Những vấn đề cần lưu ý
Công tác hướng dẫn thi hành luật Có rất nhiều nội dung trong Luật BHYT cần được quy định chi tiết về đối tượng, mức đóng, mức hưởng, phương thức thanh toán chi phí... cũng như cần đặc biệt quan tâm đến các chế tài đảm bảo tính tuân thủ luật. Đây là một nội dung quan trọng, được các chuyên gia về BHYT của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo phải nhanh chóng thực hiện. Thực tế gần 20 năm thực hiện chính sách BHYT cho thấy, việc vi phạm pháp luật xảy ra ngày càng...
Những vấn đề cần lưu ý trong triển khai thực hiện Luật
Bảo hiểm Y tế
Nguồn: molisa.gov.vn
Ngày 01/7/2009, Luật Bảo hiểm Y (BHYT) tế bắt đầu có hiệu lực thi hành. Để sắc luật
này được thực thi có hiệu quả, ngoài sự nỗ lực của cơ quan quản lý Nhà nước (Bộ Y tế,
Bộ Tài chính), đơn vị tổ chức thực hiện chính sách (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam), cần có
sự vào cuộc của tất cả các cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể và nhân dân. Một số giải pháp
được đề xuất là:
Công tác hướng dẫn thi hành luật Có rất nhiều nội dung trong Luật BHYT cần
được quy định chi tiết về đối tượng, mức đóng, mức hưởng, phương thức thanh
toán chi phí... cũng như cần đặc biệt quan tâm đến các chế tài đảm bảo tính tuân
thủ luật. Đây là một nội dung quan trọng, được các chuyên gia về BHYT của Tổ
chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo phải nhanh chóng thực hiện. Thực tế gần
20 năm thực hiện chính sách BHYT cho thấy, việc vi phạm pháp luật xảy ra ngày
càng nhiều với tính chất ngày càng phức tạp. Nguyên nhân chính là do chế tài xử
lý còn rất chung chung, tính chặt chẽ chưa cao, không đủ sức răn đe, giáo dục ý
thức tuân theo pháp luật và chưa đủ sức đấu tranh phòng ngừa các vi phạm. Thực
tế là đến thời điểm này, chúng ta đang mới chỉ khai thác được khoảng 50% đối
tượng tham gia BHYT bắt buộc thuộc khối doanh nghiệp. Trong Dự thảo Nghị
định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHYT chưa đề
cập đến nội dung này. Do đó, cần xem xét, quy định rõ thêm một số nội dung sau:
- Thanh tra y tế chuyên ngành BHYT: Điều 46 Luật BHYT quy định thanh tra y tế
thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về BHYT. Do vậy, Chính phủ cần có
hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn về thẩm quyền, nội dung, phạm vi thanh tra trong
lĩnh vực này. Từ khi BHYT ra đời đến nay, hoạt động thanh tra, nhất là thanh tra
chuyên ngành bị bỏ ngỏ do thiếu cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện. Các cuộc
thanh tra không mang tính chủ động và chưa được tiến hành thường xuyên, đồng
bộ. Hơn nữa, chất lượng không mang tính chuyên môn cao, do vậy việc phát hiện
vi phạm còn hạn chế và đặc biệt là việc xử lý các vi phạm chưa triệt để. Đây cũng
là một trong những nguyên nhân làm hiệu quả thực thi các quy định về BHYT
thấp. Để thực hiện tốt nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành BHYT, Bộ Y tế cần chủ
động xây dựng kế hoạch, quy trình, quy chế thanh tra; kịp thời hướng dẫn công
tác, nghiệp vụ thanh tra đối với các Sở Y tế trong cả nước; bồi dưỡng nghiệp vụ
thanh tra cho các thanh tra viên và cán bộ thanh tra y tế; khẩn trương kiện toàn đội
ngũ cán bộ làm công tác thanh tra BHYT. - Về tranh chấp và cơ chế giải quyết
tranh chấp BHYT: Điều 49 Luật BHYT quy định tranh chấp BHYT là tranh chấp
liên quan đến quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm giữa các đối tượng: Người tham gia,
người đại diện của người tham gia BHYT; tổ chức, cá nhân đóng BHYT; tổ chức
BHYT và cơ sở khám chữa bệnh BHYT. Luật cũng có quy định về cơ chế giải
quyết tranh chấp, đó là các bên tranh chấp có trách nhiệm tự hoà giải về nội dung
tranh chấp. Trường hợp hoà giải không thành, các bên tranh chấp có quyền khởi
kiện tại toà án theo quy định của pháp luật. Để tránh tính hình thức, quy định cần
phải chi tiết và phải: - Xác định rõ tính chất pháp lý của hợp đồng khám chữa bệnh
(KCB) được ký giữa tổ chức BHYT và cơ sở KCB. Hiện tại, Luật BHYT chỉ quy
định một số nội dung liên quan đến nguyên tắc của hợp đồng, chưa có đủ cơ sở để
xác định bản chất pháp lý, trong khi đó, hệ thống y tế tư nhân đang phát triển cả về
số lượng và quy mô nên việc ký hợp đồng KCB với các cơ sở này sẽ nhiều hơn.
Đương nhiên, đối với các cơ sở y tế tư nhân, trong mọi hợp đồng KCB thì yếu tố
lợi nhuận phải được đảm bảo hàng đầu, ngược lại, họ sẽ từ chối cung cấp dịch vụ,
vì bản chất của mọi hợp đồng là sự thoả thuận tự nguyện. - Có các quy định cụ thể
để khi tranh chấp xảy ra sẽ có ngay cơ chế để giải quyết, tránh tình trạng lúng túng
không biết áp dụng cơ chế nào, hoặc không xử lý được triệt để, làm ảnh hưởng
đến tính nghiêm minh của pháp luật. Thực tế, nếu phát sinh khúc mắc giữa tổ chức
BHYT và cơ sở KCB công lập thì trong một chừng mực nào đó, Bộ Y tế trong vai
trò thực hiện quản lý Nhà nước có thể đứng ra giải quyết. Nhưng trong trường hợp
tranh chấp về hợp đồng giữa tổ chức BHYT và cơ sở y tế tư nhân thì trong Luật
BHYT chưa đưa ra được phương án giải quyết và hướng giải quyết theo trình tự tố
tụng nào, kinh tế hay dân sự… Vấn đề hình sự hoá các vi phạm pháp luật về
BHYT Luật BHYT quy định, người nào có hành vi
