Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 1
MUÅC LUÅC
Muåc luåc ............................................................................................. 1
Chuyïån chaâng Lña ........................................................................... 2
Ai mua haânh töi (hay Loå nûúác thêìn) ............................................. 4
Êm dûúng giao chiïën....................................................................... 7
Anh chaâng hoå Àaâo ......................................................................... 10
Anh chaâng ngheâo khöí ................................................................... 13
Anh khúâ àûúåc kiïån ........................................................................ 17
Biïín höì lai laáng.............................................................................. 20
Bñnh vaâ Àinh.................................................................................. 23
Bñch Cêu kyâ ngöå ............................................................................ 27
Boá àuäa............................................................................................. 29
Búåm giaâ mùæc bêîy coâ ke.................................................................. 30
Böën anh taâi..................................................................................... 32
Böën ngûúâi baån ................................................................................ 35
Cêy huyïët duå.................................................................................. 39
Cêy khïë........................................................................................... 41
Cêy nïu ngaây tïët ........................................................................... 45
Cêy tre trùm àöët ............................................................................ 48
Chaâng Na A'................................................................................... 50
Chiïëc aáo taâng hònh ........................................................................ 55
Chiïëc cêìu phuác àûác........................................................................ 59
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 2
CHUYÏÅN CHAÂNG LÑA
Ngaây xûa úã möåt laâng noå coá vúå chöìng ngûúâi laâm vûúân ngheâo khöí,
sinh àûúåc àûáa con trai àùåt tïn laâ Lña. Chûa qua àúâi, Lña coân nhoã tuöíi
chõu caãnh möì cöi chûa. Thûúâng ngaây Lña theo meå bùæt öëc haái rau àïí
söëng. Lûuác lïn múâi tuöíi, meå Lña àem Lña àúå cho möåt ngûúâi nhaâ giaâu
trong vuâng àïí chùn trêu.
Thêëy meå ùn uöëng cûåc khöí, Lña múái tröåm gaâ cuãa chuã àem vïì laâm
thõt cho meå ùn. Meå Lña biïët chuyïån rêìy la dûä lùæm, Lña múái thöi khöng
tröåm gaâ nûäa.
Thûúâng ngaây, Lña àuöíi trêu ra àöìng àïí mùåc trêu ài àêu thò ài,
coân Lña tuå têåp vaâi ba àûáa treã hoang, hïët baây viïåc àaánh nhau bùçng gêåy
göåc, laåi ruã nhau tröåm bêìu bñ, khoai lang cuã sùæn.
Möåt lêìn noå, thùçng Lña àïí trêu laåc vaâo vûúân cuãa phuá öng laâng
bïn caånh. Öng phuá höå truyïìn bùæt trêu cöåt laåi àïí bùæt àïìn keã àïí trêu
phaá vûúân öng.
Bõ mêët trêu, thùçng Lña khöng daám vïì nhaâ, noá ruã thùçng Hung
vaâ thùçng Hoang ài tòm. Tònh cúâ noá nhòn àûúåc con trêu trong nhaâ öng
phuá höå. Noá liïìn baân kïë hoaåch vúái hai thùçng baån cuãa noá, àöët nhaâ öng
phuá höå, àïí moåi ngûúâi lo cûáu, bêëy giúâ noá leãn vaâo bùæt trêu àem vïì cho
chuã.
Chuã hay àûúåc, súå liïn lûuyå, nïn àuöíi thùçng Lña ài. Noá trúã vïì
söëng vúái meå giaâ, vaâ xin vúái meå noá cho noá ài hoåc. Meå noá phaãi van laåy
öng thêìy àïí cho noá àûúåc hoåc. Noá rêët töëi daå, laåi hay sinh sûå àûaánh
nhau, nïn thêìy hoåc khöng daám daåy noá nûäa. Thùçng Lña liïìn húåp vúái
thùçng Hung vaâ Hoang vaâ vaâi àûáa treã ngöî nghõch ài bùæt tröåm gia suác
cuãa ngûúâi giaâu trong laâng, röìi àem vïì chia cho ngûúâi ngheâo. Haânh
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 3
àöång cuãa thùçng Lña caâng ngaây caâng löång haânh, ngûúâi trong laâng múái
hiïåp nhau àêìu caáo vúái quan trïn. Laâng lñnh liïìn tòm bùæt Lña. Noá
hoaãng súå tröën lïn tónh, àûúåc möåt viïn àöåi têm phuác cuãa quan tónh
thêu nhêån laâ thuöåc haå. Lña beân hoåc têåp cön quyïìn voä nghïå. Caâng lúán
lïn, Lña caâng coá sûác maånh hún ngûúâi. Taánh nghôa hiïåp nïn gùåp
chuyïån bêët bònh laâ xöng vaâo can thiïåp, vò vêåy giûäa Lña vaâ boån cûúâng
haâo aác baá thûúâng coá nhûäng trêån gêy göí àaánh nhau.
Nùm àoá coá múã khoa thi, nhûäng ai gioãi lûuöìn cuái hoùåc coá tiïìn àuát
loát thò àûúåc àöî, bùçng khöng thò bõ àaánh hoãng duâ vùn hay chûä töët. Tuy
hoåc haânh dúã dang, Lña cuäng vaâo thi, nhên thêëy boån tham quan bùæt
naåt, ngúåc àûaäi keã ngheâo naân, Lña vö cuâng bêët bònh. Thûâa àïm töëi,
cuâng àûaám baån leãn vaâo nhaâ viïn chuã khaão giïët chïët ngûúâi naây röìi
tröën vaâo rûâng.
Quên múã cuöåc truy naä raáo riïët. Lña chiïu têåp àaám ngûúâi vö
nghïì nghiïåp lêín luát trong rûâng chöëng laåi quan quên. Nhiïìu trêån hai
bïn giaáp chiïën dûä döåi, quan quên àûaåi baåi phaãi ruát lûui. Lña àem böå
haå traân ra laâng xoám chiïëm àoaåt taâi saãn cuãa ngûúâi giêìu chia cho ngûúâi
ngheâo. Thanh thïë ngaây caâng lúán. Triïìu àònh phaãi treo giaãi thûúãng
cho ai bùæt söëng hoùåc phaãi giïët chïët àûúåc thùæng Lña. Nhûng Lña gioãi
lêín tröën, thaânh ra quan quên phaãi bùæt meå Lña àem ra thõ oai. Nïëu
thùçng Lña khöng chõu ra naåp mònh thò meå noá bõ giïët. Àöång loâng hiïëu
àïî, thùçng Lña phaãi chõu naåp mònh cho meå àûúåc tha. Nhûng chùèng bao
lêu Lña tröën thoaát.
Bêëy giúâ, Lña phaãi tröën traánh rêët laâ cûåc khöí, àoái khaát nhiïìu
ngaây. Bêët àùæc dô, Lña phaãi caãi trang sûãa daång tröën vaâo trong thaânh àïí
kiïëm söëng. Quan quên doâ xeát biïët liïìn bao vêy lêëy thaânh múã cuöåc
lûuåc xeát khùæp núi. Lña tröën vaâo nhaâ möåt öng laäo hiïìn laânh. Luác naây,
Lña nghe tin meå mònh bõ bïånh maâ chïët, caác böå haå lúáp bõ bùæt, lúáp bõ
giïët thò àau loâng, khöng thiïët gò söëng nûäa. Möåt höm, Lña noái vúái öng
laäo rùçng: "Chûa bao giúâ töi bõ thêët baåi chua cay nhû lêìn naây. Coá leä
trúâi haåi töi. Vêåy öng haäy chùåt àêìu töi àem naåp cho quan trïn àïí laänh
thûúãng, chó coân caách àoá àïí àïìn àaáp ún öng".
Öng laäo bùçng loâng. Lña tûå troái mònh àïí cho öng àeåm naåp quan
trïn. Thïë röìi Lña bõ àem ra traãm quyïët.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 4
Àïën sau coá cêu haát caãm thûúng Lña nhû sau:
Chiïìu chiïìu eán liïång Truöng Mêy
Caãm thûúng chuá Lña bõ vêy trong thaânh
AI MUA HAÂNH TÖI (HAY LOÅ NÛÚÁC THÊÌN)
Ngaây xûa coá möåt anh chaâng treã tuöíi chûa coá vúå, söëng bùçng nghïì
laâm ruöång. Möåt ngaây noå anh xaách buáa lïn rûâng àöën cuãi. Trong khi
àûang luái huái chùåt cêy, anh tröng thêëy möåt con quaå tha möåt con chim
seã túái àêåu trïn möåt phiïën àaá úã gêìn chöî mònh àang laâm viïåc. Nhòn
thêëy thïë, anh böîng àöång loâng thûúng con chim beá boãng sùæp sûãa loåt
vaâo miïång loaâi aác àiïíu. Anh beân nhùåt hoân àûaá neám con quaå. Quaå giêåt
mònh boã möìi vöî caánh bay lïn. Tûác mònh vò hoãng ùn, quaå chûãi ruãa om
soâm. Anh nhùåt àûaá neám thïm vaâ mùæng:
- "Àöì chim dûä! Haäy cuát ngay!".
Quaå hêåm hûåc bay ài, miïång coân àe doåa seä baáo thuâ. Anh chaâng
chaåy laåi nhùåt con chim seã àûang thoi thoáp, cöë tòm caách êëp uã cho noá
söëng laåi. Quaã nhiïn, chó chûâng giêåp baä trêìu, con chim seã àaä höìi tónh
vaâ bay àûúåc. Noá caãm ún anh vaâ baão anh ngöìi chúâ àïí noá àûa biïëu möåt
vêåt. Möåt laát sau, con chim àaä bay trúã laåi miïång ngêåm möåt caái loå beá
àùåt xuöëng bïn caånh vaâ noái
- "Àêy laâ loå nûúác thêìn coá pheáp laâm cho ngûúâi giaâ thò treã laåi, vêåt
nhoã thò lúán thïm, trêìn gian khöng ai coá".
Noái röìi noá vöî caánh bay ài. Anh ngöìi têìn ngêìn múã nuát ra xem thò
thêëy àêìy möåt loå nûúác muâi thúm ngaâo ngaåt. Anh nghô buång: "Nhûäng
thûá naây chó àïí cho caác baâ quan laâm àoãm, coá àêu àïí haång chuáng ta
duâng". Röìi anh nuát loå laåi cêín thêån, khi gaánh cuãi vïì, treo loå trïn keâo
nhaâ. Vaâ röìi thúâi gian tröi qua, vò bêån cöng viïåc laâm ùn, anh cuäng
quïn ài, khöng nghô túái caái loå êëy nûäa.
ñt nùm sau àoá, chêåt vêåt maäi anh chaâng múái cûúái àûúåc vúå. Vúå
anh cuäng con nhaâ nöng, quanh nùm chên lêëm tay buân, nïn àen àuãi,
xêëu xñ. Nhûng hai vúå chöìng thò rêët thûúng yïu nhau.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 5
Möåt höm chöìng ài caây vùæng, vúå úã nhaâ queát doån khùæp núi. Thêëy
möåt caái loå con treo trïn keâo nhaâ, chõ beân bùæc ghïë lêëy xuöëng múã nuát ra
xem. Khi ngûãi thêëy muâi thúm, chõ ta àöì laâ dêìu thúm göåi àêìu. Laát
sau, chõ nêëu nûúác tùæm göåi röìi tiïån tay àöí loå nûúác ra böi khùæp toác tai
mònh mêíy. Khöng ngúâ sau khi böi xong chõ ta tûå nhiïn trúã nïn xinh
àeåp trùæng treão, nhan sùæc myä miïìu ñt ai saánh kõp. Nûúác thêìn tröi
xuöëng mêëy luöëng haânh bïn caånh giïëng, khiïën cho nhûäng cêy haânh
cuäng tûå nhiïn lúán phöíng lïn möåt caách laå thûúâng: cuã to nhû bònh vöi,
doåc daâi bùçng àoân gaánh.
Khi ngûúâi chöìng ài caây vïì nhòn mùåt vúå thò ngêín caã ngûúâi cûá
tûúãng laâ tiïn sa xuöëng coäi trêìn, nïëu khöng coá tiïëng noái thò cú höì anh
khöng nhêån ra laâ vúå mònh. Nghe vúå nhùæc àïën loå nûúác thúm, anh múái
sûåc nhúá túái chuyïån baáo àïìn cuãa con chim seã ba nùm vïì trûúác. Nöîi
mûâng biïët lêëy chi cên, anh ngùæm vúå maäi khöng chaán mùæt, röìi kïí laåi
cêu chuyïån cuä cho vúå nghe.
Tûâ àêëy anh cûá quêën quyát lêëy vúå khöng rúâi. Cöng viïåc àöìng aáng
vò thïë cuäng múâi phêìn bï trïî. Nhûng cûá úã nhaâ maäi thò àoái mêët nïn
anh àaânh phaãi ài laâm. Àïí khoãi nhúá vúå, anh thuï thúå veä hònh vúå. Möîi
khi ra àöìng laâm viïåc, anh laåi treo bûác tranh úã búâ ruöång àïí nhòn cho
thoãa.
Möåt höm anh àang caây ruöång, bûác tranh àûúåc treo lïn möåt caái
coåc cùæm úã trïn búâ. Vûâa caây àûúåc mûúi lûuöëng, tûå nhiïn con quaå nùm
xûa úã àêu saâ xuöëng quùæp lêëy bûác tranh mang ài. Anh chûaâng úã bïn
kia búâ thêëy vêåy, beân hoâ heát àuöíi theo nhûng khöng kõp nûäa. Quaå àûaä
cêët caánh bay cao vaâ bay ài rêët xûa, chó möåt loaáng àûaä mêët huát. Baáo
thuâ viïåc anh neám àûaá giaânh möìi cuãa noá ngaây xûa, quaå mang bûác
tranh vaâo àïën têån kinh àö, thaã xuöëng úã sên röìng. Boån lñnh thõ vïå
thêëy sûå laå luâng, beân nhùåt lïn àem trònh vua. Cêìm lêëy bûác truyïìn
thêìn vua ngùæm nghña maäi khöng chaán mùæt, buång baão daå: "Trong ba
cung saáu viïån cuãa ta àaä coá nhiïìu ngûúâi àeåp, nhûng chûa coá ngûúâi naâo
àeåp bùçng ngûúâi àaân baâ trong tranh naây. Hùèn laâ trúâi sai con quaå àïën
maách cho ta àêy!".
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 6
Lêåp tûác vua ra lïånh cho möåt quan àûaåi thêìn vaâ möåt trùm thõ vïå
phaãi tòm cho àûúåc ngûúâi àaân baâ àûaä veä trong tranh mang vïì. Quan
àûaåi thêìn cho ngûúâi vïì caác àõa phûúng suåc saåo khùæp hang cuâng ngoä
heãm. Àïí viïåc tòm toâi coá hiïåu quaã, chuáng baây ra troâ múã höåi úã caác vuâng
chuáng àïën àïí cho moåi ngûúâi àöí vïì xem. Möîi lêìn thêëy dên têåp húåp
àöng àuác, chuáng àûa bûác tranh ra giaã taãng noái laâ tònh cúâ bùæt àûúåc,
ngûúâi naâo mêët thò àïën maâ nhêån.
Möåt höm, chuáng túái vuâng quï hai vúå chöìng anh chaâng coá loå nûúác
thêìn vaâ cuäng baây troâ múã höåi ba àïm ngaây. Quaã nhiïn anh chaâng sa
vaâo mûu gian. Khi nhòn thêëy bûác tranh anh khöng àùæn ào gò caã, lêåt
àêåt bûúác túái àïí nhêån. Nhûng anh khöng ngúâ boån lñnh chöåp lêëy anh
nhû chöåp con möìi. Chuáng theo ngay anh vïì nhaâ vaâ chuáng tòm thêëy
ngay ngûúâi àaân baâ trong tranh. Mûâng quaá chuáng vöåi àûa kiïåu rûúác
vïì kinh àö, mùåc kïå cho ngûúâi chöìng vêåt mònh than khoác.
Sau khi bõ bùæt vaâo cung, ngûúâi àûaân baâ khöng cûúâi khöng noái,
aáo àeåp khöng mùåc, àêìu khöng chûaãi vaâ khöng cho möåt ai àïën gêìn.
Àem àûúåc ngûúâi àeåp vïì cung, nhaâ vua hïët sûác mûâng rúä, nhûng cuäng
hïët sûác buöìn phiïìn vò moåi thûá döî daânh, doåa naåt àïìu khöng thïí laâm
cho ngûúâi ngoåc núã möåt nuå cûúâi. Vua beân haå lïånh cho rao trong dên
chuáng hïî ai coá caách gò laâm cho naâng cûúâi noái lïn àûúåc, thò seä ban
thûúãng cho quan cao löåc hêåu. Nghe tin naây, coá nhiïìu ngûúâi, tûâ nhûäng
vai hïì nöíi tiïëng, nhûäng öng traång cûúâi cho àïën caác bêåc lûúng y, caác
phaáp sû phuâ thuãy v.v... àua nhau trêíy kinh hy voång duâng taâi pheáp
laâm cho ngûúâi àûaân baâ phaãi buöåt miïång noái cûúâi àïí mong ên thûúãng.
Nhûng duâ àûaä giúã àuã moåi troâ, àïìu vö hiïåu.
Laåi noái chuyïån anh chöìng tûâ khi vúå bõ quan quên bùæt ài thò
khöng coân thiïët laâm ùn gò nûäa. Khi nghe tin loan baáo ai laâm cho
ngûúâi àeåp trong cung noái cûúâi àûúåc thò vua seä ban thûúãng, anh biïët laâ
vúå mònh àûang úã cung vua, beân quyïët vaâo kinh tòm vúå. Trûúác khi ài,
anh nhöí mêëy cuã haânh úã caånh giïëng buöåc laâm möåt gaánh, quaãy theo.
Àïën kinh àö, anh quaãy gaánh cuãa mònh ài laåi trûúác cûãa hoaâng cung
rao to lïn nhûäng cêu:
Doåc bùçng àoân gaánh
Cuã bùçng bònh vöi
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 7
Ai mûua haânh töi
Thò thûúng töi vúái!
Tiïëng rao cuãa anh voång vaâo cung möîi luác möåt lúán. Neát mùåt cuãa
vúå anh tûå nhiïn cuäng möîi luác möîi túi. Cuöëi cuâng, naâng quay laåi baão
thõ nûä:
- Haäy goåi ngûúâi haâng haânh vaâo cho ta!
Khi nhòn thêëy mùåt chöìng, vúå anh cûúâi lïn möåt tiïëng. Thêëy
ngûúâi àaân baâ lêìn àêìu tiïn cûúâi noái, vua sung sûúáng nhû múã cúâ trong
buång; laåi thêëy nhûäng cêy haânh to lúán laå thûúâng thò lêëylaâm kinh ngaåc.
Vua ngúä laâ nhúâ nhûäng cêy haânh kyâ laå naây maâ ngûúâi àeåp noái cûúâi.
Vua liïìn nêíy ra yá nghô mûuöën tûå mònh caãi trang gaánh haânh àïí laâm
vui loâng ngûúâi àeåp. Vua baão anh chöìng:
- Haäy àùåt gaánh haânh laåi àoá vaâ cúãi aáo ra mau!
Vua cúãi aáo long baâo vûát cho anh vaâ mùåc aáo cuãa anh vaâo. Vua
coân bùæt anh baây cho mònh hoåc thuöåc cêu rao, röíi quaãy gaánh qua laåi
trûúác mùåt ngûúâi àûaân baâ, cêët tiïëng rao múái hoåc àûúåc. Thêëy vêåy, vúå
anh haâng haânh cûúâi nghùåt ngheäo. Vua thñch thuá laåi caâng laâm giaâ.
Nhûng àöåt nhiïn ngûúâi àaân baâ baão thõ nûä thaã àûaân choá ra. Choá thêëy
vua ngúä laâ ngûúâi laå liïìn nhaãy xöí túái cùæn chïët. Ngûúâi àaân baâ vöåi baão
chöìng:
- Mònh haäy mau mau treâo lïn ngai vaâng ài!
Anh chöìng lêåt àêåt treâo lïn ngai vaâng giûäa lûuác trùm quan vaâ
cung nûä rêåp àêìu baái maång. Tûâ àoá anh laâm vua vaâ úã vúái vúå troån àúâi.
ÊM DÛÚNG GIAO CHIÏËN
Ngaây êëy, coá möåt trêån ma luåt rêët dûä döåi; khuác àï úã xûa Thoå
Triïìn bõ vúä, muâa maâng hû haåi, nhaâ cûãa suác vêåt tröi nöíi theo doâng
nûúác baåc. Möåt öng quêån cöng hoå Àiïìn àûúåc lïånh vua ài àöëc suêët dên
phu haân laåi àoaån àï àoá. Thuyïìn cuãa öng sùæp àïën khuác söng laâng Kim
Lûuä, boån thuyã thuã baão öng rùçng:
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 8
- úã àêy coá miïëu Thuyã Thêìn rêët thiïng, ai coá thuyïìn qua àêy
phaãi gheá vaâo laâm lïî múái coá thïí ài àûúåc. Vêåy xin ngaâi hùéng cuäng Thuyã
Thêìn àïí ài cho àûúåc yïn öín.
Quêån cöng vöën laâ möåt nhaâ baác hoåc uyïn thêm laåi thöng thaåo
pheáp phuâ thuyã nïn vûâa nghe noái thò trûâng mùæt baão hoå:
- Ta àêy phuång mïånh vua ài laâm viïåc nûúác. Duâ hùæn laâ thêìn ài
chùng nûäa, daám caãn ta .
Noái xong cûá thuác thuyã thuã cheâo ài maâ khöng gheá vaâo àïìn.
Luác àoá thuyã thêìn àang úã búâ söng nghe noái thïë, tûác mònh beân
hoaá pheáp bùæt thuyïìn àûáng laåi. Boån thuyã thuã cöë cheâo maäi nhûng mêëy
chiïëc thuyïìn khöng tiïën lïn àûúåc bûúác naâo. Biïët laâ thuyã thêìn bùæt àêìu
ngùn trúã cöng viïåc cuãa mònh, quêån cöng sai gheá thuyïìn laåi gêìn àïìn,
röìi àûáng trûúác muäi thuyïìn lúán tiïëng thoaá maå thuyã thêìn maâ baão rùçng:
- Nhaâ ngûúâi ngûå trõ úã möåt phûúng naây, nhên dên hûúng khoái
luön nùm khöng khi naâo tùæt. Vêåy maâ àaä khöng biïët giuáp dên àïí cho
àï vúä laâm sinh linh tröi nöíi khöën khöí, laåi coân ngùn caãn cöng viïåc haân
àï cuãa ta, nghôa laâ thïë naâo. Nhaâ ngûúi biïët àiïìu thò haäy giuáp ta laâm
cho xong viïåc, nïëu khöng ta seä cho ngûúâi phaá àïìn ài àoá.
Nghe noái thïë, thuyã thêìn nöíi giêån beân sai xuêët hiïån trïn söng
nùm chiïëc thuyïìn àêìy nhûäng quên hònh ngûúâi mùåt caá cêìm giaáo maác
vêy xung quanh mêëy chiïëc quan thuyïìn. Quêån cöng hoå Àiïìn khöng
lêëy thïë laâm lo súå, liïìn giúã pheáp phuâ thuãy: ngöìi trong thuyïìn chó gúm,
àûaánh quyïët, niïåm chuá, veä buâa röìi ra lïånh cho lñnh traáng cuãa mònh
bùæn tïn, lao thûúng vaâo àõch. Hai bïn giao chiïën kõch liïåt. Thuyã thêìn
thêëy khoá loâng thùæng nöíi, beân laâm trúâi àêët muâ mõt khùæp caã möåt vuâng
ûúác àïën möåt tröëng canh. Khi trúâi saáng ra, moåi ngûúâi thêëy nùm chiïëc
thuyïìn kia àûaä biïën mêët. Röìi sau àoá, àoaân quan thuyïìn cuäng tiïën
àûúåc àïën chöî àï vúä.
Nhûng thuyã thêìn vêîn tûác mònh, cöë sûác àuöíi theo àïí phaá cho
àûúåc. Quêån cöng döëc suêët quên phu thuyïìn beâ quyïët àùæp nöíi àï. Khi
àï vûâa haân xong, moåi ngûúâi sûãa soaån ra vïì thò thuyã thêìn sai caác
giöëng caá lúán, huác vaâo chöî àï múái àùæp laâm cho àêët long lúã tröi ài.
Riïng thuyã thêìn hoaá laâm möåt con caá cheáp rêët lúán, nöíi lïn mùåt nûúác
giûúng vêy nhû caánh buöìm. Caá vuâng vêîy mêëy caái, soáng nöíi êìm êìm,
nûúác àûaánh vaâo chöî haân àï rêët dûä. Thïë laâ cöng phu khoá nhoåc cuãa bao
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 9
ngûúâi laåi tröi theo doâng nûúác. Quêån cöng vêîn khöng naãn chñ, laåi bùæt
dên phu huyïån khaác àöí túái àùæp. Cuäng nhû lêìn trûúác, lêìn naây sùæp
thaânh cöng laåi bõ thuyã thêìn ngêëm ngêìm phaá hoaåi.
Moåi ngûúâi naãn loâng, khuyïn quêån cöng haäy àêëu dõu àïí khoãi khöí
dên. Quêån cöng àaânh phaãi àïën miïëu thuyã thêìn khêën rùçng:
- Höm trûúác töi qua miïëu troát lúä lúâi noái mêëy cêu xuác phaåm. Vêåy
mong ngaâi nguöi giêån phuâ höå cho muön dên àúä khöí. Àùæp xong töi seä
taå lïî ngaâi.
Lêìn naây àï haân rêët nhanh vaâ rêët chùæc, to gêëp hai àï cuä. Cöng
viïåc chaã mêëy chöëc hoaân thaânh. Khi têët cöng, Quêån cöng cho thuyïìn
àïën trûúác àïìn noái to lïn:
- Búá thuyã thêìn! Lêìn trûúác ta lûâa ngûúi àoá thöi. Ta àêu coá súå
ngûúi. Bêy giúâ àï ta haân xong vaâ rêët vûäng duâ coá trùm thuyã thêìn cuäng
khöng laâm gò nöíi.
Nghe thêëy thïë thuyã thêìn giêån söi lïn, àïm êëy laâm nöíi soáng lïn
rêët dûä, vò thïë àï laåi bõ saåt möåt àoaån lúán. Quêån cöng tûác mònh noái
rùçng:
- aâ àaä thïë, tao quyïët trõ àïën núi cho maây biïët tay.
Noái röìi, öng sai mêëy thuyã thuã gioãi ài àiïìu tra khuác söng àoá. Hoå
vïì cho öng biïët úã gêìn àoaån àï vúä coá möåt caái vûåc sêu laâ saâo huyïåt thuã
haå cuãa thuyã thêìn. Quêån cöng lêåp tûác ra sûác cho caác laâng naåp tre, göî
àïí àoáng cûâ xung quanh vûåc. Àoaån dûång mêëy loâ vöi, sai quên vaâ dên
ài lêëy àaá trùæng vïì nung, meã naây tiïëp meã khaác. Quêån cöng coân trûng
duång têët caã caác thuyïìn beâ ài chúã àaá taãng, gaåch ngoái cöëi àaá thuãng v.v..
àûa vïì chêët bïn naây vûåc cao nhû möåt hoân àöìi. Bïn kia vûåc àaá vöi
nung cuäng àöí cao nhû möåt hoân àöìi. Röìi àoá Quêån cöng sai möåt bïn
neám àaá vöi, möåt bïn neám gaåch àaä vuån. Nûúác söi lïn suâng suåc. Boån
thuã haå thuyã thêìn àöåi löët thuyã töåc khöng kõp chûaåy tröën, chïët nöíi lïình
bïình trïn mùåt nûúác vö söë. Àoaån öng múái quay sang haân àï. Quaã
nhiïn nhúâ coá viïåc lêëp vûåc nïn àï haân xong ngay.
Thuyã thêìn thuâ Àiïìn Quêån cöng vö haån. Hùæn quyïët chñ aám haåi
öng. Hún möåt thaáng sau hùæn laâm cho Quêån cöng öëm nùång. Trïn
giûúâng bïånh, ngûúâi Quêån cöng cûá noáng nhû lûãa. Nhaâ vua phaái caác
danh sû túái nhaâ, thuöëc men àiïìu trõ nhûng bïånh ngaây caâng trêìm
troång. Sau àoá thò chïët. Quêån cöng coá möåt ngûúâi chõ laâ Ngö Thuêån Phi
lêëy vua. Möåtå höm Quêån cöng ûáng àöìng úã laâng mònh noái:
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 10
- Ta mùæc kïë àöåc cuãa thuyã thêìn maâ chïët. Ta quyïët baáo thuâ chûá
khöng chõu thua. Haäy baáo giuáp vúái chõ ta sùæn sûãa voi ngûåa khñ giúái àïí
ta traã thuâ.
Nghe tin baáo, Ngö Thuêån Phi laâm theo lúâi em vaâ khêën:
Dêìu àûúåc hay chûa, em cuäng tin cho chõ biïët!
Tûâ khi àûúåc voi ngûåa, thuyïìn beâ, khñ giúái, quêån cöng giao chiïën
vúái thuyã thêìn nhiïìu trêån kõch liïåt. Ngûúâi ta thêëy trûúác àïìn thuyã thêìn
soáng gioá êìm êìm, nûúác bùæn tûá tung boåt nöíi trùæng xoaá caã möåt vuâng mùåt
söng. Caác loaâi töm caá têåp húåp rêët àöng, thónh thoaãng chaåy giaåt tûâ
nhaánh söng naây sang nhaánh söng kia. Sau cuâng laåi thêëy soáng gioá im
lùång, caác loaâi thuyã töåc chïët nöíi lïn nhiïìu lùæm, nhûäng con coân laåi cuäng
boã tröën khùæp núi. Khuác àï saåt úã laâng Thoå Triïìn sau àoá khöng vúä thïm
nûäa.
ñt lêu sau àoá, Quêån cöng baáo möång cho chõ mònh biïët mònh mêëy
lêìn àûaánh vúái thuyã thêìn, thùæng thò coá thùæng, nhûng thïë lûåc cuãa hùæn
vêîn coân maånh lùæm. Vêåy nhúâ chõ haäy lêåp cho möåt ngöi àïìn àïí úã, hùéng
taåm àònh chiïën möåt thúâi gian.
Tûâ àoá ngöi àïìn thuyã thêìn cuäng khöng thiïng nhû trûúác.
ANH CHAÂNG HOÅ ÀAÂO
Ngaây xûa úã huyïån Àöng Sún coá möåt anh hoåc troâ hoå Àaâo. Anh
àeåp trai, hoåc gioãi, chó phaãi möåt töåi nhaâ rêët ngheâo. Thûúâng ngaây anh
cùæp sùæch sang laâng bïn caånh hoåc vúái möåt öng àöì. Nhûng cuäng coá
nhûäng lûuác anh phaãi ài laâm thuï, laâm mûúán àïí kiïëm tiïìn gaåo nuöi
thên. Cuöåc söëng bûäa no, bûäa àoái khaát vaâ vêët vaã. Trong nùm nùm,
mùåc cho keã cûúâi ngûúâi chï, anh vêîn vûâa laâm vûâa hoåc, khöng chõu boã
dúã. úã chöî laâng anh àïën hoåc, coá möåt cö gaái con nhaâ khaá giaã yïu anh vaâ
cuäng àûúåc anh yïu laåi. Hai bïn coá tònh yá vúái nhau nhû vêåy àaä àûúåc
vaâi nùm.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 11
ñt lêu sau anh chaâng hoå Àaâo mûúån möëi àïën daåm hoãi cö gaái.
Nhûng cha meå cö gaái chï anh nhaâ ngheâo, khöng gaã. Hoå baão thùèng
ngûúâi möëi:
- Nhaâ anh êëy coá möåt thên möåt mònh kiïëm ùn coân chêåt vêåt. Con
gaái töi vïì àêëy caâng laâm cho anh thïm bêën.
Khi ngûúâi möëi cho biïët taâi hoåc cuãa chaâng coá thïí mai sau thay
àöíi söë phêån, thò hoå traã lúâi:
- Nïëu thïë, thò haäy àúåi luác ngûåa xe voäng loång trúã vïì haäy hay.
Thêëy vêåy, anh chaâng hoå Àaâo vûâa giêån vûâa theån. Anh nghô buång
phaãi boã nhaâ ra ài, quyïët trñ lêåp àûúåc cöng danh múái trúã vïì àïí cho
chûa meå naâng khöng daám giúã gioång khinh baåc vúái mònh nûäa. Nghô
vêåy, anh boã nhaâ àïën kinh àö. úã àêëy, anh vêîn laâm thuï, vûâa hoåc. Nhúâ
saáng daå, anh hoåc rêët têën túái. Sau nùm nùm, anh ài thi àöî luön cûã
nhên.
Höm vinh quy trúã vïì nhaâ, loâng anh mûâng khêëp khúãi. Buång baão
daå "Nhêët àõnh böë meå cö ta seä vui loâng gaã con cho mònh vaâ höëi hêån vïì
nhûäng cêu noái khinh ngûúâi trûúác àêy". Nhûng khöng ngúâ, khi anh
àïën chaâo thêìy hoåc cuä, ngûúâi ta cho biïët laâ cö gaái, sau khi anh boã laâng
ra ài, àaä bõ chûa meå eáp gaã cho möåt ngûúâi laâng, mùåc dêìu cö khöng ûng
thuêån vaâ coá buång chúâ anh. Nghe noái, chaâng hoå Àaâo rêët buöìn. Anh boã
dûå àõnh àïën nhaâ cha meå ngûúâi yïu; cuäng chùèng muöën àïën nhaâ ngûúâi
yïu vò sûå gùåp mùåt luác naây chó caâng laâm anh thïm àau khöí vaâ coá thïí
laâm cho chöìng naâng ngúâ vûåc. Nhûng luác trúã vïì, trïn àûúâng ài giûäa
caánh àöìng, anh böîng gùåp naâng mang cúm ra àöìng cho chöìng. Hai
ngûúâi dûâng laåi haân huyïn; hoå baây toã nöîi àau khöí eáo le cuãa duyïn
phêån. Khi chaâng hoå Àaâo tûâ giaä, cö gaái gaåt nûúác mùæt nhòn theo. Naâng
àêu coá ngúâ rùçng tûâ àùçng xûa, ngûúâi chöìng cuãa mònh àaä nhòn thêëy
caãnh chuyïån troâ vûâa röìi, vaâ cún ghen cuãa hùæn böëc lïn bûâng bûâng. Khi
naâng ài àïën núi, hùæn ta lêëy cúá àûa cúm chêåm chaåp, liïìn xöng laåi gêy
sûå. Vúå noái laåi mêëy cêu thò con ngûúâi vuä phu àoá nöíi xung lïn, khöng
àúåi tòm hiïíu phaãi traái trong tay cêìm caái cuöëc khoai, hùæn thuêån àûaâ
neám vaâo ngûúâi vúå. Khöng ngúâ phaåm nhùçm chöî hiïím, ngûúâi vúå guåc
xuöëng bêët tónh nhên sûå. Hùæn lo súå, leán lûuát vûåc vúå vïì nhaâ, noái döëi laâ
ngöå caãm, röìi sau àoá cûã haânh chön cêët khöng möåt ai ngúâ vûåc.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 12
Nghe tin ngûúâi yïu chïët àöåt ngöåt, anh chaâng hoå Àûaâo khöng
ngùn àûúåc kinh ngaåc vaâ thûúng caãm. Anh beân laâm möåt cöî cuáng, röìi vò
khöng thuêån tiïån àïën nhaâ, chúâ luác àïm khuya, anh àem cuäng úã möå
ngûúâi yïu. Nhûng àiïìu khöng ngúâ laâ: trong lûuác anh àûang suåp suâi
khêën khûáa, thò nghe trong möå coá tiïëng àöång phaát ra. Thêëy sûå laå, anh
vöåi trúã vïì goåi ngûúâi nhaâ àem cuöëc thuöíng àïën àûaâo lïn. Khi naåy nùæp
aáo quan thò múái biïët laâ ngûúâi chïët söëng trúã laåi. Söë laâ cö naâng bõ chöìng
neám cuöëc ngêët lõm ài nhûng chûa chïët thêåt, coân ngûúâi chöìng thò súå
mang töåi giïët ngûúâi nïn vöåi khaám nghiïåm röìi chön cêët sú saâi cho
xong. Sau àoá bõ chön, ngûúâi chïët dêìn dêìn höìi tónh vaâ co cùèng àaåp vaâo
aáo quan vaâ cêìu cûáu àuáng vaâo luác ngûúâi yïu àang cuáng möå.
Anh chaâng hoå Àaâo trong loâng mûâng rúä, beân cuâng vúái ngûúâi nhaâ
àùæp möå laåi nhû cuä röìi vûåc naâng vïì nhaâ hïët sûác chûäa chaåy. Khi àaä trúã
laåi bònh thûúâng cö gaái kïí hïët têët caã sûå tònh cho anh nghe. Anh dùån
ngûúâi nhaâ giûä kñn viïåc naây, maâ sau àoá bñ mêåt àûa ngûúâi yïu àïën chöî
laâm quan. Hai ngûúâi trúã thaânh vúå chöìng khöng cheo cûúái.
Laåi noái chuyïån anh chöìng cuä cuäng nhû moåi ngûúâi trong laâng
vêîn khöng ngúâ rùçng ngûúâi chïët àûaä àûúåc cûáu söëng laåi. Cho nïn hùæn
vêîn cuáng cuáng àúm àúm theo àuáng tuåc lïå.
Ba nùm sau, möåt höm hùæn coá dõp ài trêíy höåi chuâa úã möåt trêën
àaâng ngoaâi. Trïn àûúâng àïën chuâa, hùæn böîng thoaáng gùåp möåt baâ quan
ài caáng tröng neát mùåt hao hao giöëng vúå mònh. Hùæn lêëy laâm laå, vöåi
àuöíi theo àïí mong àûúåc nhòn kyä têån mùæt. Àûáng àoán nêëp sau cöíng
chuâa, hùæn thêëy baâ quan êëy tûâ mùåt muäi, têìm voác cho àïën daáng ài,
gioång noái quaã àuáng laâ vúå cuä mònh, khöng nghi ngúâ gò nûäa. Röìi hoãi
thùm mêëy ngûúâi lñnh hêìu, hùæn biïët thïm rùçng chöìng cuãa naâng khöng
phaãi ai xûa laå maâ chñnh laâ ngûúâi hoåc troâ thi àêåu cûã nhên úã laâng bïn
caånh, àûaä àûáng troâ chuyïån vúái vúå mònh trûúác khi hùæn neám cuöëc vaâo
naâng. Nhûng taåi sao hùæn àaä chön naâng hai nùm roä múâi maâ bêy giúâ
naâng laåi söëng àûúâng hoaâng nhû thïë kia? Trong ngûúâi hùæn nghi nghi
hoùåc hoùåc, àoaán chùæc coá sûå lûâa gaåt chi àêy. Cho nïn trúã vïì laâng, hùæn
àaä baây ra chuyïån boái toaán, caái taáng àïí àûaâo möå lïn xem cho roä sûå
thêåt. Vaâ khi thêëy aáo quan röîng, hùæn vöåi phaát àún kiïån anh chûaâng hoå
Àûaâo àûaä quyïën ruä vúå mònh.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 13
Nhûng sau khi nùæm àûúåc moåi uêín khuác, quan xûã cho hùæn
khöng nhûäng mêët vúå maâ con bõ aán khöí sai chung thên vïì töåi àûaä phuä
phaâng àûaánh chïët vúå vaâ leán luát àem chön, coá àêìy àuã tang chûáng do
töåi nhên tûå khai ra. Coân vúå hùæn àûúåc pheáp lêëy anh chaâng hoå Àaâo,
ngûúâi àaä coá cöng giaânh laåi naâng khoãi tay tûã thêìn.
ANH CHAÂNG NGHEÂO KHÖÍ
Ngaây xûa coá hai meå con anh chaâng ngheâo rúát möìng túi. Anh
chaâng lang thang ài kiïëm viïåc laâm nhûng chaã coá ai cho thuï caã. Maäi
sau, coá möåt chuã thuyïìn buön thêëy anh khoeã maånh, laåi biïët búi löåi múái
thuï laâm thuyã thuã. Hùæn hûáa cho anh cúm möåt ngaây ba bûäa vaâ möåt
nùm böën mûúi quan tiïìn traã trûúác. Anh chaâng tûúãng khöng coá mûâng
naâo hún thïë nûäa, vöåi cêìm ba mûúi quan vïì cho meå tiïu, coân múâi quan
thò mang theo àõnh àïí daânh may mùåc.
Thuyïìn cêët haâng, vúåt biïín luön nùm ngaây àïën möåt thõ trêën lúán.
Trïn bïën ngûúâi mua keã baán chen chuác nhû höåi. Boån thuyã thuã baão
chaâng:
- úã àêy buön thûá gò cuäng àûúåc. Cûá mua möåt ñt àûa vïì quï nhaâ
baán laâ tûå khùæc coá laäi.
Anh chaâng xûa nay khöng quen buön nïn cùæm múâi quan tiïìn
trong tay, chûa biïët nïn mua thûá haâng gò. Böîng chöëc, anh thêëy coá
möåt ngûúâi mang ra bïën möåt con choá troái toan vûát xuöëng söng. Lêëy
laâm thûúng, anh vöåi ngùn laåi vaâ hoãi duyïn cúá. Ngûúâi êëy cho biïët choá
naây laâ cuãa chuã mònh. Höm nay chuã ài chúå mua thõt doån tiïåc, khöng roä
cêët àùåt thïë naâo àïí choá ùn vuång mêët caã. Chuã tûác giêån troái choá àaánh
möåt trêån thûâa söëng thiïëu chïët röìi sai ài buöng söng. Nghe kïí thïë,
anh chaâng xin mua laåi con choá. Ngûúâi kia cûúâi maâ rùçng:
- Noá chó chuyïn mön ùn vuång, anh mua vïì laâm gò?
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 14
Chaâng àaáp:
- Thêy kïå, cûá baán noá cho töi ài!
Cuöëi cuâng anh chaâng xóa ra ba quan mua laåi con choá cúãi troái cho
noá; àoaån xñch laåi bïn chöî mònh laâm viïåc.
Sau àoá möåt chöëc, anh laåi tröng thêëy coá möåt ngûúâi àaân baâ mang
möåt con meâo toan vûát xuöëng söng. Anh chaâng vöåi ngùn laåi vaâ hoãi
duyïn cúá. Khi biïët töåi traång cuãa meâo cuäng chó laâ ùn vuång, anh naâi àïí
con vêåt laåi cho mònh. Thêëy ngûúâi àaân baâ khuyïn khöng nïn mua thûá
meâo xêëu nïët, anh khöng nghe vaâ noái:
- Thêy kïå! Chõ cûá baán cho töi ài!
Thïë laâ cuöëi cuâng meâo cuäng thoaát chïët. Vaâ ngûúâi chuã múái cuãa noá
sau khi xóa ra ba quan àïí mua, àem buöåc laåi gêìn bïn con choá. Ngöìi
möåt mònh trïn thuyïìn, thêëy buöìn, anh chaâng beân boã thuyïìn lïn böå ài
daåo búâ söng. Böîng chöëc anh thêëy coá ba àûáa treã chùn trêu bùæt àûúåc
möåt con rùæn nûúác, toan duâng roi xûã töåi. Anh chaâng vöåi chaåy laåi ngùn
caãn:
- Caác em àûâng àaánh noá, noá laâ rùæn nûúác, coá laâm haåi ai àêu?
- "Mùåc kïå chuáng töi", boån treã àaáp "Chuáng töi bùæt àûúåc noá, chuáng
töi àaánh, öng caãn laâm gò?"
Thêëy boån chuáng khùng khùng cöë tònh giïët rùæn, anh chaâng laåi
duâng tiïìn àïí cûáu con vêåt vö töåi. Chuáng àoâi nùm quan. Maäi sau anh
múái búát àûúåc möåt. Thïë laâ têët caã söë tiïìn mang theo lêìn lûúåt vúi àïën
hïët. Mua àûúåc con rùæn, anh vöåi thaã xuöëng söng cho noá trúã vïì xûá súã.
Boån thuyã thuã khi nghe anh kïí laåi nhûäng viïåc mua baán cuãa mònh, thò
àïìu cûúâi ngêët, cho laâ möåt ngûúâi khúâ daåi ñt coá. Anh chó ngöìi lùång yïn,
khöng noái gò caã.
Khi thuyïìn bùæt àêìu trúã vïì vaâo khoaãng nûãa àïm, anh àang cheâo
böîng thêëy con rùæn nûúác tûâ dûúái söng búi lïn trao cho mònh möåt viïn
ngoåc maâ noái:
- Chûa töi laâ Long Vûúng caãm ún anh cûáu maång töi, cho töi àem
biïëu anh viïn ngoåc "bùng xuyïn" àïí múâi anh xuöëng chúi. Mang ngoåc
vaâo mònh, anh coá thïí ài àûúåc dûúái nûúác cuäng nhû ài trïn böå.
Anh chaâng nghe noái vöåi vaâng cheâo ài theo con rùæn nûúác xuöëng
thuyã phuã. Quaã nhiïn anh àûúåc Long Vûúng tiïëp àaäi rêët hêåu, töëng
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 15
tiïîn ngoåc vaâng chêu baáu rêët nhiïìu. Sau àoá, anh àûúåc ngûúâi cuãa Long
Vûúng àûa vïì àïën têån nhaâ.
Chuã thuyïìn mêët huát anh, tûúãng anh àaä rúi xuöëng nûúác, beân àöî
thuyïìn laåi trònh xûa súã taåi. Nhûng khi moåi ngûúâi vïì àïën quï hûúng
thò hoå rêët lêëy laâm ngaåc nhiïn vò anh thuyã thuã treã àûaä vïì àïën nhaâ ba
ngaây trûúác röìi.
Tûâ àoá anh trúã nïn giêìu coá. Nhûng anh vêîn söëng möåt cuöåc àúâi
bònh thûúâng vúái meå giaâ. Con choá, con meâo àûúåc anh cûáu vêîn theo anh
khöng rúâi. Vïì sau, anh lêëy vúå. Vúå anh laâ möåt cö gaái rêët àeåp. Naâng rêët
thñch àeo nûä trang, thêëy viïn ngoåc "bùng xuyïn" chiïëu saáng möåt goác
tuã, naâng thñch lùæm, nïn möåt höm lêëy tröåm mang àïën cho möåt ngûúâi
thúå kim hoaân, baão àûaánh cho mònh möåt chiïëc nhêîn. Khöng ngúâ,
ngûúâi thúå kim hoaân biïët laâ ngoåc quyá ñt coá trong thïë gian, beân ài kiïëm
möåt viïn khaác túng tûå nhû thïë àaánh traáo maâ cûúáp lêëy baão vêåt.
Khi biïët roä chuyïån mêët cùæp thò anh chaâng thuyã thuã trúã nïn
buöìn baä. Haâng ngaây anh ra búâ söng, mong tòm laåi con rùæn nûúác
nhûng chûa laâm sao gùåp àûúåc. Choá vaâ meâo thêëy chuã khöng vui, möåt
höm noái vúái chuã xin ài tòm viïn ngoåc.
Àûúâng ài àïën nhaâ ngûúâi thúå kim hoaân phaãi qua möåt con söng
röång. Khöng coá caách gò àïí vúåt caã, hai con vêåt cûá loanh quanh úã trïn
búâ. Vïì sau chuáng noá tòm àûúåc vaâo nhaâ möåt con raái caá nghe vaâ nhúâ noá
àûa giuáp qua söng. Raái caá vui loâng goåi cho caác baån beâ cuãa noá àûáng saát
vaâo nhau, kïët thaânh möåt caái beâ cho choá vaâ meâo ngöìi lïn lûng, chúã qua
söng yïn laânh.
Khi àïën nhaâ ngûúâi thúå kim hoaân, meâo baão choá:
- Àïí tao treâo lïn noác nhaâ kïu lïn mêëy tiïëng cho nhûäng con choá
trong xoám xuám laåi suãa. Thïë laâ maây cûá àûúâng hoaâng theo cöíng maâ
vaâo, khöng ai biïët.
Quaã nhiïn, bêìy choá cuãa nhaâ ngûúâi thúå kim hoaân nghe mêëy
tiïëng meâo kïu vöåi xöng ra àuöíi. Meâo dêîn chuáng ài thêåt xa nïn cho ta
leãn vaâo nêëp dûúái caái hêìm, vö sûå.
Khi hai con vêåt gùåp nhau laåi, chuáng tòm toâi khùæp trong nhaâ. Têët
caã cuãa caãi cuãa laäo kim hoaân àïìu boã trong caái rûúng xe, luön luön
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 16
khoaá kñn, khöng dïî gò loåt vaâo àûúåc. Meâo beân cöë sûác tòm, chuåp bùæt
àûúåc, chuåp bùæt àûúåc möåt con chuöåt. Chuöåt van laåy xin tha maång. Meâo
baão noá dêîn mònh àïën gùåp chuöåt chuáa àaân. Meâo noái roä viïåc mònh àïën
àêy vaâ nhúâ hùæn giuáp mònh lêëy cho àûúåc viïn ngoåc, àöíi laåi meâo hûáa seä
khöng chaåm àïën gia töåc nhaâ hùæn. Chuöåt chuáa àûaân vêng daå röëi rñt.
- Àïí töi baão luä con chaáu, töi túá trong nhaâ khoeát chiïëc rûúng cuaã
noá ra, tòm cho caác öng.
Nhûng àïën khi loåt vaâo àûúåc vaâo rûúng, luä chuöåt tòm maäi vêîn
khöng thêëy ngoåc. Chuöåt chuáa àaân ra baáo cho meâo biïët, vaâ noái:
- Trong rûúng naây coá möåt caái höåp bùçng baåc. Coá leä noá giêëu trong
àoá; caái höåp àoá thò khoá loâng maâ gùåm àûúåc.
- Vêåy laâm thïë naâo bêy giúâ? - meâo hoãi.
- Chó coá caách laâ chuáng töi seä nhúâ xoám giïìng húåp sûác cuâng chuáng
töi khoeát röång löî thuãng laâm sao àûa loåt caái höåp êëy ra àêy cho caác öng
tòm.
- Thïë thò laâm gêëp ài.
Chó trong möåt àïm, caã xoám nhaâ chuöåt àûa lêëy àûúåc caái höåp àûa
cho meâo. Hai con vêåt tòm caách phaá höåp ra, quaã thêëy viïn ngoåc cuãa
chuã. Chuáng vö cuâng mûâng rúä.
Sau khi ra khoãi nhaâ ngûúâi thúå kim hoaân, choá tranh meâo mang
ngoåc. Nhûng àïën luác sùæp sûãa sang söng, vò mùæng nhau vúái möåt con
choá khaác, nïn choá àaä àïí cho ngoåc vùng xuöëng nûúác. Möåt con caá tröng
thêëy ngoåc vöåi búi túái àúáp vaâ nuöët ngay.
Thêëy choá àïí mêët ngoåc, meâo giêån quaá, mùæng cho möåt trêån thêåm
tïå. Choá biïët löîi, lùång thinh, cuöëi cuâng mïëu maáo:
- Biïët laâm sao bêy giúâ?
Suy nghô möåt laát, meâo tòm àûúåc möåt kïë baão choá:
- Chuáng ta seä tòm àïën nhaâ thuyïìn chaâi úã vuâng naây xin úã vúái hoå.
Thïë röìi chúâ khi hoå cêu àûúåc con caá àaä nuöët viïn ngoåc thò seä kiïëm caách
cûúáp lêëy àem vïì.
Choá khen mûu kïë hay, beân cuâng meâo tòm àïën möåt gia àònh öng
chaâi àang àöî thuyïìn laåi úã búâ söng phúi lúái. Hai con vêåt toã ra rêët khön
ngoan, hiïìn laânh nïn àûúåc caã nhaâ àöëi àaäi tûã tïë.
Mêëy höm sau, öng chaâi àaánh meã lúái àûúåc möåt con caá chaây rêët
lúán, möí ruöåt ra, thêëy coá viïn ngoåc. Choá vaâ meâo khêëp khúãi mûâng
thêìm. Trong khi caã nhaâ àang trao ngoåc cho nhau àïí xem cuãa laå, thò
meâo tiïën laåi coå vaâo ngûúâi chuã. Nhên khi chuã sú yá, noá nhaãy lïn ngoaåm
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 17
lêëy viïn ngoåc vaâ lêåp tûác cong àuöi nhaãy lïn búâ chaåy mêët. Thêëy thïë,
choá cuäng ba chên böën cùèng chaåy theo trûúác con mùæt ngú ngaác cuãa
mêëy böë con nhaâ öng chaâi.
Lêìn naây meâo tranh choá mang ngoåc. Meâo lïn mùåt khöng, baão
choá:
- Lêìn trûúác ngêåm bõ rúi mêët, lêìn naây coá caách rêët hay laâ àöåi lïn
àêìu. Sùæp àïën nhaâ röìi, chaã súå gò nûäa.
Noá noái thïë naâo thò laâm nhû thïë.
Naâo ngúâ múái ài àûúåc möåt quaäng àûúâng, bêëy giúâ coá möåt con quaå
àûang bay trïn àêìu meâo, thònh lònh saâ xuöëng àúáp lêëy röìi bay lïn àêåu
trïn caânh cao. Thêëy ngoåc laåi mêët, àïën lûúåt choá mùæng meâo rêët dûä, röìi
noái:
Ngoåc rúi xuöëng nûúác coân coá thïí lêëy àûúåc, chûá bay lïn trúâi thò
àûâng coá hoâng.
Meâo buöìn rêìu, nhûng ngêîm nghô möåt laát, noá laåi baão choá:
- Àuáng röìi. Tao àaä nghô ra àûúåc möåt kïë.
Choá hoãi:
- Kïë gò?
Àaáp:
- Giaã chïët bùæt quaå.
Noái xong meâo chaåy xuöëng búâ söng uöëng möåt buång nûúác àêìy
cùng. Àoaån trúã vïì xua choá tröën ài möåt chöî, coân mònh thò túái göëc cêy
phúi buång trùæng hïëu giaã vúâ chïët. Quaå àang ngêåm ngoåc, àêåu trïn cêy
cao nhòn xuöëng thoaáng thêëy coá boáng con vêåt chïët, vöåi vaâng bay xuöëng
toan róa thõt. Nhûng khi quaå vûâa xaáp laåi thò meâo àaä nhaãy xöí lïn vöì
lêëy Quaå. Quaå van laåy xin traã laåi viïn ngoåc cho meâo àïí àûúåc tha
maång. Meâo chó àúåi coá thïë, ngoaåm lêëy viïn ngoåc ra ài.
Lêìn naây, caã hai con àûa ngoåc vïì àïën nhaâ veån toaân. Anh chûaâng
thuyã thuã lêëy laåi àûúåc moán tùång vêåt cuãa Long Vûúng, hïët sûác vui
mûâng caâng thïm quyá mïën hai con vêåt coá tònh coá nghôa.
ANH KHÚÂ ÀÛÚÅC KIÏÅN
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 18
Coá möåt anh chaâng noå quaá àöîi thêåt thaâ nïn moåi ngûúâi goåi anh laâ
thùçng Ngöëc. Chaâng Ngöëc khoeã maånh, yïu àúâi vaâ lao àöång gioãi. Anh
chaâng ngheâo khöí, khöng cûãa khöng nhaâ phaãi ài úã mûúán cho möåt tïn
troåc phuá. Anh laâm luång quêìn quêåt suöët ngaây naây sang ngaây khaác,
nùm naây sang nùm khaác. Thêëy anh khoeã maånh dïî sai baão nïn sau
nùm nùm nghe anh ta àoâi tiïìn cöng, hùæn döî daânh anh thïm cho hùæn
nùm nùm nûäa. Laåi nùm nùm nûäa tröi qua. Thêëy anh àoâi tiïìn cöng àïí
vïì, laäo troåc phuá laåi döî:
- Maây úã vúái tao àaä lêu thaânh ra thên tònh trong nhaâ nïn tao
khöng núä chia tay ngay vúái maây. Thöi maây úã vúái tao thïm nùm nùm
nûäa röìi tao àûa tiïìn cöng caã múâi lùm nùm ba neán vaâng. Luác àoá thò
maây tha höì giaâu coá.
Nghe buâi tai, chaâng Ngöëc laåi döìn hïët sûác lûåc laâm viïåc quêìn quêåt
cho laäo troåc phuá thïm nùm nùm nûäa. Lêìn naây hïët haån anh möåt mûåc
àoâi thöi viïåc. Döî maäi cuäng khöng àûúåc, laäo troåc phuá beân mang vaâng
ra traã. Chaâng Ngöëc cêìm vaâng hyá hûãng ài maâ àêu biïët àûúåc laäo troåc
phuá àûa cho toaân vaâng giaã. Coá tiïìn trong tay chaâng Ngöëc àõnh ài
ngao du thiïn haå cho thoaã loâng mong ûúác àûúåc biïët àoá biïët àêy sau
bao nhiïu nùm lao àöång nhoåc nhùçn. Ài àûúåc möåt höìi anh gheá vaâo nhaâ
möåt ngûúâi thúå baåc. Ngûúâi thúå baåc hoãi cho biïët anh laâ ai vaâ ài àêu, thò
chaâng Ngöëc kïí hïët chuyïån mònh ra sao, àûúåc traã cöng nhû thïë naâo.
Nhòn mêëy neán vaâng anh ta khoe ngûúâi thúå baåc thêëy anh chûaâng naây
ngöëc nghïëch nïn àõnh buång lûâa, hùæn baão:
- úã chöën thaânh àö chó coá nhaâ quyïìn uy múái xûaâi àûúåc, chúá dên
thûúâng thò raát khoá lùæm, töët hún hïët anh nïn àöíi ra baåc noá dïî tiïu
lùæm. Sùén àêy töi coá mêëy neán baåc anh thñch thò töi àöíi höå cho, cûá möåt
vaâng ùn hai baåc.
Nghe coá lyá chaâng Ngöëc khêín khoaãn xin àöíi höå. Khöng ngúâ laäo
thúå baåc laåi àûa saáu thoãi chò giaã baåc. Chaâng Ngöëc cêìm lêëy cêìm lêëy
caám ún röëi rñt vaâ laåi vui veã lïn àûúâng.
Àïën möåt núi khaác trïn àûúâng túái kinh àö anh chaâng gùåp möåt
thúå giaây. Maãi noái chuyïån vui miïång vúái ngûúâi àoá anh kïí laâ mònh coá
saáu thoãi baåc. Hùæn biïët laâ baåc giaã song àang cêìn chò nïn gaå àöíi lêëy
möåt nghòn túâ giêëy, hùæn chó vaâo thûá giêëy lûuåa giaã cuãa mònh vaâ baão:
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 19
- Àêy laâ thûá "luåa àinh kiïën" quyá lùæm, anh nïn àem túái kinh àö
baán, cûá möîi vuöng lêëy möåt quan tiïìn thò tha höì maâ tiïu.
Nghe buâi tai chaâng Ngöëc àöìng yá ngay. Khi ngang qua trûúâng
hoåc thêëy möåt ngûúâi hoåc troâ àang chúi chong choáng thêëy giêëy xanh maâ
caã àúâi anh chûa thêëy bao giúâ nïn thñch lùæm beân túái xem vaâ hoãi:
- Caái gò thïë naây?
Cêåu hoåc troâ laáu lónh noái àuâa:
- Àêy laâ caái "thiïn àõa vêån" duâng noá coá thïí biïët àûúåc viïåc trúâi
àêët, moåi viïåc thïë gian àïìu toã tûúâng, noá quyá lùæm vò àiïìu gò cuäng àoaán
àûúåc trûúác.
Chûaâng Ngöëc nghe vêåy beân gaå àöíi lêëy möåt nghòn vuöng luåa
àinh kiïën cuãa mònh. Cêåu hoåc troâ têët nhiïn laâ àöìng yá luön.
Vúái "thiïn àõa vêån" trong tay, chûaâng Ngöëc nghô àûaä àïën lûuác
àûúåc moåi ngûúâi seä kñnh phuåc hïët nheä. Qua möåt caánh àöìng röång chaâng
Ngöëc thêëy àûaám treã chùn trêu àang chúi möåt con niïìng niïîng lúán coá
àöi caánh xanh àoã rêët àeåp. Toâ moâ anh laåi xem. Boån chuáng khöng muöën
cho anh xem nïn chuáng noái doác anh höët hoaãng.
- Anh traánh ra ài, àêy laâ "ngoåc lûu ly" quyá hiïëm lùæm. Àeo noá
vaâo ngûúâi thò heâ maát, àöng êëm, àïën àûác vua cuäng chûa chùæc àaä coá.
Chaâng Ngöëc nghe vêåy nghô laâ khöng ngúâ lïn àúâi coá cuãa quyá àïën
thïë, quyá túái mûác àïën àûác vua cuäng chûa coá. Anh chaâng beân àem
"thiïn àõa vêån" cuãa mònh ra gaå àöíi, luä chùn trêu thêëy chong choáng
àeåp nïn bùçng loâng àöíi. Chuáng boã con niïìng niïîng vaâo tuái coân thùæt
miïång laåi dùån thùçng Ngöëc:
- Luác naâo vïì àïën nhaâ thò múã xem. Khöng thò ngoåc bay mêët àêëy.
Àûúåc viïn ngoåc quyá röìi chaâng Ngöëc àõnh buång vaâo triïìu dêng
vua àïí ngùæm caãnh Vûúng triïìu. Nhûng túái cûãa ngoå mön thò chaâng ta
bõ lñnh gaác chêån laåi. Chaâng Ngöëc than vaän:
- Töi ài laâm thuï, laâm mûúán nhûäng múâi lùm nùm trúâi vêët vaã
múái àûúåc ba neán vaâng, röìi àöíi lêëy saáu thoãi baåc, àïën möåt ngaân vuöng
"lûuåa àõnh kiïën", àïën caái "thiïn àõa vêån" cuöëi cuâng viïn ngoåc quyá àoá,
vêåy cúá sao khöng cho töi vaâo.
Luác àoá coá möåt gian thêìn ài ngang qua nghe chaâng Ngöëc noái coá
höåt ngoåc lûu ly hùæn liïìn nöíi loâng tham liïìn nhêån lúâi dêîn chaâng Ngöëc
vaâo baái kiïën, hùæn baão anh cûá taåm thúâi chúâ úã cûãa. Cêìm àûúåc caái tuái,
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Truyïån cöí tñch Viïåt Nam 20
tïn quan thêëy coá gò àoá troân troân úã trong thò khêëp khúãi mûâng thêìm.
Hùæn bûúác qua ngûúäng cûãa hoaâng cung beân giúã ra xem thûåc hû nhû
thïë naâo àïí tòm caách chiïëm àoaåt. Ai deâ múã tuái ra noá bay vuåt mêët.
Chaâng Ngöëc thêëy vêåy tuám lêëy tïn quan bùæt àïìn. Anh giú tay
àaánh tröëng úã hoaâng cung vang lïn. Boån lñnh keáo anh ra cûãa àaánh.
Chaâng khoác êìm ô. Thêëy àöång vua sai ngûúâi ra dêîn chaâng Ngöëc vaâo
hoãi sûå tònh. Ngöëc têu:
- Muön têu bïå haå, töi ài úã múâi lùm nùm àûúåc ba neán vaâng, röìi
saáu neán baåc, röìi möåt ngaân vuöng "lûuåa àinh kiïën" röìi caái "thiïn àõa
vêån" múái àûúåc hoân "ngoåc lûu ly" àïí àem vaâo dêng bïå haå, thïë maâ caái
öng quan kia múã tuái laâm viïn ngoåc bay mêët. Xin ngaâi ruã loâng thûúng
xûã cho con vúái. Tïn gian thêìn thò ra sûác chöëi caäi, xong vua vêîn phaán:
- Tïn dên naây àem hoân ngoåc laå dêng ta. Àoá laâ yá töët. Àïí mua
viïn ngoåc àoá hùæn töën bao nhiïu cöng sûác vaâ tiïìn cuãa, vêåy keã laâm mêët
viïn ngoåc khöng chó coá töåi vúái ta, maâ coân phaãi böìi thûúâng cho ngûúâi coá
ngoåc àuã söë chi phñ àïí coá viïn ngoåc quyá àoá.
Àoaån vua quay sang noái vúái chaâng Ngöëc:
- Trêîm ban cho ngûúi möåt chûác quan nhoã àïí thûúãng cöng cho
loâng trung hiïëu vúái trêîm.
Chaâng Ngöëc sûúáng àïën run ngûúâi, chûaâng nhêån àuã söë tiïìn böìi
thûúâng vaâ vui veã ài nhêåm chûác quan maâ nhaâ vua àaä ban cho chaâng.
BIÏÍN HÖÌ LAI LAÁNG
Xûa, coá hai vúå chöìng möåt nhaâ noå laâm ùn chñ thuá. Hoå sinh àûúåc
ba ngûúâi con, àïìu laâ con trai. Hai vúå chöìng nuöi con rêët chùm chuát.
Tûâ lêu, tay hoå laâm ra rêët nhiïìu tiïìn cuãa, ruöång vûúân, nhûng coá
miïëng gò cuäng nhõn ùn àïí daânh, nhûäng mong gêy dûång cho möîi con
möåt cú nghiïåp riïng. Cho àïën ngaây cûúái vúå cho àûáa con thûá ba xong,
chöìng baão vúå.
Chuáng ta nhúâ trúâi" con coá cuãa nïn." Nay chuáng ta àûaä àïën thúâi
kyâ rùng long àêìu baåc maâ con thò àûaä khön lúán caã. Vêåy cuäng nïn chia
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Copyright by webtailieu.net