Luận văn tốt nghiệp "Sự biến động đồng EURO và một số vấn đề đặt ra đối với Việt Nam"
Trong thời đại ngày nay, xu hướng liên kết kinh tế quốc tế và toàn cầu hoá nền kinh tế đang diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết, phát triển cả về quy mô và tốc độ, cả về bề rộng và chiều sâu. Sự tham gia và liên kết kinh tế quốc tế gần như là lựa chọn bắt buộc đối với mỗi quốc gia nếu như muốn tồn tại và phát triển kinh tế của mình tiến kịp trình độ phát triển của nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, tuỳ theo điều kiện phát triển của...
ĐỒ ÁN THỰC TẬP TỐT
NGHIỆP
Sự biến động đồng EURO và một số
vấn đề đặt ra đối với Việt Nam
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của việc nghiên cứu đề tài.
Trong thời đại ngày nay, xu hướng liên kết kinh tế quốc tế và toàn cầu
hoá nền kinh tế đang diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết, phát triển cả về quy
mô và tốc độ, cả về bề rộng và chiều sâu. Sự tham gia và liên kết kinh tế quốc
tế gần như là lựa chọn bắt buộc đối với mỗi quốc gia nếu như muốn tồn tại và
phát triển kinh tế của mình tiến kịp trình độ phát triển của nền kinh tế thế giới.
Tuy nhiên, tuỳ theo điều kiện phát triển của mỗi nước, mỗi khu vực mà mỗi
nước tham gia vào liên kết kinh tế quốc tế ở các mức độ khác nhau, khu vực
mậu dịch tự do... cho tới liên minh tiền tệ, đỉnh cao của liên kết kinh tế quốc
tế.
Sự kiện ngày 1-1-1999, Đồng EURO chính thức ra đời là kết quả của
quá trình thai nghén lâu dài của liên minh Châu Âu, đã đánh dấu một bước
phát triển mới của liên minh châu Âu nói riêng và của hoạt động kinh tế quốc
tế nói chung.
Đồng EURO đã và đang trở thành đề tài mới hấp dẫn đối với các nhà
nghiên cứu kinh tế trên quan điểm ủng hộ lạc quan hay không lạc quan vào
tương lai của đồng EURO. Đồng EURO không chỉ ảnh hưởng sâu rộng tới
đời sống kinh tế, xã hội của các nước thành viên mà còn ảnh hưởng tới các
nước có liên quan. Trong đó, Việt Nam là nước có quan hệ truyền thống với
EU chắc chắn sẽ chịu ảnh hưởng từ sự ra đời và biến động của đồng EURO.
Vì vậy việc nghiên cứu tình hình biến động để dự đoán tương lai của đồng
EURO cũng như ảnh hưởng của nó để từ đó đưa ra các giải pháp thích hợp là
rất cần thiết đối với các quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng.
Đây chính là lý do sau quá trình học tập tại Trường đại học Kinh tế quốc
dân với chuyên ngành kinh tế quốc tế và thời gian thực tập tốt nghiệp tại Viện
kinh tế thế giới cùng với sự hướng dẫn thạc sĩ Ngô Thị Tuyết Mai và tiến sĩ
Tạ Kim Ngọc tôi đã chọn đề tài luận văn tốt nghiệp: "Sự biến động đồng
EURO và một số vấn đề đặt ra đối với Việt Nam"
2. Mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và kết cấu luận văn.
Mục đích nghiên cứu:
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Luận văn hoàn thành với mong muốn giúp tất cả những ai quan tâm đến
vấn đề đồng tiền chung hiểu được những vấn đề cơ bản về đồng tiền này.
Luận văn cũng mong muốn làm tài liệu tham khảo đối với các nhà hoạch
đinh chính sách, các doanh nghiệp trong việc hoạch định chính sách và kinh
doanh.
Đối tượng nghiên cứu.
Luận văn chỉ nghiên cứu sự biến động và ảnh hưởng chính của đồng EURO.
Phạm vi nghiên cứu.
Luận văn chỉ nghiên cứu các diễn biến chính của đồng EURO từ khi ra
đời cho đến nay, và tác động chủ yếu đến quan hệ kinh tế quốc tế của EU -
11, đặc biệt là các quan hệ về thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU. Từ
đó dự đoán sự tác động của đồng EURO trong tương lai và đặt ra một số vấn
đề đối với Việt Nam.
Phương pháp nghiên cứu.
Dựa trên quan điểm duy vật biện chứng, luận văn sử dụng các phương
pháp tổng hợp và phân tích kết hợp với phương pháp lôgíc và so sánh.
Kết cấu của luận văn.
Ngoài lời mở đầu và kết luận, kết cấu của luận văn gồm 3 chương như
sau:
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ LIÊN MINH TIỀN TỆ CHÂU ÂU VÀ
SỰ RA ĐỜI CỦA ĐỒNG EURO.
CHƯƠNG II: TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG VÀ TÁC ĐỘNG CỦA ĐỒNG
EURO TỪ KHI RA ĐỜI TỚI NAY.
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ỔN ĐỊNH GIÁ TRỊ
ĐỒNG EURO VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI
VỚI VIỆT NAM.
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ LIÊN MINH TIỀN TỆ CHÂU ÂU VÀ ĐỒNG EURO
I. LIÊN MINH TIỀN TỆ CHÂU ÂU.
1. Liên minh Châu Âu (EU).
Liên minh châu Âu là kết quả của hoạt động liên kết kinh tế quốc tế, là
kết quả của một quá trình hợp tác và đấu tranh giữa tranh chấp và thoả hiệp
của các nước thành viên nhằm đi đến thống nhất và tạo ra một sức mạnh tổng
hợp từ sự liên kết. Bằng quyết tâm cao của các nước thành viên mới có được
EU - 15 hùng mạnh như ngày nay và tiến tới là EU - 28 sau đợt mở rộng sang
Đông và Trung Âu.
EU có quá trình phát triển lâu dài, bắt đầu từ rất sớm so với các khu vực
liên kết kinh tế quốc tế khác. Ngay sau đại chiến thế giới thứ hai, các nước
châu Âu đã nhận thấy hoạt động liên kết kinh tế quốc tế cần thiết hơn bao giờ
hết.
Trong hai cuộc đại chiến nửa đầu thế kỷ XX Tây Âu và Nhật Bản bị huỷ
diệt nặng nề về kinh tế, trong khi đó Mỹ đã làm giàu từ việc bán vũ khí cho
các nước tham chiến. Vì vậy, sau chiến tranh thế giới Mỹ đã trở thành một
cường quốc kinh tế số 1 và Mỹ cũng đã nhánh chóng tận dụng thế mạnh kinh
tế đó là củng cố địa vị của mình, bằng kế hoạch Marsall (chi viện vốn cho Tây
Âu và Nhật Bản để phục hồi kinh tế sau chiến tranh). Trước bối cảnh đó các
quốc gia châu Âu đều có mong muốn khôi phục và phát triển kinh tế, xây
dựng một nền hoà bình vững chắc độc lập tự chủ. Vì vậy cần phải thoát khỏi
sự lệ thuộc vào Mỹ, các quốc gia liên kết với nhau xây dựng liên minh EU
khởi đầu bằng cộng đồng than thép châu Âu (CECA).
Ngày 18 - 04 -1951, bằng hiệp định Paris cộng đồng than thép châu âu
chính thức ra đời.
- Mục đích xây dựng CECA để tạo ra sự chủ động có được sự hợp tác
trong việc phát triển hai mặt hàng quan trọng lúc đó (than và thép). Có thể
coi đây là thị trường chung với hai mặt hàng này là chương trình thử nghiệm
của việc xây dựng thị trường chung châu Âu. Dư luận châu Âu tin tưởng cùng
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
việc thành lập Cộng đồng châu Âu sẽ đưa các nước thành viên lên một bước
phát triển mới.
- Nguyên tắc xây dựng cộng đồng là bình đẳng và hợp tác, các nước
tham gia vào cộng đồng trên tinh thần tự nguyện.
CECA gồm có 6 nước tham gia là : Đức, Pháp, Hà Lan, Bỉ, ý và
Luxembua.
Sau một thời gian ngắn CECA đã đạt được nhứng kết quả mong đợi của
các nhà sáng lập CECA, đã đem lại những lợi ích kinh tế chính trị to lớn
khiến các nước thành viên tiếp tục phát triển con đường đã chọn bằng việc
xây dựng cộng đồng kinh tế Châu Âu (EEC).
Ngày 25 - 3- 1957, ký kết hiệp định Roma, thành lập cộng đồng kinh tế
châu Âu (EEC) và cộng đồng nguyên tử châu Âu (CECA). Tất cả các thành
viên của CECA đều tham gia vào EEC và CEEA.
Cộng đồng kinh tế châu Âu và cộng đồng nguyên tử châu Âu có cơ sở
vững chắc từ sự thành công của cộng đồng than thép châu Âu. Chính từ thành
công của CECA đã chứng tỏ sức mạnh của hợp tác liên kết kinh tế quốc tế và
thúc đẩy mở rộng hợp tác không chỉ trong hai mặt hàng, trong hoạt động
thương mại mà còn hợp tác trong các chính sách kinh tế, cần có sự hợp tác,
thống nhất chính sách kinh tế của toàn khối. Đây chính là nội dung hoạt động
chủ yếu của EEC. Từ các kết quả đạt được của EEC đã thu hút đông đảo các
nước bên ngoài xin gia nhập. Năm 1961 các nước Anh, Đan Mạch, ireland lần
lượt làm đơn xin gia nhập EEC. Các nước này tham gia vào EEC với các mục
đích khác nhau. Chẳng hạn với Anh, để có thể phát triển nền công nghiệp phải
tham gia vào EEC thì mới thâm nhập được vào thị trường giàu có này. Đan
Mạch tham gia với mong muốn tiêu thụ sản phẩm công nghiệp và tạo điều
kiện phát triển nền công nghiệp, còn ireland lại tham gia với mục đích chính
là để tránh tính lệ thuộc vào nông nghiệp của Anh...
Trong Cộng đồng châu Âu, bên cạnh sự hợp tác xây dựng cộng đồng,
củng cố lợi ích chung, các thành viên luôn cạnh tranh với nhau để dành củng
cố địa vị của mình trong cộng đồng. Pháp là một nước lớn trong EEC, do sợ
sự cạnh tranh địa vị của mình khi có Anh tham gia vào EEC và sợ quan hệ
Anh - Mỹ sẽ làm tăng sự ảnh hưởng của Mỹ ở châu Âu. Vì vậy, Pháp vận
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
động Đức phủ quyết định việc Anh xin gia nhập. Đương nhiên hai nước Đan
Mạch và ireland nộp đơn cùng đợt cũng được xem xét.
Sau 10 năm hoạt động EEC đã đạt được những kết quả đáng kể đã tạo
điều kiện cho các nước thành viên có thể hợp tác, liên kết ở mức độ cao hơn,
đồng thời EEC cũng bắt đầu tỏ ra tương xứng với thực lực của cộng đồng do
vậy đã khiến các quan chức châu Âu đi đến hợp nhất cộng đồng thành Cộng
đồng châu Âu (EC).
Ngày 1 - 7 - 1967, EC chính thức ra đời dựa trên sự hợp nhất của cộng
đồng than thép châu Âu, cộng đồng nguyên tử châu Âu và cộng đồng kinh tế
châu Âu. Tất cả các thành viên của cộng đồng EEC đều tham gia vào EC.
Mục đích chính để thành lập EC là tạo ra sự hợp tác, liên kết ở một mức độ
cao hơn, mở rộng phạm vi liên kết không chỉ bó hẹp trong liên kết kinh tế.
Nội dung hoạt động của EC là hợp tác về chính sách thuế, chính sách nông
nghiệp như thành lập đồng minh thuế quan 7/1968, xây dựng xây dựng kế
hoạch Manshall về nông nghiệp bên cạnh đó là các hoạt động hợp tác kinh tế
và tiền tệ, thi hành nâng đỡ tiền tệ ngắn hạn, đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực
tài chính...
Nhìn thấy các kết quả đạt được của Cộng đồng châu Âu, nhiều nước làm
đơn xin gia nhập EC. Anh, Đan Mạch và ireland sau nhiều lần đàm phán thất
bại, năm 1973 được kết nạp và đưa tổng số thành viên từ 6 lên 9 nước.
Năm 1981, Hy Lạp trở thành thành viên thứ 10. Tiếp đó Tây Ban Nha và
Bồ Đào Nha lần lượt trở thành thành viên của Cộng đồng châu Âu vào năm
1986, đã đưa tổng số thành viên lên tới 12. áo, Thụy Điển và Phần Lan là
thành viên của Hiệp hội mậu dịch tự do châu Âu (EFTA). Sau khi ba thành
viên khác của EFTA: Anh, Đan Mạch và ireland đã gia nhập EC, đồng thời do
quan hệ kinh tế giữa EC và EFTA được xúc tiến mạnh mẽ, 3 nước áo, Thụy
Điển và Phần Lan tích cực xin gia nhập và lần lượt trở thành thành viên thứ
13, 14, 15 của EC vào năm 1989, 1991 và 1992.
Qua các lần mở rộng, do số thành viên tham gia nhiều hơn Cộng đồng
châu Âu lớn mạnh dần lên về quy mô. Tuy nhiên, càng mở rộng nhiều thành
viên hơn, quá trình tham khảo ý kiến, phối hợp sẽ phức tạp hơn và nhiều vấn
đề về lợi ích sẽ khó dung hoà hơn. Cần có một bộ máy quản lý mới đã thôi
thúc châu Âu đi tới Hội nghị Maastrich tháng 12/1991. Hội nghị này đã chuẩn
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
y hiệp ước thống nhất châu Âu, mở đầu cho sự thống nhất về kinh tế chính trị,
tiền tệ ở châu Âu.
Theo hiệp ước Maastrich ký ngày 7/2/1992 Cộng đồng châu Âu đổi tên
thành liên minh châu Âu và chính thức vận hành từ ngày 1/1/1993.
EU gồm 15 thành viên, mục đích chính của EU là tạo ra sự hợp tác thống
nhất cao, tạo điều kiện phát triển kinh tế các nước thành viên củng cố sức
mạnh toàn khối, tiến tới thành lập khu vực tiền tệ (tạo sự liên kết thống nhất ở
mức độ cao từ kinh tế đến tiền tệ) để EU có đủ sức mạnh cạnh tranh và hợp
tác có hiệu quả với các nước, các khối liên minh khác.
Sau hơn 40 năm ra đời và phát triển, liên minh châu Âu đã đạt được
những thành tựu đáng kể, đã xây dựng và củng cố mối quan hệ kinh tế quốc tế
giữa các nước thành viên và đã tạo ra được thị trường chung về hàng hoá và
dịch vụ. Mục tiêu lâu dài liên minh châu Âu là nhằm thống nhất châu Âu
bằng con đường hoà bình, bằng sức mạnh của hợp tác và liên kết kinh tế quốc
tế.
Thực tế liên minh châu Âu đã có thị trường chung về hàng hoá và dịch
vụ, đã có sự liên kết hợp tác trong lĩnh vực tài chính tiền tệ. Song để thị
trường chung thực sự trở nên thống nhất thì các rào cản tiền tệ phải được loại
bỏ hoàn toàn. Điều này chỉ có được khi có duy nhất một đồng tiền chung
được lưu hành và được điều hành thống nhất bằng một chính sách tiền tệ
chung. Chính vì vậy mà liên minh tiền tệ châu Âu (EMU) được ra đời mà nội
dung chính của nó là cho ra đời và vận hành đồng tiền chung trong toàn khối.
Nội dung chính của hội nghị Maastrich đã được chính thức hoá trong
hiệp ước Maastrich (ký ngày 7/2/1992). Cũng theo hiệp ước này đã khẳng
định công việc chuẩn bị cho ra đời đồng tiền chung duy nhất trong khuôn khổ
xây dựng liên minh tiền tệ 3 giai đoạn và 5 tiêu thức gia nhập làm căn cứ cho
tất cả các nước mong muốn và có đủ điều kiện gia nhập khối đồng tiền chung
(khối EURO).
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Liên minh tiền tệ châu Âu là tiến tới hoà nhập các chính sách kinh tế,
tiền tệ của các nước thành viên EU là khâu không thể thiếu được trong quá
trình chuẩn bị cho ra đời đồng tiền chung châu Âu.
2. Liên minh tiền tệ châu Âu.
Mục tiêu của liên minh tiền tệ châu Âu là thống nhất xây dựng một chính
sách tiền tệ chung, phát hành đồng tiền chung để thị trường chung châu Âu
thực sự thống nhất, đồng thời tạo thế đối trọng về tài chính với các khu vực
khác chủ yếu là Nhật, Mỹ từ việc thống nhất tiền tệ:
2.1 Quá trình hình thành của Liên minh tiền tệ Châu Âu.
Liên minh kinh tế tiền tệ châu Âu (EMU) là sản phẩm trực tiếp của hiệp
ước Maastrich ký ngày 7-2-1992, giai đoạn mới của tiến trình liên kết châu
Âu.
Thực ra tiến trình xây dựng EMU đã được đề cập từ rất sớm, với những
bước thăng trầm nhất định. Ngay từ hiệp ước Rome một số điều khoản đã
được đề cập đến có liên quan tới hợp tác các chính sách tiền tệ và các chính
sách hối đoái. Ngay lúc đó, người ta đã tranh luận về vấn đề: Một thị trường
chung không biên giới phải được củng cố bằng một đồng tiền chung. Nhưng
trên thực tế, chỉ đến sau năm 1971 các nước châu Âu mới thực sự quan tâm vì
trước đó tiền tệ của các nước này vẫn được cố định với đồng USD trong hệ
thống Bretton Woods. Năm 1971 hệ thống Bretton Woods hoàn toàn sụp đổ
các đồng tiền châu Âu được thả nổi hoàn toàn. Thay đổi tự do theo cung cầu
trên thị trường không làm cho tỷ giá của các nước này ổn định hơn, mà trái lại
càng thêm trao đảo mạnh (do đầu cơ tiền tệ ngày càng ra tăng và sự chu
chuyển về vốn mạnh mẽ giữa các nước xuất phát từ sự khác biệt về lãi suất)
thêm vào đó là sự giảm giá của đồng USD làm các nước châu Âu co cụm lại
gần nhau trong vấn đề tiền tệ. Khi đồng USD giảm giá thì dự trữ quốc gia
bằng đồng USD sẽ giảm xuống buộc các nước phải tăng dự trữ để đảm bảo
giá trị thực tế của dự trữ quốc gia cùng với sự mất giá của USD, đã thúc đẩy
họ tìm một đồng tiền khác ổn định hơn làm cơ sở thay cho đồng USD ngày
một mất giá.
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Năm 1969, một cuộc họp cấp cao của EEC đã yêu cầu những vị Bộ
trưởng Bộ Tài chính của mình cùng với Uỷ ban của cộng đồng phác thảo ra
một kế hoạch từng bước tiến tới liên minh kinh tế - tiền tệ.
Năm 1970 nhóm làm việc dưới sự lãnh đạo của thủ tướng Luxembua lúc
đó là Pierre Werner đã đưa ra một kế hoạch đầy tham vọng: "Thực hiện liên
minh tiền tệ" trong vòng 10 năm (được gọi là kế hoạch Werner). Nội dung
của kế hoạch có nhiều điểm giống với Hiệp ước Maastricht. Nhưng kế hoạch
này đã thiếu một tiền đề tiên quyết để thành công. Không như hiệp ước
Maastricht, nó không được ký kết ràng buộc như một hiệp ước được phê
duyệt và có giá trị pháp lý như một công ước quốc tế, trái lại trong từng công
đoạn của nó với tất cả các chi tiết đều phải được quyết định mới. Chính vì vậy
kế hoạch này đã thất bại ở giai đoạn thứ 2. Cùng với hàng loạt các biến cố xảy
ra trong tình hình kinh tế chính trị lúc đó đã làm tan kế hoạch này.
Cuối những năm 1970 trước sự suy thoái về kinh tế kéo dài đặc biệt là
trước thế sút kém của một Cộng đồng châu Âu phân tán về thị trường tiền tệ,
trong so sánh với Mỹ và Nhật, đồng thời cùng với việc đồng USD tiếp tục
giảm giá trong cuối những năm 70. Các thành viên châu Âu lại một lần nữa
cùng nhau thử sức trong vấn đề liên kết tiền tệ. Theo sáng kiến của Tổng
thống Pháp Giseard de Stanh và thủ tướng Đức Helmut Schmidt, hệ thống
tiền tệ châu Âu đã ra đời 13-3-1978 (EMS). Mục đích của EMS là duy trì tỷ
giá cố định trong toàn khối và tỷ giá của cả khối sẽ thay đổi theo thị trường.
Đó thực chất là một hệ thống thả nổi có điều tiết. Cùng với sự ra đời của EMS
là sự ra đời của đơn vị tiền tệ châu Âu: đồng ECU (1978), đây thực chất là
một "giỏ tiền tệ". Giá trị của đồng ECU được xác định trên cơ sở giá trị của
"một giỏ tiền tệ" bao gồm một số lượng cố định mỗi đồng tiền trong cộng
đồng. Số lượng mỗi đồng tiền này lại được xác định tuỳ thuộc vào tiềm lực
kinh tế của mỗi nước.
Đồng ECU cũng có chức năng nhất định như tính toán, thanh toán, dự
trữ... Song rất hạn chế trong một phạm vi nhất định, là đơn vị tính toán đồng
ECU là cơ sở tính tỷ giá giữa các đồng tiền trong cộng đồng, đồng thời nó còn
là cơ sở xác định ngân sách cộng đồng, thuế, giá cả nông nghiệp. Là phương
tiện thanh toán, đồng ECU là cơ sở xác định và thanh toán các khoản nợ của
các ngân hàng trung ương khi các ngân hàng này phải tiến hành các can thiệp
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
để giữ tỷ giá trong giới hạn quy định trên thực tế đồng ECU không phải là
một đồng tiền thực sự, mà là một đồng tiền nặng vô danh nghĩa. Thành tích
lớn nhất đạt được của EMS là tạo ra được một vùng tiền ổn định, giảm được
các rủi ro do sự biến động của đồng USD, và đồng Yên Nhật, giúp các nước
châu Âu giảm được lạm phát. Nhưng đến 1992 EMS đã xụp đổ, một mặt là do
những nguyên nhân kinh tế khách quan, một mặt là do những thiếu sót về tính
chất và cơ cấu trong chính bản thân EMS một trong những lý do đó là sự biến
đổi kinh tế trong hệ thống rất nhanh, và sự biến đổi này không tương ứng
nhau giữa các nước, dẫn tới mâu thuẫn với tỷ giá cố định trong hệ thống EMS
và mâu thuẫn đã bùng nổ, phá vỡ thế ổn định.
Hệ thống tiền tệ châu Âu bộc lộ những hạn chế trong lúc cục diện thế
giới 2 cực đã chấm dứt, vấn đề chính trị đã gác lại, các thế lực đều dồn sức
chuẩn bị lực lượng để giành địa vị tối ưu trong tương lai, chủ yếu là chạy đua
xây dựng củng cố thế lực và kinh tế, cục diện 2 cực chấm dứt, những trật tự
mới đang dần hình thành xu hướng hợp tác, liên kết kinh tế quốc tế diễn ra
mạnh mẽ hình thành các khu vực kinh tế. Trong bối cảnh đó, Cộng đồng châu
Âu tuy đã đạt được những thành tựu nhất định trong quá trình liên kết, song
hầu hết các mặt Cộng đồng châu Âu còn thua kém Mỹ, Nhật. Trong cuộc
cạnh tranh quyết liệt với các trung tâm, khu vực kinh tế trong giai đoạn mới.
Trước hết các nước châu Âu phải thống nhất chặt chẽ hơn để tạo ra một sức
mạnh tổng hợp, đáp ứng những cơ hội và thách thức mới. Trước tình hình đó,
vào năm 1989 báo của J.Delors - Chủ tịch uỷ ban châu Âu lúc đó đã ra đời, và
vạch ra những điều kiện và chương trình cụ thể của một liên minh kinh tế -
tiền tệ. Hiệp ước Maastricht ra đời chính thức hoá dự án về đồng tiền chung.
Khẳng định quá trình xây dựng liên minh kinh tế và tiền tệ (EMU) gồm 3 giai
đoạn và xác định nội dung công việc cụ thể của từng giai đoạn.
* Giai đoạn 1 từ 1-7-1990 đến 31-12-1993 nhiệm vụ của giai đoạn này là
phối hợp chính sách tiền tệ và chính sách kinh tế giữa các nước, giúp các
nước đạt được các chỉ tiêu để ra nhập khu vực đồng EURO cụ thể hoàn chỉnh
thị trường chung châu Âu đặc biệt là hoàn chỉnh quá trình lưu thông và tự do
vốn, đặt nền kinh tế quốc gia dưới sự giám rất nhiều bên, phối hợp chính sách
tiền tệ giữa các nước trong phạm vi "uỷ ban thống đốc của ngân hàng trung
ương để ổn định tỷ giá giữa các đồng tiền".
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
* Giai đoạn 2: từ 1-1-1994 đến 1-1-1999 nhiệm vụ của giai đoạn này là
tiếp tục phối hợp chính sách kinh tế, tiền tệ nhưng ở mức cao hơn, để chuẩn bị
điều kiện cho sự ra đời của đồng EURO. Trong giai đoạn, này các tiêu thức
gia nhập EMU sẽ được rà soát lại một cách kỹ lưỡng giữa các nước để đến
cuối giai đoạn này có thể quyết định cụ thể nước nào sẽ gia nhập EMU. Đồng
thời thành lập viện tiền tệ châu Âu, với nhiệm vụ thực hiện một số chính sách
tiền tệ chung để ổn định giá cả tạo điều kiện chuẩn bị cho sự ra đời và vận
hành đồng EURO. Đây là bước chuyển tiếp để đưa ngân hàng trung ương
châu Âu ECB và hoạt động ở cuối giai đoạn này.
* Giai đoạn 3 là từ 1-1-1999 đến 30-6-2002 với nội dung cho ra đời đồng
EURO, công bố tỷ giá chuyển đổi chính thức giữa đồng EURO và các đồng
tiền quốc gia. Thứ ba là ECB chính thức vận hành và chịu trách nhiệm điều
hành chính sách tiền tệ của liên minh.
Quá trình chuẩn bị, thể hiện quyết tâm cao của các nước thành viên
nhằm xây dựng thành công EMU với nội dung chính là tạo ra một đồng tiền
chung (đồng EURO) và một chính sách tiền tệ thống nhất. Trước khi đi vào
tìm hiểu về chính sách tiền tệ châu Âu và đồng EURO việc nghiên cứu các
tiêu thức ra nhập khu vực khu vực đồng EURO là rất cần thiết.
2.2. Các tiêu thức gia nhập khối EURO.
Theo hiệp ước Maastrich, để tham gia EMU, các thành viên phải thoả
mãn các tiêu chuẩn sau:
- Tiêu chuẩn lạm phát: tỷ lện lạm phát không vượt quá mức 1,5% mức
lạm phát bình quân của 3 nước có chỉ số lạm phát thấp nhất.
- Tiêu chuẩn về lãi suất dài hạn: Mức lãi suất dài hạn không được vượt
quá 2% mức lãi suất dài hạn trung bình của ba nước có mức lãi suất dài hạn
thấp nhất.
- Tiêu chuẩn về thâm hụt ngân sách: Mức bội chi ngân sách không được
vượt quá 3% GDP (có tính đến các trường hợp sau đây: Mức thâm hụt đang ở
trong xu hướng được cải thiện để đạt tới tỷ lệ quy định, mức thâm hụt vượt
quá 3% GDP chỉ mang tính chất tạm thời không đáng kể và không phải mức
bội chi cơ cấu).
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
- Tiêu chuẩn về tỷ giá: Đồng tiền quốc gia phải là thành viên của cơ chế
tỷ giá châu Âu (ERM) hai năm trước khi gia nhập liên minh kinh tế tiền tệ và
không được phá giá tiền tệ so với các đồng tiền khác.
Theo các tiêu thức trên, đến tháng 5/1998 đã có 13 trong 15 thành viên
EU đạt tiêu chuẩn.
Hai nước không đạt tiêu chuẩn là Hy Lạp và Anh do có mức lạm phát
cao và chu kỳ kinh tế suy giảm.
Hai nước Thụy Điển và Đan Mạch, mặc dù đủ tiêu chuẩn tham gia song
chưa sẵn sàng tham gia khu vực đồng tiền chung này. Tuy nhiên các nước này
dự định sẽ tham gia vào khu vực đồng tiền chung trong những năm tới.
Ngày 2/5/1998, Uỷ ban châu Âu đã quyết định xem xét các quốc gia đủ
tiêu chuẩn và sẵn sàng tham gia vào khu vực EURO lần đầu danh sách được
xếp theo quy mô GDP như sau: Đức, Pháp, Italia, Tây Ban Nha, Hà Lan, Bỉ,
áo, Phần Lan, Bồ Đào Nha, ireland, Lucxambua. Khu vực đồng EURO còn có
thể mở rộng sang các thành viên Đông và Bắc Âu như: Thụy Sĩ và Na Uy.
2.3. Chính sách tiền tệ của liên minh châu Âu.
2.3.1. Giới thiệu khái quát về NHTW (Ngân hàng Trung ương) châu Âu (ECB).
Bộ máy điều hành thống nhất tiền tệ là NHTW châu Âu, ECB có trách
nhiệm hoạch định chính sách tiền tệ thống nhất châu Âu.
Theo hiệp ước Maastrich và các văn bản có giá trị pháp lý khác của EU,
chính thức khẳng định ECB hoàn toàn chịu trách nhiệm về chính sách tiền tệ
chung toàn khối EURO - 11 từ ngày 1/1/1999.
Ngân hàng TW (Trung ương) châu Âu chính thức được ra đời từ ngày
1/7/1998 nhưng chịu trách nhiệm hoạch định chính sách tiền tệ thống nhất bắt
đầu từ ngày 1/1/1999. Trụ sở của ECB đặt tại Fracfart. Cơ cấu ECB gồm có
hội đồng thống đốc dưới hội đồng thống đốc có ban giám đốc, trong ban giám
đốc có 1 chủ tịch, 1 phó chủ tịch và 4 thành viên.
Tháng 5/1998, Hội đồng kinh tế tiền tệ châu Âu bỏ phiếu bầu thống đốc
của ECB, ông Wim Duisenberg, quốc tịch Hà Lan nguyên thống đốc NHTW
Hà Lan, đang đương chức giám đốc viện tiền tệ châu Âu đã trúng cử thống
đốc ECB với 50 phiếu thuận 1 phiếu trống và 5 phiếu trắng.
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
EBC có vị trí độc lập với các nước thành viên và Uỷ ban châu Âu trong
việc hoạch định chính sách tiền tệ thống nhất. Điều này vừa ngăn ngừa hữu
hiệu việc lạm dụng tiền tệ để tài trợ cho các mục tiêu quân sự, chính trị,
nguồn gốc của lạm phát, bất ổn tiền tệ vừa đảm bảo cho đồng EURO mạnh và
ổn định. Tính chất không thể bãi miễn chức thống đốc ECB, nhiệm kỳ 8 năm
để đảm bảo tính độc lập thực sự của ECB trong việc xây dựng và điều hành
chính sách tiền tệ trong toàn khối.
Mục tiêu của chính sách tiền tệ thống nhất được xác định rõ ràng là ổn
định giá cả. Qua ổn định giá cả góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải
quyết việc làm, giảm thất nghiệp... Việc công khai mục tiêu ổn định giá cả
như là mục tiêu duy nhất của chính sách tiền tệ châu Âu không phụ thuộc vào
bất kỳ sự can thiệp nào, trong bất kỳ trường hợp nào đã khẳng định tính độc
lập của ECB.
Về mặt nghiệp vụ, ECB phải xác định các mục tiêu trung gian mang tính
kỹ thuật như: khối lượng tiền phát hành, tỷ giá, lãi suất... các mục tiêu trung
gian hoàn toàn do ECB độc lập xác định.
2.3.2. Cơ chế và công cụ vận hành chính sách tiền tệ châu Âu
ECB điều hành chính sách tiền tệ chung thông qua hệ thống ngân hàng
trung ương châu Âu (ESCB)
Hội đồng thống đốc có trách nhiệm xây dựng chính sách tiền tệ thống
nhất. Ban giám đốc điều hành của ECB được trao quyền thực thi chính sách
tiền tệ theo các quy định và các hướng dẫn được vạch ra bởi hội đồng thống
đốc. Trong một phạm vi nhất định, nhằm tăng cường hiệu quả ECB có thể sử
dụng các NCB (Ngân hàng trung ương quốc gia thành viên) để thực hiện các
giao dịch.
Có thể tóm tắt cơ chế vận hành của Hệ thống ngân hàng trung ương châu
Âu như sau:
ESCB = ECB + NCBs (NCBs) các NHTW quốc gia thành viên
EU 11
Ngân hàng trung
ương châu Âu
Hội đồng thống đốc Hội đồng hỗn hợp
- Xây dựng chính sách tiền tệ chung - Tư vấn cho ECB
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B - Thu thập thông tin thống kê.
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Các công cụ chủ yếu ECB sử dụng để đạt được mục tiêu là nghiệp vụ thị
trường mở, dự trữ bắt buộc, nghiệp vụ cho vay bù đắp thâm hụt thường
xuyên.
Bên cạnh đó, các nhà hoạch đinh chính sách tiền tệ châu Âu đã thiết kế
khá đầy đủ các cơ chế, quy định để thực thi chính sách tiền tệ chung thống
nhất và đưa EMU vận hành như cơ chế đổi tiền, cơ chế thanh toán, cơ chế tỷ
giá với các nước trong EU chưa tham gia vào EURO - 11 (EMRII), cơ chế
giám sát tài chính công và ngân sách lành mạnh, cơ chế báo động khi một
nước có sự vi phạm các tiêu thức hội nhập đã cam kết, cơ chế phạt khi có sự
vi phạm kỷ luật ngân sách hoặc luật tài chính... Sau đây sẽ xem xét một số
quy định cơ bản.
2.3.3. Các quy định cơ bản.
Tỷ giá chuyển đổi
Tỷ giá chính thức của các đồng tiền của các nước thành viên được xác
định theo cơ chế tỷ giá cũ (ERM I) được công bố vào tháng 5/1998 được sử
dụng như tỷ giá chuyển đổi song phương cho các nước thành viên tham gia từ
ngày 1-1-1999.
Tuần lễ chuyển đổi: kéo dài 3 ngày rưỡi tính từ đầu giờ chiều ngày 31-
12-1998, sau khi tỷ giá chuyển đổi chính tức EURO/ECU và EURO/NCU
được thông báo. Đến trước thời gian mở cửa của các thị trường tài chính ngày
làm việc đầu tiên trong năm 4-1-1999. Một "Uỷ ban tuần lễ chuyển đổi" được
thành lập "nhằm kiểm soát các khâu chuẩn bị cuối cùng cho việc xuất hiện
đồng EURO". Các đối tượng sử dụng đồng EURO ngay trong tuần lễ chuyển
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
đổi là: các công ty được niêm yết trên thị trường chứng khoán, thị trường liên
ngân hàng, mọi hoạt động của ngân hàng trung ương châu Âu về các chính
sách tiền tệ và giao dịch ngoại hối được sử dụng đồng EURO.
Nguyên tắc làm tròn số trong quá trình chuyển đổi
Tỷ giá chuyển đổi có 5 chữ số thập phân. Số tiền phải trả tính trên cơ sở
tỷ lệ chuyển đổi sẽ được làm tròn tới hai chữ số thập phân theo nguyên tắc 5
thêm, 4 bỏ. Nguyên tắc này được áp dụng trong các giao dịch chuyển đổi tiền
mặt, các giao dịch mua bán, các giao dịch chứng khoán và các khoản nợ.
Tuy nhiên có một số quốc gia vẫn sử dụng nguyên tắc làm tròn như đối
với nước mình là Đức, áo, Hà Lan.
Nguyên tắc không - không: Việc sử dụng đồng EURO trong giai đoạn
quá độ theo nguyên tắc không bắt buộc, không ngăn cấm đối với cả các nước
trong và ngoài khối trong việc sử dụng đồng EURO. Có nghĩa là không có sự
hạn chế nào trong việc sử dụng đồng tiền mới. Theo nguyên tắc này ngụ ý
rằng các bên tham gia hợp đồng không có quyền bắt buộc đối tác sử dụng
đồng EURO nếu không có một thoả thuận vào đồng ý của bên đối tác. Đối với
các hợp đồng đang tồn tại, đơn vị tính toán vẫn là đồng tiền quốc gia và được
duy trì cho đến 1-1-2002, trừ khi các bên có sự nhất trí sử dụng đồng EURO
hoặc các trường hợp ngoại lệ khác. Đối với các hợp đồng được ký kết trong
giai đoạn quá độ, việc sử dụng đồng tiền nào trong thanh toán, tuỳ vào thoả
thuận của hai bên tại thời điểm ký kết hợp đồng. Tuy nhiên có một số ngoại lệ
là các ngân hàng phải chấp nhận thanh toán các đồng tiền được đề nghị thanh
toán. Nhà nước có thể quy định toàn bộ số dư nợ hiện hành của mình mà
không cần có sự nhất trí của người cho vay và tương tự với các trường hợp
vay khác, ngoài ra nhà nước còn có thể thay thế đơn vị tính toán trên thị
trường tài chính của mình.
Cơ chế tỷ giá mới (EMR II)
Hội đồng châu Âu tại Amsterdam tháng 6-1997 đã thông qua quyết định
hình thành cơ chế tỷ giá mới thay thế cho hệ thống tiền tệ châu Âu (EMS)
hiện hành. Trên cơ sở đó viện tiền tệ châu Âu (EMI) đã chuẩn bị một thoả
ước về cơ chế tỷ giá mới giữa các nước thành viên khu vực đồng EURO và
các nước thành viên ngoài khu vực có nội dung như sau:
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Việc tham gia vào EMR II là tự nguyện đối với tất cả các nước thành
viên không thuộc khu vực đồng EURO. Tuy nhiên quy định đối với tất cả các
ngân hàng của các nước thành viên.
Dù nước đó có tham gia vào EMR II hay không miễn là thành viên của
EU thì các ngân hàng này đều phải:
- Báo cáo thường xuyên các hoạt động can thiệp hối đoái và các hoạt
động hối đoái khác.
- Cần có sự chấp nhận của ngân hàng trung ương ECB và các ngân hàng
nhà nước của các quốc gia thành viên không tham gia khác về các hoạt động
can thiệp hoặc các giao dịch lớn bằng các đồng tiền quốc gia vượt quá mức độ
giới hạn đã được thoả thuận và có thể ảnh hưởng tới hoạt động thị trường hối
đoái.
Tỷ giá chính thức giữa các đồng tiền quốc gia (NCU) trong cơ chế EMR
II với đồng EURO được ECB xác định với biên độ giao động cho phép là
±1,5% (tuy nhiên biên độ này có thể thu hẹp trong quá trình hội tụ kinh tế để
tham gia vào khu vực đồng tiền chung của 4 nước thành viên còn lại trong
quan hệ tỷ giá đồng EURO được gọi là đồng yết giá. Với năm chữ số thập
phân có giá trị.
Để đảm bảo tỷ giá nằm trong biên độ này, ECB và các ngân hàng nhà
nước của các quốc gia thành viên ngoài khu vực đồng EURO thực hiện sự can
thiệp không hạn chế và tự động thông qua sử dụng các công cụ tài trợ vốn
ngắn hạn. Tuy nhiên mức độ can thiệp cũng như sự cần thiết can thiệp còn tuỳ
thuộc vào ảnh hưởng của nó đến mục tiêu ổn định giá cả. Trong những trường
hợp có ảnh hưởng xấu đến mục tiêu này, ECB và các ngân hàng nhà nước có
quyền ngừng can thiệp (Điều này trái với nguyên tắc can thiệp tự động trong
cơ chế tỷ giá của EMS). Nền tảng cốt lõi cho sự ổn định tỷ giá là sự ổn định
kinh tế vĩ mô, vì vậy nó không thể tách rời cố gắng điều chỉnh kinh tế để hội
nhập của các nước thành viên còn lại trong giai đoạn quá độ.
Hệ thống thanh toán
Mỗi quốc gia thành viên có ít nhất một hệ thống thanh toán đồng EURO
để thực hiện các giao dịch nội địa, một số các nước có hai hệ thống thanh
toán: Hệ thống thanh toán theo thời gian thực tế (RTGS) và hệ thống thanh
toán bù trừ. Để thực hiện các giao dịch giữa các quốc gia, các nước thành viên
có thể lựa chọn các phương thức thanh toán sau:
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
- Tiếp tục sử dụng hình thức ngân hàng đại lý, nhưng chỉ lựa chọn một
đại lý tại một trung tâm với một tài khoản đồng EURO để hoạch toán các
khoản giao dịch bằng đồng EURO với tất cả các thành viên khác.
- Tạm thời duy trì cơ chế hiện hành với một tài khoản được mở tại một
ngân hàng đại lý của một số quốc gia để hoạch toán các giao dịch với quốc
gia đó.
- Thực hiện chi trả trực tiếp thông qua hệ thống thanh toán theo thời gian
thực tế (RTGS) được nối mạng với một trung tâm thanh toán toàn lãnh thổ
(TARGET) hoặc thông qua hệ thống thanh toán bù trừ của hiệp hội ngân hàng
khu vực EURO (EBA).
TARGET: là trung tâm thanh toán cho toàn lãnh thổ EMU nó được nối
mạng trực tiếp với 15 trung tâm thanh toán quốc gia (RTGS), cho phép các
khoản giao dịch giữa các quốc gia thành viên có thể thực hiện được trong một
ngày. Hệ thống này bắt đầu hoạt động vào tháng 11-1998. Sau khi hoàn thành
các hệ thống pháp lý và đạt được thoả thuận của 15 nước thành viên. Hệ
thống TARGET thực sự là kênh để điều chỉnh mức độ thanh khoản giữa các
khu vực khác nhau để xử lý nhanh chóng các khoản chi trả với khối lượng
lớn.
Có thể nhận xét rằng: Cùng với việc thống nhất chính sách tiền tệ là việc
cho ra đời đồng tiền chung và đưa vào lưu thông trong toàn khối, đây là hai
nôi dung quan trọng trong việc xây dựng liên minh tiền tệ châu Âu hai nội
dung này có quan hệ mật thiết với nhau, tạo tiền đề cho nhau. Không thể xây
dựng liên minh tiền tệ với một đồng tiền chung mà không có một chính sách
tiền tệ thống nhất. Vì vậy, việc xây dựng và vận hành chính sách tiền tệ là
một điều kiện rất cần thiết cho đồng tiền chung ra đời.
II. ĐỒNG TIỀN CHUNG CHÂU ÂU (ĐỒNG EURO)
1. Cơ sở ra đời.
Ý đồ cho ra đời đồng EURO có từ rất sớm. Ngay trong hiệp ước Rome
thành lập cộng đồng kinh tế châu Âu (EEC - 1957) đã được đề cập đến và nó
trở thành chủ đề lặp đi lặp lại trong các chương trình nghị sự châu Âu, được
cụ thể hoá qua các báo cáo chính thức như: Werner (1970), Delors (1989).
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Những tranh luận về đồng tiền chung châu Âu đã làm khuấy động đời sống
kinh tế - xã hội nhiều thập kỷ qua.
Qua các bước đi hợp lý như sự ra đời của đơn vị tiền tệ châu Âu (năm
1975), sự ra đời của hệ thống tiền tệ châu Âu (EMS) (năm 1978) là các bước
quan trọng tạo cơ sở cho sự ra đời của đồng EURO.
Bước sang thập kỷ 90, khi tình hình thế giới nói chung và châu Âu nói
riêng có những bước chuyển biến mạnh mẽ đã thúc đẩy nhanh chóng sự ra đời
của đồng tiền chung châu Âu.
Sau chiến tranh lạnh, cục diện hai cực của thế giới đã chấm dứt những
trật tự thế giới mới đang hình thành, các thể lực đều dốc sức củng cố địa vị
của mình trong tương lai. Mặc dù cộng đồng kinh tế châu Âu đã đạt một số
thành tựu nhất định trong quá trình liên kết. Song nhiều mặt còn thua kém
Mỹ, Nhật chưa phát triển hết sức mạnh tiềm năng của cả khối. Vì vậy, trong
cuộc cạnh tranh quyết liệt trước mắt, các nước châu Âu phải thống nhất chặt
chẽ hơn để tự khẳng định mình đáp ứng các cơ hội và thách thức mới.
Bên cạnh đó với sự phát triển nhanh các mặt của kinh tế các nước thành
viên như: thương mại, đầu tư, quan hệ quốc tế... Liên minh châu Âu đã phát
triển đến tầm cao của liên kết kinh tế quốc tế, đã trở thành một liên minh
vững chắc, đã đủ điều kiện và cần thiết để xây dựng liên minh tiền tệ mà nội
dung chính của nó là cho ra đời đồng tiền chung. Từ đó nhằm phát triển kinh
tế các nước thành viên, tăng cường liên kết giữa các thành viên trong khối
củng cố sức mạnh của liên minh.
Từ các cơ sở trên cùng với sự nỗ lực của các nước thành viên mà dự án
về đồng tiền chung châu Âu được cụ thể hoá trong hiệp ước Maastrich đã trở
thành hiện thực.
2. Quá trình ra đời.
Quá trình ra đời của đồng tiền chung châu Âu được chia làm 3 giai đoạn,
mỗi giai đoạn có một mục tiêu nhiệm vụ riêng do hội nghị cấp cao châu Âu
đề ra.
Tháng 6/1989 hội đồng châu Âu đã quyết định:
Giai đoạn I từ: 01/07/1990 đến 31/12/1993
Trong giai đoạn này:
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Thực hiện tự do hoá lưu thông vốn và thanh toán bằng cách xoá bỏ hạn
chế về di chuyển vốn giữa các thành viên.
Tăng cường phối hợp giữa các ngân hàng trung ương đảm bảo phối hợp
chính sách tiền tệ của các nước thành viên nhằm ổn định giá hoàn thành thị
trường chung thống nhất.
Tăng cường hợp tác các chính sách kinh tế giữa các nước thành viên.
Giai đoạn II: Bắt đầu từ ngày 01/01/1994 đến 31/12/1998 với nội dung
chính của giai đoạn này:
Tăng cường triển khai chiến lược hội tụ về chính sách kinh tế và thị
trường giữa các nước thành viên nhằm ổn định giá cả giữ gìn sự lành mạnh
của hệ thống tài chính nhà nước, tạo điều kiện cho đồng EURO ra đời là một
đồng tiền mạnh.
Hoàn chỉnh các công tác về mặt thể chế cho đồng EURO ra đời như:
Xây dựng bộ máy và cơ chế vận hành của ngân hàng trung ương châu Âu. Từ
ngày 01/07/1998 ECB chính thức đi vào hoạt động.
Quyết định tỷ giá chuyển đổi, tên của các đơn vị tiền tệ, căn cứ vào các
tiêu chuẩn hội để xét các nước đủ tiêu chuẩn tham gia đồng EURO trong đợt
đầu.
Ngày 09/05/1998 Nghị viện châu Âu phê chuẩn 11 nước đủ tiêu chuẩn
và sẽ tham gia EURO lần đầu là Đức, Pháp, Ailen, áo, Bỉ, Bồ Đào Nha, Hà
Lan, ý, Lucxambua và Phần Lan
Giai đoạn III: Từ 1/1/1999 đến 30/6/2002.
Trong giai đoạn này đồng EURO chính thức ra đời và đi vào lưu thông
từ song song tồn tại với các đồng bản tệ cho tới thay thế hoàn toàn các đồng
bản tệ. Giai đoạn này có thể chia thành 2 bước.
Bước 1: Từ ngày 01/01/1999 đến ngày 31/12/2001 đây là giai đoạn quá
độ, đồng EURO ra đời và đi vào lưu thông song song tồn tại với các đồng tiền
quốc gia, thông qua tỷ giá chuyển đổi đã được công bố. Đồng EURO chỉ tham
gia lưu thông trong lĩnh vực không dùng tiền mặt.
Bước 2: Từ ngày 1/1/2002 đến hết ngày 30/6/2002.
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
"Đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty Giày Thụy Khuê trong điều kiện hội nhập AFTA"
Đây là quá trình thu đổi các đồng tiền quốc gia, trong giai đoạn này đồng
EURO giấy và xu ra đời và đi vào các kênh lưu thông thay thế cho các đồng
NECU( đồng bản tệ) trong kênh lưu thông.
Trong bước này các đồng NCU vẫn được sử dụng dưới danh nghĩa của
đồng EURO.
Từ ngày 1/7/2002 đồng EURO tồn tại độc lập trong các kênh lưu thông
của toàn khối EURO.
3. Những đặc điểm cơ bản.
3.1. Đặc điểm pháp lý.
Đồng EURO là đồng tiền thực thụ và hợp pháp có đầy đủ tư cách pháp
lý, là kết quả của các thoả hiệp, cam kết giữa các chính phủ thành viên EU.
Cơ sở pháp lý cho sự ra đời của đồng EURO là hệ thống các văn bản
pháp quy của liên minh, cao nhất là Hiệp ước (Maastricht) và các nghị quyết
có liên quan được Nghị viện châu Âu, Uỷ ban châu Âu, Hội đồng châu Âu,
Hội đồng các Bộ trưởng kinh tế tài chính châu Âu phê chuẩn. Bên cạnh đó là
hệ thống pháp luật của mỗi nhà nước thành viên phải ban hành các văn bản
luật và dưới luật cần thiết khác đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp lý cho đồng
EURO ra đời và thay thế hợp pháp và vĩnh viễn các đồng tiền quốc gia đã lưu
hành từ bao đời nay. Đồng EURO có cơ quan điều hành độc lập và chịu trách
nhiệm là ngân hàng TW châu Âu (ECB).
3.2. Cơ sở xác định giá trị.
Giá trị của đồng tiền trước hết được quyết định bởi thực lực kinh tế của
nước phát hành. Giá trị nội bộ của đồng tiền được quyết định bởi tình trạng
biến động giá trị sản xuất quốc dân của nước đó. Giá trị bên ngoài của đồng
tiền thì được quyết định bởi tình trạng thu chi quốc tế (cán cân thanh toán)
của nước đó. Đồng EURO là đồng tiền chung của toàn khối vì vậy giá trị của
đồng EURO được quyết định bởi thực lực kinh tế của toàn khối và tình trạng
cán cân thanh toán của các nước trong khối với các nước ngoài khối quyết
định. Trong hiệp ước Maastricht và hiệp ước Amsterdam đã quy định vào
ngày trước khi đồng EURO đi vào sử dụng 31 – 12 – 1998, giá trị của đồng
EURO ngang với giá trị của đồng ECU, nghĩa là tỉ giá hối đoái EURO/ECU =
S/V: HOÀNG QUÝ LY KDQT 39B
