SINH RA LÀM NGƯỜI QUÝ BÁU- Lạt ma Gursam
...một trong những bản văn Phật giáo quan trọng nhất- việc sinh ra làm người quý báu được giảng theo...có nghĩa là viên ngọc quý. Vì thế, tiếng Tây Tạng thật. phong phú khi diễn tả những thuật ngữ tâm linh khác nhau. Theo Uttaratantra ...
SINH RA LÀM NGƯỜI QUÝ BÁU
Lạt ma Gursam
Dù thế nào chăng nữa thì mọi cuộc đời đều quý báu. Trước hết, quý báu có
nghĩa là gì? Trong Phạn ngữ, từ ratna để chỉ cho sự quý báu. Trong tiếng
Tây Tạng, ratna đôi khi được dịch là konchog và có lúc được dịch là
rinpoche. Đôi khi từ này được dịch ngắn gọn là rinchen. Những lúc khác
được dịch là norbu, có nghĩa là viên ngọc quý. Vì thế, tiếng Tây Tạng thật
phong phú khi diễn tả những thuật ngữ tâm linh khác nhau. Theo Uttaratantra
của Bồ Tát Maitreya (Di Lặc) - một trong những bản văn Phật Giáo quan
trọng nhất - việc sinh ra làm người quý báu được giảng theo năm cách khác
nhau. Trước hết, việc làm người này khó được và vì thế nó quý báu. Thứ hai,
chân tánh của tâm thì thuần tịnh tự nguyên thủy, vì lý do này được sinh ra
làm người cũng là điều quý báu. Thứ ba, việc sinh ra làm người quý báu có
khả năng sâu xa khiến ta có thể sử dụng cuộc đời này để thành tựu giác ngộ
và làm lợi lạc cho những người khác. Thứ tư, đó là vật trang sức vĩ đại nhất
mà những món trang sức tầm thường khác không thể so sánh được. Thứ
năm, sự sinh ra làm người quý báu ấy sở hữu Phật tánh bất di bất dịch. Bởi
những lý do này mà nó được gọi là quý báu. Thiền định về sự sinh ra làm
người quý báu là pháp chuẩn bị thứ nhất trong bốn chuẩn bị thông thường.
Đây là thiền định về tám điều nhàn nhã (tự do) và mười phú bẩm (thuận lợi)
của sự sinh ra làm người quý báu.
Việc hiểu biết về sự sinh ra làm người quý báu này thì rất cần thiết không chỉ
đối với các hành giả mà còn cho tất cả mọi người. Tôi đã nhận ra điều đó khi
giảng dạy cho các thanh thiếu niên rằng điều quan trọng là phải giải nghĩa rõ
ràng về vấn đề này. Đáng tiếc là đôi khi có những người trẻ tuổi tự tử. Do đó
rất cần phải thấu hiểu tính chất quý báu của đời người. Vì thế tôi đã cố gắng
nói về vấn đề này bất kỳ nơi nào tôi đến. Mọi người ở đây đã hiểu rõ về sự
quý báu của đời người. Nhưng ở Montreal tôi đã thấy có nhiều người trẻ tuổi
tự tử. Giáo lý này nhằm khuyến khích người học Phật Pháp đi vào thực hành
và giúp những người khác có thể nhận thức sâu sắc về cuộc đời của họ. Vì
thế đây là một giáo lý vô cùng hữu hiệu. Ta có thể sử dụng giáo lý này để có
được sức mạnh và năng lực khi gặp những khó khăn và thử thách. Khi ta
nhận thức sâu xa về cuộc đời của ta và của những người khác, ta không làm
hại bản thân ta và những người khác. Sau khi chấm dứt các việc học tập, tôi
đã thực hành ngondro (pháp chuẩn bị). Trong phái Drikung, các thực hành
này đựơc bắt đầu bằng những lời cầu nguyện trường thọ tới Đức Phật
Amitayus (Phật Vô Lượng Thọ). Sau đó tôi thiền định về bốn chuẩn bị thông
thường, mỗi chuẩn bị kéo dài ba tuần. Khi tôi ngồi xuống để thực hành các
pháp này, tâm tôi trống rỗng và tôi không biết phải thiền định về cái gì. Vì thế
tôi trở lại với các bản văn. Những bản văn mô tả nguyên nhân của sự sinh ra
làm người quý báu, cho các ví dụ, giải thích sự hy hữu và bản tánh của đời
người. Sau khi thực hành bốn chuẩn bị tôi nhận thấy việc thiền định trở nên
dễ dàng. Vì thế điều quan trọng là bạn phải tự giáo dục, tu tập bản thân dựa
1
trên giáo lý này. Mục đích của việc học Pháp là để hỗ trợ cho thực hành.
Ngài Vasubhandu (Thế Thân) đã nói: “Bất kỳ nền giáo dục nào chúng ta theo
đuổi phải nhằm hỗ trợ cho thiền định.”
Như vậy, thế nào là một cuộc đời tâm linh? Ta có một cuộc đời tâm linh khi ta
sống để làm lợi lạc chúng sinh và hoàn toàn tiệt trừ những cảm xúc phiền
não. Hình thức thực hành của chúng ta là hình thức của một yogi (hành giả)
hay yogini (nữ hành giả) cư sĩ. Chúng ta giữ năm giới nguyện biệt giải thoát
của một cư sĩ. Có bảy phạm trù giới nguyện biệt giải thoát: những giới
nguyện của tăng ni thọ cụ túc giới, những giới nguyện của các sa di và sa di
ni, những giới nguyện của cư sĩ nam và cư sĩ nữ, và giới nguyện trong một
ngày. Tất cả những giới nguyện được thọ với mục đích làm lợi lạc chúng
sinh. Là con người, chúng ta cần có thực phẩm, quần áo, và nơi trú ẩn. Theo
truyền thống, điều cần thiết thứ tư là một con ngựa. Và để có được những
điều này chúng ta cần có một việc làm. Mục đích của cuộc đời là hạnh phúc.
Hạnh phúc không chỉ đến từ bên ngoài. Hạnh phúc đến từ bên ngoài thật hạn
hẹp. Hạnh phúc nội tại to lớn hơn nhiều. Nhưng chừng nào mà những hoạt
động của chúng ta không lấn át thời giờ để thiền định thì hai loại hạnh phúc
này không mâu thuẫn nhau. Hãy đơn giản, dịu dàng và tốt lành. Điều đó có
vẻ bao gồm mọi sự. Đối với một hành giả như chúng ta, không những ta phải
thấu hiểu cuộc đời quý báu ra sao, mà còn phải hiểu rằng nó thật vô thường.
Mọi sự đều thay đổi. Mục đích của việc thiền định về lẽ vô thường là dùng nó
như một cách đối trị cho tánh lười biếng. Thiền định này cũng được dùng làm
một phương thức đối trị cho tánh tham luyến. Khi chúng ta thoát khỏi tham
luyến, tâm thức chúng ta trở nên mạnh mẽ và tự do. Thân xác chúng ta có
thể ở trong sinh tử nhưng tâm chúng ta thì tự do tự tại. Giáo lý về sự vô
thường là cốt tủy của Pháp. Giáo lý này giải thoát chúng ta khỏi sự tham
luyến, sân hận và ganh ghét. Sự vô thường đối trị tánh bám chấp. Chúng ta
bám chấp vào những niệm tưởng bởi ta không nhận ra rằng chúng thì vô
thường. Do đó, tâm ta bị tham luyến trói buộc. Khi một niệm tưởng khởi lên,
nó sẽ biến mất khi bạn nhận thấy nó vô thường. Vì thế có một mối liên hệ
chặt chẽ giữa việc nhận thức sâu xa lẽ vô thường và thiền định.
Chúng ta cũng phải nghĩ tưởng rằng những cuộc đời khác cũng quan trọng.
Là một người ăn chay thật không dễ dàng, bởi lẽ bạn cần phải học tập về
khoa dinh dưỡng. Tôi mất một năm học tập để trở thành một người ăn chay
bởi tôi phải học tất cả về điều này. Việc ăn chay tích tập công đức to lớn và
giảm thiểu khả năng bị bệnh tật. Vì nhiều lý do, trở thành một người ăn chay
thì thật lợi lạc.
Hỏi: Con đọc được rằng một trong những lời nguyện của Đức Phật Dược Sư
là giúp cho phụ nữ được tái sinh làm người nam trong đời sau? Điều ấy có
tính chất văn hóa không?
Đáp: Có lẽ điều ấy có tính chất văn hóa. Đây có thể là một giáo lý thiết thực.
Tôi không quen thuộc với lời nguyện đó. Các bậc cha mẹ nên tạo cơ hội
2
đồng đều cho tất cả con cái của họ. Tôi đã hướng dẫn một chuyến du hành
tới Ấn Độ và khi chúng tôi ở Dehra Dun, vấn đề ni giới được đặt ra. Họ đã để
ý rằng các sư cô phải sống trong những điều kiện tệ hại hơn. Khi tôi tới
Arizona tôi được mời tới một sweat lodge - lều tẩy tịnh - (1) để cầu nguyện.
Những người đàn bà vào lều trước rồi mới tới đàn ông. Tôi cho rằng điều này
thật vĩ đại. Vợ tôi đã kể cho tôi nghe biết bao nhiêu vấn đề về sức khỏe mà
phụ nữ gặp phải ở Tây Tạng. Phật Giáo đã nói rõ rằng để đạt được giác ngộ,
những người nam và nữ đều có cơ hội như nhau. Vì thế mọi cuộc đời đều
đặc biệt.
Hỏi: Khi Thầy còn là một cậu bé và gia nhập tu viện, thầy có nhận thức sâu
sắc về giá trị của việc có thể thực hiện được điều đó?
Đáp: Phần đông các hành giả trẻ tuổi không nhận thức được điều này. Đối
với họ đó là một việc thuộc về văn hóa. Chỉ một thiểu số là có động lực tâm
linh. Thông thường thì ở Tây Tạng một đứa trẻ trở thành một tăng hay ni.
Trong trường hợp của tôi, tôi rất quan tâm tới việc gia nhập tu viện.
Hỏi: Khi thiền định con thấy có nhiều niệm tưởng khởi lên. Thầy có thể giải
thích làm cách nào để buông bỏ chúng?
Đáp: Trong thời gian thiền định điều gì đó có thể xuất hiện. Nhưng bản tánh
của tâm thì vẫn hiện diện ở đó. Đừng lấy hay bỏ bất kỳ điều gì. Bạn nên thoát
khỏi những nghi ngờ và hy vọng. Mọi sự phát khởi thì không thể tách lìa bản
tánh của tâm. Nếu trước tiên bạn cầu nguyện Lạt ma hay Bổn Tôn của bạn
thì các ngài có thể cứu giúp bạn. Ngài Gampopa đã nói như thế. Hãy gắn bó
với những sự xuất hiện như một đứa trẻ đã làm. Những sự xuất hiện ấy chỉ là
một chướng ngại nếu bạn bám chặt vào chúng hay xua đuổi chúng đi. Điều
quan trọng là phải nhẫn nại. Lòng bi mẫn thì cũng cần thiết. Và bạn phải kiên
trì. Trong hậu thiền định bạn phải thực hành chánh niệm./.
Chú thích:
(1) sweat lodge: Túp lều hay nhà nghỉ được dùng trong nghi lễ tịnh hóa. Lúc
ban đầu, các Thổ dân ở châu Mỹ đã sử dụng nghi lễ này. Đối với họ đây là
một buổi lễ đầy ý nghĩa. Ngày nay nghi thức này trở nên phổ biến trong
những nhóm người không phải là người da đỏ. Những người này nhận ra
nghi thức tẩy tịnh có lợi cho sức khỏe cũng như tâm linh của họ.
Nguyên tác: “Precious Human Birth”
by Lama Gursam
http://www.lamagursam.org/precious_human_birth.html
3
Xin đọc thêm:
- Một Đời người Quý báu
http://thuvienhoasen.org/tuyentapxuan-86.htm
- Đừng Bỏ phí Cơ hội Thực hành Pháp
http://thuvienhoasen.org/dungbophicohoithuchanhphap.htm
Bản dịch Việt ngữ của Thanh Liên
Precious Human Birth
Every life is precious, no matter what. First, what does precious mean?
The word for precious in Sanskrit is ratna. In Tibetan sometimes ratna is
translated as konchog and sometimes as rinpoche. This is sometimes
shortened to rinchen. Other times it is translated as norbu, which means
jewel. So the Tibetan language is rich in different spiritual terms.
According to the Uttaratantra of Maitreya, one of the most important texts
in Buddhism, precious human birth is explained five different ways. First it
is difficult to achieve and therefore it is precious. Second, the true nature
of mind is primordially pure, so it is also precious for this reason. Third, it
has the profound capability that it can be used to achieve enlightenment
and benefit human beings. Fourth, it is the greatest ornament and ordinary
jewels cannot compare to it in worth. Fifth, it possesses the unchangeable
buddha nature. So for these reasons it is called precious. The meditation
on precious human birth is the first of the four common preliminaries. This
4
meditation is on the eight leisures and ten endowments of precious human
birth.
Precious human birth is important to understand not only for practitioners,
but also for all people. I found that when I was teaching teenagers that it is
important to explain about this. Unfortunately sometimes they commit
suicide. So it is important to appreciate life's preciousness. So I tried to
talk on this subject wherever I went. Everyone here has understood the
preciousness of life. But I found in Montreal many young people
committed suicide. This teaching is designed to encourage dharma
students to practice and for others so they appreciate their lives. So it is a
powerful teaching. When we have difficulties and hardships, we can use
this teaching to give us strength and power. When we appreciate our lives
and the lives of others, we will not harm ourselves or others. When I
finished my studies, I did my ngondro practices. In the Drikung this starts
with long life prayers to Amitayus. Then I meditated on the four common
preliminaries, three weeks each. When I sat down to do this practice my
mind was blank and I didn't know what to meditate on. So I went back to
my texts. My texts described the cause of precious human birth,, gave
examples of it, explained its rarity, and its nature. After doing the four
preliminaries I found the rest of the meditation came easy. So it's
important to educate yourself on this teaching. The purpose of dharma
education is to support practice. Vasubhandu said, "Whatever education
we pursue must be for the sake of supporting meditation."
5
So what kind of life is a spiritual life? It is living to benefit other beings and
completely eliminate afflictive emotions. Our form of practice is that of a
lay yogi or yogini. We keep the five pratimoksha vows of a lay person.
Their are seven categories of pratimoksha vows: the vows of fully
ordained monk and nuns, novice monks and nuns, lay men and women,
and the one day's vow. All vows are taken with the aim of benefiting
sentient beings. As human beings we need food, clothing, and shelter.
Traditionally, a fourth requisite was a horse. And to get all these we need
a job. The purpose of life is happiness. Happiness does not only come
from the outside. The happiness that comes from the outside is limited.
Inner happiness is much greater. But the two are not in conflict with each
other.. as long as our activities don't crowd out the time for meditation. Be
simple, be gentle, be kind. That seems to include everything. For the
practitioner we not only need to understand how precious life is, but that
life is impermanent. Everything changes. The purpose of meditating on
impermanence is to serve as an antidote for laziness. It also serves as an
antidote to attachment. When we are free of attachment, our minds
become strong and free. Our bodies may be in samsara, but our minds
are free. The teaching on impermanence is the essence of the dharma. It
frees us from attachment, anger, and hatred. Impermanence counters
grasping. We grasp at conceptual thoughts because we do not see them
as impermanent. Therefore our mind is bound by attachment. When a
6
thought arises it goes away when you see it is impermanent. So there is a
strong connection between appreciating impermanence and meditation.
We also have to think that other lives are important. Being a vegetarian is
not easy, because you need to learn about nutrition. I spent a year
learning to became a vegetarian because I had to learn all about this.
Vegetarianism accumulates great merit and reduces the chance of
disease. So it is beneficial for many reasons to be a vegetarian.
Q: I read that one of Medicine Buddha vows was to help women be reborn
as men in their next life. Was that cultural?
A: It may be cultural. It may be this was an expedient teaching. I'm not
familiar with that vow. Parents should give equal opportunity to all their
children. I led a tour to India and the subject of nuns came up when we
were in Dehra Dun and they noticed the nuns had to live in poorer
conditions. When I went to Arizona I was invited to an Indian sweat lodge
to say prayers. The women went first into the sweat lodge then the men. I
thought this was great. My wife was telling me how many health problems
women had in Tibet. Buddhism is clear in saying that both men and
women have an equal chance for enlightenment. So all life is special.
Q: When you were a young boy and went into the monastery did you
appreciate the value of being able to do this?
7
A: The majority of young students didn't appreciate this. For them it was a
cultural thing. Only a minority were there for spiritual motives. In Tibet
usually one child became a monk or nun. In my case, I was very
interested in going into a monastery.
Q: I notice that many thoughts arise when I meditate. Could you explain
how to let them go?
A: During meditation time anything can arise. But the true nature of mind
is also there. Do not grasp or reject anything. You should free of doubts
and expectations. Everything that arises is inseparable from the nature of
mind. If you pray to your lama or yidam first, then that may help. Gampopa
said. Relate to appearances as a young child would. They are only an
obstacle if you hold onto them or push them away. It is important to have
perseverance Compassion is also important. And you must be patient. In
post meditation you must practice mindfulness.
October 20, 2006
David & Rebecca's Home
http://www.lamagursam.org/precious_human_birth.html
8
9
