Lịch sử hình thành TTCK
Chức năng của TTCK: Huy động vốn trong và ngoài nước cho đầu tu phát triển. Tạo môi trường đầu tư cho công chúng. Nâng cao tính thanh khoản cho chứng khoán. Dịch chuyển và phân bổ vốn đến nơi hiệu quả. Đánh giá hoạt động của doanh nghiệpm tăng cường hiệu quả và sự công khai minh bạch của doanh nghiệp. Thúc đẩy tiến trình cổ phần hoá DNNN. Tạo môi trường để điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô ( quản lý lạm phát và định hướng đầu tư)....
Lòch söû hình thaønh TTCK
-TTCK theá giôùi coù 5 truï coät chính: NYSE, LSE,
Franfurd, TSE, HKSE.
- TTCK NYSE : thaønh laäp nhöõng naêm 1800. Hieän nay
coù 2800 cty nieâm yeát vôùi toång giaù trò thò tröôøng 20.000
tyû USD; giao dòch bình quaân moãi ngaøy 1,46 tyû cp,
töông ñöông 46 tyû $.
-TTCK Trung Quoác thaønh laäp naêm 1992, hieän nay coù
1.400 cty nieâm yeát vôùi 71 trieäu nhaø ñaàu tö tham gia
1
Lòch söû hình thaønh TTCK
-TTCK laø hình thöùc cao nhaát cuûa kinh teá thò tröôøng
vaø laø cô sôû ñeå chöùng minh neàn kinh teá coù chuyeån
ñoåi theo cô cheá thò tröôøng
TTCK Vieät Nam khai tröông ngaøy 20.7.2000
+ 39 Cty nieâm yeát, 1 quyõ ñaàu tö, 1 traùi phieáu
ñoâ thò vaø 330 loïai TPCP vôùi toång giaù trò thò tröôøng
khoaûng 80.000 tyû ñoàng (trong ñoù coå phieáu 31.740 tỷ
chieám 3,9% GDP).
+ Khoûang hôn 35.000 nhaø ñaàu tö, trong ñoù coù
500 taøi khoaûn nhaø ñaàu tö nöôùc ngoøai
+ Vn index cao nhaát 571 ñieåm (25.6.2001) vaø
thaáp nhaát 130,9 ñieåm (24.10.2003). Ngaøy 25.4.2006
VnIndex ñaït 632,5 ñieåm
2
Chöùc naêng cuûa TTCK
- Huy ñoäng voán trong vaø ngoaøi nöôùc cho ñaàu tö phaùt trieån
- Taïo moâi tröôøng ñaàu tö cho coâng chuùng
- Naâng cao tính thanh khoaûn cho chöùng khoùan
- Dòch chuyeån vaø phaân boå voán ñeán nôi hieäu quaû
- Ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, taêng cöôøng hieäu
quaû vaø söï coâng khai minh baïch cuûa doanh nghieäp
- Thuùc ñaåy tieán trình coå phaàn hoaù DNNN
- Taïo moâi tröôøng ñeå ñieàu chænh chính saùch kinh teá vó moâ
(quaûn lyù laïm phaùt vaø ñònh höôùng ñaàu tö)
3
Ñaëc ñieåm cuûa TTCK Vieät nam
Qui moâ nhoû, giaù trò nieâm yeát thaáp, tính thanh khoûan
chöa cao
Thieáu vai troø cuûa caùc nhaø ñaàu tö coù toå chöùc neân tính
oån ñònh cuûa thò tröôøng chöa cao
Khung phaùp lyù chöa oån ñònh
Chöa thu huùt ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoøai tham
gia thò tröôøng
Söï hieåu bieát veà TTCK cuûa coâng chuùng chöa nhieàu
4
Vò trí cuûa TTCK trong neàn kinh teá
Neàn kinh teá goàm : Thò tröôøng haøng hoaù vaø thò
tröôøng taøi chính
Thò tröôøng taøi chính bao goàm thò tröôøng tieàn teä
vaø thò tröôøng voán
Thò tröôøng tieàn teä löu chuyeån voán ngaén haïn,
cung öùng voán löu ñoäng cho neàn kinh teá
Thò tröôøng voán (TTCK): löu chuyeån voán trung
vaø daøi haïn, cung öùng voán cho ñaàu tö phaùt trieån.
è neàn kinh teá hoaøn chænh khoâng theå thieáu TTCK
5
Thò tröôøng chöùng khoùan goàm
+ Thò tröôøng sô caáp
+ Thò tröôøng thöù caáp
+ Thò tröôøng OTC
+ Thò tröôøng töï do, thò tröôøng caáp 3
6
Thò tröôøng sô caáp
Thò tröôøng sô caáp laø thò tröôøng mua baùn laàn ñaàu
caùc chöùng khoùan môùi phaùt haønh
Thò tröôøng thöù caáp laø thò tröôøng mua ñi baùn laïi
caùc chöùng khoùan ñaõ ñöôïc phaùt haønh treân thò
tröôøng sô caáp.
Söï khaùc bieät giöõa 2 thò tröôøng :
Thò tröôøng sô caáp Thò tröôøng thöù caáp
- Thaønh laäp coâng ty hay phaùt haønh boå - Coâng ty ñaõ ñöôïc thaønh laäp
sung - Quan heä Ngöôøi ñaàu tö vôùi nhau
- Quan heä Toå chöùc phaùt haønh vôùi coå ñoâng - Tieàn laõi CP do nhaø ñaàu tö höôûng
- Tieàn baùn CP do coâng ty phaùt haønh thu
7
Thò tröôøng sô caáp
CTCP vaø NHTMCP phaùt haønh caùc loaïi CK
CTy TNHH phaùt haønh traùi phieáu
Quyõ ñaàu tö : Chöùng chæ quyõ ñaàu tö
Boä taøi chính (kho baïc Nhaø nöôùc) : TPCP
CQÑP : TP ñoâ thò
Caùc loaïi chöùng khoùan phaùt haønh:
1/ Coå phieáu goàm: Coå phieáu phoå thoâng; CP öu ñaõi bieåu
quyeát; CP öu ñaõi coå töùc; CP öu ñaõi hoøan laïi
2/ Traùi phieáu goàm : TP chính phuû, TP CQÑP, TP coâng
ty; TP keøm quyeàn mua CP môùi; TP chuyeån ñoåi sang
CP thöôøng
3/ Chöùng chæ quyõ ñaàu tö 8
Ñaëc tröng haøng hoùa phaùt haønh treân
thò tröôøng sô caáp
1. Khaû naêng thu lôïi : Coå töùc, lôïi töùc traùi phieáu,
khoûan cheânh leäch giaù
2. Tính thanh khoûan cao : deã chuyeån thaønh tieàn maët
khi caàn
3. Yeáu toá ruûi ro : Ruûi ro caøng lôùn thì möùc sinh lôøi
caøng cao
9
So saùnh möùc ruûi ro vaø lôïi nhuaän
Coå phieáu
Lieân doanh goùp voán
Kinh doanh ñòa oác
MÖÙC MÖÙC
ÑOÄ Ñaàu tö traùi phieáu coâng ty
LÔÏI
RUÛI Ñaàu tö vaøng vaø ngoïai teä NHUAÄN
RO
Baûo hieåm nhaân thoï
Tieàn göûi ngaân haøng
Ñaàu tö traùi phieáu chính phuû
10
Caùc löïa choïn ñaàu tö
– Göûi ngaân haøng 23,9%
– Kinh doanh baát ñoäng saûn 23,7%
– Mua vaøng 20,2%
– Laäp doanh nghieäp 16%
– Ñaàu tö chöùng khoaùn 11,8%
– Ñaàu tö khaùc 4,4%
11
Caùc qui ñònh phaùp luaät phaùt haønh
treân thò tröôøng sô caáp
1. Luaät Doanh nghieäp soá 60/2005/QH11 (29/11/2005)
2. NÑ 187/2004/NÑ-CP (16/11/2004)
3. NĐ 52/2006/NĐ-CP về phaùt haønh traùi phieá DN
(19/5/2006)
4. NÑ 38/CP (15/4/2003) veà chuyeån doanh nghiệp coù
voán ñaàu tö nöôùc ngoøai sang CTCP vaø thoâng tö
08/2003 (29/12/2003)
5. NÑ 141/2003/ND-CP (20/11/2003) veà phaùt haønh
TPCP vaø CQÑP
6. NÑ 144/2003/ND-CP (28/11/2003) veà chöùng khoùan
vaø TTCK (keøm theo 8 thoâng tö höôùng daãn)
12
Caùc phöông thöùc phaùt haønh treân thò
tröôøng sô caáp
Phaùt haønh rieâng leû : Laø vieäc toå chöùc phaùt haønh tröïc
tieáp baùn coå phieáu cho caùc toå chöùc vaø caù nhaân coù nhu
caàu. (Phöông thöùc naøy aùp duïng ñoái vôùi nhöõng coâng ty
coù khoái löôïng phaùt haønh khoâng lôùn, uy tín coâng ty ñaõ
ñöôïc khaúng ñònh vaø trong ñieàu kieän thò tröôøng khaù
thuaän lôïi)
Ñaïi lyù phaùt haønh: Laø caùc coâng ty chöùng khoaùn, toå
chöùc tín duïng, toå chöùc tín duïng phi ngaân haøng nhaän
baùn chöùng khoaùn cho toå chöùc phaùt haønh treân cô sôû
thoûa thuaän hoaëc thoâng qua toå chöùc baûo laõnh phaùt haønh
chính.
13
Caùc phöông thöùc phaùt haønh treân
thò tröôøng sô caáp
Baûo laõnh phaùt haønh : laø vieäc toå chöùc baûo laõnh
giuùp toå chöùc phaùt haønh thöïc hieän caùc thuû tuïc
tröôùc khi chaøo baùn chöùng khoaùn, nhaän mua moät
phaàn hay toøan boä chöùng khoaùn cuûa tổ chức
phát hành ñeå baùn laïi, hoaëc mua soá chöùng
khoaùn coøn laïi chöa ñöôïc phaân phoái heát.
14
Caùc phöông thöùc bảo lãnh phaùt haønh
1. Bảo lãnh với cam kết chắc chắn: Tổ chức bảo
lãnh cam kết sẽ mua toàn bộ số chứng khoán phát
hành cho dù có phân phối hết hay không.
2. Bảo lãnh theo phương thức dự phòng: Tổ
chức BL sẽ mua những quyền mua không được
thực hiện của đợt phát hành bổ sung.
3. Bảo lãnh với cố gắng cao nhất: Nếu không bán
hết, số chứng khoán còn lại sẽ trả cho TCPH.
4. Bảo lãnh theo phương thức bán tất cả hoặc
không: TCPH yêu cầu phải bán hết nếu không sẽ
huỷ đợt phát hành.
5. Bảo lãnh theo phương thức tối thiểu: Nếu
không đạt mức tối thiểu thì huỷ đợt phát hành.
15
Caùc phöông thöùc phaùt haønh treân
thò tröôøng sô caáp
Phaùt haønh qua ñaáu giaù: Laø vieäc chaøo baùn chöùng
khoaùn döïa treân cô sôû caïnh tranh hình thaønh giaù vaø
khoái löôïng truùng thaàu.
Öu ñieåm cuûa phaùt haønh qua ñaáu giaù
- Giaù CK theo quan heä cung caàu
- haïn cheá tieâu cöïc trong phaân phoái CK
- Traùnh thaát thoùat taøi saûn nhaø nöôùc
- Coâng chuùng coù nhieàu cô hoäi ñaàu tö hôn.
16
Ñaáu giaù baùn coå phaàn
Ví duï : CTCP A baùn ra ngoøai 20.000 cp vôùi giaù
khôûi ñieåm 102.000 ñ/cp. Ta coù keát quaû ñaêng kyù:
Ñaêng kyù Giaù Soá löôïng Tích luõy
mua
A 125.000 3.000 3.000
B 115.000 4.000 7.000
C 110.000 10.000 17.000
D 107.000 8.000 25.000
E 103.000 4.000 29.000
F 102.000 1.000 30.000
17
Ñaáu giaù baùn coå phieáu Vinamilk
Giá khởi điểm Giá bình quân Chênh lệch
220.000đ/cp 313.000đ/cp +169,911 tỷ
1.827.000 cp + 389,151 tỷ
420.000đ/cp 488.000đ/cp + 113,084 tỷ
1.663.000 cp + 645,244 tỷ
18
TRUNG TAÂM GIAO DÒCH CHÖÙNG KHOAÙN
THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
QUI TRÌNH BAÙN ÑAÁU GIAÙ COÅ PHAÀN
TAÏI TRUNG TAÂM GIAO DÒCH
CHÖÙNG KHOÙAN
19
CAÙC BEÂN THAM GIA
Toå chöùc baùn ñaáu giaù:
- DN CPH coù toång meänh giaù coå phaàn baùn ra beân ngoaøiù
treân 10 tyû ñoàng phaûi ñaáu giaù qua TTGDCK
- DN CPH coù toång meänh giaù coå phaàn baùn ra beân ngoaøi
töø treân 1 tyû ñoàng ñeán 10 tyû ñoàng baùn ñaáu giaù taïi Coâng
ty chöùng khoaùn hoaëc TTGDCK
- DN CPH coù toång meänh giaù coå phaàn baùn ra beân ngoaøi
döôùi 1 tyû ñoàng ñaáu giaù taïi toå chöùc phaùt haønh
- DN baùn bôùt coå phaàn nhaø nöôùc ñang naém giöõ; DN
khaùc coù nhu caàu coù theå ñaáu giaù taïi TTGDCK
20
