Giáo trình HEMOHES 6% - 10%
Thuộc nhóm dung dịch keo thay thế thể tích huyết tương
Dùng làm dung dịch keo thay thế thể tích huyết tương trong các trường hợp:
+ Đề phòng và điều trị tình trạng giảm thể tích máu
+ Đề phòng hạ huyết áp...
HEMOHES 6% - 10%
B. BRAUN
Dung dịch tiêm truyền 6% : chai 500 ml.
Dung dịch tiêm truyền 10% : chai 500 ml.
THÀNH PHẦN
cho 1000 ml dịch truyền Hemohes 6%
Hydroxyethyl starch 60 g
Trung bình trọng lượng của phân tử lượng 200.000
Trung bình số lượng của phân tử lượng 80.000
Hệ số thay thế phân tử gam 0,5 (0,45-0,55)
Natri clorid 9g
Tá dược :
Nước cất pha tiêm
Nồng độ điện giải :
Natri 154 mmol/l
Clorid 154 mmol/l
Tính chất hóa lý :
Nồng độ áp lực thẩm thấu lý thuyết 310 mOsm/l
pH 4-7
cho 1000 ml dịch truyền Hemohes 10%
Hydroxyethyl starch 100 g
Trung bình trọng lượng của phân tử lượng 200.000
Trung bình số lượng của phân tử lượng 80.000
Hệ số thay thế phân tử gam 0,5 (0,45-0,55)
Natri clorid 9g
Tá dược :
Nước cất pha tiêm
Nồng độ điện giải :
Natri 154 mmol/l
Clorid 154 mmol/l
Tính chất hóa lý :
Nồng độ áp lực thẩm thấu lý thuyết 310 mOsm/l
pH 4-7
DƯỢC LỰC
Thuộc nhóm dung dịch keo thay thế thể tích huyết tương.
CHỈ ĐỊNH
Dùng làm dung dịch keo thay thế thể tích huyết tương trong các trường hợp :
- Đề phòng và điều trị tình trạng giảm thể tích máu (ví dụ sau khi bị sốc do chảy
máu hoặc chấn thương, bị mất máu trước-sau khi mổ, bị bỏng, bị nhiễm trùng).
- Đề phòng hạ huyết áp (ví dụ trong trường hợp có liên quan với gây mê toàn
thân, gây tê ngoài màng cứng hoặc tủy sống).
- Pha loãng máu.
- Tuần hoàn ngoài cơ thể.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không được dùng Hemohes trong các trường hợp :
- Đã biết là bị mẫn cảm với Hydroxyethyl Starch.
- Tăng thể tích máu.
- Ứ nước.
- Suy tim trầm trọng.
- Rối loạn đông máu trầm trọng.
Chỉ được dùng Hemohes với điều kiện hết sức thận trọng trong các trường hợp
:
- Tăng natri máu, vì trong thành phần của Hemohes có bổ sung natri.
- Tình trạng mất nước, vì trong các trường hợp đó việc đầu tiên là cần phải điều
chỉnh cân bằng nước-điện giải.
- Rối loạn đông máu, vì việc sử dụng thuốc dẫn đến tình trạng pha loãng các
yếu tố đông máu.
- Suy thận, vì đây là đường bài tiết bình thường của Hydroxyethyl Starch.
- Bệnh gan mãn, vì việc tổng hợp albumin và các yếu tố đông máu trong gan có
thể bị ảnh hưởng và việc sử dụng thuốc lại càng làm chúng bị pha loãng hơn.
THẬN TRỌNG LÚC DÙNG
Cần phải lưu ý đến những phòng ngừa sau đây :
Các chất điện giải cần được bù đắp hoặc bổ sung nếu cần.
Các kiểm soát cần thiết :
Cần phải theo dõi ion đồ huyết thanh và cân bằng nước-điện giải, đặc biệt là
trong trường hợp tăng natri máu, tình trạng mất nước và suy thận.
Trong trường hợp có rối loạn đông máu và bệnh gan mãn cần phải theo dõi các
chỉ số đông máu và albumin huyết thanh.
Do khả năng các phản ứng dị ứng (phản vệ/thể phản vệ) có thể xảy ra, việc theo
dõi người bệnh là thực sự cần thiết.
Sử dụng trong nhi khoa :
Hiện chưa có kinh nghiệm gì khi chỉ định cho trẻ em dưới một tuổi.
LÚC CÓ THAI và LÚC NUÔI CON BÚ
Sau khi dùng nhắc lại liều cao hàng ngày trên động vật, có dấu hiệu chứng tỏ
gây độc cho thai và gây quái thai. Có thể điều này có liên quan tới việc dùng liều cao
quá mức và kéo dài, mặc dù không loại trừ khả năng là do tác dụng riêng của thuốc
gây ra. Hơn nữa, do nguy cơ gây ra các phản ứng dị ứng (phản vệ/thể phản vệ), mà
điều này thì cũng không bị loại trừ, chỉ nên sử dụng Hemohes trong lúc có thai nếu đã
cân nhắc thiệt hơn giữa lợi ích mong chờ với rủi ro tiềm tàng đem lại cho thai nhi.
Cho đến nay việc sử dụng sản phẩm này ở các bà mẹ đang trong thời kỳ cho
con bú vẫn chưa thu được kinh nghiệm gì.
TƯƠNG TÁC THUỐC
Khi sử dụng cho những bệnh nhân chưa xác định được nhóm máu, cần phải lấy
mẫu máu để phân loại kiểu máu và xác định các ngưng kết bất thường trước khi truyền
một lượng lớn Hydroxyethyl Starch (để tránh kết quả dương tính giả).
Có thể thấy nồng độ a-amylase huyết thanh tạm thời tăng cao khoảng gấp 3 lần
giới hạn trên của mức bình thường sau khi truyền các dung dịch Hydroxyethyl Starch.
Sở dĩ có sự tăng cường hoạt động của a-amylase là do có sự tạo phức enzym-chất nền
giữa amylase và Hydroxyethyl Starch, làm chậm sự bài tiết qua thận và do đó không
được coi điều đó là triệu chứng của thiểu năng tụy.
TÁC DỤNG NGOẠI Ý
Giống như tất cả các dung dịch keo thay thế thể tích, phản ứng dị ứng (phản vệ
hoặc thể phản vệ) với mức độ nghiêm trọng khác nhau có thể xảy ra sau khi truyền
Hemohes. Chúng biểu hiện như là các phản ứng của da (nổi mề đay) hoặc có thể gây
đỏ bừng mặt và cổ. Rất hiếm khi xảy ra trường hợp bị tụt huyết áp, sốc hoặc ngừng tim
và hô hấp.
Các nguyên tắc chung trong phòng ngừa và điều trị các tác dụng phụ gây
dị ứng (phản vệ/thể phản vệ) :
Bảng 1 : Cấp độ và biểu hiện lâm sàng :
Cường Phương thức biểu
Các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng
độ/Cấp độ hiện
Ia phản ứng khu trú trên ban đỏ khu trú
da
phản ứng toàn thân lo âu, nhức đầu, ửng đỏ, nổi mề đay
Ib
dạng nhẹ toàn phát, phù niêm, rối loạn cảm giác
II phản ứng tim mạch tim mạch đập nhanh, tụt huyết áp
và/hoặc phổi khó thở, bắt đầu co thắt phế quản
và/hoặc dạ dày ruột buồn nôn, ói mửa
III phản ứng toàn thân hạ huyết áp nghiêm trọng và bị sốc
nguy cấp khó thở nghiêm trọng và co thắt phế
quản
phản ứng toàn thân đe
IV ngừng hô hấp và ngừng tim
dọa tính mạng
Bảng 2 : Biện pháp xử lý :
Cường
độ/Cấp Các biện pháp và liệu pháp hóa dược
độ
Ia Ngừng truyền và tùy theo cấp
độ, tiến hành các biện pháp sau :- - các kháng histamin H1/H2
Ib Cung cấp oxy / Đặt ống nội khí thích hợp
quản- Truyền các á tinh / Truyền
các chất keo (albumin người)- - epinephrin, ví dụ epinephrin
Tiêm các cathecholamin (liều nuốt hoặc tiêm IV chậm 0,5-1 ml
dùng và cách dùng xem cột bên epinephrin 1:10.000- các
II
phải)- Hồi sức cấp cứu tim-phổi corticosteroid tiêm IV thích hợp-
các kháng histamin H1/H2 nếu
cần
các catecholamin, ví dụ tiêm IV
chậm 1 ml epinephrin 1:10.000,
tiêm nhắc lại nếu cần với tổng
liều không vượt quá 10 mltrường
III hợp co phế quản nghiêm trọng
:theophyllin tiêm IVcác
corticosteroid tiêm IV thích
hợpcác kháng histamin H1/H2
nếu cần
- hồi sức cơ bản- hồi sức tích
cựccác catecholamin, ví dụ 10
ml epinephrin 1:10.000 tiêm IV,
IV tiêm nhắc lại nếu cần- lưu ý đến
các thuốc khác như :noradrenalin,
dopamin, dobutaminnatri
bicarbonat
LIỀU LƯỢNG và CÁCH DÙNG
Hemohes phải được truyền vào cơ thể qua đường tĩnh mạch.
Tổng liều lượng, tốc độ truyền và thời gian truyền phụ thuộc vào lượng máu
hoặc huyết tương bị mất và tình trạng của người bệnh, và nếu cần thì phải điều chỉnh
bằng cách theo dõi các chỉ số thông thường của hệ tuần hoàn (ví dụ huyết áp). Nên
nhớ rằng truyền quá nhanh hoặc dùng liều cao không thích hợp sẽ gây nguy cơ quá tải
cho hệ tuần hoàn, đặc biệt là với Hemohes 10% làm tăng áp suất thẩm thấu keo.
Để phát hiện sớm các phản ứng phản vệ càng sớm càng tốt, 20-30 ml Hemohes
đầu tiên phải được truyền thật chậm cho bệnh nhân dưới sự giám sát chặt chẽ.
Liều tối đa hàng ngày :
Không được dùng quá liều tối đa hàng ngày là 2 g Hydroxyethyl
Starch/kg/ngày. Liều này tương ứng với 33 ml dung dịch 6%/kg/ngày (= 2500 ml/ngày
đối với người nặng 75 kg) hoặc 20 ml dung dịch 10%/kg/ngày (= 1500 ml/ngày đối
với người nặng 75 kg)
Tốc độ truyền tối đa :
Tốc độ truyền tối đa phụ thuộc vào tình trạng lâm sàng. Ở những bệnh nhân bị
sốc xuất huyết cấp tính có thể truyền với tốc độ lên đến 20 ml/kg/giờ (tương đương với
0,33 ml/kg/phút) và trong tình trạng tính mạng người bệnh bị đe dọa thì truyền nhanh
500 ml (truyền bằng áp lực). Nếu dùng biện pháp truyền áp lực, phải rút hoặc đuổi hết
không khí ra khỏi chai trước khi truyền.
Cần phải hạ thấp đáng kể tốc độ truyền cho các chỉ định trước-sau khi mổ và
cho những người bệnh bị bỏng và sốc nhiễm trùng.
QUÁ LIỀU
Việc sử dụng quá liều các dung dịch thay thế thể tích có thể dẫn đến tình trạng
tăng thể tích máu không chủ định có liên quan với sự suy giảmliên tục chức năng tim
và phổi. Trong trường hợp này phải ngưng truyền ngay lập tức và cân nhắc việc cho
dùng thuốc lợi tiểu.
