Nghiên cứu & trao đổi về xây dựng luật quy hoạch và kế hoạch hóa phát triển kinh tế - xã hội: việc cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay
Công tác kế hoạch hóa được chuyển dần trọng tâm sang kế hoạch hóa định hướng phát triển 5 năm, đồng thời chuyển dần việc điều hành kế hoạch từ can thiệp vi mô sang duy trì cân đối vĩ mô, sử dụng những công cụ gián tiếp.
X©y dùng luËt vÒ quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ... nghiªn cøu - trao ®æi .VEMR.
nghiªn cøu - trao ®æi
x©y dùng luËt quy ho¹ch
vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓN kinh tÕ - x∙ héi:
viÖc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch trong giai ®o¹n hiÖn nay
®inh v¨n ©n*
lª viÕt th¸i**
1. Thμnh c«ng vμ h¹n chÕ cña c«ng t¸c - C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®−îc chuyÓn dÇn
kÕ ho¹ch ho¸ trong thêi gian qua träng t©m sang kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh h−íng
Cïng víi sù nghiÖp ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt ph¸t triÓn 5 n¨m, ®ång thêi chuyÓn dÇn viÖc
n−íc, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®· ®−îc ®æi míi ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch tõ can thiÖp vi m« sang
tõng b−íc, gãp phÇn kh«ng nhá vμo nh÷ng duy tr× c©n ®èi vÜ m«, sö dông nh÷ng c«ng cô
thμnh c«ng cña ®Êt n−íc trong 20 n¨m qua. gi¸n tiÕp. Bªn c¹nh ®ã, viÖc triÓn khai ph−¬ng
Vai trß cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong nÒn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ theo ch−¬ng tr×nh môc tiªu
kinh tÕ tiÕp tôc ®−îc §¶ng vμ Nhμ n−íc kh¼ng nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc nhÊt
®Þnh qua c¸c kú §¹i héi, ®Æc biÖt trong 3 kú cña x· héi còng ®−îc tiÕn hμnh. * **
§¹i héi gÇn ®©y, tõ §¹i héi VIII ®Õn §¹i héi X. - HÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch ®−îc thay ®æi
Qu¸n triÖt ®−êng lèi ®æi míi cña §¶ng, mét c¸ch c¬ b¶n, thu hÑp dÇn c¸c chØ tiªu
d−íi sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, c«ng t¸c kÕ hiÖn vËt ®ång thêi më réng thªm c¸c chØ tiªu
ho¹ch ho¸ ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn quan gi¸ trÞ.
träng, gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh - Quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch ®· ®−îc ®æi míi
®æi míi kinh tÕ ë n−íc ta. Nh÷ng kÕt qu¶ tõng b−íc theo h−íng d©n chñ vμ c«ng khai.
®¹t ®−îc thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau ®©y:
- C«ng t¸c ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch cã hiÖu
- Vai trß cÇn thiÕt cña Nhμ n−íc vμ c«ng lùc thiÕt thùc h¬n, kÞp thêi ph¸t hiÖn vμ
t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng øng phã tr−íc nh÷ng diÔn biÕn bÊt th−êng
®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa tõng b−íc ®−îc xuÊt hiÖn trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi vμ khu
kh¼ng ®Þnh. vùc, trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi trªn c¸c
- ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng ë ViÖc Nam ®−îc ®iÒu hμnh th«ng qua
®−îc x©y dùng t¹o c¬ së cho qu¸ tr×nh x©y viÖc sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« lμ
dùng quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch 5 n¨m. ____________________
- C«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn ®· ®−îc * §inh V¨n ¢n, TiÕn sü Kinh tÕ, ViÖn tr−ëng ViÖn
Nghiªn cøu Qu¶n lý kinh tÕ Trung −¬ng.
t¨ng c−êng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t
** Lª ViÕt Th¸i, Phã tr−ëng ban, Ban Nghiªn cøu
triÓn mét sè ngμnh, lÜnh vùc còng nh− mét ThÓ chÕ kinh tÕ, ViÖn Nghiªn cøu Qu¶n lý kinh tÕ
sè vïng kinh tÕ träng ®iÓm. Trung −¬ng.
Sè 13 (3+4/2007) Qu¶n lý kinh tÕ 3
.VEMR. nghiªn cøu - trao ®æi X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ...
chÝnh, nh»m ®¶m b¶o nh÷ng c©n ®èi lín ho¹ch vÉn mang tÝnh h×nh thøc, mèi liªn hÖ
gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ - x· héi. gi÷a c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch vμ môc tiªu
MÆc dï viÖc ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ trong kÕ ho¹ch ch−a cã tÝnh thuyÕt phôc.
thêi gian qua cã tiÕn bé ®¸ng kÓ nh−ng do - MÆc dï néi dung kÕ ho¹ch ®· chuyÓn
nhiÒu lý do, kÕt qu¶ cña ®æi míi kÕ ho¹ch theo tÝnh ®Þnh h−íng, nh−ng trªn thùc tÕ,
ho¸ cßn mét sè h¹n chÕ. ë mét sè ngμnh nhiÒu ®Þa ph−¬ng (kÓ c¶ c¸n bé lÉn ng−êi
trung −¬ng vμ ®Þa ph−¬ng vÉn cßn hiÖn d©n) vÉn cßn hiÓu c¸c chØ tiªu ®Þnh h−íng lμ
t−îng duy tr× hoÆc trë l¹i kÕ ho¹ch ho¸ kiÓu nh÷ng chØ tiªu b¾t buéc. §iÒu ®ã dÉn ®Õn t−
cò. C¸c th«ng tin kinh tÕ - x· héi ch−a ®−îc t−ëng ph¶i phÊn ®Êu hoμn thμnh vμ hoμn
tËp hîp, ph©n tÝch ®Çy ®ñ, nguån lùc th−êng thμnh v−ît møc chØ tiªu kÕ ho¹ch, kÓ c¶ khi
®−îc ®¸nh gi¸ qu¸ cao, nhu cÇu thÞ tr−êng viÖc hoμn thμnh nμy sÏ ¶nh h−ëng ®Õn hiÖu
trong n−íc vμ n−íc ngoμi kh«ng ®−îc dù b¸o qu¶ kinh tÕ (do biÕn ®éng cña thÞ tr−êng thÕ
chÝnh x¸c, céng víi sù nãng véi, chñ quan ®· giíi hoÆc thÞ tr−êng trong n−íc) cña c¬ së nãi
lμm cho néi dung quy ho¹ch, kÕ ho¹ch phÇn riªng vμ cña ®Þa ph−¬ng nãi chung.
nμo cßn mang tÝnh duy ý chÝ. C«ng t¸c quy
- HÖ thèng kÕ ho¹ch theo ngμnh vμ theo
ho¹ch vμ kÕ ho¹ch cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ
l·nh thæ ch−a ®−îc liªn kÕt, phèi hîp cã hiÖu
trªn mét sè lÜnh vùc sau:
qu¶; sù phèi hîp vμ ph©n cÊp trong c«ng t¸c
- Ch−a x©y dùng ®−îc c¬ së lý luËn vμ kÕ ho¹ch ho¸ ch−a râ rμng, ch−a ph¸t huy
ph−¬ng ph¸p luËn vÒ kÕ ho¹ch ho¸ phï hîp ®Çy ®ñ tiÒm n¨ng cña c¸c ®Þa ph−¬ng, ch−a
víi thùc tÕ ®æi míi cña ®Êt n−íc trong ®iÒu kh¾c phôc ®−îc hiÖn t−îng û l¹i cña c¸c ®Þa
kiÖn héi nhËp kinh tÕ khu vùc vμ quèc tÕ; ph−¬ng. §iÒu nμy dÉn ®Õn hËu qu¶ lμ mäi
mét sè vÊn ®Ò vÒ quan ®iÓm, néi dung c¬ diÔn biÕn bÊt th−êng ë c¸c n¬i trong n−íc ®Òu
b¶n cho viÖc ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ nh− vai dån lªn ChÝnh phñ gi¶i quyÕt, lμm cho ChÝnh
trß cña Nhμ n−íc trong c¬ chÕ thÞ tr−êng phñ lu«n bÞ ®éng vμ gÆp nhiÒu khã kh¨n
ch−a ®−îc lý gi¶i ®ñ râ. trong ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch.
- ChiÕn l−îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch 5 n¨m - C¬ chÕ ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch ch−a thËt
vμ kÕ ho¹ch hμng n¨m cßn ch−a thËt ¨n phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr−êng, chÝnh s¸ch
khíp víi nhau, ch−a kÕ thõa, ph¸t triÓn vμ ch−a nhÊt qu¸n, cßn thÊt th−êng; viÖc ®iÒu
cô thÓ ho¸ trong mét quy tr×nh râ rμng; sè hμnh kÕ ho¹ch b»ng c¸c biÖn ph¸p hμnh
l−îng môc tiªu vμ sè l−îng c¸c ch−¬ng tr×nh
chÝnh cßn nhiÒu, ch−a phï hîp víi yªu cÇu
träng ®iÓm qu¸ nhiÒu lμm cho nguån lùc
ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ më vμ xu thÕ héi
cña Nhμ n−íc bÞ dμn tr¶i; ch−a tÝnh ®Çy ®ñ
nhËp quèc tÕ ngμy cμng t¨ng, ch−a huy ®éng
c¸c nguån lùc trong n−íc vμ ngoμi n−íc; c¸c
nguån lùc toμn x· héi, sù nç lùc cña mäi
yÕu tè khoa häc, c«ng nghÖ, c¸c yªu cÇu vÒ
tÇng líp, ®Æc biÖt lμ giíi khoa häc vμ doanh
n©ng cao hiÖu qu¶ vμ n¨ng lùc c¹nh tranh
nh©n tham gia vμo viÖc x©y dùng vμ thùc
ch−a ®−îc chó ý ®óng møc.
hiÖn kÕ ho¹ch.
- Néi dung cña kÕ ho¹ch vÉn cßn mang
- HÖ thèng th«ng tin kinh tÕ - x· héi phôc
tÝnh duy ý chÝ víi nhiÒu s¾c th¸i cña kÕ
vô c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ch−a ®¸p øng
ho¹ch thêi bao cÊp; c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ë
®−îc yªu cÇu cña viÖc ®æi míi kÕ ho¹ch
c¸c cÊp tõ tØnh trë xuèng vÉn chØ xoay
ho¸ vÒ ®é chÝnh x¸c vμ tÝnh thèng nhÊt,
quanh viÖc "xin" dù ¸n vμ nguån ng©n s¸ch
vÒ ph¹m vi vμ thêi ®iÓm; c«ng t¸c dù b¸o
bæ sung (chuyÓn tõ bao cÊp hiÖn vËt sang
cßn yÕu.
bao cÊp th«ng qua dù ¸n vμ ng©n s¸ch);
c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vÉn chØ lμ viÖc cña - Bé m¸y tæ chøc, tr×nh ®é c¸n bé cßn "®uèi
nh÷ng ng−êi trong ngμnh kÕ ho¹ch, néi dung tÇm" so víi yªu cÇu thùc tiÔn; trang thiÕt bÞ
cña kÕ ho¹ch vÉn ch−a ®−îc c«ng khai, ®Çy l¹c hËu, kh«ng ®¸p øng ®−îc nh÷ng ®ßi hái
®ñ; nh÷ng néi dung chÝnh s¸ch trong kÕ míi cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸.
4 Qu¶n lý kinh tÕ Sè 13 (3+4/2007)
X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ... nghiªn cøu - trao ®æi .VEMR.
§æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung khoa häc, c«ng khai, minh b¹ch, b¶o ®¶m
vμ ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ nãi riªng lμ mét cho chiÕn l−îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch thùc
qu¸ tr×nh phøc t¹p v× c¸c yÕu tè cÊu thμnh sù lμ c«ng cô ®iÒu hμnh cã hiÖu qu¶ cña
cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ë ViÖt Nam ®ang Nhμ n−íc, thu hót ®−îc sù quan t©m cña
tõng b−íc ®−îc thiÕt lËp. Tuy nhiªn, cã thÓ c¸c nhμ ®Çu t− vμ nh©n d©n."
kh¼ng ®Þnh r»ng, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®·,
§Ó thùc hiÖn chñ tr−¬ng cña §¶ng vÒ tiÕp
®ang vμ sÏ cã vÞ trÝ quan träng trong viÖc tôc ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸, thêi gian
chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ qu¶n lý míi, lμ mét
tíi, cÇn tËp trung xö lý mét sè vÊn ®Ò quan
c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña nÒn kinh
träng, ®ã lμ:
tÕ vËn hμnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng ®Þnh
h−íng x· héi chñ nghÜa. ViÖc ®æi míi c«ng - §æi míi vai trß cña Nhμ n−íc trong nÒn
t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong bèi c¶nh hiÖn nay kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa;
võa cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi, võa - Thay ®æi b¶n chÊt vμ néi dung c«ng t¸c
ph¶i v−ît qua nh÷ng th¸ch thøc míi, ®Æc kÕ ho¹ch ho¸ phï hîp víi qu¸ tr×nh ®æi míi
biÖt lμ ph¶i ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu nhiÖm vô cña Nhμ n−íc trong nÒn kinh tÕ
cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i còng nh− c¸c c«ng cô can thiÖp cña Nhμ
ho¸ ®Êt n−íc, ®ång thêi ph¶i ®¸p øng ®−îc n−íc vμo nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng
nh÷ng ®ßi hái cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh x· héi chñ nghÜa;
tÕ quèc tÕ.
- §æi míi quy tr×nh x©y dùng quy ho¹ch
2. Sù cÇn thiÕt cña viÖc x©y dùng vμ vμ kÕ ho¹ch theo h−íng ph¸t huy d©n chñ,
ban hμnh LuËt vÒ Quy ho¹ch vμ KÕ ho¹ch huy ®éng ®−îc mäi nguån lùc vμ trÝ tuÖ cña
ho¸ Ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi x· héi phôc vô cho c«ng cuéc ph¸t triÓn
B¾t ®Çu tõ chñ tr−¬ng cña §¹i héi §¶ng kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc;
lÇn thø VIII vμ sau ®ã ®−îc kh¼ng ®Þnh - N©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c gi¸m s¸t
trong NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø IX: vμ ®¸nh gi¸;
"§æi míi h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸,
- G¾n c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ho¸
n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c x©y dùng
víi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, phï
chiÕn l−îc, quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ph¸t
hîp víi nh÷ng cam kÕt quèc tÕ.
triÓn kinh tÕ - x· héi". TiÕp theo, NghÞ
quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø X chØ râ: "Ban ViÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn mét
hμnh vμ thùc thi LuËt KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t c¸ch ®ång bé vμ nhÊt qu¸n ®ßi hái ph¶i cã
triÓn kinh tÕ - x· héi. §æi míi m¹nh mÏ, mét c¬ së ph¸p lý. Nh−ng cho ®Õn nay vÉn
n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng nghiªn cøu ch−a cã mét quy ®Þnh ph¸p lý nμo ®iÒu
chiÕn l−îc, c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chØnh c¸c hμnh vi liªn quan ®Õn c«ng t¸c
®Æc biÖt coi träng c¸c chØ tiªu vμ biÖn quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ -
ph¸p vÒ chÊt l−îng ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n x· héi, ngo¹i trõ ChØ thÞ sè 32/1998/CT/Tg
ho¸, x· héi vμ m«i tr−êng; ®æi míi néi (ban hμnh ngμy 23/9/1998 cña Thñ t−íng
dung, ph−¬ng ph¸p x©y dùng, quy tr×nh ChÝnh phñ) vÒ c«ng t¸c quy ho¹ch tæng thÓ
x©y dùng, th«ng qua vμ phª duyÖt, triÓn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi thêi kú ®Õn
khai thùc hiÖn quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t n¨m 2010 vμ ChØ thÞ sè 33/2004/CT-TTg
triÓn kinh tÕ - x· héi phï hîp víi yªu cÇu (ban hμnh ngμy 23/ 9/2004) vÒ x©y dùng
cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m
héi chñ nghÜa vμ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ; 2006-2010. §iÒu nμy ®· dÉn ®Õn hiÖn
ph¸t huy tèi ®a mäi lîi thÕ so s¸nh vμ t−îng thiÕu sù thèng nhÊt, nhÊt qu¸n vÒ
nguån lùc cña quèc gia, cña mçi vïng vμ c¶ néi dung lÉn quy tr×nh x©y dùng quy
mçi ®Þa ph−¬ng; g¾n kÕt gi÷a chiÕn l−îc, ho¹ch, kÕ ho¹ch ë c¸c cÊp. §©y còng lμ mét
quy ho¹ch víi kÕ ho¹ch; n©ng cao tÝnh trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù l·ng
Sè 13 (3+4/2007) Qu¶n lý kinh tÕ 5
.VEMR. nghiªn cøu - trao ®æi X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ...
phÝ vμ thiÕu hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông - Xo¸ bá hoμn toμn tÝnh duy ý chÝ vμ tÝnh
nguån lùc x· héi ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n−íc. h×nh thøc trong qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ
C¬ së ph¸p lý nμy ph¶i bao gåm nh÷ng ho¹ch, ®Æc biÖt trong viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu
quy ®Þnh ®iÒu chØnh c¸c hμnh vi liªn quan kÕ ho¹ch;
®Õn quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch, tõ viÖc x¸c - Thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n cÊp theo nguyªn
®Þnh néi dung, quy tr×nh lËp ®Õn c«ng t¸c t¾c nh÷ng ho¹t ®éng g¾n liÒn víi quyÒn lîi
gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn quy ho¹ch, ng−êi d©n do chÝnh quyÒn cÊp gÇn d©n nhÊt
kÕ ho¹ch ë mäi cÊp. ChÝnh v× sù cÇn thiÕt ch¨m lo, chÝnh quyÒn cÊp trªn chØ thùc hiÖn
®ã, viÖc x©y dùng Ph¸p lÖnh KÕ ho¹ch ho¸ nh÷ng nhiÖm vô cã quy m« lín mμ cÊp d−íi
®· ®−îc Quèc héi ®−a vμo NghÞ quyÕt cña kh«ng thùc hiÖn ®−îc hoÆc nh÷ng viÖc mang
Quèc héi sè 35/2004 ngμy 25/11/2004 vÒ tÝnh liªn vïng;
Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh
- §æi míi c«ng t¸c quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch
n¨m 2005 vμ sau ®ã ®· ®−îc chÊp thuËn
ho¸ ph¶i ®¸p øng ®−îc yªu cÇu héi nhËp
n©ng lªn thμnh LuËt t¹i NghÞ quyÕt cña
kinh tÕ quèc tÕ vμ vËn dông ®−îc nh÷ng
Quèc héi sè 49/2005 ngμy 19/11/2005 vÒ
c«ng nghÖ míi, ®Æc biÖt lμ c«ng nghÖ th«ng
Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh
tin trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vμ dù b¸o
n¨m 2006. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø
kinh tÕ;
X còng kh¼ng ®Þnh cÇn ph¶i x©y dùng
LuËt vÒ KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ - - N©ng cao tÝnh d©n chñ vμ c«ng khai cña
x· héi. quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho
ng−êi d©n vμ c¸c tæ chøc kinh tÕ - x· héi
Do sù g¾n bã mËt thiÕt gi÷a c«ng t¸c quy
tham gia chñ ®éng vμ tÝch cùc trong qu¸
ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
tr×nh x©y dùng vμ triÓn khai thùc hiÖn
héi (kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
kÕ ho¹ch;
ph¶i ®−îc x©y dùng trªn c¬ së quy ho¹ch vμ
chiÕn l−îc) nªn l·nh ®¹o Bé KÕ ho¹ch vμ - G¾n c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ víi c«ng t¸c
§Çu t− vμ Ban so¹n th¶o LuËt KÕ ho¹ch x©y dùng, triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn l−îc
ho¸ ®· nhÊt trÝ ®Ò xuÊt x©y dùng LuËt vÒ Ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.
Quy ho¹ch vμ KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh
3.2. Ph¹m vi ®iÒu chØnh, ®èi t−îng ¸p
tÕ - x· héi.
dông vμ néi dung chñ yÕu
3. Mét sè dù kiÕn cho viÖc x©y dùng
Ph¹m vi ®iÒu chØnh vμ ®èi t−îng ¸p dông
LuËt vÒ Quy ho¹ch vμ KÕ ho¹ch ho¸
Ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi LuËt nμy quy ®Þnh nh÷ng néi dung cô
thÓ, quy tr×nh lËp, ®iÒu hμnh, gi¸m s¸t vμ
3.1. Quan ®iÓm chØ ®¹o
®¸nh gi¸ thùc hiÖn quy ho¹ch, kÕ ho¹ch
§Ó LuËt vÒ Quy ho¹ch vμ KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë c¸c cÊp trong c¶
Ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cã néi dung n−íc. C¸c c¬ quan Nhμ n−íc, tæ chøc chÝnh
phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr−êng vμ qu¸ tr×nh trÞ, kinh tÕ, x· héi cã liªn quan ®Õn viÖc lËp
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, viÖc x©y dùng vμ ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ -
LuËt cÇn dùa trªn mét sè quan ®iÓm chñ x· héi ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh cña
®¹o sau: LuËt nμy trong viÖc lËp vμ ®iÒu hμnh thùc
- §æi míi vai trß cña Nhμ n−íc trong nÒn hiÖn quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch.
kinh tÕ tõ mét Nhμ n−íc cho phÐp vμ quyÕt
Néi dung chñ yÕu
®Þnh theo h−íng mét Nhμ n−íc t¹o khung
khæ ph¸p luËt cho phÐp, hç trî gióp ®ì vμ Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng vμ
gi¸m s¸t ng−êi d©n tù do kinh doanh theo nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái míi ®èi víi c«ng t¸c
ph¸p luËt; quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ -
6 Qu¶n lý kinh tÕ Sè 13 (3+4/2007)
X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ... nghiªn cøu - trao ®æi .VEMR.
x· héi, dù kiÕn néi dung cña LuËt sÏ tËp thuËn lîi h¬n trong quan hÖ víi d©n chóng.
trung vμo mét sè vÊn ®Ò sau: §©y lμ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan
- Nh÷ng quy ®Þnh chung; träng lμm c¶n trë viÖc huy ®éng tiÒm n¨ng
trong d©n, c¶n trë sù ph¸t triÓn cña khu
- Qu¶n lý vμ ®iÒu hμnh nÒn kinh tÕ thÞ
vùc ngoμi quèc doanh. ViÖc ®æi míi t− duy
tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa;
vÒ mét Nhμ n−íc cho phÐp vμ quyÕt ®Þnh
- Néi dung quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - sang mét Nhμ n−íc t¹o khung khæ ph¸p
x· héi; luËt ®Ó c«ng d©n tù do kinh doanh theo
- Néi dung kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - ph¸p luËt, hç trî, gióp ®ì vμ gi¸m s¸t sÏ
x· héi; gãp phÇn quan träng trong viÖc ®æi míi néi
dung kÕ ho¹ch ho¸, tõ nguyªn t¾c ph©n bæ
- Ph−¬ng ph¸p lËp quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch
nguån lùc, c«ng cô ®iÒu hμnh ®Õn nh÷ng
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi;
chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî.
- Quy tr×nh lËp quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch
Trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi;
nhiÒu thμnh phÇn, do khu vùc kinh tÕ nhμ
- Tæ chøc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn n−íc chiÕm gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt nªn
quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - cÇn cã sù quan t©m thÝch ®¸ng. Tû träng
x· héi. trong GDP cña c¸c thμnh phÇn kinh tÕ kh¸c
Nh÷ng vÊn ®Ò trªn còng chÝnh lμ nh÷ng nh− khu vùc t− nh©n, khu vùc cã vèn ®Çu
ch−¬ng chñ yÕu nhÊt trong kÕt cÊu néi dung t− n−íc ngoμi ngμy cμng t¨ng. Vai trß cña
cña LuËt. c¸c thμnh phÇn kinh tÕ ngoμi quèc doanh
ngμy cμng quan träng, ®Æc biÖt trong vÊn ®Ò
4. Nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng ®¶m b¶o t¹o viÖc lμm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, xuÊt
thμnh c«ng cho qu¸ tr×nh x©y dùng vμ khÈu,... V× thÕ, néi dung kÕ ho¹ch kh«ng
thùc thi LuËt ®−îc phÐp chØ giíi h¹n trong ph¹m vi khu
§Ó x©y dùng vμ thùc hiÖn thμnh c«ng LuËt vùc kinh tÕ nhμ n−íc mμ ph¶i mang tÝnh
vÒ Quy ho¹ch vμ KÕ ho¹ch ho¸ Ph¸t triÓn tæng thÓ toμn nÒn kinh tÕ. ViÖc ®æi míi t−
kinh tÕ - x· héi theo nh÷ng quan ®iÓm, ph¹m duy nμy sÏ t¸c ®éng mét c¸ch s©u s¾c ®Õn
vi ®iÒu chØnh, ®èi t−îng ¸p dông vμ néi dung tÝnh d©n chñ vμ c«ng khai cña kÕ ho¹ch.
trªn, ph¸t huy cao ®é nh÷ng bμi häc thμnh Ngay tõ lóc dù th¶o néi dung kÕ ho¹ch, c¸c
c«ng vμ kh¾c phôc nh÷ng khiÕm khuyÕt môc tiªu vμ biÖn ph¸p kh«ng nªn vμ kh«ng
trong c«ng t¸c quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch trong cÇn ph¶i gi÷ bÝ mËt mμ nªn ®Ó cho ®«ng ®¶o
qu¸ khø, cÇn ph¶i ®æi míi t− duy, néi dung tÇng líp trong x· héi bμn luËn bëi chÝnh
vμ ph−¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸, ®ång thêi c¶i toμn x· héi sÏ thùc hiÖn kÕ ho¹ch nμy.
thiÖn ®iÒu kiÖn phôc vô c«ng t¸c quy ho¹ch, Trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thμnh phÇn, Nhμ
kÕ ho¹ch ho¸. Cô thÓ lμ: n−íc kh«ng thÓ ra lÖnh kinh doanh cho c¸c
doanh nghiÖp ngoμi quèc doanh. Mäi ng−êi
4.1. §æi míi t− duy
d©n ®Òu cã quyÒn kinh doanh theo ph¸p
Tr−íc hÕt, ph¶i ®æi míi quan niÖm vÒ luËt, trªn nh÷ng ngμnh nghÒ, lÜnh vùc mμ
Nhμ n−íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh Nhμ n−íc kh«ng cÊm. Víi t− duy nμy, Nhμ
h−íng x· héi chñ nghÜa. n−íc cÇn t¨ng c−êng khung khæ ph¸p lý,
MÆc dï c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ®· tiÕn h¹n chÕ tèi ®a mäi can thiÖp mang tÝnh ¸p
hμnh ®−îc h¬n 20 n¨m, song nÕp nghÜ còng ®Æt, trùc tiÕp vμ chuyÓn sang h×nh thøc t¸c
nh− hμnh vi cña nhiÒu c«ng chøc, nhiÒu ®éng gi¸n tiÕp vμ khuyÕn khÝch. Nh− vËy,
nhμ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ë c¸c c¬ quan nh÷ng c«ng cô th−êng ®−îc ¸p dông trong
c«ng quyÒn vÉn tù coi m×nh cã quyÒn ph©n nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung tr−íc
chia, cã quyÒn qu¶n lý vμ cã quyÒn giμnh ®©y ph¶i ®−îc thay b»ng nh÷ng c«ng cô
Sè 13 (3+4/2007) Qu¶n lý kinh tÕ 7
.VEMR. nghiªn cøu - trao ®æi X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ...
chÝnh s¸ch phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng n−íc theo h−íng ph©n cÊp víi nguyªn t¾c:
®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. nh÷ng ho¹t ®éng g¾n liÒn víi quyÒn lîi
Liªn quan chÆt chÏ víi nh÷ng ®iÓm trªn ng−êi d©n do chÝnh quyÒn cÊp gÇn d©n nhÊt
lμ vÊn ®Ò quy ho¹ch. CÇn ph¶i ph©n biÖt râ ch¨m lo, chÝnh quyÒn cÊp trªn chØ thùc hiÖn
hai lo¹i quy ho¹ch: quy ho¹ch sö dông kh«ng nh÷ng nhiÖm vô cã quy m« lín mμ cÊp d−íi
gian (bao gåm c¶ quy ho¹ch sö dông ®Êt, kh«ng thùc hiÖn ®−îc hoÆc nh÷ng viÖc mang
quy ho¹ch ®« thÞ) vμ quy ho¹ch ph¸t triÓn tÝnh liªn vïng sÏ gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng vÊn
ngμnh. ë c¸c n−íc, viÖc quy ho¹ch sö dông ®Ò v−íng m¾c trªn. ViÖc ®æi míi t− duy nμy
kh«ng gian ®Òu do nhμ n−íc thùc hiÖn vμ cã sÏ lμm thay ®æi néi dung c¬ b¶n cña kÕ ho¹ch
tÝnh æn ®Þnh. Trong khi ®ã, ë ViÖt Nam quy ë c¸c cÊp.
ho¹ch sö dông kh«ng gian, ®Æc biÖt lμ quy Hai lμ, ®æi míi t− duy trong viÖc x¸c ®Þnh
ho¹ch ®« thÞ ch−a ®−îc chó ý ®óng møc, môc tiªu kÕ ho¹ch
quy ho¹ch sö dông ®Êt th× kh«ng æn ®Þnh.
§iÒu nμy ®· g©y l·ng phÝ cho c¶ Nhμ n−íc T− duy tr−íc ®©y lμ ChÝnh phñ bao biÖn
vμ ng−êi d©n. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngμnh tÊt c¶, ng−êi d©n bÞ h¹n chÕ kinh doanh,
®−îc chó ý ®Ò cao qu¸ møc. GÇn nh− ngμnh trong khi tiÒm lùc ChÝnh phñ cã h¹n, "mong
nμo còng cã vμ hÇu hÕt quy ho¹ch ngμnh l¹i muèn" vμ "kh¶ n¨ng" cña ChÝnh phñ kh«ng
®−îc x¸c ®Þnh trong ®iÒu kiÖn "tÜnh" vμ phï hîp víi nhau. §iÒu nμy dÉn ®Õn hiÖn
"®ãng cöa", kh«ng tÝnh ®−îc ®Çy ®ñ nh÷ng t−îng søc d©n kh«ng ®−îc gi¶i phãng, ChÝnh
biÕn ®éng trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. §ã còng phñ kh«ng hoμn thμnh môc tiªu, nhiÒu kÎ
lμ nguyªn nh©n dÉn ®Õn nhiÒu doanh ®· l¹m dông ®Ó trôc lîi, b¶o vÖ lîi Ých c¸
nghiÖp, nhiÒu s¶n phÈm ®−îc h×nh thμnh nh©n hoÆc cña mét nhãm Ýt ng−êi. T− duy
theo quy ho¹ch kh«ng thÓ cã søc c¹nh tranh nμy cÇn ph¶i chuyÓn sang h−íng ph©n ®Þnh
trªn thÞ tr−êng nÕu kh«ng ®−îc nhμ n−íc râ nh÷ng g× thÞ tr−êng vμ doanh nghiÖp
b¶o hé. T− duy vÒ quy ho¹ch cÇn ®æi theo lμm, nh÷ng g× ChÝnh phñ lμm, tõ ®ã ®−a ra
h−íng t¨ng c−êng c«ng t¸c quy ho¹ch ®« nh÷ng ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng cña ChÝnh
thÞ, quy ho¹ch sö dông ®Êt, chØ quy ho¹ch phñ vμ nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch thÞ
nh÷ng ngμnh mang tÝnh hÖ thèng toμn tr−êng vμ doanh nghiÖp.
vïng hoÆc toμn quèc (®−êng giao th«ng, ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu trong lËp kÕ ho¹ch
®iÖn, viÔn th«ng,...) nh÷ng ngμnh mang tÝnh ë c¶ Trung −¬ng lÉn ®Þa ph−¬ng th−êng theo
kinh doanh chØ nªn dõng ë møc dù b¸o kiÓu n¨m sau ph¶i cao h¬n n¨m tr−íc, môc
cung cÊp th«ng tin kinh tÕ, khoa häc c«ng tiªu nμo còng ®Òu muèn ®¹t møc cao trong
nghÖ ®Ó c¸c doanh nghiÖp tù lμm. khi tiÒm lùc cã h¹n. Sau khi ®Æt môc tiªu
Xu thÕ ph©n cÊp trong qu¶n lý ngμy cμng råi ®−a ra khÈu hiÖu tuyªn truyÒn, råi tÝnh
tá ra cã hiÖu qu¶ trong thùc tÕ, kh«ng chØ to¸n tèc ®é. BÖnh "sÝnh thμnh tÝch" còng
trong qu¶n lý kinh doanh mμ cßn trong c¶ gãp phÇn ®−a ra nh÷ng môc tiªu mang tÝnh
qu¶n lý nhμ n−íc. Víi t− duy qu¶n lý tËp chñ quan vμ cung cÊp nh÷ng sè liÖu kh«ng
trung, mäi viÖc ®Òu dån lªn Trung −¬ng ®· trung thùc. T− duy nμy cÇn thay ®æi mét
lμm cho bé m¸y ë Trung −¬ng ph¶i ho¹t c¸ch c¬ b¶n, kÕ ho¹ch ph¶i c¨n cø vμo hiÖn
®éng qu¸ t¶i, ph¶i quyÕt ®Þnh c¶ nh÷ng vÊn thùc, ph©n tÝch quan hÖ cung - cÇu vμ kh¶
®Ò mμ Trung −¬ng kh«ng n¾m râ, trong khi n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng (trong n−íc
®ã ë ®Þa ph−¬ng l¹i bÞ trãi buéc. HiÖn t−îng vμ quèc tÕ) ®Ó tÝnh tèc ®é t¨ng tr−ëng, tõ
nμy ®· lμm cho hÖ thèng ®iÒu hμnh ë Trung ®ã x¸c ®Þnh môc tiªu. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c môc
−¬ng kÐm hiÖu qu¶ vμ hiÖu lùc, t¹o ra t©m tiªu ph¶i ®i kÌm víi x¸c ®Þnh thø tù −u
lý û l¹i ë ®Þa ph−¬ng, ®ång thêi, tiÕp tôc duy tiªn gi÷a c¸c môc tiªu, nghÜa lμ ph¶i cã sù
tr× c¬ chÕ xin - cho, lμm n¶y sinh nhiÒu hiÖn "tr¶ gi¸", "hy sinh" môc tiªu nμy ®Ó ®¹t môc
t−îng tiªu cùc. §æi míi t− duy qu¶n lý nhμ tiªu kh¸c.
8 Qu¶n lý kinh tÕ Sè 13 (3+4/2007)
X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ... nghiªn cøu - trao ®æi .VEMR.
ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN, AFTA, ngo¹i lÖ. M«i tr−êng thu thËp vμ xö lý th«ng
ký kÕt HiÖp ®Þnh Th−¬ng m¹i ViÖt Nam - tin hiÖn ®¹i (Internet, m¹ng néi bé, m¸y
Hoa Kú vμ gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i tÝnh víi tèc ®é xö lý rÊt cao) cã thÓ h×nh
ThÕ giíi. Sù liªn kÕt gi÷a thÞ tr−êng trong thμnh nh÷ng ph−¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸
n−íc vμ thÞ tr−êng thÕ giíi ngμy cμng g¾n míi, ®Æc biÖt lμ trong dù b¸o vμ ph©n tÝch
bã, nÒn kinh tÕ tri thøc vμ cuéc c¸ch m¹ng kinh tÕ. Víi ph−¬ng ph¸p vμ c«ng cô nμy,
khoa häc c«ng nghÖ ®· t¹o ra søc Ðp ngμy c¸c c¬ quan kÕ ho¹ch cã thÓ lËp nhiÒu ph−¬ng
cμng cao ®èi víi mäi quèc gia, mäi doanh ¸n trong thêi gian ng¾n ®Ó chän ra nh÷ng
nghiÖp. ViÖc nhËn thøc ®Çy ®ñ nh÷ng vÊn ®èi s¸ch phï hîp víi t×nh h×nh biÕn ®éng
®Ò nμy sÏ buéc c¸c nhμ ho¹ch ®Þnh chÝnh cña m«i tr−êng.
s¸ch ph¶i ®Æt ra nh÷ng môc tiªu kÕ ho¹ch - Trªn c¬ së ®æi míi t− duy vÒ x¸c ®Þnh
trong bèi c¶nh chung, trong m«i tr−êng "®éng" môc tiªu vμ c«ng cô, qu¸ tr×nh x©y dùng
vμ "më cöa". Kh«ng chÊp nhËn nh÷ng th¸ch néi dung kÕ ho¹ch cÇn ®æi míi theo h−íng
thøc nμy, ch¾c ch¾n nÒn kinh tÕ sÏ kh«ng x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu ph¶i ®−îc thùc hiÖn
tr¸nh khái nguy c¬ tôt hËu, dÉn ®Õn bÊt æn cïng víi x¸c ®Þnh biÖn ph¸p t−¬ng øng,
®Þnh trong x· héi. c«ng cô chÝnh s¸ch ®Çu t− ngμy cμng gi¶m
Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ lÖ thuéc vμ c«ng cô chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ngμy
rÊt nhiÒu vμo nh÷ng yÕu tè m«i tr−êng, chø cμng t¨ng nh»m ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng
kh«ng chØ lÖ thuéc vμo sù ®iÒu hμnh vμ cña c¶ x· héi (vÝ dô: chÝnh s¸ch khuyÕn
mong muèn cña ChÝnh phñ. V× thÕ, c¸c khÝch c¸c ho¹t ®éng x· héi ho¸ ë c¸c lÜnh
môc tiªu trong kÕ ho¹ch chØ mang tÝnh dù vùc gi¸o dôc, y tÕ, h×nh thøc ®Çu t− BOT,...
®· lμm gi¶m ®¸ng kÓ g¸nh nÆng cho ng©n
b¸o chø kh«ng mang tÝnh ph¸p lÖnh (thu
s¸ch nhμ n−íc).
ng©n s¸ch hoμn toμn phô thuéc vμo t¨ng
tr−ëng kinh tÕ, v× thÕ v−ît kÕ ho¹ch thu - C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ quèc
ng©n s¸ch trong khi nÒn kinh tÕ kh«ng d©n ®ßi hái ph¶i n©ng cao vai trß cña Bé KÕ
v−ît môc tiªu t¨ng tr−ëng lμ hiÖn t−îng ho¹ch vμ §Çu t− lμ c¬ quan tham m−u tæng
n©ng cao thuÕ suÊt, Ðp thuÕ; t−¬ng tù nh− hîp cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, ph¸t huy vai
vËy ®èi víi c¸c chØ tiªu kinh tÕ kh¸c nh− trß cña c¸c bé vμ tæng c«ng ty theo mét
viÖc lμm, xuÊt, nhËp khÈu,...). Trong khi ph−¬ng ph¸p luËn thèng nhÊt. C«ng t¸c kÕ
®ã, hÇu hÕt c¸c dù kiÕn chi ng©n s¸ch (vÝ dô ho¹ch ho¸ còng kh«ng chØ ®−îc thùc hiÖn
chi cho c¸c ch−¬ng tr×nh ®Çu t− c«ng céng, bëi nh÷ng c¸n bé trong ngμnh kÕ ho¹ch, mμ
dù kiÕn t¨ng l−¬ng,...) l¹i lμ nh÷ng cam kÕt ph¶i ®−îc sù chó ý vμ tham gia cña nhiÒu
cña ChÝnh phñ. V× thÕ nh÷ng chØ tiªu nμy tÇng líp trong x· héi, ®Æc biÖt cña nh÷ng
cã thÓ ®−îc coi lμ nh÷ng chØ tiªu mang tÝnh doanh nh©n vμ nh÷ng nhμ khoa häc. Víi t−
ph¸p lÖnh. ViÖc ®æi míi t− duy kh«ng nh÷ng duy nμy cÇn ph¶i ®æi ngay quy tr×nh lËp kÕ
sÏ lμm cho kÕ ho¹ch mang tÝnh kh¸ch quan ho¹ch theo h−íng thu hót nhiÒu tÇng líp
mμ cßn lμm t¨ng thªm uy tÝn cña ChÝnh tham gia vμo qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch.
phñ, cñng cè lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi - NÒn kinh tÕ lμ mét hÖ thèng ®a d¹ng vμ
ChÝnh phñ. cã t−¬ng t¸c chÆt chÏ víi nhau. Sù ®iÒu
hμnh ®¬n ®éc cña tõng bé, ngμnh, kh«ng
4.2. §æi míi ph−¬ng ph¸p kÕ ho¹ch chó ý tíi nh÷ng ¶nh h−ëng qua l¹i víi nh÷ng
ho¸ vμ quy tr×nh lËp vμ ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch nh©n tè kh¸c cã thÓ sÏ ®−a ®Õn nh÷ng hËu
- Sù tiÕn bé m¹nh mÏ cña khoa häc vμ qu¶ kh«n l−êng cho toμn nÒn kinh tÕ. V×
c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lμ c«ng nghÖ th«ng tin thÕ, viÖc ®iÒu hμnh thùc hiÖn kÕ ho¹ch
®· t¹o ra nhiÒu thay ®æi c¬ b¶n. NhiÒu kh«ng ph¶i lμ c«ng viÖc riªng cña Bé KÕ
ph−¬ng ph¸p trong c¸c lÜnh vùc, c«ng t¸c kÕ ho¹ch vμ §Çu t− hoÆc mét bé nμo kh¸c mμ
ho¹ch ho¸ còng kh«ng ph¶i lμ tr−êng hîp nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn th«ng qua sù phèi
Sè 13 (3+4/2007) Qu¶n lý kinh tÕ 9
.VEMR. nghiªn cøu - trao ®æi X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ...
hîp mét c¸ch thèng nhÊt vμ t−¬ng hîp gi÷a Thay lêi kÕt
c¸c bé, ngμnh vμ c¸c ®Þa ph−¬ng, d−íi sù B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi kinh
chØ ®¹o trùc tiÕp cña Thñ t−íng ChÝnh phñ. tÕ chÝnh lμ sù thay ®æi vai trß, nhiÖm vô
ViÖc ban hμnh chÝnh s¸ch ph¶i ®−îc ph©n còng nh− c¸c c«ng cô cña Nhμ n−íc trong
tÝch mét c¸ch toμn diÖn ë c¸c lÜnh vùc, suy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt
xÐt kü l−ìng nh÷ng ®iÓm ®−îc, ®iÓm mÊt n−íc. Sù thay ®æi nμy cÇn ®−îc thÓ hiÖn mét
trong nÒn kinh tÕ. c¸ch râ nÐt trong néi dung còng nh− quy tr×nh
4.3. C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn phôc vô c«ng lËp quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch. §©y còng chÝnh
t¸c quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ho¸ lμ mét trong nh÷ng ®ßi hái quan träng
nhÊt cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc
- C¶i thiÖn hÖ thèng th«ng tin phôc vô c«ng tÕ, ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu tõ c¸c cam
t¸c kÕ ho¹ch ho¸ kÕt song ph−¬ng vμ ®a ph−¬ng cña ViÖt Nam.
Th«ng tin vμ dù b¸o lμ nh÷ng ®iÒu kiÖn §æi míi c«ng t¸c quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch
quan träng ®¶m b¶o chÊt l−îng cña qu¸ ®· vμ ch¾c ch¾n sÏ gãp phÇn cho sù thμnh
tr×nh lËp vμ ®iÒu hμnh kÕ ho¹ch. ViÖc c¶i c«ng cña c«ng cuéc ®æi míi, ph¸t triÓn ®Êt
thiÖn hÖ thèng th«ng tin cÇn ®−îc ®æi míi, n−íc. LuËt vÒ Quy ho¹ch vμ KÕ ho¹ch ho¸
®¶m b¶o nh÷ng nhu cÇu sau: kÞp thêi, chuÈn Ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chØ cã thÓ t¹o ra
mùc, chÝnh x¸c vμ ®Çy ®ñ. VÊn ®Ò nμy liªn c¬ së ph¸p lý cho viÖc ®æi míi c«ng t¸c quy
quan ®Õn nhiÒu ngμnh, nhiÒu cÊp, v× vËy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch. Sù t¸c ®éng tÝch cùc cña
bªn c¹nh viÖc ban hμnh nh÷ng quy ®Þnh LuËt nμy lÖ thuéc rÊt nhiÒu vμo qu¸ tr×nh
ph¸p lý cÇn thiÕt, viÖc ®æi míi hÖ thèng thùc hiÖn LuËt. Song qu¸ tr×nh nμy ®ßi hái
th«ng tin cÇn ®−îc sù phèi hîp vμ ñng hé mét sù nç lùc to lín kh«ng chØ riªng ngμnh
cña mäi ngμnh, mäi cÊp. kÕ ho¹ch mμ cßn cña toμn bé bé m¸y nhμ
n−íc còng nh− cña mçi tæ chøc x· héi, mçi
- §æi míi bé m¸y tæ chøc trong ngμnh
ng−êi d©n ë n−íc ta. ChÝnh v× vËy, sù tham
kÕ ho¹ch
gia cña c¸c c¬ quan, tæ chøc còng nh− cña
Sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, hÖ thèng tæ chøc c¸c nhμ khoa häc ngay tõ giai ®o¹n so¹n
ngμnh kÕ ho¹ch ®· cã nhiÒu b−íc th¨ng th¶o LuËt lμ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó
trÇm. HiÖn nay, ë hÇu hÕt c¸c huyÖn, LuËt nμy cã thÓ ®i vμo cuéc sèng mét c¸ch
phßng kÕ ho¹ch ®· ghÐp cïng phßng tμi cã hiÖu qu¶.
chÝnh, ë cÊp x· hoμn toμn kh«ng cã ®Þnh
______________________
biªn cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch. ChÝnh v× vËy,
nÕu kh«ng ®æi míi vμ cñng cè hÖ thèng tæ Tμi liÖu tham kh¶o:
chøc kÕ ho¹ch, qu¸ tr×nh ®æi míi kÕ ho¹ch
1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− (2005), "Dù th¶o Tê tr×nh
ho¸ sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt vÊn Thñ t−íng vµ Dù th¶o Ph¸p lÖnh kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t
®Ò ph©n cÊp kÕ ho¹ch sÏ kh«ng thÓ thùc triÓn kinh tÕ - x· héi".
hiÖn ®−îc. 2. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2006), V¨n kiÖn §¹i héi
§¶ng lÇn thø X, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia.
- N©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé 3. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi
Qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ §¶ng lÇn thø IX, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia.
®ßi hái kh«ng chØ n©ng cao sè l−îng mμ c¶ 4. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), V¨n kiÖn §¹i héi
chÊt l−îng cña ®éi ngò c¸n bé lμm c«ng t¸c §¶ng lÇn thø VIII, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia.
kÕ ho¹ch. §Æc biÖt cÇn ®æi míi t− duy vÒ 5. §inh V¨n ¢n (2002), "C¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn
cho viÖc x©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ë
"qu¶n lý nhμ n−íc" cña c¸n bé c«ng chøc ViÖt Nam", §Ò tµi khoa häc cÊp Bé.
theo h−íng "khuyÕn khÝch vμ gi¸m s¸t" chø 6. Lª ViÕt Th¸i (2006), "Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch
kh«ng ph¶i "ra lÖnh vμ cÊp phÐp" nh− trong ë ViÖt Nam", B¸o c¸o Héi th¶o vÒ ®æi míi kÕ ho¹ch
thêi gian qua. ë ®Þa ph−¬ng, HËu Giang.
10 Qu¶n lý kinh tÕ Sè 13 (3+4/2007)
X©y dùng luËt quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ ... nghiªn cøu - trao ®æi .VEMR.
bμi nμy chuÈn
Sè 13 (3+4/2007) Qu¶n lý kinh tÕ 11
