Kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ
Hướng dẫn viên về nguyên tắc phải đảm nhiệm việc giới thiệu hướng dẫn khách du
lịch theo một số loại hình du lịch và theo những mục đích chung hoặc rất cụ thể mà
khách đã chọn lựa theo hợp đồng.Do đó hướng dẫn viên du lịch trước hết phải có
chuyên môn và nghiệp vụ thành thạo mà nhờ đó có thể phân biệt với các nghề nghiệp
khác.
Kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ
Hướng dẫn viên về nguyên tắc phải đảm nhiệm việc giới thiệu hướng dẫn khách du
lịch theo một số loại hình du lịch và theo những mục đích chung hoặc rất cụ thể mà
khách đã chọn lựa theo hợp đồng.Do đó hướng dẫn viên du lịch trước hết phải có
chuyên môn và nghiệp vụ thành thạo mà nhờ đó có thể phân biệt với các nghề nghiệp
khác.Điều đó đòi hỏi hướng dẫn viên phải nắm vững những luật lệ,quy chế,pháp
lệnh đã được các cơ quan chức năng có thẩm quyền ban hành để tránh vi phạm nội
quy ,phạm luật và hướng dẫn khách du lịch theo đúng quy chế và pháp lệnh quốc gia
đã ban hành.Đó là những quy định,thủ tục xuất nhập cảnh của khách du lcịh quốc tế
vào Việt Nam,của người Việt Nam đi du lịch ra nước ngoài,của Việt Kiều. Hướng
dẫn viên du lịch cũng cần phải biết những thông lệ quốc tế,khu vực để có sự giải
thích,hướng dẫn,giúp đỡ cần thiết với khách du lịch.Hướng dẫn viên du lịch nhất thiết
phải biết một cách cụ thể nội dungcác hợp đồng được ký kết của đơn vị mình với các
đon vị trong va ngoài nước có quan hệ liên kết,hợp tác hay bạn hàng,đồng thời phải
nắm được các chương trính du lịch,tức là những tours mà khách du lịch mua trực tiếp
hah thông qua các hãng môi giới trung gian.Chỉ có hiểu biết tour khách du lịch mua
,hướng dẫn viên mới có thể xây dựng kế hoạch công tác chi tiết cho mình,dụ đoán các
tình hưống phải xử lý và chuẩn bị những điều kiện cần thiết,đồng thời thông báo cho
khách chu trình tour kể từ khi ký kết mua tuor đến khi thực hiện và kết thúc tour đó.
Hướng dẫn viên du lịch không phải là người thực hiện nhiệm vụ hướng dẫn một cách
máy móc,cứng nhắc mà là một nhà ngoại giao,một người đồng hành tin cậy của
khách,một nhà tâm lý,một nhà sư phạm trong quá trình hướng dẫn du khách,Vì
thế,hướng dẫn viên du lịch phải có các tri thức về giao tiếp,ứng xử,tâm lý du
khách,tâm lý và văn hóa dân tộc.Đó là kiến thức chuyên môn ,nó đòi hởi hướng dẫn
viên trau dồi ,học hỏi vì cò thói quen ứng xử,tâm lý,quy tắc giao tiếp quốc tế có thể
thay đổi do điều kiện lịch sử thay đổi.Chất lượng chuyên môn của hướng dẫn viên
phụ thuộc không nhỏ vào khối lượng kiến thức mà họ tích kũy và vận dụng trong thực
tiễn.Những quy tắc xã giao quốc tế cơ bản,những đòi hỏi nghề nghiệp bắt
buộc,những tri thức nhất thiết phải có khi hướng dẫn du lịch,là kiến thức cơ bản mà
hướng dẫn viên phải đựơc trang bị trứơc khi phục vụ khách du lịch.
Một kiến thức nghiệp vụ khác của hướng dẫn viên du lịch là nắm được và thực hiện
tốt nghệ thuật diễn đạt trước khách du lịch là nắm được và thực hiện tốt nghệ thuật
diễn đạt trước khách du lịch.mà hầu hết là mới gặp lần đầu với những đòi hỏi tâm
lý,thị hiếu ,thói quen khác nhau,khả năng nghe nhìn,cám nhận khác nhau.Hướng dẫn
viên du lịch giỏi nghiệp vụ vừa phải nắm được tâm lý khách,vừa phải nắm được các
lý thuyết truyền đạt cơ bản :ngắt quảng,lên giọng,xuống giọng,nhấn mạnh ,chậm rãi
lướt nhanh,nhắc lại.Điều cũng rất quan trọng là ngôn ngữ của hướng dẫn viên phải
được sử dụng một cách chính xác,dễ hiểu,có sức truyền cảm,cuốn hút với người
nghe.Những thông tin mà hướng dẫn viên du lịch đưa ra có sức thuyết phục và được
khách du lịch tiếp thu dễ dàng theo mục đích, nhu cầu của chuyến du lịch.Điều cần
tránh là hướng dẫn viên không được biểu lộ sự nhàm chán trong ngôn ngữ và nội dung
mà họ trình bày trước khách du lịch,không “đọc lại” bằng một giọng vô cảm các bài
thuỵết minh đã được chuẩn bị sẵn.Muốn ngôn ngữ và nội dung hướng dẫn thực sụ có
hồn,ngấm vào người nghe vá quan sát,hướng dẫn viên du lịch phải luôn luôn yêu
nghề,quý trọng khách và trân trọng tàu nguyên du lịch,tức là các danh lam thắng
cảnh ,các di tích lịch sử,văn hóa,các cảnh quan lạ lùng và hấp dẫn khách du lịch nhiều
mặt,các lễ hội,tập quán tạo ra sản phẩm du lich.
Hướng dẫn viên đòi hỏi phải có kiến thức tổng hợp vế nhiều lĩnh vựa của đời sống
kinh tế,xã hội,văn hóa,khoa học nghệ thuật.Đó là khối kiến thức rộng mà hướng dẫn
viên cần có để thực hiện việc hướng dẫn khách du lịch.Những kiến thức được coi là
ưu tiên đối hướng dẫn viên trong khối kiến thức rộng lớn trên cò thể kể đến. là :
Kiến thức về địa lý,cảnh quan lịch sử dân tộc ,đất nước cũng như những lĩnh vực khác
nhau của văn hóa(những đặc trưng,bản sắc văn hóa dân tộc,những tương đồng và khác
biệt về văn hóa phương đông và phương tây,giữa các vúng văn hóa của đất nước
,phong tục ,tập quán,lễ hội,kiến trúc ,mỹ thuật ,tôn giáo truyền thống và hiện đại ,sân
khấu ,âm nhạc)cùng với kiến thức về Dân tộc cà đô thị và đương nhiên là các kiến
thức về du lịch học.
Kiến thức kinh tế:hướng viên phải có kiến thức về quá trình phát triển kinh tế của đất
nước,của vùng hay của các đại phương có các điểm du lịch khác nhau với những biến
đổi của kinh tế xã hội trong phạm vi cả nước cũng như ở các địa phương này.Đồng
thời hướng dẫn viên du lịch cũng cần phải có hiểu biết về một số nghiệp vụ cụ thể
với các thao tác có tính nguyên tắc trong hoạt động kinh doanh và quản lý kinh tế.Ccá
kiến thức này giứp cho hướng dẫn viên dễ dáng trong hướng dẫn và thực hiện các
hợp đồng ,các chế định về chi phí,thanh toán,tín dụng ,thuận lợi,chính xác vì lợi ích
của tất cà những bên có liên quan và phủ hợp với quy định pháp luật.
Kiến thức chính trị cũng đòi hỏi hướng dẫn viên du lịch,một đòi hỏi mang tính bắt
buộc .Bởi lẽ,khách du lịch vốn có cơ cấu rất đa dạng về dân tộ,quốc tịch ,nghề
nghiệp ,lứa tuổi ,quan điểm chính trị.Hứơng dẫn viên du lịch thực hiện nghề nghiệp
của mình phải làm vừa lòng các đối tượng này theo thỏa thuận.Nhưng ,vì lý do an ninh
du lịch,hướng dẫn viên du lịch thực hiện nghề nghiệp của mình phải có bản lĩnh an
ninh,chính trị,lòng yêu nghề,tự tôn dân tộc chưa đủ mà phải còn nắm vững quan điểm
đường lối của Đảng và Nhà Nước ta,đặc biệt là đường lối đối ngoại.Trong thời lỳ đổi
mới,mở cửa,chúng ta chủ trương làm bạn vớ tất cả các nước bạn,bắt tay cìng với bạn
bè quốc tế theo xu hướng hội nhập nhưng phải luôn luôn cảnh giác chống lại mọi âm
mưu phá họai nhiều mặt của kẻ thù.Những hiểu biết về chính trị trong nước và quốc
tế sẽ tránh cho hướng dẫn viên những tình huống khó xử khi gặp phải đối tượng
khách du lịch hoặc châm chọc,dụng ý xấu hoặc lôi kéo,kích động cả hướng dẫn viên
và các hoạt động xấu xa.Nguyên tắc chung là phải tế nhị,khéo léo khi đề cập tới vấn
đề chính trị,vốn nhạy cảm có thể dẫn tới các hiểu lầm sai lệch cho khách du lịch.Song
cũng phải tỏ thái độ rõ ràng ,dứt khoát trong việc bảo vệ danh dự quốc gia,của
Đảng ,Nhà nước ,nhân dân ta.Muốn có kiến thức chính trị vững vàng,hướng dẫn viên
du lịch không ngừng học hỏi qua sách báo,nghị quyết ,các báo cáo chính trị,tìm hiểu
cách giải quyết hay kết luận mà các cơ quan của Đảng và Nhà nước chính thức đưa ra
về một vấn đề nào đó.Mặt khác,hướng dẫn viên phải theo dõi các biến động chính trị
trong nước và quốc tế,có sự nhạy cảm chính trị cần thiết.tránh sự lạc hậu với các
biến cố chính trị đang xảy ra.Hứơng dẫn viên du lịh còn là người đại diện cho quốc
gia ,dân tộc khi khách du lịch theo tour không có điều kiện tiếp xúc với nhiều người
của quốc gia ,dân tộc mình.Vì vậy, kiến thức chính trị của hướng dẫn viên du lcịh
cũng giúp cho khách thỏa mãn nhu cầu hiểu biết của mình một cách đúng đắn,góp
phần tăng cường đoàn kết quốc tế,một trong những chức năng quan trọng của ngành
du lịch.
Chẳng hạn trong chuyến du lịch có du khách vì có thể lơi ích riêng(làm gián điệp) của
bản thân mình mà nói xấu về Đảng và Nhà Nước ta.Trước tình thế đó hướng dẫn viên
phải tỏ ra bãn lĩnh và phân tích cho khách đó hiểu.Nước ta là mộ nước dân chủ ,hòa
bình,và mọi đường lối của Đảng và Nhà Nước đều hướng theo con đường xã hội chủ
nghĩa ,vì lợi ích do dân và vì dân “xây dựng đất nước văn minh ,giàu mạnh .xã hội công
bằng”.Hướng dẫn viên phải khéo léo chống lại mọi thế lực âm mưu của càc thế lực
phản động.
Đối với hướng dẫn viên quốc tế cần phải có kiến thức về đất nước ,con người
,những đặc trưng văn hóa chủ yếu ,tập quán ứng xử,giao tiếp của các quốc gia,các dân
tộc mà hướng dẫn viên đang sử dụng ngôn ngữ của họ.Những kiến thức chung về địa
lý,lịch sử,văn hóa ,kinh tế của cộng đồng các nước nói tiếng Anh,Tây Ban Nha,Nhật
Bản,Hàn Quốc,Trung Quốc, đêu rất có ích cho hướng dân viên trong nghể nghiệp của
mình.
Ví dụ như :Là một hướng dẫn viên du lịch Tiếng Nhật đòi hỏi phải nắm vững
phong tục tập quán ,những nghi thức ,lễ hội truyền thống ,lịch sử văn hóa ,địa lý kinh
tế và đặc biêt là tình hình chính trị của nước Nhật để khách Nhật có thể nắm vững
hơn về tình hình hoạt động của đất nước mình.
Khối kiến thứ này rất đa dạng. Hứơng dẫn viên du lịch cần tích lũy từ cơ bản đến cụ
thể.Từ những lần hướng dẫn du lịch,người hướng dẫn viên du lịch tích lũy được
những tri thức nhất định về đất nước ,con người,tập quán,văn hóa,thói quen của một
quốc gia nào đó.Mối thiện cảm với hướng dẫn viên của khách du lịch phụ thuộc vào
nhiều yếu tố trong đó có hiểu biết của hướng dẫn viên về đất nước,con người,văn
hóa mà từ đó khách đi du lịch.Những hiểu biết này được hướng dẫn viên ứng xử torng
suốt chuyến du lịch.
Nhũng kiến thứa khác mà hướng dẫn viên du lich cần có đó là luật pháp,ngoại giao,y
tế,các tục lệ,tập quán ở các đại phương mà khách du lịch tới tham quan,nghĩ dưỡng
,công vụ để có thể ứng xử kịp thời và thích hợp,đảm bảo cho chuyên du lịch hoàn hảo
nhất.
Kiến thức vể ngoại ngữ đựơc đề cập đến cuối cùng nhưng lại là đòi hởi trứơc tiên
với các hướng dẫn viên du lịch quốc tế.Hứơng dẫn viên du lịch nói chung cần phài có
kiến thức ngoại ngữ tốt không chỉ để giao tiếp,giới thiệu mà còn là phương tiện để
học hỏi,đọc tài liệu,kiểm tra các văn bản gián tiếp hay trực tiếp liên quan tới hoạt
động hướng dẫn du lịch.Không có ngoại ngữ hay không có khả năng giao tiếp bằng
ngoại ngữ,hướng dẫn viên du lcịh không thể truyền đạt những tri thức về du lịch theo
yêu cầu của khách đòi hỏi.Sự yếu kém về ngoại ngữ sẽ dẫn tới làm hỏng nội dung và
nghiệp vụ hướng dẫn du lịch của hướng dẫn viên.
Thông thường các hướng dẫn viên quốc tế phải thông thạo ít nhất một ngoại ngữ và
biết ở mức độ giao tiếp thông thường nột ngoại ngữ nữa.Với hướng dẫn viêm du lcịh
Việt Nsm,những ngoạu ngử thường được sử dụng là Tiếng Anh,Tiếng Páp,Tiếng
Hoa.
Để có được những kiến thức đỏi hỏi ở mỗi hướng dẫn viên phải tích lũy kinh nghiệm
và phải có kiến thức chuyên sâu nếu như muốn trở thành hướng dẫn viên du lịch giỏi.
Phong cách và đức tính
Phong cách
Là người thay mặt tổ chức kinh doanh du lịch thực hiện hợp đồng với khách du
lịch,hướng dẫn viên du lcịh phải đảm nhiệm rất nhiều khâu trong suốt chuyến du lcịh
của khách.Do đó,những phẩm chất về phong cách là cần thiết.
Trước hết hướng dẫn viên phải là người linh hoạt,hoạt bát và sáng tạo trong hoạt
động nghề nghiệp của mình.Hoạt dộng hướng dẫn du lịch đầu đòi hỏi mỗi người
phải có tác phong nhanh nhẹn trong việc đón,tiễn du khách.Bằng tác phong đó,hướng
dẫn viên du lịch cần tạo cho khách sự chờ đợi ít nhất,sự phiền muộn ít nhất và dễ
dàng tạo cho khách thói quen và tâm trạng hứng khỏi cùng với hướng dẫn viên.
Bên cạnh đó hướng dẫn viên cần có tác phong nhanh nhẹn,linh hoạt và sáng tạo trong
công việc.Bởi lẽ mọi trình tự đựơc sắp xếp dù khoa học đến mấy vẫn có những
khiếm khuyết.Hướng dận viên trong chuyến du lịch cần phải làm việc trực tiếp với
khách.Khách du lịch đa dạng về cơ cấu ,khả năng tài chính nên rất dễ có những vấn
đề nảy sinh.
Ngoài ra với tour dài ngày,với đoàn khách đông,với các tour du lịch mạo hiểm,với
nhiều nhân tố thường xuyên bất thường cùng với điều kiện thời tiết,khí hậu thay
đổi,hướng dẫn vỉên du lịch cần phải có khả năng giải quyết một cách nhanh
chóng,chính xác,kịp thời trong phạm vi có thể.Xử lý các tình huống một cách linh hoạt,
sáng tạo mà không vi phạm pháp luật.Trong các tình huống bất thường ,phong cách
linh hoạt và sáng tạo của hướng dẫn viên sẽ tạo ra sự tự tin,yên tâm,thoải mái cho du
khách và góp phần hạn chế đến mức thấp nhất những tổn thất nếu có cho các bên có
liên quan.
Một hướng dẫn viên du lịch có kiến thức chuyên môn,nghiệp vụ ,chính trị ,ngoại ngữ
giỏi nhưng thiếu linh hoạt ,sáng tạo trong những hoán cảnh cụ thể hiệu quả hoạt
động hướng dẫn sẽ rất hạn chế,đôi khi đến mức rất thấp.Vì lẽ đó ở một khiá cạnh
nhất định phong cách linh hoạt và sáng tạo cũng là một loại kiến thức mà hướng dẫn
viên du lịch giỏi phải học hỏi và thự c hiện nếu muốn trở thành người thạo nghề và
đạt được hiệu quả kinh doanh du lịch cao.
Tất nhiên mức độ linh hoạt ,sáng tạo của hướng dẫn vịên du lịch cung với tác phong
nhanh nhẹn và các phong cách khác thường có liên quan trực tiếp với nhau.Mức độ và
mối liên hệ giữa các phong cách thường được định lượng một cách cụ thể và máy
móc.Các hướng dẫn viên du lịch và cả khách du lịch đều ý thức đựơc điều này.Để đạt
tới phong cách đó,hướng dẫn viên du lịch vừa phải học hỏi ,vừa phải tự rèn luyện
mình như một yêu cầu của nghề nghiệp bắt buộc .
Bên cạnh đó cần phải có thái độ cởi mở.lịch sự trong giao tiếp với khách và nói chung
với mọi người.Kể từ buổi gặp gỡ và làm quen đầu tiên cho tới lúc vẫy chào,chia tay
khách,hướng dẫn viên du lịch cần cởi mở,thân thiện với nhũng người mà mình được
phụ vụ.Thái độ này gắn liền với phong cách lịch thiệp trong giao tiếp ,hướng dẫn và
giúp đỡ khách du lịch, đối tượng mà hướng dẫn viên phục vụ.Trong nhiều hoàn cảnh
khác nhau hứơng dẫn viên không được bộc lộ những cảm xúc khác như lo lắng ,căng
thẳng, tứa giận….Cởi mở lịch thiệp và tự nhiên là yêu cầu chung co tính nguyên tắc
đồi với hướng dẫn viên.
Ví dụ: Trước đoàn khách có nhiều nhân vật quan trọng có những ngừơi khó tính,có
những ngừơi kiêng kỵ nhiều thứ hay những lần đầu hướng dẫn khách quốc tế lại là
những người có trình độ học vấn cao nên lo lắng.Điều đó có thể dẫn đến hành vi
thiếu tự tin ảnh hưởng tới hoạt động sau đó.Cũng có trường hợp gặp lại khách quen
cần bày tỏ sự vui mừng nhưng đừng quá thân mật.Trong các tình huống khác nhau ,thái
độ cởi mở,lịch thiệp ,tự nhiên của hướng dẫn viên rất cần thiết để khách du lịch dễ
hoa đồng,tin mến và đôi khi có sự chia sẻ những điều nhất định.
Để có phong cách này,hướng dẫn viên du lịch phải rèn luyện các động thái chuẩn xác
khi tiếp xúc và hướng dẫn khách tham quan tại các điểm du lịch hay trên lộ trình.
Ví dụ: Chọn tư thế ngồi,đứng trong khi hướng dẫn khách trên các phương tiện vận
chuyển khác nau sao co thích hợp. Trojng quá trình gia tiếp,chỉ dẫn ,hướng dẫn ,thuyết
minh,hướng dân viên cần phải chú ý tới hướng nhìn cùa mắt mìn.Hướng nhìn sai có
thể gây hiểu lầm ,gây khó chịu cho khách.Thông thường khi vừa chỉ dẫn vừa thuyết
minh cho káh quan sát và lắng nghe,hướng dẫn viên nên chọn tư thế đứng thích hợp
để có thể đưa mắt nhìn vào đối tượng tham quan một cách chính xác.Trong giao tiếp
,hướng dẫn viên cần tránh nhìn vào chân khách,tránh nhìn lâu vào một người trong
đoàn nhất là đoàn đó có người bị dị tất,khiếm khuyết hay rất xinh(nếu hướn dẫn là
một chàng trai nam)hay một chàng tai rất đẹp trai (đối với hướng dẫn viên nữ),nhằm
tránh cho khách có thễ hiểu lầm hay là bị xúc phạm.Nếu cần hãy nhìn lâu vào trưởng
đoàn,hướng dẫn viên sẽ chiếm được nhiều tỉnh cảm của khách.Nhìn chụng,hướng
nhìn,mắt nhìn,nụ cười của hướng dẫn viên cần thể hiện su5 ấm áp ,thân mật.
Trong các hoạt đông hướng dẫn du lịch,hướng dẫn viên du lịch cần phải chú ý tới các
tác động mà từ đó,khá cảm thấy thoải mái ,hứng khởi,đưộc tôn trọng.Trong các động
thái của mình,hướng dẫn viên cần chú ý nhất tới việc sửa kính ,cải mũ,buộc dây.,chọn
tư thế đứng ngồi,chọn thời gian lên xuống các phương tiện gioa thông hay đi trong các
điểm tham quan.Hứớng dẫn viên thường xuống khỏi phương tiện vận chuyển trứơc
tiên để có thể giúp khách và dẫn đường.Tuy nhiên trong trường hợp cụ thể,khả năng
ứng xử linh hoạt của hướng dẫn viên là rất quan trọng.
Mặt khác những phẩm chất về phong cách nghề nghiệp củ hướng dân viên du lịch còn
được thể hiện ở chổ họ luôn phải giữ điềm tĩnh và không bày tỏ ý nghĩ tức thời của
mìn trước khách.Với phong cách này hướng dẫn viên tranh những quyết định chưa
chính xác và chưa tính hết khả năng giải quyết.Các phong cách nay sẽ giúp cho hướng
dẫn viên dễ giải quyết với những tình huống có thể xảy ra.
Đức tính
Đức tính dầu tiên mà hướng dẫn viên du lich cần có là sự chín chắn và tính kế
hoạch.Tác phong nhanh nhen và linh hoạt cùng với đức tính này tạo sự tin tưởng của
du khách đối với hướng dẫn viên.Chắc chắn,thận trọng trước các quyết định biện
pháp cần giải quyết trong các tình huống cũng như toàn bộ hoạt động hướng dẫn
chính là chìa khóa cho nghề nghiệp của hướng dẫn viên.Đức tính này thể hiện trong
ngôn ngữ,cử chỉ ,trong các ý kiến phân tích đánh giá về giá trị tài nguyên du lịch,về đất
nước ,con người,về quan hệ quốc tế ,mà hướng dẫn viên đưa ra.Bên cạnh đó cần
phải có tính kế hoạch chi tiết ,cụ thể và chính xác.Tính kế hoạch giúp cho các cơ sở
dịch vụ phục vụ du lịch phục vụ khách theo hợp đồng thuận lợi,đồng thời hướng dẫn
viên cần có điều kiện bổ sung những khiếm khuyết,những thiếu hụt vì nhiều lý do
trong quá trình hướng dẫn du lịch.
Chẳng hạn như “Trong chuyến du lịch ,hướng dẫn viên cần phải thực hiện đúng hợp
đồng như khách đi mua tour.,nên cần phải dẫn khách hết những điểm tham quan mà
công ty du lịch đã ký kết hợp đồng.Ngoài ra khi dẫn khách đến những chổ mua sắm
cần phải chọn các thương hiệu nổi tiếng và giá cả phải chăng để tạo được niềm tin
trong du khách đối với hướng dẫn.ví dụ :nước mắm phan thiết hiệu con cá vàng ,hay
là hiệu liên hương.
Bên cạnh đó tính chân thực,tế nhị và lịch sự hết sức cần thiết.Đức tính này đời hỏi
hướng dẫn viên trong mọi lời nói,cử chỉ trong các hoạt động hướng dẫn du lịch đều
phải coi trọng khách bằng những thôn tin chính xác,bằng sự ân cần,bằng những ứng
xử có văn hóa và được rèn luyện.
Lịch sự và tế nhị là đức tính chung của những người tiếp xúc với khách.Trong hoạt
động hướng dẫn du lịch,đức tính này được thể hiện ngay từ khi bắt đầu cuộc gặp gỡ
cho đến khi kết thúc tour.Trong những lần hướng dẫn du lịch,hướng dẫn viên sẽ gặp
phải những tình huống mà khách có nhựng lời nói,hành động gây bối rối hay khó
xử.Đức tính này xuất phát từ lòng tự trọng và ý thức tôn trọng khách của hướngd ẫn
viên.Hướng dẫn viên không được xúc phạm khách,không bày tỏ thái độ yêu ghét với
các thành viên của đoàn khách.Nhưng hướng dẫn viên cũng phải biết tự trọng,không vì
bất cứ lý do gí tự hạ thấp nhân cách,phẩm giá của mỉnh để khách du lịch xem
thường.Bởi vì hướng dẫn viên cón là người đại diện cho ngành,cho dân tộc,cho quốc
gia. Lich sự và tế nhị,chân thành là những đức tính ơ bản của hướng dẫn viên du
lịch.Bên cạnh đó ,sụ lạc quan ,vui vẻ cũng tạo nên khả năng đạt hiệu quả cao trong
hoạt động nghề nghiệp hướng dẫn viên.Cùng với nụ cười thân thiện ,ánh mắt hân
hoan,những lời nói gọi niềm hy vọng, hướng thiện ,động viên của hướng dẫn viên
đều làm ấm lòng khách.Điều cần chú ý là cần phải lạc quan tự nhiên và phảỉ thể hiện
một cách khéo léo và tự nhiên.
Sự kết hợp nhuần nhuyễn các đức tính và phong cách cần có, là những bảo đảm cho
hướng dẫn viên thực hiện nhiệm vụ hướng dẫn du lịch thành công.
Những phẩm chất và năng lực khác.
Khả năng ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp,trang phục,trang điểm,sức khỏe là những phẩm
chất và năng lực được kết hợp với các phẩm chất và năng lực đã giới thiệu ở trên,hình
thành ở người hướng dẫn viên du lịch những chuẩn mực nghề nghiệp.
Khả năng ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp
Hướng dẫn viên đòi hỏi phải phát âm một cách chính xác và phaỏi điều tiết âm lượng
một cách nhịp nhàng.Từng từ ngữ được sử dụng phải dễ hiểu ,dễ nhớ và giợng nói
của riêng mình phải có sức truyền cảm,cuốn hút khách du lịch,dây ấn tượng mạnh với
du khách.Giọng nói của hướng dẫn viên không quá căng thẳng ,không lúng túng ấp
ừng Mà phải tự nhiên,thoải mái.Những từ đa nghĩa,tối nghĩa cần tránh sử dụng và
trành lối nói vắn tắt.Thông thường,hướng dẫn viên cần sử dụng các câu đon giản và
ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin.
Hứơng dẫn viên cần rèn luyện giọng nói chuẩn và cố gắng tránh dùng những từ địa
phương ít có tính phổ cập.Khi sử dụng ngoại ngữ,cần tránh dùng những từ mà hướng
dẫn viên không rõ nghĩa và nên dùng câu ngắn gọn,xúc tích.Cần chú ý tới việc sử dụng
các thì,cách thức và các danh từ,động từ.Hướng dẫn viên cũng không được sử dụng
các từ “Actualy”,”As you Know”.
Đặc biệt khi di chuyển trên xe,hướng dẫn viên cần chú ý cầm micro chắc chắn và tự
nhiên.Cần phải nói chậm hơn bình thường một chút và điều chỉnh độ lớn của âm
thanh cho vừa âm lượng với khách va luôn luôn hướng micro theo hướng quay của
hướng dẫn viên để tránh mất tiếng hay nhỏ tiếng.Không dùng loại micro có tiếng
vang như dùng biểu diễn văn nghệ và không ho,hắt hơi hay hít thở vào micro để khách
nghe thấy.
Bên cạnh đó hướng dẫn viên cần phải xử thế đúng với khách khi giao tiếp,và có thái
độ ứng xử như sau:
Cần chủ động chào hỏi khách du lịch và những người liên quan trong tư thế hướng
dẫn viên là người chủ.
Thận trọng và chính xác,lịch thiệp khi xưng hô với khách có lứa tuổi,cương vị xã hội
khác nhau,.
Tỏ rõ sự quan tâm đối với tất cả các thành viên trong đòn khách,không thiên vị hay quá
chú ý ,quá thờ ơ với một ai.
Cần nắm vững nghi thức giao tiếp với khách du lịch từ các dân tộc,quốc gia khác nhau
Cần nhìn thẳng vào mắt người khách trực tiếp nói chuyện với mình.Tropng trường
hợp tiếp chuyện một đoàn khách,nên nhìn thẳng vào từng người trong chốc lát và có
thể dừng lâu hơn trưởng đoàn.
Khi tham giải trí,thư giãn với khách cần xin phép khách một cách lịch sự nếu muốn hút
thuốc (hdv nam).nhai kẹo cao su.
Không làm những động tác gây những phản úng không cần thiết từ khách hoặc những
động tác được coi là thiếu tế nhị ,thiếu lịch sụ
Cần hướng dẫn khách ăn uống một số món của dân tộc của địa phương và cần nắm
vững các ngi thức ăn uống khi dự tiệc cùng khách.
Các cử chỉ cần được sử dụng chính xác và không lạm dụng trong những tình huống cũ
thể.Chẳng hạn,cử chỉ đó làm tăng sự chú ý của khách cùng với lời thuyết minh,làm
vấn đề dễ hiểu hơn,dễ tiếp thu hơn.Tư thế luôn luôn tự nhiên ,thoải mái và tự tin,các
cử chỉ phối hợp một cách nhịp nhàng.
Cần sẵn sàng cám ơn và xin lỗi khi gặp những trường hợp cụ thể,luôn giữ nét mặt
tươi tắn và nụ cười trên môi,những câu chuyện vui,hài hước không lạc lõng với khung
cảnh và phải vô hại.
Khả năng giao tiếp và ngôn ngữ đòi hỏi mỗi hướng dẫn viên phải có và phải rèn
luyện từ từ.Cùng với thời gian,lao động nghề nghiệp sẽ làm cho hướng dẫn viên
nhuẩn nhuyễn hơn.Lời nòi,điệu bộ,cử chỉ vừa chính xác ,vừa tự nhiên của hướng dẫn
viên sẽ chiếm được cảm tình du khách.
Trang phục
Bất cứ một người làm dịch vụ nào cũng phải ăn mặc gọn gàng,phù hợp với công việc
đòi hỏi.Hứơng dẫn viên là người phục vụ trực tiếp,gặp gỡ khách cần phải có trang
phục chuẩn mực nhất.Trang phục có thể theo đồng phục cơ quan,theo thời tiết hay
theo laọi hình du lcịh.Khi thực hiện hướng dẫn cho khách theo loại hình du lịch thể
thao,du lịch leo núi mạo hiểm hướng dẫn viên cần có trang phục gọn gàng thuận
tiện.Nhưng khi thực hiện hướng dẫn du lcịh theo lễ hội cần phải có trang phục trang
trọng ,lịch sự.Một hướng dẫn viên thạo nghề sẽ chú ý tới tâm lý ,tập quán ăn mặc củ
du khách ở các quốc gia,các vùng khác nhau..Màu sắc quần áo cần tao nhã.,lịch sự.
Có trang phục gọn ,đẹp,hướng dẫn viên cần khuyến khích khách ăn mặc cho phù hợp
với loại hình du lcịh và lộ trình tham quan ,phù hợp với thời tiết ,khí hậu trong thời
gian diễn ra chuyến du lịch.
Trang phục và trang điểm của hường dẫn viên là yêu cầu nghiệp vụ nhằm làm cho du
khách có thiện cảm ,hòa đồng ,tôn trọng và tín nhiệm hướng dẫn viên.
Các tư thế cuả hướng dẫn viên đòi hỏi phải phù hợp với loại hình du lịch và phưong
tiện di chuyển.Những yêu cầu chung đối với các tư thế đó là:
Khi di chuyển không vội vàng,hấp tấp hay rề rà ,khơng nhảy chân sao, cần chú ý tới
các vật cản phía trước.
Tư thế luôn cân bằng,trọng lượng phân bố đều trên hai chân,lưng thẳng ,tay tự nhiên.
Không cho tay vào túi áo quần,không dựa vào tường cây vào các vật khác nhau khi
đang thuyết trình ở mặt đất.
Cần đứng hay ngổi ở vị trí để khách có thể nghe và thấy rõ hướng dẫn viên ,nhưng
không che lấp đối tượng cần quan sát.
Sức khỏe
Hướng dẫn viên du lịch thường không đòi hỏi lao động cơ bắp,không đòi hỏi phải
mang gánh vác gánh gồng những vật dụng nặng nề song luôn luôn cần có sức khỏe ổn
định và dẻo dai.Do thường xuyên di chuyển,giờ giấc không ổn định và phải thực hiện
nhiều thao tác và hoạt động nghiệp vụ,hướng dẫn viên phải có khả năng chịu đựng
cao.Hướng dẫn viên đồng thời phải chăm lo cho cả những điều nhỏ nhặt cho từng
thành viên của đoàn khách,trong khi bản thân của hướng dẫn viên sử dụng sức lực cho
công tác chuyên môn nhiều hơn hẳn so với khách.
Ví dụ:Trong một chuyến du lịch có một người lớn tuổi nhưng mang hành lý hơi
nhiều.Khi xuống xe vị khách đó cảm thấy mệt mỏi và cần sự giúp đỡ.Lúc đó hướng
dẫn viên sẽ giúp người khách đó mang đến khách sạn.
Vì thế sụ dẻo dai,bền vỉ là một yêu cầu đối với mỗi hướng dẫn viên,tuy không phải
vì vóc dáng to lớn,cơ bắp cuồn cuộn sức mang vác hơn người.Yêu cầu về sức khỏe
của hướng dẫn viên còn bao gồm cả hình thể không có những dị tật có thể làm cho du
khách không thoải mái khi cùng đi.Hứơng dẫn viên cần tự điều chỉnh sức lực sao cho
phù hợp để cùng một lúc có thể thực hiện việc hướng dẫn đồng thời đảm bảo an toản
cho khách ,an ninh trong chuyến du lịch giúp đõ khaqch1 khi cần mà vẫn giữ được
phong thái nhanh nhẹn,cẩn trọng.