµi 10. 4.4.3 phæ biÕn ............................................................................................................45
B¶n chÊt vµ môc ®Ých cña c«ng t¸c phæ biÕn.............................................................45
C¸c yªu cÇu ISO 14001 ®èi víi c«ng t¸c phæ biÕn bªn trong vµ bªn ngoµi tæ chøc .45
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................49
bµi 11 - 4.4.4 t− liÖu ho¸......................................................................................................50
Tãm t¾t ISO 14001 4.4.4 ...........................................................................................50
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................52
bµi 12 - 4.4.5 kiÓm so¸t tµi liÖu ........................................................................................53
§Þnh nghÜa t− liÖu ho¸ ...............................................................................................53
C¸c chi tiÕt cña viÖc kiÓm so¸t tµi liÖu ......................................................................54
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n ...........................................................................................56
Bµi 13 - 4.4.6 KIÓM SO¸T HO¹T §«ng ..................................................................................57
§Þnh nghÜa kiÓm so¸t ho¹t ®éng................................................................................57
C¸c yªu cÇu cña ISO 14001 vÒ kiÓm so¸t ho¹t ®éng.................................................57
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 2
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
Tãm t¾t c¬ b¶n vÒ c¸c thñ tôc ®−îc t− liÖu ho¸ .........................................................58
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................60
bµi 14 - 4.4.7 chuÈn bÞ vµ ®èi phã víi c¸c t×nh huèng khÈn cÊp.......................... 61
TÇm quan träng cña c«ng t¸c ng¨n ngõa ...................................................................61
X¸c ®Þnh c¸c t×nh huèng khÈn cÊp tiÒm Èn................................................................61
KÕ ho¹ch ®èi phã víi t×nh huèng khÈn cÊp ...............................................................63
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................64
bµi 15 - 4.5.1 quan tr¾c vµ ®o ®¹c .................................................................................. 65
Môc ®Ých cña quan tr¾c vµ ®o ®¹c .............................................................................65
Nªn quan tr¾c vµ/hoÆc ®o ®¹c nh÷ng g×.....................................................................65
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................67
bµi 16 - 4.5.2 sù kh«ng tu©n thñ, ho¹t ®éng hiÖu chØnh vµ ng¨n ngõa ............ 68
ThÕ nµo lµ kh«ng tu©n thñ?........................................................................................68
ThÕ nµo lµ c¸c ho¹t ®éng hiÖu chØnh vµ ng¨n ngõa? .................................................69
Ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn hµnh ®éng hiÖu chØnh vµ ng¨n ngõa.....................................70
Quan ®iÓm cña c¬ quan cã chøc n¨ng ®èi víi viÖc kh«ng tu©n thñ ..........................70
Vµi suy nghÜ cuèi cïng ®èi víi hµnh ®éng kh«ng tu©n thñ .......................................71
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................71
bµi 17 - 4.5.3 hå s¬ ................................................................................................................ 72
Môc ®Ých cña hå s¬ EMS...........................................................................................72
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................74
bµi 18 - 4.5.4 kiÓm to¸n........................................................................................................ 75
KiÓm to¸n m«i tr−êng lµ g×?......................................................................................75
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................78
bµi 19 - 4.6 rµ so¸t c«ng t¸c qu¶n lý .......................................................................... 79
Môc ®Ých cña rµ so¸t c«ng t¸c qu¶n lý ......................................................................79
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n............................................................................................80
tµi liÖu tham kh¶o.............................................................................................................. 82
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 3
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
bµi 1. Giíi thiÖu c¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng
HÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng lµ g×?
M« t¶ (kh«ng chÝnh thøc)
Mét hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng (EMS) gièng §Þnh nghÜa chÝnh thøc chuÈn
nh− hép c«ng cô víi mét tËp hîp hoµn chØnh nhiÒu mùc ISO 14001
d¹ng c«ng cô vµ ph−¬ng tiÖn mµ c¸c tæ chøc cÇn
dïng ®Ó x©y dùng vµ duy tr× c¸c chÝnh s¸ch vµ thñ Lµ mét phÇn cña hÖ thèng
tôc ®Ó qu¶n lý hiÖu qu¶ vµ toµn diÖn c¸c vÊn ®Ò qu¶n lý bao gåm c¬ cÊu tæ
m«i tr−êng. C¸c vÝ dô vÒ c¸c lo¹i c«ng cô ®Ó x©y chøc, quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch,
dùng vµ hç trî mét hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng tr¸ch nhiÖm, c¸c ho¹t ®éng,
bao gåm: c¸c thñ tôc, qu¸ tr×nh vµ nguån
lùc cho sù ph¸t triÓn, thùc hiÖn,
KiÕn thøc vµ nhËn thøc vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i xem xÐt, duy tr× vµ hoµn thiÖn
tr−êng, vµ c¸c kÕ ho¹ch ®Ó gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch m«i tr−êng.
chóng;
C¸c c¸n bé ®−îc ®µo t¹o vµ cã n¨ng lùc ë mäi cÊp trong mét tæ chøc ph¶i cã vai
trß vµ ®−îc ph©n tr¸ch nhiÖm râ rµng ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng;
Ph¶i cã c¸c thñ tôc vËn hµnh, phæ biÕn, b¸o c¸o vµ ghi chÐp mét c¸ch nhÊt qu¸n
cho tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cã tiÒm n¨ng g©y t¸c ®éng tíi m«i tr−êng. C¸c thñ tôc
nµy ph¶i ®−îc thiÕt kÕ sao cho lo¹i bá ®−îc hoÆc Ýt nhÊt lµ gi¶m thiÓu c¸c t¸c
®éng ®Õn m«i tr−êng;
Theo dâi vµ ghi chÐp th−êng xuyªn c«ng viÖc cña c¸c c¸ nh©n, c¸c phßng ban
vµ c¸c t¸c nghiÖp;
Ph¶n øng kÞp thêi vµ ®óng ®¾n ®èi víi c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng, cÇn cã nh÷ng ho¹t
®éng söa ch÷a kÞp thêi vµ tËp trung vµo nh÷ng gi¶i ph¸p tiÕp theo ®Ó ng¨n chÆn
sù t¸i diÔn cña c¸c bÊt tr¾c nµy;
Phæ biÕn (hai chiÒu) c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸c ho¹t ®éng vµ c¸c vÊn ®Ò m«i
tr−êng c¶ theo chiÒu s©u lÉn chiÒu réng trong mét tæ chøc, vµ gi÷a tæ chøc víi
‘c¸c bªn liªn quan’ kh¸c.
ISO - Tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ
ISO ®−îc thµnh lËp n¨m 1947, trô së chÝnh t¹i Geneva, Thuþ sÜ. ISO hiÖn nay cã 136
n−íc thµnh viªn, ®¹i diÖn cña mçi n−íc lµ mét c¬ quan Tiªu chuÈn Quèc gia, trong ®ã
cã 91 n−íc lµ thµnh viªn chÝnh thøc, 34 n−íc lµ quan s¸t viªn vµ 11 n−íc lµ c¸c thµnh
viªn kh«ng chÝnh thøc. Th¸i Lan (ViÖn Tiªu ChuÈn C«ng nghiÖp Th¸i lan _ TISI) vµ
ViÖt nam (Côc Tiªu chuÈn vµ §o l−êng chÊt l−îng ViÖt Nam _ TCVN) lµ c¸c thµnh
viªn chÝnh thøc cña ISO. Campuchia (Côc Tiªu ChuÈn C«ng nghiÖp _ ISC) lµ thµnh
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 4
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
viªn kh«ng chÝnh thøc, cã quyÒn cho phÐp c¸c ®¹i diÖn cña m×nh tiÕp nhËn th«ng tin vÒ
dù th¶o c¸c tiªu chuÈn nh−ng kh«ng ®−îc bá phiÕu th«ng qua c¸c tiªu chuÈn ®ã. Lµo
vÉn ch−a cã ®¹i diÖn trong ISO.
Môc tiªu cña ISO lµ thóc ®Èy sù thèng nhÊt vµ tiªu chuÈn ho¸ c¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ vµ
thùc hiÖn trªn toµn thÕ giíi, víi môc ®Ých lµ c¶i thiÖn ®é an toµn cña viÖc øng dông c¸c
s¶n phÈm, vµ hç trî cho sù trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô gi÷a c¸c quèc gia. V× ISO mang
tÝnh ®a quèc gia, nªn tæ chøc nµy còng nç lùc t¨ng c−êng sù hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc
tri thøc, khoa häc, kü thuËt vµ kinh tÕ.
ISO ho¹t ®éng th«ng qua gÇn 3.000 héi ®ång kü thuËt vµ c¸c nhãm c«ng t¸c víi môc
®Ých ph¸t triÓn c¸c chuÈn mùc trong c¸c lÜnh vùc nh− søc khoÎ; an toµn; m«i tr−êng;
chÊt l−îng; c«ng nghÖ kü thuËt vµ vËt liÖu; viÔn th«ng; x©y dùng; giao th«ng ®−êng bé,
®−êng s¾t, ®−êng kh«ng vµ ®−êng thuû. Riªng chuÈn mùc vÒ ®iÖn vµ kü thuËt ®iÖn
®−îc ph¸t triÓn bëi IEC (Uû ban Kü thuËt ®iÖn quèc tÕ).
Mçi mét tiªu chuÈn ISO ®−îc x©y dùng bëi mét uû ban gåm c¸c chuyªn gia tõ c¸c
quèc gia thµnh viªn ISO, vµ ®−îc chuyÓn tíi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn ISO th«ng qua mét
chuçi c¸c dù th¶o ®Ó lÊy ý kiÕn gãp ý. Khi ®¹t ®−îc sù nhÊt trÝ tiªu chuÈn ®ã míi ®−îc
ban hµnh. Qu¸ tr×nh nµy mÊt kho¶ng vµi n¨m.
ISO kh«ng ph¶i lµ ch÷ viÕt t¾t cña Tæ chøc Tiªu chuÈn ho¸ Quèc tÕ, mµ xuÊt ph¸t tõ
tiÕng Hyl¹p, ‘isos’ cã nghÜa lµ ®ång nhÊt (nh− trong c¸c tõ isobar - ®¼ng ¸p, isotherm -
®¼ng nhiÖt, isosceles - tam gi¸c c©n, isotope - chÊt ®ång vÞ, isometric - cïng khÝch
th−íc, isomer - chÊt ®ång ph©n). Tæ chøc ISO ®−îc thµnh lËp víi môc ®Ých lµ x©y dùng
c¸c tiªu chuÈn hay viÖc ¸p dông mét c¸ch nhÊt qu¸n vµ b×nh ®¼ng c¸c thñ tôc. Sö dông
tõ ‘ISO’ ®Ó tr¸nh kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn nhiÒu c¸ch viÕt t¾t kh¸c nhau tªn cña tæ chøc nµy
khi dÞch sang nh÷ng ng«n ng÷ kh¸c nhau.
C¸c tiªu chuÈn ISO
ISO ®· ban hµnh h¬n 13.000 tiªu chuÈn tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2000. HÇu hÕt c¸c tiªu
chuÈn nµy ¸p dông cho ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, dÞch vô, hay ®o l−êng. Mét sè c¸c
chuÈn mùc ®−îc biÕt ®Õn liªn quan tíi:
Tèc ®é phim chôp (nh− ISO 100, 200, 400);
§é dÇy vµ kÝch th−íc thèng nhÊt cña thÎ ®iÖn tho¹i vµ thÎ tÝn dông;
KÝch th−íc vµ mÉu m· cña c«ng-ten-n¬ chë hµng trªn biÓn, ®−êng s¾t vµ ®−êng
bé;
ThiÕt kÕ xo¸y tr«n èc tiªu chuÈn cña ®inh vÝt vµ bu l«ng cã thÓ sö dông trªn toµn
thÕ giíi;
Cì giÊy tiªu chuÈn sö dông trong v¨n phßng (vÝ dô cì A4, cì leter, cì legal);
Cã sè ISBN bªn trong b×a tr−íc cña mçi cuèn s¸ch ®Ó m« t¶ cuèn s¸ch theo chñ
®Ò vµ tõ kho¸ nhÊt ®Þnh; ®©y lµ mét quy ®Þnh cña ISO;
NhiÒu thñ tôc lÊy mÉu vµ ph©n tÝch m«i tr−êng.
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 5
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
§Þnh nghÜa tiªu ChuÈn ISO
Lµ tho¶ thuËn ®−îc chÊp nhËn bao gåm c¸c tiªu chuÈn vÒ kü thuËt hoÆc c¸c tiªu chuÈn
cô thÓ kh¸c ®−îc ¸p dông thèng nhÊt nh− c¸c quy ®Þnh, h−íng dÉn, hay ®Þnh nghÜa
cho c¸c ®Æc tÝnh ®Ó ®¶m b¶o c¸c vËt liÖu, s¶n phÈm, quy tr×nh vµ dÞch vô ®−îc thiÕt kÕ
phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña chóng.
Hai nhãm Tiªu chuÈn ISO ban hµnh gÇn ®©y thÓ hiÖn sù kh¸c biÖt víi c¸c träng t©m vµ
thÓ thøc cña ISO truyÒn thèng. Nhãm tiªu chuÈn ISO 9000 vÒ HÖ thèng ChÊt l−îng
®−îc ban hµnh vµo n¨m 1987, vµ ®−îc söa ®æi n¨m 1994 vµ 2000. Nhãm tiªu chuÈn HÖ
thèng Qu¶n lý M«i tr−êng ISO 14000 lÇn ®Çu tiªn ®−îc c«ng bè n¨m 1996 vµ ®−îc
xem xÐt l¹i n¨m 2001. C¶ hai nhãm tiªu chuÈn nµy cã thÓ ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i
h×nh tæ chøc, vµ chØ râ c¸c yªu cÇu cho khung hÖ thèng qu¶n lý. Ng−îc l¹i víi c¸c Tiªu
chuÈn ISO truyÒn thèng, c¶ hai nhãm tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ISO 14000 kh«ng ®−a ra
c¸c tiªu chuÈn d−íi d¹ng con sè cô thÓ vµ ®Þnh tÝnh.
Nhãm tiªu chuÈn ISO 14000
Cã xÊp xØ 20 Tiªu chuÈn ®−îc c«ng bè chÝnh thøc hoÆc d−íi d¹ng b¶n th¶o trong nhãm
tiªu chuÈn ISO14000. B¶ng sau tãm t¾t nh÷ng ®Ò môc c¬ b¶n.
ISO 14001 HÖ thèng Qu¶n lý M«i tr−êng– M« t¶ h−íng dÉn sö dông
ISO 14004 HÖ thèng Qu¶n lý M«i tr−êng – H−íng dÉn chung vÒ
nguyªn t¾c, hÖ thèng vµ c¸c kü thuËt hç trî.
ISO 14010 H−íng dÉn KiÓm to¸n M«i tr−êng –C¸c nguyªn t¾c Chung
ISO 14011 H−íng dÉn KiÓm to¸n M«i tr−êng –C¸c thñ tôc kiÓm to¸n -
KiÓm to¸n HÖ thèng Qu¶n lý M«i tr−êng
ISO 14012 H−íng dÉn KiÓm to¸n M«i tr−êng – Tiªu chuÈn n¨ng lùc
®èi víi c¸c kiÓm to¸n viªn m«i tr−êng
ISO 14020 – 14025 Nh·n m¸c vµ ph¸t minh m«i tr−êng
ISO 14031 §¸nh gi¸ ho¹t ®éng m«i tr−êng
ISO 14040 – 14048 §¸nh gi¸ vßng ®êi
ISO 14050 Tõ vùng qu¶n lý m«i tr−êng
ISO 14061 Th«ng tin h−íng dÉn c¸c Tæ chøc L©m nghiÖp sö dông Tiªu
chuÈn HÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001 vµ ISO
14004
ISO Guide 64 H−íng dÉn ¸p dông c¸c Tiªu chuÈn ®Ó ®−a c¸c khÝa c¹nh
m«i tr−êng vµo s¶n phÈm
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 6
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
Tiªu chuÈn HÖ thèng Qu¶n lý M«i tr−êng ISO 14001
ISO 14001 lµ tiªu chuÈn duy nhÊt trong chuçi ISO 14000 mµ mét c«ng ty cã thÓ ®−îc
‘®¨ng ký’ (nghÜa lµ ®−îc C«ng nhËn) sau khi ®−îc kiÓm to¸n bëi mét c¬ quan ®éc lËp
vµ cã uy tÝn. C¬ quan Chøng nhËn ph¶i ®−îc uû nhiÖm bëi c¬ quan Tiªu chuÈn quèc
gia cña n−íc ®ã. Tæ chøc DiÔn ®µn Chøng nhËn Quèc tÕ (IAF) lu«n nç lùc duy tr× vµ
t¨ng c−êng sù thËn träng khi cÊp c¸c chøng nhËn ®¨ng ký ISO nh»m duy tr× gi¸ trÞ vµ
danh tiÕng cña c¸c chøng nhËn nµy. TÝnh ®Õn ®Çu n¨m 2001, gÇn 23.000 tæ chøc ®·
®−îc c«ng nhËn ®¨ng ký tiªu chuÈn ISO 14001 trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi.
Mét sè nhÇm lÉn phæ biÕn vÒ ISO 14001
‘B¶n chøng nhËn ISO 14001’ ®−îc cÊp cho mét tæ chøc lµ mét quan niÖm sai lÇm
th−êng thÊy. Trªn thùc tÕ, ISO kh«ng cÊp giÊy chøng nhËn. Thay vµo ®ã, hÖ thèng
qu¶n lý m«i tr−êng cña mét tæ chøc ®−îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së so s¸nh víi c¸c yªu cÇu
cña Tiªu chuÈn ISO 14001 vµ nÕu tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn nµy, tæ chøc ®ã cã thÓ lµ
‘®−îc chÊp nhËn/®−îc ®¨ng ký tham gia Tiªu chuÈn ISO’. ThËt kh«ng ®óng nÕu mét
c«ng ty tuyªn bè hä ‘®−îc ISO chøng nhËn’. Sù ®¨ng ký ISO 14001 kh«ng ph¶i lµ mét
giÊy chøng nhËn ®−îc ISO th«ng qua, vµ kh«ng ngô ý r»ng mét s¶n phÈm hay dÞch vô
®¶m b¶o vÒ mÆt m«i tr−êng, mÆc dï râ rµng ®ã lµ mét trong c¸c môc ®Ých cña viÖc
thùc hiÖn ISO 14001 EMS.
ISO 14001 kh«ng ph¶i lµ mét Tiªu chuÈn mang tÝnh ph¸p lý, nã lµ sù tham gia tù
nguyÖn, mÆc dï mét sè chÝnh phñ cã xu h−íng kÕt hîp viÖc tu©n thñ c¸c Tiªu chuÈn
ISO trong khung ph¸p lý. C¸c néi dung cña Tiªu chuÈn ISO 14001 nµy kh«ng m« t¶
yªu cÇu cña quy tr×nh thùc hiÖn hay ®Þnh râ møc th¶i tèi ®a cho phÐp. Thùc hiÖn Tiªu
chuÈn nµy lµ ®Ó bæ sung vµ c¶i thiÖn ph−¬ng ph¸p ‘®iÒu khiÓn vµ kiÓm so¸t’ mang tÝnh
mÖnh lÖnh theo kiÓu truyÒn thèng ®èi víi viÖc tu©n thñ nguyªn t¾c cña m«i tr−êng
b»ng c¸ch ®−a ra mét ph−¬ng ph¸p hÖ thèng h−íng dÉn ng−êi thùc hiÖn tù ®−a ra c¸c
môc tiªu vµ tù kiÓm so¸t c¸c b−íc tiÕn triÓn ®Ó ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu ®ã. TÊt c¶
nh÷ng môc tiªu ®−îc c¶i thiÖn nµy Ýt nhÊt ph¶i ®¸p øng, hoÆc lµ ph¶i tèt h¬n c¸c Tiªu
chuÈn hiÖn t¹i ®−îc luËt ph¸p n−íc së t¹i c«ng nhËn. Tuy nhiªn, mét chøng nhËn ISO
14001 cÊp cho mét tæ chøc kh«ng ®¶m b¶o r»ng tæ chøc ®ã lu«n tu©n theo tÊt c¶ luËt vµ
quy ®Þnh vÒ m«i tr−êng, bëi v× ®«i lóc viÖc x¶y ra bÊt tr¾c vµ t×nh tr¹ng khÈn cÊp lµ
kh«ng thÓ tr¸nh khái.
Lîi Ých vµ chi phÝ khi thùc hiÖn ISO 14001 EMS
Lîi Ých vÒ ho¹t ®éng
Theo lÖ th−êng gi¸m ®èc vµ c¸c thµnh viªn ban l·nh ®¹o cña mét c«ng ty coi viÖc tu©n
thñ nguyªn t¾c b¶o vÖ m«i tr−êng nh− lµ mét chi phÝ ho¹t ®éng, vµ kh«ng xem ®ã lµ
mét c¬ héi ®Ó c¶i thiÖn ho¹t ®éng. Tuy nhiªn, nh÷ng c«ng ty cã tÇm nh×n xa sÏ lµm
nhiÒu h¬n lµ chØ cè g¾ng tho¸t khái nh÷ng r¾c rèi víi thanh tra viªn cña ChÝnh phñ, bëi
v× th¸i ®é nµy lµ tiªu cùc, kh«ng sinh lîi vµ lu«n c¨ng th¼ng. Mét c«ng ty tiªn tiÕn
nhËn thÊy r»ng thùc hiÖn mét HÖ thèng Qu¶n lý M«i tr−êng ®¸p øng quy ®Þnh cña ISO
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 7
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
14001 gióp hä ‘lu«n lu«n ®i tr−íc’, vµ b»ng c¸ch ®ã sÏ tiÕt kiÖm ®−îc thêi gian vµ
c«ng søc.
Ho¹t ®éng thùc tiÔn lu«n tu©n thñ yªu cÇu cña ISO 14001 hç trî cho c«ng ty duy tr×
nh÷ng tiªu chuÈn ho¹t ®éng cao, gi¶m nh÷ng tai n¹n vµ sù cè cã thÓ x¶y ra, vµ thÓ hiÖn
‘sù tÝch cùc liªn tôc’ hay mèi quan t©m thÝch ®¸ng. C¸c nhµ kiÓm so¸t cña ChÝnh phñ
vµ c¸c quan toµ nhËn ra nh÷ng nç lùc ®ã vµ sÏ th«ng c¶m nÕu thØnh tho¶ng cã x¶y ra
nh÷ng chÖch h−íng khái c¸c ho¹t ®éng chuÈn mùc.
ISO 14001 EMS lµ mét c«ng cô qu¶n lý rñi ro, c«ng cô nµy gióp chØ ra nh÷ng lÜnh
vùc, c¸c ho¹t ®éng vµ thiÕt bÞ dÔ x¶y ra bÊt tr¾c, vµ ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p ng¨n ngõa
thÝch hîp. ‘Qu¶n lý khñng ho¶ng’ khi t¸i diÔn nh÷ng bÊt tr¾c vÒ m«i tr−êng ®· trë nªn
l¹c hËu.
Lîi Ých vÒ thÞ tr−êng vµ quan hÖ céng ®ång
Thùc hiÖn vµ vËn dông tèt ISO 14001 EMS gióp c¶i thiÖn danh tiÕng vµ h×nh ¶nh cña
c«ng ty tr−íc c«ng chóng. Quan chøc ChÝnh phñ, kh¸ch hµng, ng−êi d©n trong khu
vùc, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ (NGO), c¸c nhµ b¶o hiÓm, ng−êi cho vay, c¸c bªn liªn
quan, vµ c¸c nh©n viªn ®Òu ®¸nh gi¸ cao th¸i ®é cã tr¸ch nhiÖm cña mét tæ chøc ®èi
víi m«i tr−êng cña quèc gia, khu vùc vµ ®Þa ph−¬ng.
GiÊy chøng nhËn ISO 14001 còng ®¶m b¶o thuËn lîi cho tæ chøc tham gia th−¬ng m¹i
quèc tÕ, më cöa thÞ tr−êng v× ®ã lµ b»ng chøng vÒ mèi quan t©m cña tæ chøc ®ã tíi
qu¶n lý m«i tr−êng. Sù ghi nhËn ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chiÕn l−îc thÞ tr−êng vµ më
réng triÓn väng ®Çu t− cña c«ng ty.
Trong mét cuéc nghiªn cøu vÒ viÖc ®¨ng ký ISO 14001 cña c¸c c«ng ty, ISO nhËn thÊy
lîi thÕ c¹nh tranh vµ ¸p lùc tõ phÝa kh¸ch hµng lµ ®éng lùc quan träng khi c«ng ty
quyÕt ®Þnh b¾t ®Çu thùc hiÖn ISO 14001. Khi mét sè ®èi thñ c¹nh tranh trong mét
ngµnh c«ng nghiÖp nhËn ®−îc chøng nhËn tham gia ISO 14001, nh÷ng c«ng ty ch−a cã
chøng nhËn nµy râ rµng ë thÕ bÊt lîi. Tham gia ISO cßn gióp cho mét c«ng ty tæ chøc
tèt h¬n c¸c ho¹t ®éng vÒ qu¶n lý m«i tr−êng.
Nh÷ng th¸ch thøc trong thùc hiÖn ISO 14001 EMS
Qu¸ tr×nh phÊn ®Êu ®¹t ®−îc chøng nhËn tham gia ISO 14001 cã thÓ khã kh¨n vµ ®ßi
hái nhiÒu cè g¾ng. Doanh nghiÖp vÉn ph¶i tiÕp tôc c«ng viÖc th−êng ngµy trong khi
ph¶i cã thªm nhiÒu nç lùc ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn ISO 14001 cña gi¸m ®èc vµ ®éi
ngò nh©n viªn, nh÷ng ng−êi mµ thêi gian cña hä bÞ lÊp kÝn bëi c«ng viÖc ph¸t sinh
hµng ngµy. Nguån néi lùc (vÝ dô: nh©n sù, chuyªn m«n, thiÕt bÞ, vèn vµ thêi gian) cã
thÓ lµ c¸c yÕu tè khiÕn cho c¸c tæ chøc ph¶i c©n nh¾c liÖu cã nªn theo ®uæi viÖc ®¨ng
ký ISO 14001. ViÖc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn nç lùc ®¨ng ký ISO nµy cã thÓ bít c¨ng
th¼ng khi cã sù ñng hé tÝch cùc cña Ban gi¸m ®èc. Trªn thùc tÕ nÕu kh«ng cã nh÷ng lêi
®éng viªn, cæ vò tõ c¸c nhµ l·nh ®¹o th× hµnh tr×nh tíi ISO 14001 ch¾c sÏ chØ lµ mét
thö nghiÖm vÒ sù bÒn bØ vµ thËm chÝ cã thÓ bÞ ®×nh trÖ.
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 8
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
Tãm t¾t nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n
ISO – Tæ chøc quèc tÕ vÒ ChuÈn ho¸ c«ng bè nh÷ng yªu cÇu kü thuËt vµ tiªu
chuÈn cña hÖ thèng qu¶n lý nh»m hç trî cho th−¬ng m¹i quèc tÕ;
ISO bao gåm c¸c c¬ quan Tiªu chuÈn Quèc gia tõ 136 n−íc;
ISO 14000 bao gåm c¸c Tiªu chuÈn vÒ hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng, kiÓm to¸n
m«i tr−êng, nh·n hiÖu sinh th¸i, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng m«i tr−êng, vµ ®¸nh gi¸ chu
tr×nh qu¶n lý;
ISO 14001 lµ Tiªu chuÈn tù nguyÖn, t¹o ra mét khung tiªu chuÈn mµ dùa vµo ®ã
EMS cã thÓ ®−îc ®¸nh gi¸ bëi mét bªn thø ba ®éc lËp cã thÈm quyÒn;
Lîi Ých tõ viÖc ®¨ng ký ISO 14001 bao gåm:
- Ho¹t ®éng m«i tr−êng ®−îc c¶i thiÖn;
- TiÕt kiÖm chi phÝ ho¹t ®éng;
- T¨ng c−êng mèi quan hÖ víi c¸c chÝnh phñ, kh¸ch hµng, bªn cho vay, c«ng
ty b¶o hiÓm, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, céng ®ång ®Þa ph−¬ng, vµ c¸c bªn
liªn quan kh¸c;
- Cã c¸c c¬ héi kinh doanh, ®Çu t−, thÞ tr−êng míi;
- Trî gióp qu¸ tr×nh ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò m«i tr−êng;
- T¹o nªn mèi quan t©m vµ khuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn tham gia qu¶n lý m«i
tr−êng.
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 9
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
bµi 2 . c¸c yªu cÇu chung cña ISO 14001
C¬ cÊu ISO 14001
ISO 14001 dùa trªn nguyªn t¾c liªn tôc hoµn thiÖn
b¾t ®Çu víi viÖc lËp kÕ ho¹ch EMS vµ ph¸t triÓn §Þnh nghÜa HÖ thèng Qu¶n lý
mét chÝnh s¸ch m«i tr−êng, sau ®ã th«ng qua thùc M«i tr−êng (EMS) cña ISO
hiÖn vµ vËn hµnh EMS ®Ó kiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ 14001
vµ söa ch÷a sai sãt cña EMS, tiÕn hµnh kiÓm tra
Lµ mét phÇn cña hÖ thèng qu¶n
®Þnh kú c«ng t¸c qu¶n lý EMS trªn c¬ së tÝnh æn
®Þnh toµn diÖn vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn EMS, ®iÒu lý tæng thÓ bao gåm c¬ cÊu tæ
nµy dÉn ®Õn thiÕt lËp nh÷ng môc tiªu míi vµ mét chøc, ho¹t ®éng lËp kÕ ho¹ch,
chu kú míi l¹i b¾t ®Çu b»ng viÖc lËp kÕ ho¹ch. tr¸ch nhiÖm, viÖc thùc hiÖn,
Nãi c¸ch kh¸c, EMS võa cã cÊu tróc chÆt chÏ vµ c¸c thñ tôc , qu¸ tr×nh vµ nguån
¨n khíp víi nhau, l¹i võa cã tÝnh mÒm dÎo ®Ó ph¸t
lùc cho sù ph¸t triÓn, thùc hiÖn,
triÓn vµ thÝch øng víi sù thay ®æi cña hoµn c¶nh.
Nãi chung mét hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng xem xÐt, duy tr× vµ hoµn thiÖn
(EMS) muèn ho¹t ®éng cã hiÓu qu¶ ph¶i dùa vµo c¸c chÝnh s¸ch m«i tr−êng.
nh©n lùc vµ c¸c nguån lùc kh¸c.
ISO 14001 gåm 17 phÇn, ®−îc gäi lµ c¸c hîp phÇn, tÊt c¶ c¸c hîp phÇn liªn quan chÆt
chÏ vµ phô thuéc lÉn nhau. Trong ISO 14001 kh«ng cã mét hîp phÇn nµo cã thÓ tuú ý
thùc hiÖn hay bá qua kh«ng thùc hiÖn; tÊt c¶ ®Òu cÇn thiÕt vµ quan träng nh− nhau.
Nh÷ng hîp phÇn nµy lÇn l−ît lµ:
• ChÝnh s¸ch m«i tr−êng;
• LËp kÕ ho¹ch:
- C¸c khÝa c¹nh m«i tr−êng;
- Ph¸p luËt vµ nh÷ng yªu cÇu kh¸c;
- Môc tiªu vµ chØ tiªu phÊn ®Êu;
- C¸c ch−¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng.
• Thùc hiÖn vµ vËn hµnh:
- Tæ chøc vµ tr¸ch nhiÖm;
- §µo t¹o, nhËn thøc vµ n¨ng lùc;
- TruyÒn th«ng;
- Tµi liÖu EMS;
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 10
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
- KiÓm so¸t tµi liÖu;
- KiÓm so¸t ho¹t ®éng;
- §Ò phßng vµ ®èi phã víi tr−êng hîp khÈn cÊp.
• Ho¹t ®éng kiÓm tra vµ hiÖu chØnh:
- Quan tr¾c vµ ®o l−êng;
- Hµnh ®éng kh«ng tu©n thñ, hiÖu chØnh vµ ng¨n ngõa;
- C¸c hå s¬;
- KiÓm to¸n EMS.
• Rµ so¸t c«ng t¸c qu¶n lý.
ISO 14001 – tãm t¾t nh÷ng néi dung c¬ b¶n
Hµnh tr×nh tõ nh÷ng ý t−ëng ®Õn ho¹t ®éng cô thÓ vµ ®¨ng ký thµnh c«ng ISO 14001 lµ
kh«ng mÊy khã kh¨n, nh−ng nã thùc sù yªu cÇu träng t©m, cã h−íng dÉn vµ quan träng
nhÊt lµ sù cam kÕt.
§èi víi hÇu hÕt c¸c tæ chøc, yªu cÇu ®Çu tiªn lµ ph¶i x¸c ®Þnh c¸c khÝa c¹nh m«i
tr−êng, ISO 14001 ®−a ra c¸c ®iÒu kho¶n cho tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng, s¶n phÈm, hay dÞch
vô cña tæ chøc cã thÓ g©y t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng. B−íc tiÕp theo lµ ®¸nh gi¸ nh÷ng
nguy c¬ cã liªn quan ®Õn m«i tr−êng tõ mçi khÝa c¹nh vµ x¸c ®Þnh nh÷ng −u tiªn hµng
®Çu. Yªu cÇu kh¸c cña ISO 14001 lµ c¸c tæ chøc tham gia ph¶i n¾m v÷ng tÊt c¶ luËt lÖ
vµ quy t¾c liªn quan tíi ho¹t ®éng m«i tr−êng vµ ph¶i tu©n thñ theo c¸c luËt lÖ nµy.
TiÕp theo, tæ chøc ®ã ph¶i thiÕt lËp môc tiªu vµ chØ tiªu ®Ó c¶i thiÖn ho¹t ®éng m«i
tr−êng. Nh÷ng môc tiªu vµ chØ tiªu nµy cÇn nªu râ nh÷ng khÝa c¹nh m«i tr−êng quan
träng nhÊt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ chøc dùa vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ rñi ro, nh÷ng
yªu cÇu ph¸p luËt phï hîp, vµ c©n nh¾c ý kiÕn cña c¸c nhãm quan t©m (nh− c¸c nhãm
céng ®ång ë ®Þa ph−¬ng, chÝnh phñ, tæ chøc phi chÝnh phñ, vµ c¸c bªn liªn quan kh¸c).
Mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng, ®−îc gäi lµ mét ch−¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng trong ISO
14001, ph¶i ®−îc x©y dùng ®Ó h−íng cho tæ chøc ®ã ®¹t ®−îc môc tiªu vµ c¸c chØ tiªu
®Ò ra, ®ång thêi ®¹t ®−îc c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn ISO - ®ã lµ liªn tôc c¶i thiÖn EMS
vµ c¸c ho¹t ®éng m«i tr−êng.
Song song víi c¸c ho¹t ®éng trªn, ban l·nh ®¹o cña tæ chøc cÇn ph¸t triÓn vµ ®−a vµo
thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch m«i tr−êng ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn ISO 14001 vµ chÝnh s¸ch
nµy chÝnh lµ nÒn t¶ng cho EMS. ChÝnh s¸ch nµy ph¶i phï hîp víi v¨n ho¸, ®Æc ®iÓm,
gi¸ trÞ vµ môc tiªu cña tæ chøc, vµ ®¶m b¶o tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ISO 14001.
C¸c ho¹t ®éng ®−îc ®Ò cËp ë trªn ®−îc xem lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch
ISO 14001. Giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ tr×nh nµy lµ thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trong Tiªu
chuÈn ISO, mÆc dï trªn thùc tÕ mét sè ho¹t ®éng tiÕp theo nµy sÏ chång chÐo víi c¸c
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 11
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
b−íc tr−íc ®ã. §Ó thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng (nghÜa lµ ®−îc thiÕt kÕ ®Ó
®¹t ®−îc c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu ®−îc ®−a ra trong chÝnh s¸ch m«i tr−êng cña tæ
chøc), tÊt c¶ nh©n viªn trong tæ chøc ph¶i ®−îc giao tr¸ch nhiÖm râ rµng vµ ph¶i bæ
nhiÖm mét ®¹i diÖn qu¶n lý m«i tr−êng lµm cÇu nèi víi ban l·nh ®¹o cao nhÊt cña tæ
chøc. CÇn ph¶i ®¸nh gi¸ vµ ®¸p øng nhu cÇu t¨ng c−êng nhËn thøc vµ ®µo t¹o; xem xÐt
c¸c kªnh th«ng tin trong vµ ngoµi tæ chøc; vµ thùc hiÖn t− liÖu ho¸ c¸c thñ tôc ho¹t
®éng c¬ b¶n.
§Ó kÕt thóc giai ®o¹n thùc hiÖn, mét tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o sö dông c¸c c«ng cô kiÓm
so¸t hiÖu qu¶ ®Ó ng¨n chÆn « nhiÔm – c¸c c«ng cô nµy ph¶i kiÓm so¸t ®−îc c¶ mÆt kü
thuËt vµ quy tr×nh thùc hiÖn – vµ tæ chøc ph¶i triÓn khai mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®èi
phã víi nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê.
Mét yªu cÇu kh¸c cña ISO 14001 lµ hµnh ®éng hiÖu chØnh vµ kiÓm tra tiÕp diÔn, bao
gåm quan tr¾c vµ ®o l−êng nh÷ng yÕu tè m«i tr−êng quan träng, ghi chÐp kÕt qu¶, vµ
ph¶i hiÖu chØnh vµ ph¶n øng kÞp thêi víi nh÷ng biÕn cè x¶y ra. Ph¶i kiÓm to¸n th−êng
xuyªn EMS ®Ó ®¶m b¶o viÖc tu©n thñ toµn diÖn tiªu chuÈn ISO 14001.
Cuèi cïng, ban l·nh ®¹o tæ chøc, víi cam kÕt liªn tôc c¶i thiÖn ho¹t ®éng m«i tr−êng,
ph¶i lu«n theo dâi vµ thÈm ®Þnh EMS, chñ yÕu dùa vµo c¸c b¸o c¸o kiÓm to¸n vµ th«ng
tin tõ ®¹i diÖn qu¶n lý m«i tr−êng. Khi cÇn thiÕt, ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ph¶i thay ®æi
träng t©m vµ nh÷ng −u tiªn cña EMS, vµ ®¶m b¶o nguån lùc phï hîp ®Ó thùc hiÖn
nh÷ng thay ®æi ®ã.
Mét EMS cã thÓ cã tÝnh phèi hîp khi ®−îc tÝch hîp víi c¸c yÕu tè kh¸c cña hÖ thèng
qu¶n lý cña tæ chøc, nh− kiÓm so¸t chÊt l−îng, tµi chÝnh, vµ lËp kÕ ho¹ch kinh doanh
chiÕn l−îc. Thùc tÕ, môc tiªu c¬ b¶n cña ISO 14001 lµ thóc ®Èy c¸c tæ chøc ®Æt nh÷ng
quyÕt ®Þnh liªn quan tíi m«i tr−êng cã tÇm quan träng t−¬ng ®−¬ng víi c¸c tr¸ch
nhiÖm qu¶n lý kh¸c. Mét tæ chøc cã thÓ quyÕt ®Þnh thùc hiÖn ISO 14001 EMS trªn
ph¹m vi toµn ®¬n vÞ kinh doanh, trong mét ®iÒu kiÖn ®¬n lÎ, hoÆc mét khu vùc vËn
hµnh ®¬n lÎ, miÔn sao nã lµ mét ®¬n vÞ ®éc lËp.
Thùc hiÖn ®¸nh gi¸ ban ®Çu mét EMS
Mäi tæ chøc ®Òu Ýt nhiÒu ®· x©y dùng mét hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng, nh−ng néi
dung cña c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý m«i tr−êng nµy th−êng rÊt ®¬n gi¶n vµ s¬ sµi. B−íc
®Çu tiªn khi lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn ISO 14001 EMS lµ ®¸nh gi¸ nh÷ng g× mét tæ chøc
®· cã liªn quan ®Õn qu¶n lý m«i tr−êng. Qu¸ tr×nh nµy, gäi lµ ®¸nh gi¸ ban ®Çu, ®−îc
m« t¶ trong “ISO 14004 EMS - Nh÷ng h−íng dÉn tæng quan vÒ Nguyªn lý, HÖ
thèng, vµ Kü thuËt ¸p dông”, bao gåm nh÷ng nhiÖm vô sau:
1. Xem xÐt c¸c yªu cÇu trong luËt ph¸p vµ quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng m«i
tr−êng. Sù xem xÐt nµy kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc xem xÐt c¸c luËt kiÓm so¸t trùc
tiÕp « nhiÔm vµ m«i tr−êng ®èi víi tµi s¶n, giao th«ng, vËn chuyÓn hµng ho¸, sinh
th¸i bê biÓn, søc khoÎ, vµ c¸c ®¹o luËt vµ quy ®Þnh kh¸c;
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 12
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
2. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng m«i tr−êng hiÖn t¹i dùa trªn c¬ së c¸c yªu cÇu ph¸p lý vµ quy
®Þnh ®· x¸c ®Þnh ë trªn, c¸c bé luËt chØ ®¹o vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn kh¸c liªn
quan tíi tæ chøc, bao gåm c¸c chÝnh s¸ch néi bé cña c«ng ty, vµ c¸c thñ tôc;
3. X¸c ®Þnh xem c¸c ho¹t ®éng, c¸c s¶n phÈm, vµ c¸c dÞch vô do tæ chøc ®¶m nhiÖm
cã g©y ¶nh h−ëng tíi m«i tr−êng, vµ/ hoÆc t¹o ra nh÷ng rñi ro ph¸p lý kh«ng;
4. X¸c ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vµ thñ tôc cña c¸c dÞch vô bªn ngoµi, c¸c ®èi t¸c hîp ®ång
vµ c¸c nhµ cung cÊp, vµ xem xÐt liÖu hä cã g©y ra c¸c trë ng¹i ph¸p lý vÒ m«i
tr−êng lµm ¶nh h−ëng ®Õn tæ chøc hay kh«ng;
5. §¸nh gi¸ xu h−íng vµ kÕt qu¶ cña c¸c sù kiÖn m«i tr−êng vµ nh÷ng ‘thÊt b¹i xÝt
xao’, c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra gi¸m s¸t, vµ hiÖu qu¶ cña c¸c ph−¬ng ph¸p hiÖu chØnh
vµ ng¨n ngõa;
6. N¾m b¾t ®−îc ý kiÕn c¸c nhãm quan t©m (vÝ dô: c¸c bªn liªn quan, c¸ nh©n, nhãm,
c¸c hiÖp héi cã mèi quan t©m chÝnh ®¸ng vÒ ho¹t ®éng m«i tr−êng cña tæ chøc);
7. §¸nh gi¸ hÖ thèng qu¶n lý néi bé ®ang ®−îc ¸p dông xem ph−¬ng thøc qu¶n lý t¹o
®iÒu kiÖn hay ng¨n c¶n ho¹t ®éng m«i tr−êng;
8. Thùc hiÖn ‘ph©n tÝch chªnh lÖch’, tøc lµ so s¸nh nh÷ng g× hiÖn t¹i ®ang diÔn ra vµ
nh÷ng yªu cÇu cña ISO 14001;
9. Xem xÐt c¸c yªu cÇu chuÈn mùc mµ c¸c tæ chøc kh¸c ho¹t ®éng trong cïng lÜnh
vùc kinh doanh ®· ®¹t ®−îc vµ c¶ tõ nh÷ng ngµnh kh¸c, nghÜa lµ cÇn ph¶i häc hái tõ
nh÷ng c¸i tèt h¬n;
10. X©y dùng c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®Ó ®¹t ®−îc c¸c chuÈn mùc ®Ò ra, bao gåm x©y
dùng lÞch tr×nh, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm, ph©n tÝch nguån lùc cÇn thiÕt, vµ chuÈn bÞ
phÇn th−ëng cho viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô.
Mét sè ®iÓm quan träng cña ISO 14001
• Liªn tôc hoµn thiÖn lµ mét khÈu hiÖu cña ISO 14001, ch¼ng h¹n nh− ng¨n chÆn «
nhiÔm (kh¸c víi viÖc kh¾c phôc « nhiÔm sau khi ®· x¶y ra);
• C¸c nhµ qu¶n lý cao nhÊt ph¶i thÓ hiÖn vai trß l·nh ®¹o trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ
thùc hiÖn ISO 14001 EMS. ChØ kªu gäi vµ cæ vò th«i ch−a ®ñ, hä ph¶i nãi ®i ®«i
víi lµm;
• Ngoµi ra, ho¹t ®éng m«i tr−êng còng nh− thµnh c«ng cña EMS thùc sù lµ tr¸ch
nhiÖm cña MäI NG¦êI. V× vËy, nhËn thøc ®óng ®¾n, ®µo t¹o ®Çy ®ñ, c¸c kü n¨ng
nghÒ nghiÖp vµ kiÕn thøc còng lµ nh÷ng yÕu tè quan träng cho mét EMS hiÖu qu¶;
• TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trong ISO 14001 lµ ch×a kho¸ cho thµnh c«ng cña EMS. Mét
EMS víi chØ mét yÕu tè bÞ bá sãt hay kh«ng ®ñ tiªu chuÈn còng gièng nh− mét con
tµu bÞ thñng mét lç ë d−íi mÆt n−íc. Sím muén con tµu còng sÏ ch×m. ChØ khi tÊt
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 13
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
c¶ c¸c thµnh phÇn cña Tiªu chuÈn ISO ®−îc thùc hiÖn tèt th× c¶ hÖ thèng míi ho¹t
®éng mét c¸ch hiÖu qu¶;
• Khi ISO 14001 EMS ®−îc thùc hiÖn, ®ã míi chØ lµ ®iÓm khëi ®Çu. Kh«ng cã lïi
b−íc hay ngõng l¹i, ph¶i lu«n t¹o ra nh÷ng b−íc tiÕn khi hµnh ®éng.
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n
• Môc tiªu cña ISO 14001 lµ liªn tôc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý m«i tr−êng th«ng
qua mét chu kú bao gåm: x©y dùng chÝnh s¸ch, lËp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn vµ vËn
hµnh, kiÓm tra vµ kh¾c phôc, vµ rµ so¸t l¹i c«ng t¸c qu¶n lý;
• TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña Tiªu chuÈn ISO ®Òu quan träng ®èi víi mét EMS hiÖu
qu¶;
• Mét sè chñ ®Ò cèt lâi cña ISO 140001 lµ;
− Ng¨n chÆn « nhiÔm;
− Mäi ng−êi chia sÎ tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ho¹t ®éng m«i tr−êng;
− Ban l·nh ®¹o ph¶i ®i ®Çu b»ng viÖc thÓ hiÖn m×nh lµ nh÷ng tÊm g−¬ng tiªu biÓu.
• Tr−íc khi cÊp ®¨ng ký ISO 14001 cho mét tæ chøc, ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ban ®Çu
t×nh tr¹ng hiÖn t¹i cña HÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng (EMS) cña tæ chøc ®ã vµ so
s¸nh víi yªu cÇu cña Tiªu chuÈn ISO.
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 14
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
Bµi 3 - 4.2 chÝnh s¸ch m«i tr−êng
Môc ®Ých vµ nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña mét chÝnh s¸ch m«i
tr−êng
ChÝnh s¸ch m«i tr−êng lµ nÒn t¶ng cho mét hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng cña mét tæ
chøc. §Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ISO 14001, mäi quyÕt ®Þnh vµ hµnh ®éng cña tæ chøc ph¶i
nhÊt qu¸n víi c¸c cam kÕt thùc hiÖn ISO trong chÝnh s¸ch m«i tr−êng. ViÖc thùc hiÖn
EMS cña tæ chøc ph¶i ®−îc ®¸nh gi¸ bëi c¬ quan cÊp ®¨ng ký ISO vµ ®¬n vÞ kiÓm to¸n
thø ba ®éc lËp dùa vµo nh÷ng néi dung cña chÝnh s¸ch m«i tr−êng.
CHÝNH S¸CH M¤I TR¦êng ISO 14001 4.2:
Ban l·nh ®¹o ph¶i x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch m«i tr−êng cho tæ chøc vµ ®¶m b¶o r»ng
c¸c chÝnh s¸ch nµy:
• phï hîp víi b¶n chÊt, quy m«, vµ nh÷ng t¸c ®éng lªn m«i tr−êng cña c¸c ho¹t ®éng,
s¶n phÈm, hay dÞch vô;
• cã c¸c cam kÕt liªn tôc c¶i thiÖn vµ ng¨n chÆn « nhiÔm;
• cã c¸c cam kÕt tu©n thñ c¸c ®iÒu luËt vµ quy ®Þnh vÒ m«i tr−êng liªn quan, vµ
nh÷ng yªu cÇu kh¸c mµ tæ chøc ®¨ng ký;
• ®−a ra khu«n khæ cho viÖc thiÕt lËp vµ ®¸nh gi¸ c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu vÒ m«i
tr−êng;
• ®−îc t− liÖu ho¸, thùc hiÖn, duy tr×, vµ th«ng tin tíi tÊt c¶ c¸c nh©n viªn;
• ph¶i c«ng khai.
Mét chÝnh s¸ch m«i tr−êng cÇn ph¶n ¸nh tÇm nh×n, th¸i ®é, môc ®Ých, gi¸ trÞ, vµ lîi Ých
cña tæ chøc trªn c¬ së b¶o vÖ m«i tr−êng. Ban l·nh ®¹o nªn nç lùc hÕt søc cho viÖc
ho¹ch ®Þnh vµ triÓn khai chÝnh s¸ch m«i tr−êng, bëi v× chÝnh s¸ch nµy trë thµnh mét
quy t¾c ho¹t ®éng mµ tæ chøc dùa vµo ®ã ®Ó tån t¹i vµ vËn hµnh. ChÝnh s¸ch ®ã cÇn cã
tÝnh thùc tiÔn vµ cã t¸c dông ®éng viªn, lµm nÒn t¶ng vµ ®−êng h−íng cho viÖc ®−a ra
c¸c chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng kÜ thuËt vµ kinh doanh cña tæ chøc, ®ång thêi khuyÕn
khÝch ®éng viªn toµn bé nh©n viªn trong tæ chøc tham gia ho¹t ®éng m«i tr−êng.
Gi¶i thÝch chÝnh s¸ch m«i tr−êng ISO 14001
Tiªu chuÈn ISO 14001 ®Þnh râ mét sè yªu cÇu ®èi víi néi dung, ý nghÜa, viÖc triÓn khai
vµ thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch vÒ m«i tr−êng:
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 15
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
1. Ban l·nh ®¹o cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch m«i tr−êng cña tæ
chøc. Khi xem xÐt mét chÝnh s¸ch m«i tr−êng míi ®−îc so¹n th¶o, tèi thiÓu hä ph¶i
nghiªn cøu kü l−ìng, th«ng qua vµ cam kÕt tu©n theo. Th«ng th−êng mét sè nhµ
qu¶n lý trong tæ chøc sÏ chuÈn bÞ dù th¶o c¸c chÝnh s¸ch, sau ®ã chuyÓn cho c¸c
nhµ qu¶n lý cÊp cao h¬n ®Ó xem xÐt vµ chØnh söa. Tuy nhiªn tr¸ch nhiÖm cuèi cïng
®Ó ban hµnh mét chÝnh s¸ch thuéc vÒ nhãm c¸c nhµ l·nh ®¹o cÊp cao nhÊt cña tæ
chøc.
2. ChÝnh s¸ch ph¶i bao trïm mäi ho¹t ®éng cña tæ chøc, bao gåm mua nguyªn liÖu
th«, vËn chuyÓn nguyªn liÖu, ®ãng gãi vµ vËn chuyÓn s¶n phÈm, còng nh− c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt cã thÓ g©y t¸c ®éng tíi m«i tr−êng;
3. ChÝnh s¸ch ph¶i gåm ba cam kÕt quan träng lµ nh÷ng yªu cÇu thiÕt yÕu cña ISO
14001:
(i) Cam kÕt liªn tôc c¶i thiÖn EMS vµ ho¹t ®éng m«i tr−êng;
(ii) Cam kÕt ng¨n chÆn « nhiÔm (nghÜa lµ thùc hiÖn mäi biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó
tr¸nh g©y ra hay Ýt nhÊt lµ gi¶m thiÓu « nhiÔm);
(iii) Cam kÕt tu©n thñ ®iÒu luËt vµ quy ®Þnh t−¬ng øng vÒ m«i tr−êng, vµ c¸c yªu
cÇu kh¸c mµ tæ chøc ®ã ®· ®¨ng ký. §iÒu nµy cã nghÜa lµ tæ chøc ph¶i cam
kÕt ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn m«i tr−êng ®· ®−îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt ë
cÊp ®Þa ph−¬ng, vïng vµ quèc gia. Ngoµi ra, tæ chøc còng ph¶i cam kÕt tu©n
thñ c¸c quy ®Þnh kh«ng cã trong luËt, nh− nh÷ng cam kÕt vÒ m«i tr−êng xuÊt
ph¸t do lµ thµnh viªn cña c¸c hiÖp héi c«ng nghiÖp, hiÖp −íc víi chÝnh phñ
hoÆc nh÷ng bªn liªn quan kh¸c, vµ chÝnh s¸ch vµ thñ tôc trong néi bé c«ng
ty.
4. ChÝnh s¸ch ph¶i ®−a ra ®−êng h−íng vµ khu«n khæ ®Ó ®¹t ®−îc nh÷ng tiÕn bé b»ng
c¸ch x©y dùng c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr−êng míi phï hîp h¬n trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn vµ duy tr× EMS.
5. Ph¶i t− liÖu ho¸ chÝnh s¸ch, ®iÒu nµy ®−îc ISO nãi râ ®ã lµ ‘b»ng v¨n b¶n’, vµ c«ng
viÖc nµy ph¶i ®−îc thùc hiÖn hµng ngµy khi vËn hµnh EMS;
6. ChÝnh s¸ch ph¶i ®−îc duy tr×, theo c¸ch diÔn ®¹t cña ISO, nghÜa lµ lu«n ®−îc cËp
nhËt, vµ ph¶i phï hîp víi c¸c ho¹t ®éng vµ ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i;
7. ChÝnh s¸ch ph¶i ®−îc phæ biÕn tíi tÊt c¶ nh©n viªn. §iÒu nµy ®Ó chØ nh÷ng nç lùc
tÝch cùc, vµ cã môc ®Ých cña tæ chøc, ®øng ®Çu lµ ban l·nh ®¹o, ®Ó ®¶m b¶o tÊt c¶
nh©n viªn biÕt ®Õn, hiÓu, ‘mua cæ phÇn’, vµ tu©n theo c¸c nguyªn t¾c, néi dung, vµ
cam kÕt trong chÝnh s¸ch. Cã thÓ sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p vµ kü thuËt kh¸c nhau
®Ó phæ biÕn néi bé c¸c chÝnh s¸ch m«i tr−êng vµ c¸c nguyªn lý c¬ b¶n mµ dùa vµo
®ã c¸c chÝnh s¸ch ®−îc thiÕt lËp;
8. ChÝnh s¸ch ph¶i c«ng khai, tøc lµ dÔ dµng tiÕp cËn ®−îc khi mäi thµnh viªn x· héi
muèn tham kh¶o. ISO 14001 kh«ng ‘yªu cÇu’ tæ chøc ph¶i tÝch cùc c«ng khai chÝnh
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 16
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
s¸ch cña m×nh, nh−ng nÕu chÝnh s¸ch ®ã ®−îc ph¸t triÓn mét c¸ch ®óng ®¾n, c«ng
ty nªn tù hµo cho mäi ng−êi biÕt tíi nh− lµ sù bµy tá gi¸ trÞ vµ nh÷ng cam kÕt cña
m×nh.
Ngoµi nh÷ng yªu cÇu thiÕt yÕu ®èi víi chÝnh s¸ch m«i tr−êng ®−îc tãm t¾t ë trªn, còng
cÇn ®−a vµo chÝnh s¸ch nh÷ng nghiªn cøu kh¸c nh−:
• Nguyªn lý ph¸t triÓn bÒn v÷ng, phôc håi tµi nguyªn, vµ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc;
• Cam kÕt sö dông c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ lµm gi¶m « nhiÔm mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt,
phï hîp víi ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp (nghÜa lµ BEAT– C«ng nghÖ cã
hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt);
• Sö dông c¸c chØ sè ho¹t ®éng m«i tr−êng ®Ó ®Þnh tÝnh sù tiÕn triÓn cña c¸c ho¹t
®éng;
• ý t−ëng chu tr×nh s¶n xuÊt - xem xÐt t¸c ®éng g©y ra trong suèt ‘chu tr×nh s¶n xuÊt’
s¶n phÈm, ®iÒu nµy ®ßi hái tæ chøc ph¶i ®¸nh gi¸ t¸c ®éng tÝch luü ®èi víi m«i
tr−êng ë mäi giai ®o¹n, tõ thiÕt kÕ s¶n phÈm; mua nguyªn vËt liÖu; chÕ biÕn thµnh
thµnh phÈm; bao gãi; vËn chuyÓn; tiªu dïng; vµ t¸i sö dông, t¸i chÕ, hoÆc xö lý chÊt
th¶i.
§Ó thùc hiÖn tiªu chuÈn ISO mét c¸ch hiÖu qu¶, cÇn thiÕt ph¶i ph©n chia tr¸ch nhiÖm
bao gåm triÓn khai, phª chuÈn, truyÒn th«ng, phæ biÕn, thùc hiÖn, duy tr×, vµ khi cÇn
thiÕt ph¶i rµ so¸t l¹i chÝnh s¸ch vÒ m«i tr−êng. MÆc dï chÝnh s¸ch m«i tr−êng lµ yÕu tè
®Çu tiªn cña ISO 14001, tæ chøc còng kh«ng nªn véi vµng trong viÖc hoµn chØnh ng«n
tõ cña chÝnh s¸ch nµy, c«ng viÖc nµy nªn ®−îc thùc hiÖn sau khi ®· x¸c ®Þnh ph¹m vi
¶nh h−ëng cña c¸c ho¹t ®éng tíi m«i tr−êng, vµ lËp xong kÕ ho¹ch còng nh− lµ hoµn
thµnh b−íc chuÈn bÞ ban ®Çu cho EMS. §iÒu nµy gióp ®¶m b¶o chÝnh s¸ch ®−îc ban
hµnh sÏ x¸c thùc vµ phï hîp víi môc tiªu cña tæ chøc.
ChÝnh s¸ch m«i tr−êng - VÝ dô vÒ mét c«ng ty l©m s¶n
Chóng t«i cam kÕt thùc hiÖn qu¶n lý m«i tr−êng mét c¸ch tr¸ch nhiÖm trong tÊt c¶ c¸c
ho¹t ®éng cña c«ng ty chóng t«i.
Chóng t«i sÏ:
• Tu©n thñ yªu cÇu cña ph¸p luËt
• ChÊp hµnh c¸c yªu cÇu kh¸c vÒ m«i tr−êng mµ c«ng ty ®· cam kÕt
• ThiÕt lËp vµ rµ so¸t c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu m«i tr−êng ®Ó ng¨n chÆn « nhiÔm ®¶m
b¶o liªn tôc c¶i thiÖn c¸c ho¹t ®éng m«i tr−êng do chóng t«i thùc hiÖn.
• T¹o c¬ héi cho c¸c nhãm lîi Ých tham gia vµo ho¹t ®éng quy ho¹ch rõng cña c«ng
ty chóng t«i
• Thùc hiÖn qu¶n lý rõng ph¶i quan t©m ®Õn c¸c qu¸ tr×nh sinh th¸i, ®a d¹ng sinh häc
vµ ph¶i hç trî viÖc sö dông tæng hîp nguån tµi nguyªn rõng
• T¨ng c−êng nhËn thøc vÒ m«i tr−êng trong tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña chóng t«i
• Th«ng tin ho¹t ®éng m«i tr−êng tíi Ban Gi¸m §èc, c¸c bªn liªn quan, nh©n viªn,
kh¸ch hµng, vµ c¸c nhãm lîi Ých kh¸c.
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 17
C¸c hÖ thèng qu¶n lý m«i tr−êng ISO 14001
Tãm t¾t c¸c ®iÓm c¬ b¶n
• ChÝnh s¸ch m«i tr−êng cña mét tæ chøc lµ nÒn t¶ng cho EMS; nã lµ mét c¬ së dùa
vµo ®ã ®Ó ®Þnh h−íng vµ hiÖu chØnh tÊt c¶ c¸c quyÕt ®Þnh vµ ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp;
• Mét chÝnh s¸ch m«i tr−êng ph¶i chuyÓn t¶i ®−îc th«ng tin vÒ gi¸ trÞ vµ cam kÕt cña
mét tæ chøc liªn quan tíi ho¹t ®éng m«i tr−êng;
• Mét chÝnh s¸ch cÇn râ rµng, ng¾n gän, thùc tÕ vµ cã t¸c dông khuyÕn khÝch, ph¶n
¸nh ®−îc nguyªn t¾c, gi¸ trÞ vµ ®Þnh h−íng vÒ m«i tr−êng cña tæ chøc;
• ChÝnh s¸ch m«i tr−êng cÇn ®−îc bæ sung bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch kh¸c cña tæ chøc,
nh− chÝnh s¸ch vÒ chÊt l−îng, søc khoÎ vµ an toµn, vµ c¸c nguyªn t¾c kinh doanh c¬
b¶n;
• Ph¹m vi cña chÝnh s¸ch ph¶i bao trïm tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña tæ chøc, tõ
cung cÊp nguyªn liÖu th« ®Õn thµnh phÈm hay dÞch vô cuèi cïng;
• ChÝnh s¸ch ph¶i ®−îc ban l·nh ®¹o phª chuÈn vµ ñng hé, hä chÝnh lµ nh÷ng ng−êi
lu«n ®i ®Çu trong c¸c ho¹t ®éng vÒ m«i tr−êng;
• ChÝnh s¸ch ph¶i lu«n ®−îc cËp nhËt;
• Mäi nh©n viªn ph¶i nhËn thøc vµ hiÓu ®−îc râ rµng néi dung vµ ý nghÜa cña chÝnh
s¸ch m«i tr−êng;
• §Ó t¨ng c−êng nhËn thøc vÒ chÝnh s¸ch nµy, cÇn ph¶i phæ biÕn réng r·i trong tæ
chøc, vµ c«ng khai víi bªn ngoµi khi cã yªu cÇu, hoÆc tèt h¬n lµ nªn tù nguyÖn phæ
cËp ra bªn ngoµi.
Uû héi s«ng Mª C«ng – Ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng 18
