ÔN TẬP LỊCH SỬ ĐẢNG
ÔN TẬP LỊCH SỬ ĐẢNG Câu 1: Trình bày bối cảnh lịch sử trước khi có Đảng cộng sản và hậu quả của chủ nghĩa thực dân Pháp đối với XH Việt Nam Tình hình thế giới: Cuối thế kỉ 19 đầu
ÔN TẬP LỊCH SỬ ĐẢNG
Câu 1: Trình bày bối cảnh lịch sử trước khi có Đảng cộng sản và hậu quả của
chủ nghĩa thực dân Pháp đối với XH Việt Nam
Tình hình thế giới:
Cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20 CNTB phương tây chuyển sang thời đại ĐQCN. Nền
kinh tế tư bản phát triển nhanh, chúng đi xâm lược các nước nhỏ yếu vơ vét tài
nguyên, bốc lột nhân công rẻ mạt và tiêu thụ hàng hóa thừa ế. Cuộc đầu tư khai thác
thuộc địa đem lại những lợi nhuận kếch xù, bốc lột thuộc địa làm giàu cho chính quốc.
Chiến tranh phong kiến cũ được thay thế bằng chiến tranh ĐQ (Đại chiến thế giới thứ
I và sau đó là đại chiến thế giới thứ hai xuất hiện, mức độ tàn phá của chiến tranh
nặng nề hơn.
Mâu thuẫn thời đại mới xuất hiện: Mâu thuẫn giữa CNĐQ, CNTB và các dân tộc
thuộc địa. Mâu thuẫn giữa đế quốc với đế quốc. Mâu thuẫn giữa tư bản và lao động.
Mâu thuẫn giữa phong trào dân tộc có tính cách mạng – XHCN (dưới sự lãnh đạo của
Đảng cộng sản theo hệ tư tưởng Mac Lênin) với các thế lực phản động đen tối của
thời đại.
Thắng lợi của các cuộc CM dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản ở các nước và nhất
là thắng lợi của CM tháng 10 nga 1917 mở ra một thời đại CM mới cho sự thức tỉnh
của châu á, phong trào dân chủ của nhân dân ở châu âu, châu mỹ.
Tháng 3/1919 Quốc tế thứ 3 thành lập mở ra phong trào cộng sản và công nhân quốc
tế rộng lớn.. bản sơ thảo lần thứ I “luận cương về dân tộc thuộc địa” của Lênin mở
ra phong trào giải phóng dân tộc cho các nước thuộc địa và phụ thuộc tường lối CM
mới phù hợp với xu thế thời đại.
Tình hình Việt Nam:
Triều đình phong kiến cuối cùng của nước ta (với 5 đời vua Nguyễn) sau khi đoạt ngôi
của Quang Trung – Nguyễn Huệ tính chất suy tàn của chế độ phong kiến đã thể hiện
rõ. Họ không canh tân được đất nước theo tiến bộ của thời đại, họ chỉ lo xây dựng
đền đài lăng mộ và bốc lột nhân dân, cho nên sức mạnh của dân tộc yếu đi, không còn
sức chống lại giặc ngoại xâm đến từ phương tây
Thực dân pháp xâm chiếm nước ta năm 1858, bắt đầu bằng cuộc tấn công quân sự vào
đà nẳng. Quân và dân ta đã chiên đấu oanh liệt nhưng triều đình huế nhu nhược đã ký
“hòa ước” dâng đất nước cho giặc.
Sau hơn 20 năm bình định chúng đã chia Đông Dương ra làm 5 phần: Bắc kì, Trung kì,
Nam kì, Ai lao và Cao miên. Chúng tiến hành 2 cuộc khai thác (lần thứ nhất 1887-
1918, lần thứ hai 1919-1945) với quy mô lớn
Chúng áp dụng chế độ thực dân chuyên chế về chính trị quân sự, bốc lột nặng nề nền
kinh tế và nô dịch về căn hóa.
Hậu quả của CN thực dân pháp đối với xã hội ta qua 80 năm thống trị của chúng là:
Về chính trị: Chế độ thuộc địa hà khắc với các quan toàn quyền: Toàn quyền Đông
dương, công xứ ở các kỳ và đạo quân viễn chinh trang bị vũ khí hiện đại đã tước bỏ
quyền tực quyền của nhà nước phong kiến. biến nhà nước này trở thành “bù nhìn” tay
sai của Pháp. Chúng đàn áp dã man các phong trào yêu nước, giết hại và bắt tù đày
những người có tinh thần yêu nước, tinh thần dân tộc.
Về kinh tế: chúng đầu tư lớn để xây dựng đường giao thông, bến cảng, đồn điền
trồng cao su và khai thác mỏ. chúng thực hiện: vơ vét tài nguyên thiên nhiên, bốc lột
nhân công rẻ mạt, và tiêu thụ hàng ế. Đất nước chậm phát triển suốt 80 năm, đói rách
lầm than, chìm trong u tối
Về văn hóa: chúng thi hành chính sách nô dịch, tạo nên sự vong bản. văn hóa dân tộc bị
vùi dập, dốt nát kéo dài để dễ bề cho chúng cai trị. Nền văn hóa “Hán – Nôm” suy tàn
Về xã hội: xã hội bị phân hóa sâu sắc theo hướng thuộc địa:
Giai cấp quý tộc phong kiến mất hết thực quyền, phần lớn làm tay sai cho giặc, chỉ lo
vơ vét bốc lột dân ta, một số tinh thần dân tộc cùng nhân dân chống giặc.
Giai cấp tư sản dân tộc hình thành nhỏ bé chậm chạp, bị chèn ép phải làm tay sai, dịch
vụ cho khai thác thuộc địa của thực dân, một số có tinh thần dân tộc tham gia chống
giặc.
Giai cấp nông dân chiếm 90% dân số đói khổ bởi sưu cao thuế nặng , bắt lính, bắt
phu. Dưới áp bức bốc lột của Đế quốc, phong kiến, nông thôn thôn xơ xát tiêu điều.
Giai cấp công nhân hình thành dần trên các đồn điền, hầm mỏ và các đô thị bến cảng
bị bốc lột sức lao động thậm tệ, đồng lương rẻ mạt.
Tầng lớp trí thức dân tộc phát triển chậm chạp và phân hóa sâu sắc. Một số làm tay sai
cho giặc, phần lớn theo phong trào yêu nước, khi có Đảng hăng hái tham gia CM.
Xã hội VN nổi lên mâu thuẫn gay gắt giữa dân tộc và kẻ xâm lược, giữa người bị bốc
lột và kẻ bốc lột (thực dân, phong kiến)
Câu 2: Phân tích chủ trương chuyển hướng chiến lược của Đảng ở các hội nghị
trung ương 6,7,8 khóa I.
Ngay từ khi mới ra đời, Đảng ta đã đề ra nhiệm vụ cho cách mạng tư sản dân quyền ở
nước ta là: Đánh đổ bọn đế quốc Pháp và bọn phong kiến cùng giai cấp tư sản phản
cách mạng, làm cho nước Việt Nam, dân giàu nước mạnh. Hai nhiệm vụ chiến lược
của cách mạng là chống đế quốc và chống phong kiến quan hệ khăng khít với nhau
Trước những biến chuyển mới của tình hình thế giới và trong nước, khi chiến tranh
thế giới thứ hai nổ ra, Đảng đã chỉ đạo các lực lượng cách mạng kịp thời rút vào bí
mật. Tháng 11-1939, Đảng họp hội nghị trung ương lần thứ 6. Phân tích tình hình, tính
chất của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai, phân tích chính sách của thực dân pháp
và nhận định kẻ thù chính của nhân dân Đông Dương lúc này là thực dân pháp; chúng
đang đẩy mạnh và đàn áp CM, bóp nghẹt mọi quyền tự do, dân chủ của nhân dân, mâu
thuẩn dân tộc đang nổi lên hàng đầu, yêu cầu cứu nước, giải phóng dân tộc được đặt
ra cấp thiết. Vì vậy Đảng đề ra chủ trương: + Đặt vấn đề giải phóng dân tộc lên làm
nhiệm vụ hàng đầu và cấp bách của cách mạng Đông Dương. + Tạm gác khẩu hiệu
“cách mạng ruộng đất” để phân hoá giai cấp địa chủ yêu nước đi với CM. Hội nghị
chủ trương chỉ tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc và bọn Việt gian phản động làm
của công hoặc tạm giao cho dân cày nghèo cày cấy. Như vậy, nhiệm vụ dân chủ vẫn
thực hiện nhưng chỉ được tiến hành từng bước để phục vụ cho nhiệm vụ dân tộc. +
Xúc tiến chuẩn bị mọi mặt để tiến tới một cuộc khởi nghĩa vũ trang khi có thời cơ. +
Tập hợp lực lượng yêu nước ở Đông Dương để thành lập mặt trận chung lấy tên là:
“Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương” thay cho “Mặt trận dân chủ”. +
Phát động quần chúng nổi dậy đấu tranh với nhiều hình thức để thực hiện nhiệm vụ
cứu nước giải phóng dân tộc.
Nghị quyết 6 của Trung ương Đảng đã đề ra chủ trương đúng chuyển hướng cơ bản
về chỉ đạo chiến lược và phương pháp CM của Đảng.
Tháng 11-1940, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 7 khẳng định sự chuyển hướng
chỉ đạo chiến lược của Hội nghị Trung ương 6 là đúng đắn, quyết định phát triển ảnh
hưởng của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn và đình chỉ cuộc khởi nghĩa ở Nam Kỳ, nhấn
mạnh nhiệm vụ chống đế quốc và phong kiến là “hai bộ phận khăng khít của CM tư
sản dân quyền”
Mùa thu 1940, phát xít Nhật vào Đông Dương, mâu thuẫn dân tộc ngày càng thêm gay
gắt. Trong tình hình ấy, Nguyễn Ái Quốc về nước (2-1941). Người triệu tập và chủ
trì Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (từ ngày 10 đến 19-5/1941) tại Pác Bó (Cao Bằng).
Hội nghị đã phân tích tình hình thế giới và trong nước và đến chủ trương: + Tán thành
nghị quyết của Hội nghị Trung ương lần thứ 6 đặt vấn đề giải phóng dân tộc lên
nhiệm vụ hàng đầu. Xác định kẻ thù chính của nhân dân Đông Dương là phát xít Pháp
- Nhật và tay sai. + Tạm gác khẩu hiệu “ruộng đất dân cày”, chỉ tịch thu ruộng đất của
bọn đế quốc và bọn Việt gian phản động, chia lại ruộng đất, giảm địa tô. + Xúc tiến
chuẩn bị mọi mặt để tiến tới một cuộc khởi nghĩa vũ trang khi có điều kiện. Hội nghị
còn nhấn mạnh rằng, việc tiến hành khởi nghĩa vũ trang phải chuẩn bị lâu dài, phải
đấu tranh từ hình thức đến hình thức cao, phải kịp thời phát động quần chúng đứng lên
tiến hành khởi nghĩa khi có tình thế CM. Hội nghị dự kiến tình thế CM sẽ xuất hiện,
khi phong trào chống nhật ở Trung Quốc phát triển mạnh có ảnh hưởng tới CM Việt
Nam, hoặc khi quân đồng minh đổ bộ vào Đông Dương đánh Nhật. Lúc bấy giờ với
một lực lượng đã được chuẩn bị có thể đúng lên phát động quần chúng đứng lên tiến
hành cuộc khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền bộ phận, để rồi tiến tới tổng khởi
nghĩa giành chính quyền trong toàn quốc. Hội nghị nhấn mạnh phải coi việc chuẩn bị
khởi nghĩa vũ trang là một nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân ta lúc này. +
Phát động quần chúng nổi dậy đấu tranh dưói nhiều hình thức phù hợp với tình hình
mới. + Ngoài ra, Hội nghị còn chỉ rõ phải tổ chức việc lãnh đạo CM trong phạm vi
từng nước, giải quyết vấn đề dân tộc trong khuôn khổ mỗi nước ở Đông Dương. Vì
vậy, cần thành lập một mặt trận dân tộc riêng ở mỗi nước: “Ai – Lao độc lập đồng
minh hội” ở Lào, “Khơ Me độc lập đồng minh hội ở Campuchia. Ở Việt Nam, mọi
lực lượng yêu nước tập hợp trong “Việt Nam độc lập đồng minh hội” (gọi tắt là Việt
Minh). Chủ trên trên vừa chống xuyên tạc của kẻ thù về “Liên bang Đông Dương”,
vừa làm cho mỗi dân tộc ở Đông Dương thấy hết trách nhiệm của mình trong việc
đứng lên tự giải phóng, khong ỷ lại, trông chờ vào người khác. Tuy nhiên CM của các
nước anh em trên bán đảo Đông Dương vẫn có mối liên quan mật thiết và ủng hộ lẫn
nhau.
Nghị quyết của hội nghị trung ương lần thứ 8 (1941) đánh dấu một bước tiến so với
nghị quyết 6, vì đã hoàn chỉnh được chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cho
CM. Nghị quyết đã có ý nghĩa quyết định đối với sự thành công của CMT8 ở Việt
Nam và ghi nhận sự đóng góp của Nguyễn Ái Quốc trong buổi đầu về nước, trực tiếp
lãnh đạo CM trong nước.
Câu 3: Trình bày nguyên nhân thành công, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm
của cách mạng tháng 8-1945
CMT8 là một cuộc CM dân tộc dân chủ nhân dân, làm hai nhiệm vụ: dân tộc và dân
chủ. CMT8 đã đánh đuổi được bọn đế quốc Pháp, quân phiệt Nhật, lật đổ được chế
độ phong kiến, giải phóng được dân tộc, tịch thu được một phần ruộng đất của bọn
đế quốc và Việt gian phản động chia cho dân cày nghèo, ban bố các quyền tự do dân
chủ cho nhân dân. Song trước hết, CMT8 làm nhiệm vụ giải phóng dân tộc, hoàn thành
một nhiệm vụ cơ bản nhất của CM dân tộc dân chủ nhân dân để tiếp tục tiến lên
hoàn thành những nhiệm vụ khác của cuộc CM này.
Ý nghĩa lịch sử: Đối với trong nước, CMT8 đã đánh đuổi được bọn đế quốc để giải
phóng dân tộc, lật đổ chế độ phong kiến, lập ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà -
một nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở miền Đông Nam Á. Sự kiện này đã đưa
nước ta từ một nước thuộc đại, nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, dân chủ
cộng hoà, đưa dân ta từ người nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, đưa đảng ta từ
một đảng hoạt động bất hợp pháp trở thành một đảng cầm quyền trong cả nước.
CMT8 đã mở ra một kỉ nguyên mới cho dân tộc ta - kỷ nguyên độc lập tự do và tiến
lên chủ nghĩa xã hội, ghi thêm một trang oanh liệt nữa vào truyền thống đấu tranh
chống ngoại xâm anh hùng bất khuất của dân tộc ta. Đối với thế giới, cuộc đấu tranh
chống nhật, tiếp đó cuộc CMT8 đã góp phần đánh bại chủ nghĩa phát xít thế giới,
trong đó có phát xít nhật ở Đông Dương. CM thành công đã đưa nước ta vào hàng ngũ
dân chủ nhân dân và chủ nghĩa xã hội trên thế giới. Thắng lợi này cũng là một thắng
lợi lớn, chung của phong trào giải phóng dân tộc thế giới, có sức cổ vũ rất lớn lao đối
với nhân dân các nước thuộc đại và phụ thuộc, nhất là các nước thuộc địa của pháp
đang nổi dậy đấu tranh giải phóng cho mình. Thắng lợi này còn góp phần củng cố hoà
bình ở khu vực Đông Nam Ánói riêng và trên toàn thế giới nói chung.
Nguyên nhân dẫn đến thành công của cuộc CM là do dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa
vốn có truyền thống yêu nước kiên cường, bất khuất. Vì thế, khi thực dân Pháp và
phát xít Nhật xiết chặt ách áp bức bốc lột tàn bạo, nhân dân ta đã vùng dậy quyết liệt,
đập tan mọi xiềng xích nô lệ, giành lấy độc lập tự do. Nhân dân ta đã nhất tề hưởng
ứng lời kêu gọi của Đảng Cộng sản Đông Dương và Việt Minh đứng dậy giành chính
quyền khi thời cơ chín muồi đã xuất hiện. Đảng Cộng sản Đông Dương, đứng đầu là
Hồ Chí Minh đã lãnh đạo nhân dân ta, tổ chức quần chúng đấu tranh qua các cuộc diễn
tập 1930 – 1931 và 1936 -1939. Đến khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, vấn đề
giải phóng dân tộc đã được đặt ra một cách cấp bách, Đảng đã kịp thời chuyển hướng
chỉ đạo chiến lược và phương pháp CM, ra sức xây dựng lực lượng chính trị và lực
lượng vũ trang, đẩy mạnh phong trào quần chúng ở cả nông thôn và đô thị, tiến lên
chớp thời cơ lãnh đạo cuộc tổng khởi nghĩa, đập tan toàn bộ bộ máy thống trị của đế
quốc và tay sai, lập chính quyền cách mạng trong cả nước. Chúng ta đã vùng dậy
giành độc lập tự do trong hoàn cảnh khách quan vo cùng thuận lợi: Quân đội Hồng
quân liên xô và lực lượng Đồng minh đánh bại trên chiến trường châu Á – Thái Bình
Dương. Ở Đông Dương, quân đội Nhật hoang mang tan rã cực độ, “thời cơ ngàn năm
có” một xuất hiện.
CMT8 đã để lại những bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu, làm phong phú thêm kho
tàng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về CM thuộc địa đó là: Trên cơ sở nắm vững
tư tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, Đảng đã chỉ đạo chiến lược cách mạng
đúng đắn và sáng tạo, biết giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, đưa nhiệm vụ chống
đế quốc và tay sai lên hàng đầu, nhằm tập trung mọi lực lượng để thực hiện cho kì
được yêu cầu nóng bỏng của CM là giải phóng dân tộc, giành lấy chính quyền về tay
nhân dân lao động. Đánh giá đúng vị trí và thái độ chính trị của các giai cấp và tầng lớp
nhân dân, trong đó công nông là hai động lực chính, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần dân
tộc trong mọi tầng lớp nhân dân, tập hợp rộng rãi mọi lực lượng yêu nước và tiến bộ
trong Mặt Trận Việt Minh, cô lập cao độ kẻ thù chủ yếu và tiến đến đánh đổ chúng.
Nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điểm bạo lực CM và khởi nghĩa vũ trang, kết
hợp xây dựng lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang; kết hợp đấu tranh chính trị
với đấu tranh vũ trang, kết hợp phong trào ở nông thôn, miền núi với đô thị, đi từ khởi
nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa, kết hợp chuẩn bị lực lượng lâu dài và đón
đúng thời cuộc, chớp lấy thời cơ thuận lợi, phát động toàn dân tiến hành tổng khởi
nghĩa trong cả nước.
Câu 4: Trình bày bối cảnh lịch sử, chủ trương biện pháp của đảng cộng sản VN
trong việc xây dựng và bảo vệ chính quyền non trẻ sau cách mạng tháng 8/1945
Sau khi nước Việt Nam Dân Chủ Cộng hòa thành lập đứng trước vô vàn khó khăn
với tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”
+ Đối ngoại: Từ vĩ tuyến 16 ra Bắc 20 vạn quân Tưởng ồ ạt kéo vào dưới danh nghĩa
giải giáp quân Nhật. Quân Tưởng tìm mọi cách lật đổ chính quyền cách mạng, tiêu
diệt Đảng Cộng Sản, lập chính quyền tay sai. Từ vĩ tuyến 16 ra Nam 2 vạn quân Anh
kéo vào dọn đường cho việc Pháp quay lại tái chiếm Việt Nam.
+ Trong nước: ở miền Bắc bọn “Việt Quốc”, “Việt Cách” núp bóng quân Tưởng nổi
dậy chống phá chính quyền cách mạng. Ở miền Nam, các lực lượng phản cách mạng:
Đảng “Đại Việt”, bọn phản động trong các giáo phái ra sức chống phá cách mạng.
+ Kinh tế nền nông nghiệp lạc hậu bị chiến tranh tàn phá, hậu quả nặng nề của nạn
đói 1944 – 1945 chưa khắc phục được, nguy cơ nạn đói mới đang đe dọa với 50%
diện tích bị bỏ hoang
+ Tài chính: ngân khố trên 1.200.000 đồng trong đó phân nửa bị rách nát không thể sử
dụng được, cùng với đó đồng tiền “quan kim”, quốc tệ” mất giá làm cho tình hình hình
tài chính càng rối loạn
+ Xã hội: hơn 90% dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội còn phổ biến
Bên cạnh đó ta có những thuận lợi cơ bản:
+ Nhân dân ta đã giành chính quyền và làm chủ chính quyền, được hưởng quyền lợi từ
chính quyền mới, do đó gắn bó và tin tưởng vào chế độ mới
+ Có sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng và chính phủ đứng đầu là chủ tịch
Hồ Chí Minh đã chèo chống “con thuyền cách mạng” qua những ghềnh thác
+ Hệ thống XHCN hình thành, phong trào giải phóng dân tộc đang phát triển là nguồn
ủng hộ và cổ vũ vô cùng to lớn
Trứơc những khó khăn thách thức đối với cách mạng Việt Nam sau cách mạng
tháng Tám Đảng và chính phủ đã có 1 số biện pháp để từng bước thoát ra khỏi những
khó khăn, để bảo vệ thành quả cách mạng tháng Tám.
Củng cố chính quyền cách mạng:
+ 7/9/1945 chính phủ cách mạng lâm thời công bố lệnh Tổng tuyển cử trong cả nứơc,
đến 20/9 lập ủy ban dự thảo Hiến pháp
+ 6/1/1946 cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên trong cả nước, vượt qua những hành động
chống phá của kẻ thù 90% cử tri đi bầu cử bầu được 333 đại biểu Quốc hội.
+ 2/3/1946 tại phiên họp đầu tiên của Quốc hội thông qua danh sách chính phủ chính
thức do chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu
Dưới các địa phương ở miền Bắc và Trung, các hội đồng nhân dân được thành lập
trên cơ sở phổ thông đầu phiếu
9/11/1946 thông qua bản Hiến Pháp đầu tiên của Việt Nam dân chủ cộng hòa
Thắng lợi trong cuộc bầu cử Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp nâng cao uy
tín của Việt Nam trên trường quốc tế, đập tan âm mưu chia rẽ và lật đổ của đế quốc,
phát huy tinh thần yêu nước và ý thức làm chủ của mọi người dân, biểu hiện ý chí
đoàn kết của mọi người dân
Diệt gặc đói, giặc dốt, và gải quyết các vần đề khó khăn về tài chính
Diệt giặc đói: đây là nhiệm vụ cấp bách, Đảng và chính phủ vận động toàn dân tham
gia sản xuất, tiết kiệm lương thực, kêu gọi nhường cơm sẻ áo “hũ gạo tình thương”,
“ngày đồng tâm”, với khẩu hiệu “không một tấc đất bỏ hoang” nhanh chóng gieo
trồng cây lương thực, hoa mùa, tịch thu ruộng đất của bọn Việt gian chia cho nông
dân, giảm tô thuế …Nhờ vậy sản xuất nông nghiệp được khôi phục nạn đói bị đẩy
lùi.
Diệt giắc dốt:
+ 8/9 lập Nha Bình dân học vụ chuyên lo công tác cống nạn mù chữ
+ Đến tháng 3/1946 ở Bắc bộ và Bắc Trung bộ có 3 vạn lớp học với 81 vạn học viên.
Nội dung và phương pháp được đổi mới theo tinh thần dân tộc và dân chủ.
Khắc phụ khó khăn về tài chính:
+ Chính phủ kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân trong cả nứơc.
Hưởng ứng xây dựng “quỹ độc lập”, “tuần lễ vàng” do chính phủ phát động, nhân dân
ta tự nguyện đóng góp 370 kg vàng và 20 triệu đồng.
+ 31/1/1946 phát hành giấy bạc Việt Nam
Ý nghĩa: có ý nghĩa chính trị to lớn: làm nổi bật tính ưu việt của chế độ mới; xây dựng
vững chắc khối liên minh công nông; giải quyết được những quyền lợi cơ bản cho
người dân, nhân dân càng gắn bó và tin tưởng vào Đảng và chính phủ.
Đấu tranh với Tưởng và Pháp trên mặt trận ngoại giao
+ Từ 9/1946 đến 6/3/1946 ta chủ trương hòa hoãn với Tưởng để tránh đối phó với
nhiều kẻ thù, tập trung lực lượng chống Pháp ở miền Nam. Ta nhân nhượng cho
Tưởng 1 số yêu sách về kinh tế và chính trị: chấp nhận dùng tiền “quan kim”, “quốc
tệ”, cung cấp lương thực cho Tưởng, chấp nhận nhường 1 số ghế trong Quốc hội.
Đối với bọn phản cách mạng và tay sai ta kiên quyết vạch trần bộ mặt bán nứơc hại
dân của chúng.
+ 2/1930 Pháp ký với Tưởng hiệp định Hoa – Pháp để cho quân Pháp ra miền Bắc thế
chân quân Tưởng. Trước tình thế mới Đảng và chính phủ buộc phải thay đổi chính
sách kịp thời. Do vậy ta đã chủ động ký Hiệp định sơ bộ với Pháp (9/3/946) nhằm
tranh thủ thời gian hòa bình để củng cố và xây dựng lực lượng.
Nội dung của Hiệp định sơ bộ
+ Chính phủ Pháp công nhân Việt Nam dân chủ cộng hòa là quốc gia tự do trong Liên
hiệp Pháp có chính phủ riêng, nghị viện riêng, quân đội và tài chính riêng
+ Chính phủ Việt Nam đồng ý cho 15.000 quân Pháp ra miền Bắc thay thế quân
Tưởng và sẽ rút hết trong vòng 5 năm.
+ 2 bên ngừng bắn ở Nam bộ
31/5/1946 chủ tịch Hồ Chí Minh và phái đoàn ta sang Pháp tham dự đàm phán ở
Phôngtennơblô từ tháng 7 đế tháng 9. Tuy nhiên cuối cung thất bại do hành động trì
hoãn của phía Pháp. Để tỏ rõ thiện chí hòa bình và có thêm thời gian chuẩn bị mọi mặt
cho cuộc kháng chiến sau này chủ tịch Hồ Chí Minh ký với đại diện Pháp tạm ước
14/9/1946. Theo đó ta nhượng thêm cho Pháp 1 số quyền lợi về kinh tế, văn hóa.
Như vậy với ký kết hiệp định Sơ bộ 6/3 và Tạm ước 14/9 ta đã đập tan âm mưu
cấu kết giữa Tưởng và Pháp, quan trọng hơn ta có thời gian hòa bình vô cùng quý giá
để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến sau này.
Tóm lại, đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” nhân dân ta dưới sự lãnh đọa
của Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh đã bảo vệ được thành quả của đã bảo vệ thành quả
của cách mạng, xây dựng và củng cố lực lượng để chuẩn bị kháng chiến lâu dài
chống thực dân Pháp.
Câu 5: Trình bày ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến
chống pháp
Nguyên nhân thắng lợi cuộc kháng chiến chống Pháp: +Có sự lãnh đạo tài tình, sáng
suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra đường lối kháng chiến: Toàn dân,
toàn diện, lâu dài và tự lực cánh sinh. Đó là sự vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin vào
hoàn cảnh cụ thể của nước ta, kết hợp độc lập dân tộc với CNXH, chủ nghĩa yêu
nước và chủ nghĩa quốc tế vô sản, nên phát huy được sức mạnh tổng hợp của dân tộc.
+Toàn đảng toàn quân, toàn dân đã đoàn kết một lòng vì độc lập dân tộc tự do, với tinh
thần: “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu
làm nô lệ”. Với tinh thần đó, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đã vượt qua mọi khó khăn
gian khổ, nêu cao truyền thống yêu nước và chủ nghĩa anh hùng CM. +Quán triệt chủ
nghĩa Mác – Lênin, coi hậu phương là nhân tố quan trọng, quyết định thắng lợi của
cuộc kháng chiến. Đảng và chính phủ đã ra sức xây dựng hậu phương vững mạnh về
mọi mặt, cho phép phát huy cao nhất sức người, sức của phục vụ kháng chiến.
+Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp còn là thắng lợi của ba nước Việt Nam,
Lào, Campuchia, sự giúp đở của nhân dân các nước XHCN, sự đồng tình ủng hộ của
nhân dân thế giới.
Ý nghĩa lịch sử: +Cuộc kháng chiến chống pháp thắng lợi buộc thực dân pháp phải
thừa nhận: Độc lập, chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của ba nước Đông
Dương, phá tan âm mưu kéo dài và mở rộng chiến tranh Đông Dương và quốc tế hoá
chiến tranh của đế quốc Mĩ. +Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống pháp đã bảo vệ
được thành quả của CMT8, giải phóng hoàn toàn miền Bắc, chấm dứt ách thống trị
của thực dân Pháp trong gần một thế kỉ, tạo điều kiện để xoá bỏ chế độ bốc lột của
địa chủ phong kiến. +Cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi đã giáng một đòn mạnh
mẽ vào hệ thống thực dân, mở đầu cho sự sụo đổ của chủ nghĩa thực dân cũ, ci63 vũ
phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. +Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống
Pháp đã chứng minh một chân lí: “Trong thời đại ngày nay, một dân tộc đất không
rộng, người không đông, nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối
chính trị, quân sự đúng đắn, được sự ủng hộ của quốc tế thì có khả năng đánh bại mọi
tên đế quồc”.
Câu 6: Trình bày ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến
chống Mỹ
Ý nghĩa lịch sử: ửCuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta đã kết thúc
bằng chiến dịch đại thắng mùa xuân 1975: Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Đó là
cuộc chiến tranh yêu nước vĩ đại, cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ tổ
quốc tiêu biểu của nhân dân ta. Cuộc chiến tranh kéo dài hơn hai thập niên (từ 7/1954
đến tháng 5/1975) dài hơn bất cứ cuộc chiến tranh nào trong lịch sử và phải chống lại
một cưòng quốc đế quốc mạnh nhất là Mĩ. Cuối cùng nhân dân ta đã giành được chiến
thắng, thực hiện trọn vẹn mục tiêu giải phóng hoàn toàn miền nam, bảo vệ chế độ
XHCN ở miền bắc, thống nhất đất nước. ớThắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ
cứu nước “Mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trang chói lọi nhất, một
biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng CM và trí tuệ con
người và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỉ 20, một sự kiện
có tầm quan trọng quốc tế lớn lao và có tính thời đại sâu sắc”. ắ Đối với dân tộc Việt
Nam cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước thắng lợi đã kết thúc 21 năm chiến đấu
chống Mĩ và 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ tổ quốc từ CMT8/1945,
chấm dứt vĩnh viễn cách thống trị của chủ nghĩa đế quốc và chế độ phong kiến ở
nước ta, rửa sạch cái nhục và nỗi đau mất nước hơn một thế kỉ. Trên cơ sở đó hoàn
thành về cơ bản cuộc CM dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, bảo vệ và phát
triển những thành tựu của CMXHCN ở miền bắc, xoá bỏ chướng ngại trên con đường
thực hiện thống nhất đất nước. Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
đã mở ra một kỉ nguyên mới của CM Việt Nam - Kỉ nguyên đất nước độc lập, thống
nhất, đi lên CNXH. Đó là một trong những thắng lợi vĩ đại nhất, hiển hách nhất trong
lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. ộĐối với thế giới, cuộc kháng chiến
chống Mĩ cứu nước thắng lợi đã đập tan cuộc phản kích lớn nhất vào lực lượng CM
sau chiến tranh thế giới thứ hai của tên đế quốc đầu sỏ, phá vỡ phòng tuyến quan
trọng ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản ở Đông Nam Á của đế quốc Mĩ, góp phần làm
đảo lộn chiến lược phản CM của chúng. ủThắng lợi của nhân dân ta và thất bại của
đế quốc Mĩ, có tác động đến nội tình nước Mĩ và cục diện thế giới, có ảnh hưởng và
là nguồn cổ vũ to lớn đối với phong trào CM thế giới, các dân tộc đang đấu tranh
chống chủ nghĩa đế quốc.
Nguyên nhân thắng lợi: Cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta đã kết
thúc thắng lợi, do nhiều nguyên nhân chủ qua và khách quan tạo nên. Trước hết là sự
lãnh đạo của đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh với đường lối chính trị, quân sự độc lập,
tự chủ, đúng đắn, sáng tạo. Đó là đường lối tiến hành đồng thời CM dân tộc dân chủ
nhân dân ở miền nam, về CM XHCN ở miền bắc. Nhân dân ta có truyền thống yêu
nước nồng nàn. Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước do Đảng lãnh đạo,
truyền thống đó được phát huy cao độ, sức mạnh của dân tộc được tạo ra bởi truyền
thống đó nhân lên gấp bội. Miền bắc XHCN đã đảm bảo thực hiện nghĩa vụ hậu
phương lớn, đáp ứng ngày càng lớn yêu cầu chi viện sức người sức của cho tuyền
tuyến lớn ở miền nam. Trong sự nghiệp chống Mĩ cứu nước, tình đoàn kết và liên
minh chiến đấu giữa ba dân tộc Việt Nam, Lào, Campuchia trong một chiến lược
chung và trên chiến trường Đông Dương thống nhất, tạo nên sức mạnh to lớn cho các
lực lượng CM chung ba nước và cho từng nước ở Đông Dương. Thắng lợi của nhân
dân ta giành được trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước còn bắt nguồn từ đặc
điểm của thời đại và không tách rời sự giúp đỡ to lớn, có hiệu quả của Liên Xô, Trung
Quốc và của các nước XHCN khác, sự đồng tình ủng hộ mạnh mẽ của lực lượng dân
chủ, hoà bình và của loài người tiến bộ, trong đó có nhân dân Mĩ. Trên đây là những
nguyên nhân tạo nên sức mạnh, bảo đảm cho cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
của nhân dân ta giành thắng lợi hoàn toàn. Mỗi nguyên nhân có một vị trí và tác dụng
khác nhau, trong đó sự lãnh đạo của đảng với đường lối đúng đắn, sáng tạo là nguyên
nhân chi phối các nguyên nhân khác.
Bài học kinh nghiệm: +Giương cao ngọn cờ độc lập và CNXH kết hợp chặt chẽ hai
chiến lược CM hướng vào một mục tiêu chung là hoàn thành CM dân tộc, dân chủ
nhân dân trong cả nước, hoàn thành thống nhất tổ quốc, hướng cả nước cùng đi lên
XHCN. +Hết sức coi trọng việc xây dựng lực lượng CM ở miền nam, đồng thời ra
sức tổ chức chiến đấu trong cả nước, lực lượng CM bao gồm tổ chức Đảng, chính
quyền CM, mặt trận dân tộc với khối liên minh công nông làm nền tảng, lực lượng vũ
trang với ba thứ quân và quân đội chính trị quần chúng…. Biết dựa vào sức mình là
chính, đồng thời tranh thủ mọi sự ủng hộ giúp đở quốc tế. +Phương pháp đấu tranh
CM đúng đắn sáng tạo (đó là bạo lực CM tổng hợp bao gồm lực lượng chính trị quần
chúng và lực lượng vũ trang nhân dân…) nắm vững chiến lược đánh lâu dài đồng thời
biết tạo ra thời cơ và nắm bắt được thời cơ mở những cuộc tiến công chiến lược làm
thay đổi cục diện chiến tranh. Tiến lên thực hiện tiến công và nổi dậy hàng loạt,
giành thắng lợi hoàn toàn. Đó là chiến lược tổng hợp và nghệ thuật quân sự của chiến
tranh CM, chiến tranh nhân dân việt nam. +Có sự chỉ huy và tổ chức tài giỏi của các
cấp bộ đảng và các cấp chỉ huy quân đội.
Câu 7: Phân tích những đặc trung XH – XHCN và phương hướng cơ bản của
thời kỳ quá độ do Đại hội 7 của Đảng CSVN đề ra
Những đặc trưng cơ bản:
- Do nhân dân lao động làm chủ.
- Tất cả mọi công dân đúng độ tuổi quy định, không bị những hạn chế do nhà nước
quy định đều có quyền tham gia bầu cử.
- Có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công
hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu.
- Con người được giải phóng khỏi áp bức bóc lột bất công, làm theo năng lực hưởng
theo lao động.
- Có nền Văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết giúp đỡ nhau cùng phát triển.
- Không phân biệt sắc tộc.
- Có quan hệ hữu nghị, hợp tác với tất cả các nước trên thế giới trên cơ sở tôn trọng
độc lập chủ quyền của nhau.
Trong nước: Qua 4 năm đổi mới tình hình tuy có khởi sắc nhưng chưa ra khỏi sự
khủng hoảng, về kinh tế những khó khăn còn chồng chất như lạm phát, hậu quả của
hai cuộc chiến tranh phía bắc và phía tây nam đã làm cho những khó khăn ngày càng
gay gắt. Thế giới có những chuyển biến hết sức phức tạp, cuộc khủng hoảng toàn
diện của hệ thống XHCN ở liên xô và đông âu đã gây cho nước ta những khó khăn về
tư tưởng mối quan hệ đối ngoại truyền thống của nước ta không còn nữa. Kẻ thù của
CM Việt Nam nhân cơ hội đó ra sức chống phá chúng tạo ra diễn biến hoà bình nhằm
xoá bỏ chế độ XHCN ở nước ta.
Phương hướng cơ bản: Đại hội đã báo cáo chính trị khẳng định đường lối mới đúng
đắn của đại hội VI, tiếp tục đẩy mạnh những bước đi của CMVN để đưa nước ta ra
khỏi khủng hoảng về chiến tranh kinh tế trong một tình hình thế giới bất lợi. Mục
tiêu CM của đại hội khẳng định là giữ vững định hướng XHCN phát huy tinh thần độc
lập tự chủ sáng tạo kiên trì vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
giữ vai trò lãnh đạo của đảng và tích cực tìm ra những giải pháp thích hợp để xây
dựng đất nước. Đại hội đã đề ra chiến lược ổn định và phát triển kinh tế xã hội 1990-
2000 mục tiêu tổng quát của chiến lược là vượt qua khó khăn thử thách ổn định kinh
tế xã hội. đẩy lùi tiêu cực bất công trong XH đưa nước ta ra khỏi khủng hoảng kinh
tế. sau đại hội VII sự nghiệp đổi mới càng đi vào chiều sâu càng gặt hái được những
thành quả to lớn, đã chấm dứt thiếu đói lương thực, thiếu hàng tiêu dùng thị trường.
Mở của hợp tác với các nước khu vực, bước đầu hình thành những khu chế xuất khu
công nghiệp.
Những chuyển biến sau đại hội VII có ý nghĩa then chốt cho công cuộc đổi mới ở
nước ta, khẳng định đường lối đổi mới ở nước ta, đường lối đổi mới do đại hội VI đề
ra là đúng đắn, nước ta đã trụ lại được trong định hướng XHCN.
Câu 8: Phân tích những bài học kinh nghiệm qua 10 năm đổi mới do Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ 8 của đảng rút ra
Một là giữ vững mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH trong quá trình đổi mới, nắm
vững hai chiến lược xây dựng và bảo vệ tổ quốc, kiên trì bảo vệ chủ nghĩa Mac –
Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Kết hợp sự kiên định về nguyên tắc và chiến lược
CM với sự linh hoạt sáng tạo trong sách lược, nhạy cảm nắm bắt cái mới.
Hai là kết hợp chặt chẻ ngay từ đầu đổi mới kinh tế đối với đổi mới chính trị, lấy đổi
mới kinh tế làm trọng tâm, đồng thời từng bước đổi mới về chính trị. Phát huy dân
chủ, khắc phục những hiện tượng vi phạm quyền làm chủ của nhân dân đồng thời
chống mọi khuynh hướng dân chủ cực đoan quá khích. Dứt khoát mọi thủ đoạn lợi
dụng dân chủ “nhân quyền” nhằm gây rối chính trị, chống phá chế độ can thiệp vào
nội bộ nước ta. Không chấp nhận đa đảng.
Ba là xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị
trường, đi đôi với tăng cường vai trò quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN.
Tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội, giữ gìn phát huy
bản sắc dân tộc, bảo vệ môi trường sinh thái.
Bốn là tăng cường mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy sức mạnh của cả dân
tộc, phát huy tinh thần yêu nước ý chí tự cường, nỗ lực phấn đấu vì mục tiêu dân giàu
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh
Năm là mở rộng hợp tác quốc tế, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của nhân dân thế giới,
kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại. Việc mở rộng quan hệ đối
ngoại phải dựa trên cơ sở giữ vững độc lập tự chủ, giữ gìn và phát huy truyền thống
bản sắc dân tộc.
Sáu là tăng cường vai trò của Đảng, coi trọng xây dựng đảng là nhiệm vụ then chốt,
đảng ta phải luôn luôn đổi mới và tự chỉnh đốn, củng cố và xây dựng đảng cả về
chính trị, tư tưởng, tổ chức cán bộ, tăng cường bản chất giai cấp công nhân và tính
tiên phong gương mẫu của Đảng viên, đối mới phương thức lãnh đạo, nâng cao trình
độ và hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Đối với một đảng cầm quyền hoạt động trong nền kinh tế thị trường lại có sự tác
động của những thủ đoạn diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch từ bên ngoài thì
việc luôn luôn cảnh giác với hai nguy cơ chệch hướng và tha hoá biến chất của đội
ngũ dẫn đến xa dân.
Câu 9: Trình bày bài học kinh nghiệm nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội
Đây là bài học xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam, cơ sở lý luận khoa học có
tính nền tảng của bài học này để hoàn thành mục tiêu, cương lĩnh, đường lối CM Việt
Nam là chủ nghĩa Mac – Lênin và tư tưởng HCM. Ngay từ cương lĩnh đầu tiên của
đảng đã khẳng định giành độc lập dân tộc và đưa đất nước tiến lên XHCN. Đấy là
mục tiêu, đường lối phù hợp với khát vọng ngàn đời của dân tộc, về một đất nước
độc lập và về một xã hội tiến bộ (không có áp bức, bốc lột và bất công xã hội) cho
nên đã được nhân dân lao động và các dân tộc ở nước ta đoàn kết thống nhất ý chí và
hành động đóng góp sức người, sức của để làm CM thắng lợi. Đặt CM giải phóng dân
tộc vào quỹ đạo của CM vô sản là sự lựa chọn đúng đắn sáng suốt của Nguyễn Ái
Quốc – HCM điều đó phù hợp với mục tiêu và xu thế của thời đại, cho nên trong suốt
quá trình CM Việt Nam luôn được sự cổ vũ ủng hộ của các tổ chức CM quốc tế và
nhân dân yêu hòa bình công lý trên thế giới, nhờ đó sức mạnh dân tộc và sức mạnh
thời đại (cả về tư tưởng và vật chất) đã tạo thành sức mạnh tổng hợp to lớn cho CM
Việt Nam thắng lợi. Từng giai đoạn việc nắm vững và giương cao ngọn cờ Đoàn kết
Dân tộc và CNXH đã tạo thành những đường lối chiến lược, sách lược khác nhau phù
hợp với thực tiễn tình hình.
Thời kì CMT8-1945 và thời kỳ chống Pháp: Nhiệm vụ giải phóng dân tộc là chủ yếu,
nhưng mục tiêu chiến lược lâu dài vẫn luôn được nhắc nhở trong nghị quyết của Đại
hội đảng
Thời kì đất nước tạm chia làm hai miền thì đồng thời tiến hành hai chiến lược CM
miền bắc xây dựng CNXH tạo cơ sở CM vững chắc cho cả nước… và miền Nam
hoàn thành CM dân tộc, dân chủ để giải phóng Miền Nam thống nhất tổ quốc
Thời kì đất nước thống nhất cả nước đi vào thời kì quá độ tiến lên CNXH, làm tốt hai
nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ tổ quốc giữ vững nền độc lập dân tộc
theo định hướng XHCN trong xây dựng và trong quan hệ quốc tế. chỉ có làm tốt hiến
lược đoàn kết dân tộc mới có điều kiện tiến lên XHCN và ngược lại, chỉ có CNXH
mới có khả năng giữ vững đoàn kết dân tộc với tất cả các nội dung độc lập thật sự
của nó.
