Giáo dục đào tạo nông lâm kết hợp trong mối quan hệ với các nhân tố Kinh tế - Xã hội - Môi trường
Các vấn đề trong phát triển Nông lâm kết hợp (NLKH) và các khía cạnh kỹ thuật, cảnh quan, môi trường, kinh tế, xã hội, chính sách trong NLKH, và quy trình đào tạo. Thể hiện được phương thức sử dụng đất và tác động của nó, quá trình giáo dục đào tạo NLKH về kiến thức, kỹ năng liên hệ với nhiều ngành và môn học khác
PGS.TS. Bảo Huy
y
1. Vấn đề trong phát triển NLKH
2.
2 Các khía cạnh kỹ thuật cảnh quan môi
thuật, quan,
trường trong NLKH
3. Các khía cạnh kinh tế, xã hội, chính sách
ế
trong NLKH
g
4. Phát triển chương trình đào tạo NLKH
Sự thay đổi nhanh chóng phương thức sử dụng đất và tác động
của nó đã thu hút sự quan tâm của các tổ chức nghiên cứu/đào tạo
trong phát triển NLKH.
t hát t iể NLKH
Giáo dục đào đạo NLKH cung cấp các kiến thức, kỹ năng và thái
độ để góp phần phát triển hệ thống nông lâm nghiệp vùng cao và
thấp.
ấ
NLKH có mối liên hệ với nhiều ngành/môn học khác nhau như
kinh tế, xã hội, chính sách, thị trường, môi trường, kỹ thuật, công
ộ ị g g ỹ ậ g
nghệ. Cần tiếp cận đa ngành và đặt trong một hệ thống đào tạo và
phát triển.
NLKH được thực hiện chủ yếu bởi người nông dân sản xuất
nhỏ, vì vậy giáo dục phải gắn với thực tế; các tổ chức giáo dục
cần có sự phối hợp với cơ quan quản lý, khuyến nông lâm, các tổ
chức xã hội – cộng đồng, kinh doanh và nghiên cứu
đồng cứu.
NLKH cung cấp các sản phẩm:
Thức ăn
Thứ ă – an t à lương th
toàn l thực, năng l
ă lượng,
gỗ, lâm sản ngoài gỗ….
Dịch vụ môi trường.
NLKH là một chiến thuật tạo ra thu nhập,
cơ hội việc làm
Phát triển NLKH cần có hiểu biết về:
- Hệ thống kỹ thuật, sinh thái nông lâm nghiệp
- Tính đa dạng dân tộc, nhân văn, kiến thức
sinh thái địa phương
- Hệ thống kinh tế xã hội
Kỹ
thuật Kinh tế
NLKH NLKH xã hội
cảnh PHÂN TÍCH HIỆN
quan TRẠNG VÀ NHU CẦU Chính
Môi sách Thị
ĐÀO TẠO NLKH
Ạ
trường trường
t ờ
Phân tích trách nhiệm,
Sự tham gia của các kiến thức, kỹ năng, thái
ế
bên liên quan + Hệ độ, nghề nghiệp
thống giáo dục
gg ụ
Khung
Kh
chương trình
Đánh
Hệ thống giáo dục
g
giá
LẬP CHƯƠNG TRÌNH
Mục ĐÀO TẠO NLKH
tiêu Vật liệu
Thực
hiện,
ệ , Nội Phương
giám sát dung Thời gian pháp dạy
Trong hệ – học
Bài thóng
giảng
CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NLKH
Kỹ
thuật Kinh tế
NLKH NLKH xã hội
cảnh PHÂN TÍCH HIỆN
quan TRẠNG VÀ NHU CẦU Chính
Môi sách Thị
ĐÀO TẠO NLKH
Ạ
trường trường
t ờ
Phân tích trách nhiệm,
Sự tham gia của các kiến thức, kỹ năng, thái
ế
bên liên quan + Hệ độ, nghề nghiệp
thống giáo dục
gg ụ
Khung
Kh
chương trình
Đánh
Hệ thống giáo dục
g
giá
LẬP CHƯƠNG TRÌNH
Mục ĐÀO TẠO NLKH
tiêu Vật liệu
Thực
hiện,
ệ , Nội Phương
giám sát dung Thời gian pháp dạy
Trong hệ – học
Bài thóng
giảng
CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NLKH
Thời tiết,
tiết
Ánh khí hậu:
sáng Nhiệt độ, P,
Địa hình
hình, gió
Cây lâu Vật nuôi
dốc năm
Đất, dinh Cây hoa Nước
dưỡng g màu Sâu bệnh
Vi sinh vật
hại
đất
Quá trình lý sinh trong hệ thống
Vòng quay dinh dưỡng, nước và khả năng duy trì đất
Quan hệ tích cực – tiêu cực của các bộ phận và đối với
ủ ố
ánh sáng, nước, dinh dưỡng, …
NLKH ở mức cảnh quan:
Sự kết hợp giữa các hệ sinh thái: Rừng – Đồng
ruộng – Ngập nước – Đất cao, …
Sự kế tiếp và tương tác giữa hệ thống canh tác
vùng núi – vùng biển thông qua di chuyển nước,
đất, …
Đào tạo:
Đà t
Phân tích được tác động, tương tác bên trong và
bên ò i ủ h
bê ngòai của phương thức sử d
thứ ử dụng đất
Phát triển các chính sách để kiểm soát các tác
động trong quản lý sử dụng tài nguyên
lý,
Vấn đề sử dụng đất, nước, rừng ở vùng nhiệt đới:
Nương rẫy: giảm che phủ rừng - gây khí phát thải, thay đổi khí
hậu
Thoái hóa đất nhanh chóng
Mất cân bằng nước
Suy iả đ d
S giảm đa dạng sinh h
i h học
Dịch bệnh
Phương thức NLKH có thể làm giảm bớt hoặc
thay
th đổi các xu h ớ t ê
á hướng trên
Dịch vụ môi trường được chi trả:
RDDL
Thủy lợi, thủy điện
……….
Đào tạo:
Phân tích
Phâ tí h nguyên nhân của th đổi sử d
ê hâ ủ thay ử dụng
đất
Các quy ước quốc tế về thay đổi khí hậu, bảo
ố ế ề ổ
tồn đa dạng sinh học, quản lý lưu vực – mối
liên kết với hệ thống NLKH?
ế ố
Vai trò của NLKH với chức năng môi trường
g g
được chi trả?
Kỹ
thuật Kinh tế
NLKH NLKH xã hội
cảnh PHÂN TÍCH HIỆN
quan TRẠNG VÀ NHU CẦU Chính
Môi sách Thị
ĐÀO TẠO NLKH
Ạ
trường trường
t ờ
Phân tích trách nhiệm,
Sự tham gia của các kiến thức, kỹ năng, thái
ế
bên liên quan + Hệ độ, nghề nghiệp
thống giáo dục
gg ụ
Khung
Kh
chương trình
Đánh
Hệ thống giáo dục
g
giá
LẬP CHƯƠNG TRÌNH
Mục ĐÀO TẠO NLKH
tiêu Vật liệu
Thực
hiện,
ệ , Nội Phương
giám sát dung Thời gian pháp dạy
Trong hệ – học
Bài thóng
giảng
CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NLKH
Đây là những vấn đề then chốt trong hệ thống NLKH
Vấn đề kinh tế sẽ xác định giá trị cơ bản và tính khả
thi của NLKH Cần phân tích kinh tế
NLKH.
Nhân tố xã hội là quan trọng trong phát triển NLKH:
Sở hữu đất đai,
Lao động,
Khả năng thị trường,
Giới và v v
v.v….
Tri thức bản địa cũng là một nhân tố quyết định, lựa chọn
NLKH
Thay đổi nhận thức xã hội và lựa chọn phương thức
sản xuất mới là vấn đề của NLKH!, Sự chấp nhận
Tổ chức:
Phạm vi tổ chức là yếu tố cần thiết để quản lý tài nguyên thiên nhiên và
NLKH.
NLKH Tổ chức bao gồm các cấp độ: Quốc tế, quốc gia, tỉnh, h ệ xã,
hứ b ồ á ấ độ Q ố tế ố i tỉ h huyện, ã
thôn làng
Sự quản lý của chính phủ theo mức độ khác nhau ở từng cấp: Quốc gia
– xã, thôn
Đào tạo: Phân tích chức năng vai trò của tổ chức trong quản lý đất đai!
Chính sách và khung luật pháp là vấn đề mấu chốt trong quản lý
bền vững tài nguyên thiên nhiên, vì vậy trong đào tạo:
Giới thiệu luật, chính sách, chương trình liên quan đến tài nguyên
Phân tích chính sách! Cải tiến chính sách cho phát triển NLKH:
▪ Sử dụng đất
▪ Sử dụng nước
▪ g
Chi trả môi trường
▪ Vv. …
Phát triển NLKH tiên tiến phải
bảo đảm 2 chiều, trong đó
thảo luận, thu hút sự tham gia
ả
của người dân địa phương là
nhiệm vụ quan trọng:
Thiết kế hệ thống kỹ thuật NLKH
có sự tham gia
Phát triển công nghệ, thử nghiệm,
phổ biến có sự tham gia
Giám sát, đánh giá có sự tham gia
sát
Kỹ
thuật Kinh tế
NLKH NLKH xã hội
cảnh PHÂN TÍCH HIỆN
quan TRẠNG VÀ NHU CẦU Chính
Môi sách Thị
ĐÀO TẠO NLKH
Ạ
trường trường
t ờ
Phân tích trách nhiệm,
Sự tham gia của các kiến thức, kỹ năng, thái
ế
bên liên quan + Hệ độ, nghề nghiệp
thống giáo dục
gg ụ
Khung
Kh
chương trình
Đánh
Hệ thống giáo dục
g
giá
LẬP CHƯƠNG TRÌNH
Mục ĐÀO TẠO NLKH
tiêu Vật liệu
Thực
hiện,
ệ , Nội Phương
giám sát dung Thời gian pháp dạy
Trong hệ – học
Bài thóng
giảng
Phát triển chương trình đào tạo ngành
NLKH:
Có tính hệ thống,
Quan hệ đa ngành
Có tính liên thông
Phát triển môn học NLKH trong ngành Lâm
nghiệp,
nghiệp Nông nghiệp Quản lý tài nguyên:
nghiệp,
Làm một bộ phận kiến thức/kỹ năng trong hệ
thống ngành đào tạo
Độc lập tương đối và cũng có tính hệ thống trong
phát triển NLKH trong mối tương quan với các
khía
khí cạnh Ki h tế - Xã hội – Môi t ờ
h Kinh trường.
