Tương phản trong nhiếp ảnh
Tương phản: Từ vựng thường dùng trong ngôn ngữ thị giác
Ngoài tiếng nói, chữ viết chúng ta đang "nói" với nhau hàng ngày. Chúng ta có
thể coi những bức ảnh là những bài văn, bài thơ của "ngôn ngữ thị giác". Trong loại
hình nào cũng vậy, nếu chúng ta biết nhiều từ vựng, cách diễn đạt cũng dễ hơn chút
xíu, đồng thời cách cảm nhận cũng "phê" hơn. Ngày bé tôi rất thích môn mật mã và tự
nghĩ ra những quy luật riêng để bạn bè viết thư cho nhau, cách để phá mật mã là
nghiên cứu những chữ cái, từ vựng hay dùng để dò ngược lại. Như tiếng anh là chữ E
hay được sử dụng, trong nhiếp ảnh tương phản cũng rất hay dùng . Một ví dụ chỉ mang
tính giải thích, các bác đừng đi theo em mà lại hỏng thì chết.
Vậy có những loại tương phản gì, chính xác là tính tương phản gì chúng ta hay
sử dụng
1. Tương phản giữa rõ và mờ:
Cái này phải kể đầu tiên vì chúng ta chưa có khái niệm nhưng nó vẫn cứ xuất
hiện trong ảnh. Nhờ đặc tính quang học, kỹ thuật của ống kính, chúng ta cứ "giã" khẩu
độ mở lớn mà dí sát mặt "nạn nhân" thì thể nào chả mặt rõ, hậu cảnh mờ tịt, hay chót
"tay to" quen cầm 200mm-400mm mà "bắn tỉa" các em thì cũng dễ làm nổi chủ thể
trong một hậu cảnh mờ (nhưng lưu ý lấy nét sai một ly là đi cả dặm nhé, ca sĩ hát mà
bắn vào cái míc thôi mặt đã mờ rồi).
Loại này thường được sử dụng trong những "áng văn thơ" tả về chân dung một
thực thể tồn tại trên thế gian này: Đó là ảnh chân dung, các loại động vật (thú, con
trùng...), sinh vật, cận cảnh...
Lưu ý: Cũng có thể làm mờ hậu cảnh nhờ tính năng của P/S
Hạ Long
2. Tương phản giữa động và tĩnh:
Chắc cũng có bác quen tư duy lật lại vấn đề như mấy cái topic vừa tranh luận,
sẽ lại đặt câu hỏi là tương phản để làm gì, tôi chẳng cần tương phản chẳng hạn. Cái
này thì em "pó tay", chỉ biết rằng một bức ảnh tốt phải là một bức ảnh có "lực hút",
như đôi mắt "hút hồn" của thiếu nữ vậy. Đôi mắt đẹp thì hút bác ngắm lâu, mắt chưa
đẹp (không có mắt không đẹp đâu nhé) thì hút ít. Và tương phản góp phần tạo ra cái
lực hút ấy.Vậy thôi!
Bây giờ chúng ta lại đi tiếp nhé, cái loại tương phản này để cho chúng ta diễn tả
một hành động, nổi bật trong khung ảnh. Tránh cho những động tác trở nên "đông
lạnh". Đây là cách vận dụng tốc độ và một số kỹ thuật chụp (cũng như sử dụng dof
trong tương phản mờ tỏ, xin được trình bày tốc độ trong Hãy nhìn theo con mắt của
máy ảnh mục Kỹ thuật số).
Chúng ta có thể để tốc độ chậm làm cho những làn xe chạy đêm, nghệ sĩ đang
biểu diễn (múa, vũ balê)... mờ trong một hậu cảnh rõ. Hoặc dùng cách lia máy kết hợp
hiệu ứng zoom để làm điều ngược lại: Chủ thể rõ trong một hậu cảnh mờ (vận động
viên chạy về đích...).
Lưu ý:
- Tuy cũng là mờ và rõ những nó khác hẳn tính chất
Chân dung cuộc sống
Khi từ vựng ngấm trong đầu thì gặp tình huống có thể sử dụng nó sẽ bật ra
ngay. Ví dụ khi xem bức ảnh dưới của bác Tranduc, nếu có chân máy tôi sẽ thử chụp
tốc độ chậm, iso thấp, để hình người mờ ảo theo chiều xuống của đường xoắn ốc.
Tương phản giữa động và tĩnh, đen và trắng...
3. Tương phản về sắc độ:
Hay còn gọi là tương phản về độ đậm nhạt, một chấm đên nổi bật giữa nền
trắng, trong đêm tối mênh mông có một ánh lửa hồng... Nói chung là có chủ thể và các
yếu tố xung quanh tương phản về sắc độ đậm hay nhạt, chủ thể "nhạt" thì xung quanh
"đậm" và ngược lại.
Ở bể bơi
4. Tương phản về ý nghĩa:
Trong cuộc sống nếu bạn không có lúc buồn (vì vậy mà tôi cũng phải cảm ơn
cho ai mang cho tôi nỗi buồn chứ và cũng phải tạo ra nỗi buồn "giả vờ" cho người
khác: bạn đã bao giờ giả vờ lỡ hẹn với "người ấy" chưa?)bạn chẳng hiểu hết ý nghĩa
của niềm vui, bạn chưa đói nghèo chưa chắc bạn đã thấu hiểu sự hạnh phúc khi no ấm,
bạn đã gặp những người lương thiện, đôi lúc cũng phải gặp người không lương thiện.
Mặc dù người không lương thiện chỉ là người có cái thiện nhưng ít hơn cái ác theo
quan niệm của bạn mà thôi Nhiều người đang hạnh phúc bên "người đằng sau" mà
không biết chỉ khi mất đi, lúc gặp nhiều "người đằng sau" nữa chúng ta mới biết được:
"Có khi nào trên đường đời tấp nập; Ta vô tình đi lướt qua nhau..."...
Đời là thế, ảnh là thế!
Chính vì vậy mà già bên trẻ, giàu sang bên nghèo hèn, buồn bên vui, thô kệch
bên dịu dàng, trong sáng thơ ngây bên con cáo cụ... luôn được các nhiếp ảnh gia sử
dụng. Vì thế những bức ảnh chụp người già bên trẻ chúng ta có thể hiểu là một thủ
pháp nghệ thuật hơn là sự trùng lặp
5. Tương phản về màu sắc:
Bác Khoiyte nhà ta nếu vẽ chắc sẽ rất chủ động về màu sắc, nhưng chụp ảnh thì
ít chủ động hơn nhưng ngược lại màu sắc lại phong phú hơn rất nhiều. Như màu tím
của cái Hoa súng tôi chụp vừa rồi bác có nói là chưa thể pha được? Nói về màu sắc thì
các bạn chỉ cần nhớ rằng những màu hài hòa với nhau, hợp nhau chính là những đồng
chí nằm cạnh nhau trong dãi quang phổ (như vàng với cam...), còn những đồng chí
nằm đối xứng nhau ở dãi quang phổ, được coi là những màu "đập nhau", hay tương
phản nhau. (Cái này các nhiếp ảnh nữ nắm kỹ lắm vì nó ảnh hưởng đến cách ăn mặc
mà) chẳng hạn như xanh và đỏ, vàng và tím, xanh lục và cam... Người ta còn phân
chia làm hai loại màu nóng và lạnh, một nễn lạnh có một điểm nhấn nóng, hay một nền
nóng có chấm lạnh, thường giúp cho ảnh có "lực hút" hơn.
Lưu ý: Độ phản quang của màu cũng rất cần lưu tâm tới.
Màu nóng thì như đỏ, cam, vàng nghệ... Màu lạnh có xanh, lục sẫm, tím... Màu
nóng (thiên về đỏ) kích thích chúng ta hoạt động trong khi màu lạnh (thiên về xanh)
khiến chúng ta trở nên thụ động, muốn nghỉ ngơi.
Màu đen không phải là một màu vì từ nó không phát ra một tia sáng nào. Màu
trắng cũng không phải là một màu vì nó là một tập hợp của nhiều màu.
6. Tương phản âm thanh:
Cái tương phản này là rất "đắt" lắm đó, nhất là nó lại kết hợp với các loại
tương phản khác, bởi âm thanh trong một bức ảnh "tĩnh" là một điều thật tuyệt khi mà
ta "nghe qua mắt". Một thứ kiểu nghe riêng của nhiếp ảnh: Đó là sự ồn ào bên lặng
lẽ, sự tĩnh lặng bị đánh thức bởi một tiếng động, sự du dương của tiếng đàn trong một
khung cảnh lãng mạn, im ắng...
7. Tương phản tỷ lệ:
Không có người lùn sao định nghĩa được người cao, mà cũng không có người
cao làm sao chúng ta mới biết mình đang lùn.Tương phản tỷ lệ "ý tứ" nó là vậy, một
đứa trẻ bao quanh là nhưng người lớn (lớn về hình thể thôi nhé, hay về "lượng" ), một
ngôi nhà cao lớn bao quanh là những nhà tránh bão lùn tịt... luôn làm cho bức ảnh tăng
thêm sự chú ý của người xem.
8. Tương phản giữa nhưng thứ tương phản
Bình minh Hồ Xuân Hương - Đà lạt
Cái mục này tôi viết để muốn nói rằng chúng ta học, chúng ta phân biệt, rồi
chúng ta sẽ quên đi để khi nào chụp nó lại hiện về. Giống như học võ học được ý tứ,
tinh hoa của miếng đánh rồi khi gặp nó sẽ "tự phát" mà thôi... Đại ý là thế này: Nói
tóm lại thì cái tương phản là là sự thống nhất giữa các mặt đối lập, nó là sự giao hưởng
giữa cái "Mơ" cái "Thực", giữa những những điều ổn định, chắc chắn... với biến đổi,
hay mong manh dễ vỡ kiểu bác Tiny.... Và từ đó chúng ta có thể so sánh đủ thứ:
- Giữa trong và đục
- Giữa mịn màng và gai góc
- Giữa thanh và thô giáp
- Cái hợp lý trong vẻ lôn xộn
- Cái khéo léo trong vẻ vụng về.
- Giữa sắc gọn và hoen nhoè
- Cả cái không gian nằm trên cái mặt phẳng...
Và nhiều không kể hết, chỉ mong bài viết sẽ giúp ích phần nào cho mọi người
chưa biết.
Copyright by webtailieu.net