logo

Giáo trình: Tổng quan về máy công cụ điều khiển bằng chương trình số (Máy CNC)

Ở các máy cắt thông thường, việc điều khiển các chuyển động cũng như thay đổi vận tốc của các bộ phận máy đề đựơc thực hiền bằng tay. Với cách điều khiển này, thời gian phụ khá lớn, nên không thể nâng cao năng suất lao động. Để giảm thời gian phụ, cần thiết tiến hành tự động hóa qua trình điều khiển. Trong sản xuất hàng hóa khối, hàng loạt lớn, từ lâu người ta sử dụng phương pháp gia công tự động với việc tự động hóa quá trình điều khiển...
Giáo trình Tổng quan về máy công cụ điều khiển bằng chương trình số (Máy CNC) CHÖÔNG I TOÅNG QUAN VEÀ MAÙY COÂNG CUÏ ÑIEÀU KHIEÅN BAÈNG CHÖÔNG TRÌNH SOÁ (MAÙY CNC) I. Toång quan veà maùy coâng cuï ñieàu khieån baèng chöông trình soá (maùy CNC) ÔÛ caùc maùy caét thoâng thöôøng, vieäc ñieàu khieån caùc chuyeån ñoäng cuõng nhö thay ñoåi vaän toác cuûa caùc boä phaän maùy ñeàu ñöôïc thöïc hieän baèng tay. Vôùi caùch ñieàu khieån naøy, thôøi gian phuï khaù lôùn, neân khoâng theå naâng cao naêng suaát lao ñoäng. Ñeå giaûm thôøi gian phuï, caàn thieát tieán haønh töï ñoäng hoùa quaù trình ñieàu khieån. Trong saûn xuaát haøng khoái, haøng loaït lôùn, töø laâu ngöôøi ta duøng phöông phaùp gia coâng töï ñoäng vôùi vieäc töï ñoäng hoùa quaù trình ñieàu khieån baèng caùc vaáu tyø, baèng maãu cheùp hình, baèng cam treân truïc phaân phoái... Ñaëc ñieåm cuûa caùc loaïi maùy töï ñoäng naøy laø ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian phuï, nhöng thôøi gian chuaån bò saûn xuaát quaù daøi (nhö thôøi gian thieát keá vaø cheá taïo cam, thôøi gian ñieàu chænh maùy ...). Nhöôïc ñieåm naøy laø khoâng ñaùng keå neáu nhö saûn xuaát vôùi khoái löôïng lôùn. Traùi laïi, vôùi löôïng saûn xuaát nhoû, maët haøng thay ñoåi thöôøng xuyeân, loaïi maùy töï ñoäng naøy trôû neân khoâng kinh teá. Do ñoù caàn phaûi tìm ra phöông phaùp ñieàu khieån môùi. Yeâu caàu naøy ñöôïc thöïc hieän vôùi vieäc ñieàu khieån theo chöông trình soá. Ñaëc ñieåm quan troïng cuûa vieäc töï ñoäng hoùa quaù trình gia coâng treân caùc maùy CNC laø ñaûm baûo cho maùy coù tính vaïn naêng cao. Ñieàu ñoù cho pheùp gia coâng nhieàu loaïi chi tieát, phuø hôïp vôùi daïng saûn xuaát haøng loaït nhoû vaø haøng loaït vöøa, maø treân 70% saûn phaåm cuûa ngaønh cheá taïo maùy ñöôïc cheá taïo trong ñieàu kieän ñoù. Maùy coâng cuï ñieàu khieån baèng chöông trình soá – vieát taét laø maùy NC (Numerical Control) laø maùy töï ñoäng ñieàu khieån (vaøi hoaït ñoäng hoaëc toaøn boä hoaït ñoäng), trong ñoù caùc haønh ñoäng ñieàu khieån ñöôïc saûn sinh treân cô sôû cung caáp caùc döõ lieäu ôû daïng: LEÄNH. Caùc LEÄNH hôïp thaønh chöông trình laøm vieâc. Chöông trình laøm vieäc naøy ñöôïc ghi leân moät cô caáu mang chöông trình döôùi daïng MAÕ SOÁ. Cô caáu mang chöông trình coù theå laø BAÊNG ÑOÄT LOÃ, BAÊNG TÖØ, hoaëc chính BOÄ NHÔÙ MAÙY TÍNH. Caùc theá heä ñaàu, maùy NC coøn söû duïng caùc caùp logic trong heä thoáng. Phöông phaùp ñieàu khieån theo ñieåm vaø ñoaïn thaúng (hình 1-7a vaø hình 1-7b), töùc laø khoâng coù quan heä haøm soá giöõa caùc chuyeån ñoäng theo toïa ñoä. Vieäc ñieàu khieån coøn mang tính “cöùng “ neân chöông trình ñôn giaûn vaø cuõng chæ gia coâng ñöôïc nhöõng chi tieát ñôn giaûn nhö gia coâng loã, gia coâng caùc ñöôøng thaúng song song vôùi caùc chuyeån ñoäng maø maùy coù. Caùc theá heä sau, trong heä thoáng ñieàu khieån cuûa maùy NC ñaõ ñöôïc caøi ñaët caùc cuïm vi tính, caùc boä vi söû lyù vaø vieäc ñieàu khieån luùc naøy phaàn lôùn hoaëc hoaøn toaøn “meàm”. Phöông phaùp ñieàu khieån theo ñöôøng bieân (hình2.1c), töùc laø coù moái quan heä haøm soá giöõa caùc chuyeån ñoäng theo höôùng caùc toïa ñoä. Caùc maùy NC naøy ñöôïc goïi laø CNC (Computer Numerical Control). Chöông trình ñöôïc soaïn thaûo tæ mæ hôn vaø coù theå gia coâng ñöôïc nhöõng chi tieát coù hình daùng raát phöùc taïp. Hieän nay caùc maùy CNC ñaõ ñöôïc duøng phoå bieán. 1. Lòch söû phaùt trieån cuûa maùy CNC 1 Naêm 1947, John Parsons naûy ra yù töôûng aùp duïng ñieàu khieån töï ñoäng vaøo quaù trình cheá taïo caùnh quaït maùy bay tröïc thaêng ôû Myõ. Tröôùc ñoù, vieäc gia coâng vaø kieåm tra bieân daïng cuûa caùnh quaït phaûi duøng caùc maãu cheùp hình, söû duïng döôõng, do ñoù raát laâu vaø khoâng kinh teá. YÙ ñònh duøng bìa xuyeân loã ñeå doa caùc loã baèng caùch cho tín hieäu ñeå ñieàu khieån hai baøn dao, ñaõ giuùp Parsons phaùt trieån heä thoáng Digital cuûa oâng. Vôùi keát quaû naøy, naêm 1949, oâng kyù hôïp ñoàng vôùi USAF ( US Air Force) nhaèm cheá taïo moät loaïi maùy caét theo bieân daïng töï ñoäng. Parsons yeâu caàu trôï giuùp ñeå söû duïng phoøng thí nghieäm ñieàu khieån töï ñoäng cuûa Vieän Coâng Ngheä Massachusetts (M.I.T.) nôi ñöôïc chính phuû Myõ taøi trôï ñeå cheá taïo moät loaïi maùy phay 3 toïa ñoä ñieàu khieån baèng baèng chöông trình soá. Sau 5 naêm nghieân cöùu, J. Parsons ñaõ hoaøn chænh heä thoáng ñieàu khieån maùy phay vaø laàn ñaàu tieân trong naêm 1954, M.I.T. ñaõ söû duïng teân goïi “Maùy NC”. Trong nhöõng naêm 60, thôøi gian ñaõ chín muøi cho vieäc phaùt trieån vaø öùng duïng caùc maùy NC. Raát nhieàu thaønh vieân cuûa ngaønh coâng nghieäp haøng khoâng Myõ ñaõ nhanh choùng öùng duïng, phaùt trieån vaø ñaõ saûn sinh ra theá heä maùy môùi (CNC) cho pheùp phay caùc bieân daïng phöùc taïp, taïo hình vôùi hai, ba hoaëc boán vaø naêm truïc (ba tònh tieán vaø hai quay). Caùc nöôùc chaâu AÂu vaø Nhaät Baûn phaùt trieån coù chaäm hôn moät vaøi naêm, nhöng cuõng coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng, chaúng nhöõng veà maët kyõ thuaät, maø caû veà keát caáu nhö keát caáu truïc chính, cô caáu chöùa dao, heä thoáng caáp dao v.v... Töø ñoù ñeán nay, haøng loaït maùy CNC ra ñôøi vôùi ñuû chuûng loaïi vaø phaùt trieån khoâng ngöøng. Söï phaùt trieån ñoù döïa vaøo thaønh töïu cuûa caùc ngaønh: maùy tính ñieän töû, ñieän töû coâng nghieäp vaø ñieàu khieån töï ñoäng ... Nhaát laø trong thaäp nieân 90, maùy CNC ñaõ ñoåi môùi nhanh choùng chöa töøng coù trong laõnh vöïc töï ñoäng. 2. Ñaëc tröng cô baûn cuûa maùy CNC a) Tính naêng töï ñoäng cao Maùy CNC coù naêng suaát caét goït cao vaø giaûm ñöôïc toái ña thôøi gian phuï, do möùc ñoä töï ñoäng ñöôïc naâng cao vöôït baäc. Tuyø töøng möùc ñoä töï ñoäng, maùy CNC coù theå thöïc hieän cuøng moät luùc nhieàu chuyeån ñoäng khaùc nhau, coù theå töï ñoäng thay dao, hieäu chænh sai soá dao cuï, töï ñoäng kieåm tra kích thöôùc chi tieát vaø qua ñoù töï ñoäng hieäu chænh sai leäch vò trí töông ñoái giöõa dao vaø chi tieát, töï ñoäng töôùi nguoäi, töï ñoäng huùt phoi ra khoûi khu vöïc caét … b) Tính naêng linh hoaït cao Chöông trình coù theå thay ñoåi deã daøng vaø nhanh choùng, thích öùng vôùi caùc loaïi chi tieát khaùc nhau. Do ñoù ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian phuï vaø thôøi gian chuaån bò saûn xuaát, taïo ñieàu kieän thuaän lôi cho vieäc töï ñoäng hoùa saûn xuaát haøng loaït nhoû. Baát cöù luùc naøo cuõng coù theå saûn xuaát nhanh choùng nhöõng chi tieát ñaõ coù chöông trình. Vì theá, khoâng caàn phaûi saûn xuaát chi tieát döï tröõ, maø chæ giöõ laáy chöông trình cuûa chi tieát ñoù. Maùy CNC gia coâng ñöôïc nhöõng chi tieát nhoû, vöøa, phaûn öùng moät caùch linh hoaït khi nhieäm vuï coâng ngheä thay ñoåi vaø ñieàu quan troïng nhaát laø vieäc laäp trình gia coâng coù theå 2 thöïc hieän ngoaøi maùy, trong caùc vaên phoøng coù söï hoã trôï cuûa kyõ thuaät tin hoïc thoâng qua caùc thieát bò vi tính, vi söû lyù ... c) Tính naêng taäp trung nguyeân coâng Ña soá caùc maùy CNC coù theå thöïc hieän soá löôïng lôùn caùc nguyeân coâng khaùc nhau maø khoâng caàn thay ñoåi vò trí gaù ñaët cuûa chi tieát. Töø khaû naêng taäp trung caùc nguyeân coâng, caùc maùy CNC ñaõ ñöôïc phaùt trieån thaønh caùc trung taâm gia coâng CNC. d) Tính naêng chính xaùc, ñaûm baûo chaát löôïng cao Giaûm ñöôïc hö hoûng do sai soùt cuûa con ngöôøi. Ñoàng thôøi cuõng giaûm ñöôïc cöôøng ñoä chuù yù cuûa con ngöôøi khi laøm vieäc. Coù khaû naêng gia coâng chính xaùc haøng loaït. Ñoä chính xaùc laëp laïi, ñaëc tröng cho möùc ñoä oån ñònh trong suoát quaù trình gia coâng laø ñieåm öu vieät tuyeät ñoái cuûa maùy CNC. Maùy CNC vôùi heä thoáng ñieàu khieån kheùp kín coù khaû naêng gia coâng ñöôïc nhöõng chi tieát chính xaùc caû veà hình daùng ñeán kích thöôùc. Nhöõng ñaëc ñieåm naøy thuaän tieän cho vieäc laép laãn, giaûm khaû naêng toån thaát phoâi lieäu ôû möùc thaáp nhaát. e) Gia coâng bieân daïng phöùc taïp Maùy CNC laø maùy duy nhaát coù theå gia coâng chính xaùc vaø nhanh caùc chi tieát coù hình daùng phöùc taïp nhö caùc beà maët 3 chieàu. f) Tính naêng hieäu quaû kinh teá vaø kyõ thuaät cao - Caûi thieän tuoåi beàn dao nhôø ñieàu kieän caét toái öu. Tieát kieäm duïng cuï caét goït, ñoà gaù vaø caùc phuï tuøng khaùc. - Giaûm pheá phaåm. - Tieát kieäm tieàn thueâ möôùn lao ñoäng do khoâng caàn yeâu caàu kyõ naêng ngheà nghieäp nhöng naêng suaát gia coâng cao hôn. - Söû duïng laïi chöông trình gia coâng. - Giaûm thôøi gian saûn xuaát. - Thôøi gian söû duïng maùy nhieàu hôn nhôø vaøo giaûm thôøi gian döøng maùy. - Giaûm thôøi gian kieåm tra vì maùy CNC saûn xuaát chi tieát chaát löôïng ñoàng nhaát. - CNC coù theå thay ñoåi nhanh choùng töø vieäc gia coâng loaïi chi tieát naøy sang loaïi khaùc vôùi thôøi gian chuaån bò thaáp nhaát. Tuy nhieân maùy CNC khoâng phaûi khoâng coù nhöõng haïn cheá. Döôùi ñaây laø moät soá haïn cheá: - Söï ñaàu tö ban ñaàu cao: Nhöôïc ñieåm lôùn nhaát trong vieäc söû duïng maùy CNC laø tieàn voán ñaàu tö ban ñaàu cao cuøng vôùi chi phí laép ñaët. - Yeâu caàu baûo döôõng cao: Maùy CNC laø thieát bò kyõ thuaät cao vaø heä thoáng cô khí, ñieän cuûa noù raát phöùc taïp. Ñeå maùy gia coâng ñöôïc chính xaùc caàn thöôøng xuyeân baûo döôõng. Ngöôøi baûo döôõng phaûi tinh thoâng caû veà cô vaø ñieän. 3 - Hieäu quaû thaáp vôùi nhöõng chi tieát ñôn giaûn. 3. Moâ hình khaùi quaùt cuûa moät maùy CNC Phaàn ñieàu khieån Phaàn chaáp haønh Chöông trình ñieàu khieån Phoâi - Chuyeån ñoäng - Vaän toác Baøn phím Caùc cô caáu Maùy caét ñieàu khieån ñieàu khieån kim loaïi - ÑK tay - Vò trí - ÑK töï ñoäng - Baùo loãi Tín hieäu Maøn hình Chi tieát gia coâng Maùy goàm hai phaàn chính: a) Phaàn ñieàu khieån: Goàm chöông trình ñieàu khieån vaø caùc cô caáu ñieàu khieån. - Chöông trình ñieàu khieån: Laø taäp hôïp caùc tín hieäu (goïi laø leänh – ñöôïc trình baøy kyõ ôû chöông II) ñeå ñieàu khieån maùy, ñöôïc maõ hoùa döôùi daïng chöõ caùi, soá vaø moât soá kyù hieäu khaùc nhö daáu coäng, tröø, daáu chaám, gaïch nghieâng ... Chöông trình naøy ñöôïc ghi leân cô caáu mang chöông trình döôùi daïng maõ soá (cuï theå laø maõ thaäp - nhò phaân nhö baêng ñuïc loã, maõ nhò phaân nhö boä nhôù cuûa maùy tính) - Caùc cô caáu ñieàu khieån: Nhaän tín hieäu töø cô caáu ñoïc chöông trình, thöïc hieän caùc pheùp bieán ñoåi caàn thieát ñeå coù ñöôïc tín hieäu phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa cô caáu chaáp haønh, ñoàng thôøi kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa chuùng thoâng qua caùc tín hieäu ñöôïc göûi veà töø caùc caûm bieán lieân heä ngöôïc. Bao goàm caùc cô caáu ñoïc, cô caáu giaûi maõ, cô caáu chuyeån ñoåi, boä xöû lyù tín hieäu, cô caáu noäi suy, cô caáu so saùnh, cô caáu khuyeách ñaïi, cô caáu ño haønh trình, cô caáu ño vaän toác, , boä nhôù vaø caùc thieát bò xuaát nhaäp tín hieäu. Ñaây laø thieát bò ñieän – ñieän töû raát phöùc taïp, ñoùng vai troø coát yeáu trong heä thoáng ñieàu khieån cuûa maùy NC. Vieäc tìm hieåu nguyeân lyù caáu taïo cuûa caùc thieát bò naøy ñoøi hoûi coù kieán thöùc töø caùc giaùo trình chuyeân ngaønh khaùc, cho neân ôû ñaây chæ giôùi thieäu khaùi quaùt. b) Phaàn chaáp haønh: Goàm maùy caét kim loaïi vaø moät soá cô caáu phuïc vuï vaán ñeà töï ñoäng hoùa nhö caùc cô caáu tay maùy, oå chöùa dao, boâi trôn, töôùi trôn, huùt thoåi phoi, caáp phoâi ... Cuõng nhö caùc loaïi maùy caét kim loaïi khaùc, ñaây laø boä phaän tröïc tieáp tham gia caét goït kim loaïi ñeå taïo hình chi tieát. Tuøy theo khaû naêng coâng ngheä cuûa loaïi maùy maø coù caùc boä phaän : Hoäp toác ñoä, hoäp chaïy dao, thaân maùy, soáng tröôïc, baøn maùy, truïc chính, oå chöùa dao, caùc tay maùy ... 4 Keát caáu töøng boä phaän chính chuû yeáu nhö maùy vaïn naêng thoâng thöôøng, nhöng coù moät vaøi khaùc bieät nhoû ñeå ñaûm baûo quaù trình ñieàu khieån töï ñoäng ñöôïc oån ñònh, chính xaùc, naêng suaát vaø ñaëc bieät laø môû roäng khaû naêng coâng ngheä cuûa maùy. - Hoäp toác ñoä: Phaïm vi ñieàu chænh toác ñoä lôùn, thöôøng laø truyeàn ñoäng voâ caáp, trong ñoù söû duïng caùc ly hôïp ñieän töø ñeå thay ñoåi toác ñoä ñöôïc deã daøng. - Hoäp chaïy dao: Coù nguoàn daãn ñoäng rieâng, thöôøng laø caùc ñoäng cô böôùc. Trong xích truyeàn ñoäng, söû duïng caùc phöông phaùp khöû khe hôû cuûa caùc boä truyeàn nhö vít me – ñai oác bi... - Thaân maùy cöùng vöõng, keát caáu hôïp lyù ñeå deã thaûi phoi, töôùi trôn, deã thay dao töï ñoäng. Nhieàu maùy coù oå chöùa dao, tay maùy thay dao töï ñoäng, coù thieát bò töï ñoäng hieäu chænh khi dao bò moøn ... Trong caùc maùy CNC coù theå söû duïng caùc daïng ñieàu khieån thích nghi khaùc nhau baûo ñaûm moät hoaëc nhieàu thoâng soá toái öu nhö caùc thaønh phaàn löïc caét, nhieät ñoä caét, ñoä boùng beà maët, cheá ñoä caét toái öu, ñoä oàn, ñoä rung ... 4. Caùc phöông phaùp ñieàu khieån a) Hình 1 - 7 Caùc phöông phaùp ñieàu khieån hoaëc b) c) - Ñieàu khieån ñieån (hay ñieàu khieån theo vò trí) ñöôïc duøng ñeå gia coâng caùc loã baèng caùc phöông phaùp khoan, khoeùt, doa vaø caét ren loã. ÔÛ ñaây chi tieát gia coâng ñöôïc gaù coá ñònh treân baøn maùy, duïng cuï caét thöïc hieän chaïy dao nhanh ñeán caùc vò trí ñaõ laäp trình. Khi ñaït tôùi caùc ñieåm ñích dao baét ñaàu caét (hình 1-7a), tuy nhieân cuõng coù tröôøng hôïp dao khoâng dòch chuyeån maø baøn maùy dòch chuyeån. muïc ñích chính caàn ñaït laø caùc kích thöôùc vò trí cuûa caùc loã phaûi chính xaùc, coøn quó ñaïo chuyeån ñoäng laø cuûa dao hay cuûa baøn maùy ñieàu khoâng coù yù nghóa laém. 5 Vò trí cuûa caùc loã coù theå ñöôïc ñieàu khieån ñoàng thôøi theo hai truïc hoaëc ñieàu khieån keá tieáp nhau. - Ñieàu khieån ñöôøng thaúng (hình1-7b) laø daïng ñieàu khieån maø khi gia coâng duïng cuï caét thöïc hieän löôïng chaïy dao theo moät ñöôøng thaúng naøo ñoù song song vôùi moät truïc toïa ñoä. Daïng ñieàu khieån naøy ñöôïc duøng cho caùc maùy phay vaø maùy tieän ñôn giaûn. - Ñieàu khieån theo ñöôøng vieàn (theo contour, hình 1-7c) cho pheùp thöïc hieän chaïy dao treân nhieàu truïc cuøng luùc. Tuøy theo soá truïc ñöôïc ñieàu khieån ñoàng thôøi khi gia coâng ngöôøi ta phaân bieät: ñieàu khieån ñöôøng vieàn 2D, ñieàu khieån ñöôøng vieàn 2.5D vaø ñieàu khieån ñöôøng vieàn 3D, 4D, 5D. Ñieàu khieån ñöôøng vieàn 2D cho pheùp thöïc hieän chaïy dao theo hai truïc ñoàng thôøi trong moät maët phaúng gia coâng, ví duï, trong maët phaúng XZ hoaëc XY treân hình 1-8a. Truïc thöù ba ñöôïc ñieàu khieån hoaøn toaøn ñoäc laäp vôùi hai truïc kia. Ñieàu khieån ñöôøng vieàn 2.5D (hình 1-8b) cho pheùp aên dao ñoàng thôøi theo hai truïc naøo ñoù ñeå gia coâng beà maët trong moät maët phaúng nhaát ñònh. Treân maùy CNC coù 3 truïc X, Y, Z ta seõ ñieàu khieån ñöôïc ñoàng thôøi X vaø Y; X vaø Z hoaëc Y vaø Z. a) b) Hình 1-8 Ñieàu khieån ñöôøng vieàn 3D cho pheùp ñoàâng thôøi chaïy dao theo caû 3 truïc X, Y, Z. Caû ba truïc chuyeån ñoäng hoøa hôïp vôùi nhau hay coù quan heä raøng buoäc haøm soá, (hình 1-9). Ta thaáy ñöôøng vieàn ñöôïc gia coâng do caû 3 löôïng chaïy dao theo truïc X, Y, Z taïo thaønh. Ñieàu khieån ñöôøng vieàn 3D ñöôïc öùng duïng ñeå gia coâng caùc khuoân maãu, gia coâng caùc chi tieát coù beà maët khoâng phöùc taïp. Hình 1-9 Ñieàu khieån 4D (hình 1-10a)vaø ñieàu khieån 5D (hình 1-10b): Ngoaøi caùc truïc tònh tieán X, Y vaø Z ôû ñaây coøn caùc truïc quay cuõng ñöôïc ñieàu khieån soá. Nhôø ñieàu khieån 4D vaø 5D ngöôøi ta coù theå gia coâng caùc chi tieát phöùc taïp nhö caùc khuoân 6 reøn daäp, caùc khuoân ñuùc aùp löïc hoaëc caùc caùnh tuabin. Hình 1-10a Ñieàu khieånnñöôøngCNC 4D. 5. Heä truïc toïa ñoä treâ maùy vieàn Hình 1-10b Ñieàu khieån ñöôøng vieàn 5D. Theo tieâu chuaån ISO, caùc chuyeån ñoäng caét goït khi gia coâng chi tieát treân maùy CNC phaûi naèn trong moät heä truïc toïa ñoä Descarte theo nguyeân taéc baøn tay phaûi. Trong ñoù coù ba chuyeån ñoäng tònh tieán theo caùc truïc vaø ba chuyeån ñoäng quay theo caùc truïc töông öùng. - Truïc Z töông öùng vôùi phöông truïc chính cuûa maùy CNC, chieàu döông laø chieàu laøm taêng khoaûng caùch giöõa dao vaø chi tieát gia coâng. Chieàu quay döông cuøng chieàu kim ñoàng hoà (nhìn töø goác toïa ñoä). - Truïc X töông öùng chuyeån ñoäng tònh tieán lôùn nhaát cuûa maùy CNC. Ví duï treân maùy phay laø chuyeån ñoäng chaïy dao doïc, treân maùy tieän laø chuyeån ñoäng chaïy dao ngang. Chieàu döông laø chieàu laøm taêng khoaûng caùch giöõa dao vaø chi tieát. - Truïc Y hình thaønh vôùi hai truïc treân trong heä truïc toïa ñoä. Ví duï treân maùy phay chính laø chuyeån ñoäng chaïy dao ngang cuûa baøn maùy, treân maùy tieän khoâng coù truïc naøy. Löu yù khi xeùt heä truïc toïa ñoä cuûa maùy CNC phaûi coi nhö chi tieát ñöùng yeân, coøn dao chuyeån ñoäng theo caùc phöông cuûa heä truïc toïa ñoä. Heä truïc toïa ñoä cuûa maùy CNC ñöôïc ñaët vaøo caùc loaïi chuaån cô baûn sau: M (Machine Point): Chuaån maùy. Maùy seõ ño löôøng töø vò trí naøy ñeán caùc vò trí khaùc khi laøm vieäc. Khoâng theå thay ñoåi. 7 R (Reference Point): Chuaån quy chieáu cuûa maùy, duøng ñeå ñoùng kín khoâng gian laøm vieäc cuûa maùy. Khoâng theå thay ñoåi. T (Tool Offset): Chuaån dao. Ñeå xaùc ñònh vò trí dao caét sau khi ñaõ laép dao vaøo oå dao. Khoâng theå thay ñoåi. W ( Work Point): Chuaån chi tieát. Duøng laøm goác cuûa heä toïa ñoä laøm vieäc trong quaù trình gia coâng. Coù theå thay ñoåi theo yù muoán cuûa ngöôøi coâng ngheä. Chuaån naøy chính laø chuaån coâng ngheä vì vaäy phaûi ñöôïc choïn trong khoâng gian laøm vieäc cuûa maùy. P ( Program Point): Chuaån thaûo chöông. Duøng laøm goác cuûa heä toïa ñoä trong quaù trình soaïn thaûo chöông trình. Coù theå thay ñoåi theo yù muoán cuûa ngöôøi laäp trình. Chuaån naøy neân truøng vôùi chuaån thieát keá treân baûn veõ chi tieát. 6. Caùc böôùc thöïc hieän gia coâng treân maùy CNC a) Nghieân cöùu coâng ngheä gia coâng chi tieát - Ñoïc hieåu baûn veõ chi tieát: Hình daùng, ñoä chính xaùc, ñoä boùng vaø vaät lieäu. - Choïn phoâi, choïn maùy vaø caùch gaù laép. - Choïn tieán trình coâng ngheä hôïp lyù. Choïn dao vaø xaùc ñònh cheá ñoä caét goït cho töøng böôùc coâng ngheä. Laäp phieáu nguyeân coâng. b) Thieát keá quyõ ñaïo caét - Laäp quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa dao thaät chi tieát, hôïp lyù vaø chính xaùc. - Tính toaùn toïa ñoä cuûa caùc ñieåm chuyeån tieáp treân quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa dao. Ví duï phay: Phoâi Quyõ ñaïo chuyeån Ñieåm chuyeån tieáp ñoäng cuûa dao Quyõ ñaïo chuyeån 7 6 ñoäng cuûa dao 8 Dao caét 5 1 2 3 4 Ñöôøng bao chi tieát Chi tieát gia coâng 8 Treân hình quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa dao phay laø quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa ñieåm taâm vaø maët ñaàu dao phay. Ñeå xaùc ñònh quyõ ñaïo chuyeån ñoäng ñoù, khoâng phaûi bieân daïng caét goït naøo cuõng xaùc ñònh deã daøng maø chæ gaëp nhöõng bieân daïng song song vôùi caùc toïa ñoä cuûa maùy CNC maø thoâi. Tröôøng hôïp ñoái vôùi caùc bieân daïng phöùc taïp hôn (2D hoaëc 2,5D) ngöôøi laäp trình coù theå duøng bieân cuûa chi tieát yeâu caàu laøm quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa dao nhöng luùc naøy phaûi hieäu chænh baùn kính dao phay. Vaán ñeà hieäu chænh baùn kính dao nhö theá naøo cho bieân daïng ñöôïc caét goït ra cho ñuùng, kyõ thuaät laäp trình NC seõ giaûi quyeát ôû chöông sau. Ñoái vôùi caùc beà maët gia coâng phöùc taïp hôn (3D, 4D hoaëc 5D) quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa dao phay phaûi ñöôïc xaùc ñònh nhôø trôï giuùp cuûa maùy tính vaø caùc phaàn meàm chuyeân duïng. Ví duï tieän: X Toïa ñoä caùc ñieåm chuyeån tieáp Quyõ ñaïo caét thoâ Quyõ ñaïo caét tinh Z Phoâi Chi tieát Dao tieän luoân luoân coù baùn kính cong R ôû muõi dao. Ñeå gia coâng chính xaùc, ta phaûi quan taâm ñeán kích thöôùc naøy. Khi chöông trình chæ thò dao tieän ñeán toïa ñoä caùc ñieåm chuyeån tieáp thì ñieåm ño dao seõ ñeán caùc toïa ñoä ñoù, vì vaäy khi gia coâng nhöõng ñöôøng cong hoaëc nghieâng (khoâng song song vôùi hai chuyeån ñoäng chaïy dao cuûa maùy tieän) seõ gaëp phaûi sai soá. Ñeå khaéc phuïc sai soá ñoù phaûi hieäu chænh baùn kính muõi dao. Ví duï: Ñeå tieän tinh bieân daïng (0-1-2-3-4-5) cuûa moät chi tieát, hình veõ döôùi minh hoïa cho thaáy neáu khoâng hieäu chænh baùn kính muõi dao, bieân daïng chi tieát sau gia coâng seõ maéc phaûi sai soá. Quõy ñaïo taâm muõi XT dao Quyõ ñaïo taâm muõi dao khi coù hieäu chænh baùn 5 4 kính muõi dao 3 Dao Sai soá Bieân daïng 2 0 R chi tieát 1 Bieân daïng dao Ñieåm ZT Chi tieát caét ñöôïc ño dao gia coâng 9 Vò trí ño dao laø ñieåm noái cuûa hai phöông ño theo toïa ñoä cuûa maùy tieän CNC (ZT vaø XT). Khi chöông trình chæ thò dao ñeán caùc ñieåm chuyeån tieáp treân bieân caét cuûa chi tieát (0-1- 2-3-4-5) thì ñieåm ño dao seõ ñeán caùc vò trí (0-1-2-3-4-5). Nhö vaäy treân hình thaáy raát roõ ñieåm 1, 2, 3 cuûa chi tieát khoâng naèm treân löôõi caét khi muõi dao coù baùn kính cong R. Keát quaû bieân daïng chi tieát sau khi caét seõ maéc phaûi sai soá (ñoaïn coù tuyeán aûnh). Ñeå xaùc ñònh ñöôïc vò trí ño dao, ngöôøi ta duøng cô caáu ño dao sau khi ñaõ laép dao vaøo cô caáu mang dao. Ví duï moät cô caáu ño dao: Z X c) Laäp chöông trình ñieàu khieån NC Ñaây laø böôùc quan troïng nhaát ñeå gia coâng ñöôïc treân maùy CNC. Coù hai phöông phaùp laäp trình : - Phöông phaùp laäp trình thuû coâng (Manual Programming): Laø phöông phaùp laäp trình khoâng coù söï trôï giuùp cuûa maùy tính, ngöôøi laäp trình coù theå töï bieân soaïn chöông trình NC treân cô sôû nhaän daïng hoaøn toaøn chính xaùc toïa ñoä chaïy dao. Khaû naêng laäp trình thuû coâng ñöôïc coi laø yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi ngöôøi laäp trình NC, bôûi vì coù kyõ naêng laäp trình naøy, ngöôøi laäp trình môùi coù khaû naêng hieåu, khaû naêng ñoïc vaø söûa ñoåi chöông trình khi tröïc tieáp vaän haønh maùy CNC. Phaàn lôùn caùc phaàn meàm laäp trình NC laø saûn phaåm cuûa chính nhaø saûn xuaát heä ñieàu khieån, thöôøng cung caáp keøm theo maùy CNC. Khaû naêng laäp trình cuûa nhöõng phaàn meàm naøy noùi chung raát haïn cheá. Phaàn lôùn chæ coù khaû naêng laäp trình cho nhöõng quyõ ñaïo caét 2D; 2,5D ñôn giaûn vaø chu trình gia coâng cô baûn. Phöông phaùp laäp trình naøy coù theå kieåm tra bieân daïng caét baèng caùch moâ phoûng treân maùy tính vôùi phaàn meàm NC hoaëc tröïc tieáp treân heä ñieàu khieån cuûa maùy CNC. Ñeå truyeàn chöông trình NC vaøo heä ñieàu khieån maùy ta coù theå thöïc hieän baèng hai caùch: C1. Nhaäp töø vaät mang tin trung gian nhö bìa ñuïc loã, baêng ñuïc loã, baêng töø, ñóa töø … PHOØNG THIEÁT KEÁ PHOØNG COÂNG NGHEÄ XÖÔÛNG MAÙY Baûn veõ LAÄP TRÌNH Vaät MAÙY BAÛN VEÕ Hình hoïc & mang tin NC/CNC YCKT coâng ngheä 10 C2 . Nhaäp töø panel ñieàu khieån theo cheá ñoä MDI (Manual Data Input) treân maùy CNC Baûn veõ MAÙY BAÛN VEÕ YCKT NC/CNC Haàu heát caùc cô sôû saûn xuaát söû duïng maùy NC/CNC keát hôïp hai caùch treân ñeå laäp trình. Phöông phaùp ghi chöông trình treân baêng ñuïc loã, baêng töø hieän nay chæ coøn söû duïng cho caùc theá heä maùy NC cuõ. - Phöông phaùp laäp trình töï ñoäng (Automatically Programming): Laø phöông phaùp laäp trình nhôø söï trôï giuùp cuûa maùy tính. Phöông phaùp laäp trình naøy baèng ngoân ngöõ xöû lyù hình hoïc (APT – Automatically Programmed Tool) hoaëc phaàn meàm CAD/CAM tích hôïp nhö coâng cuï trôï giuùp ñeå chuyeån ñoåi töï ñoäng döõ lieäu hình hoïc vaø döõ lieäu coâng ngheä thaønh chöông trình NC. Ngaøy nay phöông phaùp laäp trình baèng caùc phaàn meàm CAD/CAM ñaõ ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán vaø raát coù hieäu quaû, ñaëc bieät cho caùc tröôøng hôïp gia coâng maët cong phöùc taïp. PHOØNG THIEÁT KEÁ PHOØNG COÂNG NGHEÄ XÖÔÛNG MAÙY PHAÀN MEÀM CAD/CAM MAÙY CNC NGOÂN NGÖÕ XLHH Chöông Chöông PHAÀN MEÀM NC Döõ lieäu HH vaø CN trình NC DNC trình NC Nhaäp thoâng soá CN Post-processing (MDI) d) Kieåm tra chöông trình ñieàu khieån NC Chöông trình sau khi soaïn thaûo caàn phaûi kieåm tra, hieäu chænh. Ñaây cuõng laø khaâu quan troïng tröôùc khi gia coâng treân maùy. Coù hai caùch kieåm tra nhö sau : - Kieåm tra thuû coâng: Doø chöông trình baèng maét vaø veõ ra chi tieát gia coâng baèng tay. Caùch naøy thöïc hieän khi ñieàu kieän maùy tính vaø phaàn meàm khoâng coù. - Kieåm tra baèng maùy tính: Chöông trình soaïn thaûo ñöôïc nhaäp vaøo maùy tính, cho chaïy moâ phoûng treân phaàn meàm phuø hôïp. Döïa treân quyõ ñaïo chuyeån ñoäng cuûa dao vaø hình daùng chi tieát hình thaønh maø söûa ñoåi chöông trình hay dao caét, cheá ñoä caét ... Caùc phaàn meàm CAD/CAM ñeàu coù chöùc naêng kieåm tra vaø moâ phoûng treân phaàn meàm. e) Ñieàu chænh maùy CNC Ñaây laø coâng vieäc laøm sao cho maùy CNC bieát ñöôïc chi tieát gia coâng ñöôïc ñaët ôû ñaâu treân maùy vaø duïng cuï caét coù kính thöôùc ra sao ? Hay noùi caùch khaùc, muoán gia coâng ñöôïc 11 chính xaùc thì chuoãi kích thöôùc coâng ngheä cuûa heä thoáng coâng ngheä (bao goàm: Maùy - Dao - Gaù - Chi tieát) phaûi ñöôïc kheùp kín. Coù nghóa laø: n Trong ñoù: ∑ Ki = 0 i =1 Ki - Caùc kích thöôùc trong chuoãi kích thöôùc coâng ngheä n - Soá khaâu trong chuoãi kích thöôùc coâng ngheä Khi thieát keá vaø cheá taïo moät maùy CNC, ngöôøi ta ñaõ xaùc ñònh cho maùy moät ñieåm chuaån ño löôøng. Ñieåm chuaån ñoù coù theå coá ñònh taïi moät vò trí nhöng cuõng coù theå khoâng coá ñònh tuøy vaøo heä ñieàu khieån vaø caáu truùc cuûa maùy. Khi gia coâng chi tieát treân maùy CNC, vieäc chuaån bò coâng ngheä (trong ñoù coù gaù laép, duïng cuï caét) vaø chöông trình ñieàu khieån ñöôïc thöïc hieän beân ngoaøi maùy CNC. Vaäy khi noái keát chuùng laïi (Maùy – Dao – Gaù – Chi tieát) phaûi tuaân theo moät chuoãi kích thöôùc coâng ngheä kheùp kín. Luùc ñoù maùy CNC môùi ñieàu khieån gia coâng theo chuaån cuûa noù moät caùch chính xaùc ñöôïc. Ví duï veà moái quan heä giöõa caùc chuaån treân heä toïa ñoä maùy tieän CNC: ZM ZM – Ñoä leäch giöõa chuaån maùy vaø chuaån thay dao theo phöông Z. Maùy ñaõ bieát. ZW – Ñoä leäch giöõa chuaån maùy vaø chuaån chi tieát theo phöông Z. Ngöôøi gia coâng phaûi xaùc ñònh vaø baùo cho maùy bieát. Z1 – Toïa ñoä Z cuûa ñieåm 1 do ngöôøi laäp trình soaïn thaûo trong chöông trình. R – Baùn kính cuûa muõi dao tieän. Ngöôøi gia coâng phaûi baùo cho maùy bieát. ZT – Ñoä leäch giöõa chuaån dao vôùi vò trí ño dao sau khi laép dao vaøo cô caáu mang dao theo phöông Z. Ngöôøi gia coâng phaûi xaùc ñònh vaø baùo cho maùy bieát. Zo – Khoaûng caùch di chuyeån cuûa dao töø vò trí thay dao tôùi vò trí chuaån bò gia coâng theo phöông Z. Maùy töï tính toaùn khi chuoãi kích thöôùc coâng ngheä ñöôïc keùp kín. Z0 = ZM – ZW – Z1 – R – ZT Töông töï nhö vaäy cho phöông X. 12 Ñeå thöïc hieän ñöôïc coâng vieäc ñieàu chænh maùy CNC, ta phaûi: - Chuaån bò phoâi, dao caét vaø ñoà gaù. Ñoà gaù ñöôïc coá ñònh trong khoâng gian gia coâng treân baøn maùy (phaûi ñöôïc raø vuoâng goùc hoaëc song song vôùi caùc phöông chuyeån ñoäng cuûa maùy). - Ñònh vò vaø keïp chaët phoâi treân ñoà gaù. - Thöïc hieän caùc böôùc “Vaän haønh maùy” cho töøng maùy CNC cuï theå. f) Gia coâng chi tieát treân maùy CNC - Ñöa chöông trình gia coâng ra maøn hình ñieàu khieån, kieåm tra laïi chöông trình moät laàn nöõa vaø ñaëc bieät phaûi kieåm tra caùc ñöôøng chaïy dao khoâng caét thaät kyõ. - Gia coâng. 7. Hình thöùc toå chöùc gia coâng treân maùy CNC a) Laäp trình thuû coâng, nhaäp chöông trình tröïc tieáp leân maùy CNC 13 b) Laäp trình thuû coâng, nhaäp chöông trình baèng baêng ñoät loã. c) Laäp trình töï ñoäng, nhaäp chöông trình baèng baêng ñuïc loã. Ba hình thöùc toå chöùc treân thuoäc theá heä caùc maùy NC cuõ. Caùc theá heä naøy chæ coù khaû naêng nhaäp döõ lieäu qua coång ñoïc baêng. 14 f) Laäp trình töï ñoäng vaø ñieàu khieån soá tröïc tieáp (DNC – Direct Numerical Control) 15 II. Coâng ngheä laäp trình CNC 1. Caáu truùc chöông trình CNC Moät chöông trình (Program) NC goàm nhieàu khoái leänh (Block), moät caâu leänh coù theå coù töø moät leänh ñeán nhieàu leänh (Word), moät leänh goàm moät ñòa chæ (Address) vaø nhöõng con soá. Ví duï moät chöông trình: % 400 Kyù hieäu môû ñaàu chöông trình (coù theå coù hoaëc khoâng) N10 G90 N30 T1 S1000 M4 N40 G0 X97. Z2. N50 G1 X99. Z-0.5 F0.2 N60 G1 Z-30. Thöù töï khoái leänh N70 G0 X102. Z0. N80 G0 Z0. N90 G1 X-2. N95 G0 X200. Z200. N100 M5 N110 T2 S1000 M4 Khoái leänh N120 G0 X0. Z2. N130 G83 Z-120. D5. H13 F0.2 N140 G0 X200. Z200. N150 M5 N440 T4 S1000 M4 N445 G0 X88. Z2. Ñòa chæ: G N450 G41 Leänh N460 G1 X80. Z-2. F0.1 Con soá: 41 N470 G1 X68.6 Z-21.12 N480 G3 X60. Z-30. R6. N490 G1 X46. N500 G1 X42. Z-32. N510 G1 X42. Z-56. N520 G1 X40. Z-56. N530 G1 X40. Z-120. N535 G40 N540 G0 X38. N550 G0 Z200. N560 M5 N570 M2 Leänh keát thuùc chöông trình Chöông trình coù hai loaïi: chöông trình chính (main program) vaø chöông trình con (subprogram). Tieán trình ñieàu khieån ñöôïc thöïc hieän theo chöông trình chính. Khi xuaát hieän leänh goïi chöông trình con trong chöông trình chính, tieán trình ñieàu khieån ñöôïc chuyeån tôùi chöông trình con. Ñeán khi leänh keát thuùc chöông trình con ñöôïc khai baùo, tieán trình ñieàu khieån ñöôïc traû veà chöông trình chính. Caáu truùc cuûa hai loaïi chöông trình naøy gioáng nhau, coù nghóa phaûi nhaän bieát ñöôïc söï baét ñaàu vaø keát thuùc cuûa chöông trình. Ví duï: 16 Khoái leänh 1 Khoái leänh 2 … Khoái leänh 1’ … Khoái leänh 2’ … … Khoái leänh n: Goïi chöông trình con … … Khoái leänh m: Keát thuùc chöông trình Khoái leänh n+1: Keát thuùc chöông con trình chính a. Ñòa chæ leänh Ñòa chæ leänh laø taát caû caùc chöõ caùi, chæ thò vò trí löu tröõ döõ lieäu soá theo sau. Theo tieâu chuaån ISO, ñòa chæ leänh coù yù nghóa sau: A - Ñònh vò trí goùc quay quanh truïc X. B - Ñònh vò trí goùc quay quanh truïc Y. C - Ñònh vò trí goùc quay quanh truïc Z. D - Ñònh vò trí goùc quay quanh truïc ñaëc bieät hoaëc hieäu chænh dao. E - Ñònh vò trí goùc quay quanh truïc ñaëc bieät. F - Toác ñoä chaïy dao (Feed). G - Chöùc naêng chuaån bò (Preparatory functions) H - Döï tröõ I - Toïa ñoä X cuûa taâm ñöôøng troøn hoaëc böôùc ren treân truïc X. J - Toïa ñoä Y cuûa taâm ñöôøng troøn hoaëc böôùc ren treân truïc Y. K - Toïa ñoä Z cuûa taâm ñöôøng troøn hoaëc böôùc ren treân truïc Z. L - Döï tröõ. M - Chöùc naêng phuï (Auxiliary Functions) N - Thöù töï caâu leänh. P, Q, R - Tham soá U, V, W - Toïa ñoä phuï töông öùng chuyeån ñoäng X, Y, Z S - Toác ñoä voøng truïc chính ( Speed) hoaëc toác ñoä caét. T - Duïng cuï caét (Tool). X, Y, Z - Toïa ñoä theo caùc truïc X, Y, Z. 17 b. Leänh Laø taäp hôïp caùc kyù töï (goàm moät ñòa chæ vaø nhöõng con soá) cung caáp cho maùy CNC moät thoâng tin ñaày ñuû ñeå chæ thò moät ñaïi löôïng ñieàu khieån nhaát ñònh. Coù boán nhoùm leänh caên baûn sau: Nhoùm leänh thöïc hieän chöùc naêng ñònh vò trí vaø hình hoïc Bao goàm caùc ñòa chæ: A B C D E I J K P Q R U V W X Y Z Caùc con soá theo sau coù khoaûng töø 5 ñeán 7 soá tuøy theo khaû naêng vaø ñoä chính xaùc cuûa moãi maùy, coù theå laø soá döông (coù hoaëc khoâng coù daáu +), coù theå laø soá aâm (baét buoäc phaûi coù daáu -) vaø coù theå laø soá thaäp phaân (löu yù daáu phaûy phaûi duøng laø daáu chaám ). Nhoùm leänh thöïc hieän chöùc naêng coâng ngheä: Ñoù laø nhöõng leänh veà toác ñoä chaïy dao, toác ñoä voøng vaø veà duïng cuï caét. Bao goàm caùc ñòa chæ: F (feed) S (speed) T (tool) Caùch ghi nhöõng con soá sau nhöõng ñòa chæ F vaø S tuøy thuoäc khaû naêng coâng ngheä cuûa moãi loaïi maùy CNC. Coù maùy ghi theo quy ñònh, nhöng coù maùy ghi theo trò soá thöïc. Hieän nay phaàn lôùn caùc maùy theá heä môùi ñeàu ghi theo trò soá thöïc. Ñoái vôùi ñòa chæ S, coù theå laø toác ñoä voøng cuûa truïc chính (voøg/phuùt) nhöng cuõng coù theå laø toác ñoä caét (m/phuùt). Ñoái vôùi toác ñoä chaïy dao, coù theå duøng (mm/phuùt) nhöng cuõng coù theå (mm/voøg). Ñoái vôùi ñòa chæ T, nhöõng con soá laø do ngöôøi laäp trình ñaët hoaëc ñaõ ñöôïc quy ñònh treân oå dao, nhöng ñöôïc pheùp ñaët bao nhieâu con soá thì do maùy CNC vaø phaàn meàm quyeát ñònh. Do ñoù khi duøng maùy CNC naøo ta phaûi tìm hieåu kyõ caùch ghi caùc giaù trò soá sau caùc ñòa chæ F, S, T. Nhoùm leänh thöïc hieän chöùc naêng chuaån bò Chuaån bò thöïc hieän coâng vieäc naøo ñoù, vì vaäy thöôøng khoâng ñöùng moät mình trong khoái leänh (tröø moät soá leänh mang yù nghóa keát thuùc coâng vieäc hoaëc baét ñaàu moät chuoãi coâng vieäc). Ñoù laø ñòa chæ G vaø nhöõng con soá theo sau tuøy thuoäc khaû naêng coâng ngheä cuûa moãi maùy CNC. Nhöng noùi chung caùc leänh chuaån bò caên baûn laø gioáng nhau, ví duï: - Ñònh vò trí vôùi toác ñoä nhanh G0 - Noäi suy ñöôøng thaúng G1 - Noäi suy ñöôøng troøn G2, G3 - Maët phaúng noäi suy voøng G17, G18, G19 - Hieäu chænh baùn kính dao caét G41, G42 18 - Keát thuùc hieäu chænh baùn kính dao G40 - Chu trình caét goït G81, G82, G83 ... - Keát thuùc chu trình khoan loã G80 - Phöông thöùc laäp trình G90, G91 Do ñoù khi laäp chöông trình cho moät maùy CNC cuï theå phaûi nghieân cöùu kyõ taäp leänh cuûa maùy ñoù. Nhoùm leänh thöïc hieän chöùc naêng phuï Ñoù laø ñòa chæ M vaø nhöõng con soá theo sau tuøy thuoäc khaû naêng coâng ngheä cuûa moãi maùy CNC. Nhöng noùi chung caùc leänh phuï caên baûn laø gioáng nhau, ví duï: - Döøng chöông trình M0 - Döøng maùy M1 - Keát thuùc chöông trình M2, M30 - Chieàu qquay truïc chính M3, M4 - Döøng truïc chính M5 - Thay dao töï ñoäng M6 - Môû dung ñònh trôn nguoäi M8 - Taét dung dòch trôn nguoäi M9 c. Khoái leänh Khoái leänh ñöôïc vieát treân moät haøng cuûa chöông trình, thöïc hieän moät thuû tuïc di chuyeån hoaëc moät hoaït ñoäng cuûa maùy (coù theå vaøi hoaït ñoäng ñoäc laäp nhau) vaø ñöôïc coi laø ñôn vò cô baûn cuûa chöông trình. Khoái leänh coù theå bao goàm moät hoaëc moät nhoùm leänh thöïc hieän cuøng moät luùc. Noù coù theå chöùa moät hoaëc nhieàu leänh chöùc naêng vaø trong moãi chöùc naêng coù theå coù vaøi leänh, nhöng nhöõng leänh ñoù phaûi thöïc hieän nhöõng hoaït ñoäng ñoäc laäp nhau. Ngay caû tröôøng hôïp khaùc chöùc naêng nhöng do thöù töï hoaït ñoäng cuõng khoâng theå ñaët vaøo cuøng khoái leänh. Moãi khoái leänh baét ñaàu bôûi leänh thöù töï (N…) keát thuùc bôûi kyù töï keát thuùc khoái leänh (thöôøng ñöôïc töï ñoäng theå hieän baèng daáu “;” khi ñaõ ñöôïc caøi ñaët trong phaàn meàm: tieâu chuaån ISO söû duïng kyù töï (LF), tieâu chuaån EIA söû duïng kyù töï (CR) hoaëc Enter xuoáng haøng hoaëc EOB (End Of Block - treân moät soá panel ñieàu khieån)). Ví duï: Trong moät khoái leänh khoâng theå thoâng tin cho maùy vöøa môû dung ñònh trôn nguoäi laïi vöøa taét dung ñònh trôn nguoäi (M8 M9); Vöøa quay truïc chính laïi vöøa döøng truïc chính (S1800 M3 M5). Caáu truùc moät khoái leänh nhö sau: N... G... X... Y... Z... F... S... T... M... ; Thöù töï Nhoùm leänh Nhoùm leänh thöïc hieän Nhoùm leänh thöïc Nhoùm leänh Kyù hieäu caâu leänhThöùthöïckhoái leänhchöùc naêtaêng daàn, coù töï hieän phaûi ng ñònh vò trí vaø theå taêng n chöùc naêng c 5, 10 n chöùcvò. keát thuùc hieä1 ñôn vò hoaë thöïc hieä ñôn chöùc naêng hình hoïc coâng ngheä naêng phuï khoái leänh chuaån bò 19
DMCA.com Protection Status Copyright by webtailieu.net