Kỹ thuật di truyền
Là kỹ thuật thao tác trên vật liệu di truyền (ADN, gen)
+ dựa vào những hiểu biết về cấu trúc hóa học của các axit nuclêic và di truyền vi sinh vật.
Là kĩ thuật chuyển một đoạn ADN từ tế bào cho sang tế bào nhận bằng cách dùng plasmit (hay thể thực khuẩn) làm thể truyền
GV: Nguyễn Hoàng Quí
Khái niệm giống
Nhiệm vụ của ngành chọn giống
I. KĨ THUẬT DI TRUYỀN
II. ỨNG DỤNG CỦA KĨ THUẬT DI TRUYỀN.
§5. KỸ THUẬT DI TRUYỀN
I.KỸ THUẬT DI TRUYỀN :
1.Khái niệm :
a)+Là kỹ KĨ ật thao T DI TRUYliệu di truyền
thu THUẬ tác trên vật ỀN LÀ GÌ ?
(ADN, gen)
+ dựa vào những hiểu biết về cấu trúc hóa học
của các axit nuclêic và di truyền vi sinh vật.
b) Kỹ thuật cấy gen :
KĨ THUẬT CẤY GEN LÀ GÌ ?
• Là kĩ thuật chuyển một đoạn ADN từ tế
bào cho sang tế bào nhận bằng cách dùng
plasmit (hay thể thực khuẩn) làm thể truyền
1.Khái niệm :
2. Plasmid:
• Là những cấu trúc nằm trong tế bào chất
của vi khuẩn
• Tùy loài vi khuẩn, mỗi tế bào chứa từ vài
đến vài chục plasmid.
• Plasmid chứa ADN dạng vòng, gồm 8000
─ 200.000 cặp nucleotit .
● ADN-plasmid tự nhân đôi độc lập với
ADN của NST
3. Phân biệt ADN nhiễm sắc thể với ADN của plasmid:
ADN nhiễm sắc thể ADN plasmid
tế bào chất
• Nằm trong nhân tế bào. • Trong ……………………
• Dạng chuỗi dài, xoắn kép của vi khuẩn
vòng
• Dạng ………………
• Số nucleotit nhiều • Số …………… (8000 –
Nu ít
200000 cặp)
làm thể truyền
• Không dùng làm thể •Dùng ……………………
truyền các gen các gen
1.Khái niệm :
2. Plasmid:
4. Ba giai đoạn của kỹ thuật cấy gen :
Enzim cắt
Tách
ADNnst
tb cho
ADN tái tổ hợp
Chuyển
ADNtth vào
tb nhận
Tách plasmit
Enzim cắt
Enzim Enzim cắt
cắt
Tách ADN NST của “tế bào cho”
Sơ đồ
cấy gen Đoạn ADN bị cắt ra
bằng
cách
Gắn đoạn bị cắt vào plasmid nhờ
dùng
plasmid enzim nối
ADN tái
tổ hợ p
Chuyển ADN tái tổ hợp
vào tế bào nhận E.coli
E.coli có khả
nVì sao
ăng nhân
đôi nhanh
ptế bào ng
lasmit cũ
nhận
được nhân
lên rất c
đượ
nhanh
dùng
lượng lớn
phổ
các chất
tbiếnứlà
ương ng
với các gen
vi
đã ghép vào
plasmit. n
khuẩ
E.coli ?
PHIẾU HỌC TẬP
Các bước của kỹ thuật cấy gen
Khái niệm
Bước 1 Bước 2 Bước 3
Cắt và nối
Cắt và nối Chuyển ADN
Chuyển
Tách ADN
Tách
• Là kĩ thuật đoạn ADN của tái tổ hợp vào
NST của tế
chuyển một tế bào cho và tế bào nhận và
bào cho và ADN plasmid ở tạo điều kiện
đoạn ADN từ tế
tách plasmid những điểm xác cho gen đã
bào cho sang
ra khỏi tế ghép được biểu
định tạo nên
tế bào nhận
bào vi hiện.
ADN tái tổ hợp.
bằng cách
khuẩn. • Việc cắt nhờ (tự nhân đôi,
dùng plasmit
enzim cắt sao mã, dịch
(hoặc thể thực (restrictaza) mã tổng hợp
khuẩn) làm thể protein)
• Việc nối nhờ
truyền enzim nối
(ligaza)
II. ỨNG DỤNG CỦA KTDT :
1.Tạo những chủng vi khuẩn mới có khả năng
sản xuất trên qui mô công nghiệp nhiều sản
phẩm sinh học như: axit amin, protein,
vitamin, hoocmôn, enzim, kháng sinh.
2. Dùng plasmid để chuyển gen mã hóa
insulin của người vào vi khuẩn E.coli → insulin
chữa bệnh tiểu đường cho người
3. Chuyển gen kháng thuốc diệt cỏ từ loài
thuốc lá cảnh vào cây bông và cây đậu tương
các cây này có khả năng kháng thuốc diệt
cỏ.
Cây
thuốc
lá
cảnh
CỦNG CỐ
1. Kỹ thuật di truyền là gì ?
2. Trình bày các khâu chính của kỹ thuật
cấy gen bằng plasmid ?
3. Nêu ứng dụng thực tiễn của KTDT ?
Vẽ sơ đồ cấy gen.
4. Trong kỹ ổ h:ậtậtấoấra gen, ADN thuật cấy
31. Plasmid thu p tạ y gen, thể kỹ ền được
. ADN tái t là ợ c trong truy
2. Trong kỹ thu c y tái tổ
sử ợp sau là:tạo ảừ được đưa vào tế bào vi
gen,ụng đó ph i
d đượ
h a. Các c t:
bào quan nằm trong tế bào chất
khuẩn nhằm:
a. ủa khuẩn n. bào cho sau khi được nối
a. ADNkhuẩ tế
c Vi vi của E.coli
a. Làm tăng hoạt tính của gen chứa trong
vào một bào n ADNncủa trong tế bào chất
b. tái tổđhợ quan ằm tế bào nhận.
Các oạ
b. Plasmid p.
ADN
b. a virut. ahoặbào nhận sau khi được
củ ADN củ tế
c. Plasmid số lc E.coli được cấy nhờ
b. Làm tăng ượng gen
nối vào một đoạn ADN của tế vòng cho.
Cấ ntrúc chứ ản nhanh bào khuẩ
c.khảu ăng sinhasADN dạng của vi trongn.
vào Plasmid hoặc thể thực khuẩn.
d.
c. ADN chất plasmitkhuẩn. được nối
tế bào của của vi sau khi
c. Để ADN tái tổ hợp kết hợp với ADN vi
thêm ấu trúc oạn a ADN ủtrong tế bào n.
d.n. vào 1 đ chứ ADN c a tế bào nhậ
khuẩ C
d. ất của virut. sau khi được nối thêm
ch ADN plasmit
d. Để kiểm tra hoạt động của ADN tái tổ
vào một đoạn ADN của tế bào cho.
hợp.
