PHÒNG GIÁO D Ụ C
TR ƯỜ NG T.H.C.S.
-------- ----------
GIÁO ÁN VẬT LÍ 9
HỌ VÀ TÊN:.
TỔ: TOÁN-LÍ
NĂM HỌ C 2007-2008
Ngày so ạ n: Ngày gi ả ng:. Tiế t 1:
CHƯƠ NG I: ĐIỆN HỌ C.
M Ụ C TIÊU C Ủ A CH ƯƠ NG :
Kiên th ư c:
́
-Phat biêu đ ươ c đinh luât Ôm.
́ ̉ ̣ ̣
-Nêu đươ c điên tr ơ cua môt dây dân co ́ gia ́ tri ̣ hoan toan xac đinh,
̣ ̉ ̣ ̃ ̀ ̀ ́ ̣
đ ươ c tinh băng th ươ ng sô ́ gi ư hiêu điên thê ́ đăt vao hai đâu dây dân và
́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ̃
c ươ ng đô ̣ dong điên chay qua no. Nhân biêt đươ c đơ n vị cua điên trơ .
̀ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̉ ̣
1
-Nêu đươ c đăc điêm vê ̀ c ươ ng đô ̣ dong điên, về hiêu điên thế và điên
̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣
tr ơ t ươ ng đ ươ ng đôi vơ i đoan mach nôi tiêp va ̀ đoan mach song song. ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̣
-Nêu đươ c môi quan hê ̣ gi ư a điên trơ cua dây dân vơ i chiêu dai, tiêt
́ ̣ ̉ ̃ ̀ ̀ ́
diên va ̀ vât liêu lam dây dân.
̣ ̣ ̣ ̀ ̃
-Nêu đươ c biên tr ơ la ̀ gi ̀ va ̀ cac dâu hiêu nhân biêt điên tr ơ trong ky ̃
́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣
thuât. ̣
-Nêu đươ c y ́ nghia cac tri ̣ sô ́ vôn va ̀ oat ghi trên thiêt bi ̣ tiêu thu ̣ điên
̃ ́ ́ ́ ̣
năng.
-Viêt đ ươ c cac công thư c tinh công suât điên và điên năng tiêu thụ cua
́ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̉
môt đoan mach.̣ ̣ ̣
Nêu đ ươ c môt sô ́ dâu hiêu ch ư ng to ̉ dong điên có năng lươ ng.
̣ ́ ̣ ̀ ̣
-Chi ̉ ra đ ươ c s ư chuyên hoa cac dang năng lươ ng khi đen điên, bêp ̉ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ́
điên, ban la, nam châm điên, đông cơ điên hoat đông.
̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣
Ky ̃ năng:
-Xac đinh đươ c điên tr ơ cua môt đoan mach băng vônkế và ampekê.
́ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ ́
-Nghiên cư a băng thư c nghiêm môi quan hê ̣ giư a điên tr ơ t ươ ng đươ ng
̀ ̣ ́ ̣
cua đoan mach nôi tiêp hoăc song song vơ i cac điên tr ơ thanh phân và
̉ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̀
xacρ lâp đ ươ c cac công th ư c: Rtđ = R 1 +R 2 +R 3: ;
́ ̣ ́
1 1 1 1
R tđ R1 R2 R3
-So sanh đ ươ c điên tr ơ tươ ng đ ươ ng cua đoan mach nôi tiêp hoăc song
́ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̣
song v ơ i môi điên tr ơ thanh phân. ̃ ̣ ̀ ̀
-Vân dung đươ c đinh luât Ôm cho đoan mach gôm nhiêu nhât ba điên
̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̣
tr ơ thanh phân. ̀ ̀
- Xac đinh đươ c băng th ư c nghiêm môi quan hệ giư điên trơ cua dây
́ ̣ ̀ ̣ ́ ̣ ̉
dân v ơ i chiêu dai, tiêt diên va ̀ v ơ i vât liêu lam dây dân.
̃ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̃
l
- Vân dung đươ c công th ư c R= ρ đê ̉ tinh môi đai l ươ ng khi biêt cac
̣ ̣ ́ ̃ ̣ ́ ́
S
đai l ươ ng con lai va ̀ giai thich đươ c cac hiên tươ ng đ ơ n gian liên quan
̣ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ̣ ̉
đên điên tr ơ cua dây dân.
́ ̣ ̉ ̃
-Giai thich đ ươ c nguyên tăc hoat đông cua biên tr ơ con chay. Sư dung
̉ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ̣
đ ươ c biên tr ơ đê ̉ điêu chinh c ươ ng đô ̣ dong điên trong mach.
́ ̀ ̉ ̀ ̣ ̣
l
-Vân dung đươ c đinh luât Ôm va ̀ công th ư c R= ρ đê ̉ giai bai toan vê ̀
̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ́
S
mach điên đ ươ c sư dung v ơ i hiêu điên thê ́ không đôi, trong đó có măc
̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ́
biên tr ơ .
́
-Xac đinh đươ c công suât điên cua môt đoan mach băng vôn kế và
́ ̣ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̀
ampekê. Vân dung đ ươ c cac công thư c
́ ̣ ̣ ́ = U.I ; A = t = U.I.t để p p.
tinh đươ c môt đai l ươ ng khi biêt cac đai l ươ ng con lai đôi v ơ i đoan mach
́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ̣ ̣
tiêu thu ̣ điên năng.
̣
-Vân dung đươ c đinh luât Jun- Len-x ơ đê ̉ giai thich cac hiên t ươ ng đơ n
̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̣
gian co ́ liên quan.
̉
2
-Giai thich đ ươ c tac hai cua hiên tươ ng đoan mach va ̀ tac dung cua câu
̉ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ̉ ̀
chi ̀ đê ̉ đam bao an toan điên.
̉ ̉ ̀ ̣
-Giai thich va ̀ thư c hiên đươ c cac biên phap thông thươ ng để sư dung an
̉ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̣
toan điên va ̀ s ư dung tiêt kiêm điên năng.
̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̣
Bài 1: SỰ PHỤ THUỘ C CỦ A CƯỜ NG ĐỘ DÒNG ĐIỆ N VÀO
HIỆ U ĐIỆ N THẾ GIỮ A HAI ĐẦ U DÂY DẪ N.
A.M Ụ C TIÊU :
1.Ki ế n th ư c:
-Nêu đươ c cách bố trí và ti ế n hành thí nghiệ m khả o sát sư phụ thuộ c củ a
c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n vào hi ệ u đi ệ n thế giư a hai đầ u dây dẫ n.
-V ẽ và s ư d ụ ng đ ươ c đ ồ th ị bi ể u di ễ n m ố i quan hệ I, U từ số li ệ u thư c
nghi ệ m.
-Nêu đươ c k ế t lu ậ n v ề sư ph ụ thu ộ c c ủ a c ươ ng độ dòng điệ n vào hiệ u
đi ệ n th ế gi ư a hai đ ầ u dây d ẫ n.
2. Kĩ năng: -Mắ c m ạ ch đi ệ n theo sơ đ ồ .
-S ư d ụ ng các d ụ ng c ụ đo: Vôn k ế , ampek ế .
-S ư d ụ ng m ộ t s ố thu ậ t ng ư khi nói v ề hi ệ u đi ệ n th ế và cươ ng độ dòng
đi ệ n.
-Kĩ năng v ẽ và sư lí đ ồ thị .
3. Thái đ ộ : -Yêu thích môn họ c.
B. Đ Ồ DÙNG D Ạ Y H Ọ C:
1. Giáo viên: B ả ng ph ụ ghi n ộ i dung bả ng 1(tr4-SGK), bả ng 2(tr5-
SGK)
B ả ng 1: B ả ng 2:
Kq đo Hi ệ u đi ệ n C ươ ng đ ộ Kq đo Hi ệ u đi ệ n C ươ ng đ ộ
th ế (V) dòng thế dòng
L ầ n đo đi ệ n(A). L ầ n đo (V) đi ệ n(A).
1 0 0 1 2,0 0,1
2 2,7 0,1 2 2,5
3 5,4 0,2 3 0,2
4 8,1 0,28 4 0,25
5 10,8 0,38 5 6,0
( B ả ng 1: Giáo viên làm thí nghi ệ m trướ c ở phòng thự c hành-So sánh vớ i
k ế t qu ả làm c ủ a họ c sinh).
2. M ỗ i nhóm họ c sinh:
-M ộ t dây dẫ n b ằ ng nicrôm chi ề u dài 1800mm, đươ ng kính 0,3mm, dây
này đ ươ c quấ n sẵ n trên tr ụ sư (g ọ i là đi ệ n trơ m ẫ u)
-1 ampe k ế có gi ơ i h ạ n đo 1A.
1 vôn k ế có gi ơ i hạ n đo 6V, 12V.
-1 công tắ c.
-1 ngu ồ n đi ệ n m ộ t chi ề u 6V.
-các đo ạ n dây n ố i.
3
C. PH ƯƠ NG PHÁP : Tr ư c quan, th ư c nghi ệ m.
Thông báo d ạ ng đ ồ th ị từ k ế t quả TN vơ i mộ t dây dẫ n khác.
D. T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
* H. Đ. 1: Ổ N Đ Ị NH T Ổ CH Ứ C L Ớ P-YÊU C Ầ U MÔN H Ọ C.
GV: -Ki ể m tra sĩ s ố l ơ p.
-Nêu yêu c ầ u đố i v ơ i môn h ọ c v ề sách vơ , đồ dùng họ c tậ p.
-Gi ơ i thi ệ u ch ươ ng trình V ậ t lí 9.
-Th ố ng nhấ t cách chia nhóm và làm vi ệ c theo nhóm trong lơ p.
*H.Đ.2: KI Ể M TRA BÀI CŨ-T Ổ CH Ứ C TÌNH HU Ố NG H Ọ C T Ậ P.
Ho ạ t độ ng c ủ a th ầ y Ho ạ t độ ng c ủ a trò
-GV yêu c ầ u: V ẽ s ơ đ ồ m ạ ch đi ệ n g ồ m: -HS: V ẽ s ơ đ ồ m ạ ch đi ệ n và giả i thích
1 ngu ồ n đi ệ n, 1 bóng đèn, 1 vôn k ế , 1 cách m ắ c vôn k ế , ampe k ế .
ampe k ế , 1 công t ắ c K. Trong đó vôn k ế
đo hi ệ u đi ệ n th ế gi ư a hai đ ầ u bóng đèn,
ampe k ế đo c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n qua đèn.
Gi ả i thích cách m ắ c vôn k ế , ampe kế A
trong mạ ch đi ệ n đó. V
(G ọ i HS xung phong) K + -
-GV ĐVĐ: Ở l ơ p 7 ta đã bi ế t khi hi ệ u K
đi ệ n th ế đ ặ t vào bóng đèn càng l ơ n thì
c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n qua bóng đèn càng
l ơ n và đèn càng sáng. V ậ y c ươ ng đ ộ dòng
đi ệ n ch ạ y qua dây d ẫ n có t ỉ l ệ v ơ i hi ệ u
đi ệ n th ế đ ặ t vào hai đ ầ u dây hay không?
Mu ố n tr ả l ơ i câu h ỏ i này , theo em chúng -HS đ ư a ra ph ươ ng án thí nghi ệ m
ta ph ả i ti ế n hành thí nghi ệ m nh ư th ế
nào?
ki ể m tra s ư ph ụ thu ộ c c ủ a c ươ ng
-Trên c ơ s ơ ph ươ ng án ki ể m tra HS nêu đ ộ dòng đi ệ n qua dây d ẫ n vào hiệ u
( n ế u có) GV phân tích đúng, sai→Ti ế n đi ệ n th ế gi ư a hai đ ầ u dây d ẫ n.
hành thí nghi ệ m.
*H. Đ.3: TÌM HI Ể U S Ự PH Ụ THU Ộ C CỦ A CƯỜ NG Đ Ộ DÒNG ĐI Ệ N
VÀO HI Ệ U ĐI Ệ N TH Ế GJ Ữ A HAI Đ Ầ U DÂY D Ẫ N.
-GV: yêu c ầ u HS tìm hi ể u m ạ ch I.Thí nghi ệ m: Đo ạ n dây
đi ệ n Hình 1.1(tr4-SGK), k ể tên, nêu 1.S ơ đồ m ạ ch đi ệ n. dẫ n đang xét
công d ụ ng, cách mắ c các b ộ phậ n 2
trong s ơ đ ồ , bổ xung ch ố t (+), (-)
vào các d ụ ng c ụ đo trên sơ đ ồ m ạ ch
đi ệ n. 6 5 1
-Yêu c ầ u HS đ ọ c m ụ c 2-Ti ế n hành A V
TN, nêu các bươ c ti ế n hành TN. 3
-GV: H ươ ng d ẫ n cách làm thay đ ổ i 2. Ti ế n hành thí nghi ệ m.-
K +
hi ệ u đi ệ n th ế đặ t vào hai đầ u dây -M ắ c m ạ ch đi ệ n 4
theo s ơ đồ hình
d ẫ n b ằ ng cách thay đổ i số pin dùng 1.1.
làm ngu ồ n đi ệ n. (Cách 1: +Dây 1: T ừ c ư c âm đ ế n
-Yêu c ầ u HS nh ậ n d ụ ng c ụ TN ti ế n đo ạ n dây d ẫ n đang xét.
hành TN theo nhóm, ghi k ế t qu ả vào +Dây 2: T ừ đoạ n dây dẫ n đang xét
b ả ng 1. đ ế n núm (-) c ủ a ampe k ế .
4
-GV ki ể m tra các nhóm ti ế n hành thí +Dây 3: T ừ núm (+) c ủ a ampe k ế
nghi ệ m, nh ắ c nh ơ cách đ ọ c ch ỉ số đ ế n khoá K.
trên d ụ ng c ụ đo, ki ể m tra các đi ể m +Dây 4: T ừ khoá K tr ơ v ề c ư c
ti ế p xúc trên m ạ ch. Khi đ ọ c xong d ươ ng c ủ a nguồ n.
k ế t qu ả ph ả i ng ắ t mạ ch đ ể tránh +Dây 5, dây 6: Từ các núm (-), (+)
sai s ố cho k ế t qu ả sau. c ủ a vôn k ế mắ c vào hai đ ầ u đoạ n
dây d ẫ n đang xét).
-GV g ọ i đạ i đi ệ n nhóm đ ọ c k ế t qu ả -Đo c ươ ng độ dòng đi ệ n I t ươ ng
thí nghi ệ m, GV ghi lên b ả ng ph ụ . ư ng v ơ i mỗ i hi ệ u đi ệ n th ế U đ ặ t
-G ọ i các nhóm khác tr ả lơ i câu C1 vào hai đầ u dây.
t ừ k ế t qu ả thí nghi ệ m c ủ a nhóm. -Ghi k ế t qu ả vào b ả ng 1→Tr ả lơ i
câu C1.
-GV đánh giá k ế t qu ả thí nghi ệ m *Nh ậ n xét : Khi tăng (ho ặ c gi ả m)
c ủ a các nhóm. Yêu c ầ u HS ghi câu hi ệ u đi ệ n th ế đặ t vào hai đầ u dây
tr ả l ơ i C1 vào vơ . d ẫ n bao nhiêu l ầ n thì c ươ ng độ
dòng đi ệ n ch ạ y qua dây d ẫ n đó
cũng tăng (ho ặ c gi ả m) b ấ y nhiêu
l ầ n.
*H. Đ.4: V Ẽ VÀ S Ử D Ụ NG Đ Ồ TH Ị Đ Ể RÚT RA K Ế T LU Ậ N.
-Yêu c ầ u HS đ ọ c ph ầ n thông báo II. Đ ồ th ị bi ể u di ễ n s ư ph ụ thu ộ c
m ụ c 1-D ạ ng đồ th ị , trả l ơ i câu h ỏ i: c ủ a c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n vào hi ệ u
+Nêu đ ặ c đi ể m đ ươ ng bi ể u di ễ n sư đi ệ n th ế .
ph ụ thu ộ c c ủ a I vào U. 1. D ạ ng đ ồ th ị .
+D ư a vào đ ồ th ị cho bi ế t: Đ ặ c đi ể m đ ồ th ị bi ể u di ễ n sư
U = 1,5V→I = ? ph ụ thu ộ c c ủ a I vào U là đ ươ ng
U = 3V → I = ? th ẳ ng đi qua g ố c to ạ độ .
U = 6V → I =? C2:
-GV h ươ ng d ẫ n l ạ i cách v ẽ đồ th ị I (A)
và yêu c ầ u từ ng HS tr ả lơ i câu C2 0,4
vào v ơ .
-G ọ i HS nêu nhậ n xét v ề đồ th ị c ủ a 0,3
mình, GV gi ả i thích: K ế t qu ả đo
còn m ắ c sai s ố , do đó đ ươ ng bi ể u 0,2
di ễ n đi qua g ầ n t ấ t c ả các đi ể m
0,1
bi ể u di ễ n.
0 2,7 5,4 8,1 10,8 U(V)
,7 ,7
K ế t lu ậ n: Hi ệ u đi ệ n th ế gi ư a hai
-Nêu k ế t lu ậ n v ề m ố i quan h ệ gi ư a đ ầ u dây d ẫ n tăng (ho ặ c gi ả m) bao
I và U. nhiêu l ầ n thì c ươ ng độ dòng đi ệ n
ch ạ y qua dây dẫ n đó cũng tăng
(ho ặ c gi ả m) b ấ y nhiêu l ầ n.
5
*H. Đ.5: V Ậ N D Ụ NG -C Ủ NG C Ố -H ƯỚ NG DẪ N V Ề NHÀ.
-Yêu c ầ u cá nhân HS hoàn thành câu C3: U=2,5V→I=0,5A
C3. U=3,5V→I=0,7A
-G ọ i HS tr ả l ơ i câu C3-HS khác →Mu ố n xác đ ị nh giá tr ị U, I ư ng
nh ậ n xét→Hoàn thành câu C3. v ơ i mộ t đi ể m M b ấ t kì trên đ ồ th ị ta
làm nh ư sau:
+K ẻ đ ươ ng th ẳ ng song song vơ i
tr ụ c hoành, c ắ t tr ụ c tung t ạ i đi ể m
có c ươ ng đ ộ I t ươ ng ư ng.
+K ẻ đ ươ ng th ẳ ng song song vơ i
tr ụ c tung, c ắ t tr ụ c hoành t ạ i đi ể m
có hi ệ u đi ệ n th ế U tươ ng ư ng.
-Cá nhân HS hoàn thành câu C4 theo C4:
nhóm, g ọ i 1 HS lên b ả ng hoàn thành Kq đo Hi ệ u đi ệ n C ươ ng đ ộ
trên b ả ng ph ụ . th ế (V) dòng đi ệ n
L ầ n đo (A)
1 2 0,1
2 2,5 0,125
3 4 0,2
*C ủ ng c ố :
-Yêu c ầ u phát bi ể u k ế t lu ậ n v ề :
+S ư ph ụ thu ộ c c ủ a c ươ ng đ ộ dòng
đi ệ n vào hi ệ u đi ệ n th ế giư a hai đ ầ u
dây d ẫ n.
+D ạ ng đ ồ th ị bi ể u di ễ n s ư ph ụ
thu ộ c c ủ a I vào U gi ư a hai đ ầ u dây
d ẫ n.
-Yêu c ầ u m ộ t HS đọ c l ạ i ph ầ n ghi
nh ơ cu ố i bài.
*H.D.V.N: +H ọ c thuộ c phầ n ghi nh ơ .
+Đọ c thêm mụ c “Có thể em chư a biế t”
+Họ c bài và làm bài tậ p 1 SBT.
RÚT KINH NGHI Ệ M:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ngày so ạ n:04/9/2007
Ngày gi ả ng: 10/9/2007 Tiế t 2:
ĐIỆ N TRỞ CỦ A DÂY DẪ N-ĐỊ NH LUẬ T ÔM.
6
A.M Ụ C TIÊU:
1.Ki ế n th ư c:
-Nh ậ n bi ế t đ ươ c đ ơ n vị đi ệ n tr ơ và v ậ n dụ ng đươ c công thư c tính điệ n
tr ơ đ ể gi ả i bài t ậ p.
-Phát bi ể u và vi ế t đươ c h ệ th ư c c ủ a đ ị nh luậ t Ôm.
-V ậ n d ụ ng đ ươ c đ ị nh lu ậ t Ôm đ ể gi ả i m ộ t số d ạ ng bài tậ p đơ n giả n.
2.Kĩ năng:
-S ư d ụ ng m ộ t s ố thu ậ t ng ư khi nói v ề hi ệ u đi ệ n th ế và cươ ng độ dòng
đi ệ n.
-V ẽ s ơ đồ m ạ ch đi ệ n s ư dụ ng các d ụ ng c ụ đo để xác đị nh điệ n trơ củ a
m ộ t dây d ẫ n.
3. Thái đ ộ :
-C ẩ n thậ n, kiên trì trong h ọ c t ậ p.
B.CHU Ẩ N B Ị C Ủ A GIÁO VIÊN VÀ H Ọ C SINH.
U
GV: K ẻ s ẵ n b ả ng ghi giá tr ị thươ ng số
I
C.PH ƯƠ NG PHÁP: -D ư a vào k ế t qu ả số li ệ u trong b ả ng 1 và 2 ơ bài
U
1, HS tính th ươ ng s ố →Nh ậ n xét.
I
-Thu th ậ p thông tin: D ư a vào số li ệ u thu đươ c t ừ TN ơ bài trươ c.
D. T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
*H. Đ.1: KI Ể M TRA BÀI CŨ-T Ổ CH Ứ C TÌNH HU Ố NG H Ọ C TẬ P.
Ki ể m tra bài cũ:
1. Nêu k ế t luậ n v ề mố i quan h ệ 1.C ươ ng đ ộ dòng đi ệ n ch ạ y qua
gi ư a hi ệ u đi ệ n th ế gi ư a hai đ ầ u dây m ộ t dây d ẫ n t ỉ l ệ thuậ n v ơ i hi ệ u
d ẫ n và c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n chạ y đi ệ n th ế đ ặ t vào haiđ ầ u dây dẫ n đó.
qua dây dẫ n đó. Trình bày rõ, đúng 3 đi ể m.
2.T ừ bả ng k ế t qu ả số li ệ u ơ bài U
2.Xác đ ị nh đúng thươ ng số
U I
tr ươ c hãy xác đ ị nh thươ ng số .
I (4 đi ể m)
T ừ k ế t quả thí nghi ệ m hãy nêu -Nêu nh ậ n xét k ế t qu ả : Th ươ ng số
nh ậ n xét. U
có giá tr ị g ầ n nh ư nhau vơ i dây
-GV g ọ i HS nhậ n xét câu tr ả l ơ i I
c ủ a b ạ n→GV đánh giá cho đi ể m d ẫ n xác đ ị nh đ ươ c làm TN ki ể m tra
HS. ơ b ả ng 1. (2
ĐVĐ: V ơ i dây d ẫ n trong TN ơ bả ng 1 ta đi ể m)
U
th ấ y n ế u b ỏ qua sai s ố thì th ươ ng s ố
I
có giá tr ị nh ư nhau. V ậ y v ơ i các dây d ẫ n
khác k ế t qu ả có nh ư vậ y không?→Bài
m ơ i.
*H.Đ.2: TÌM HI Ể U KHÁI NI Ệ M ĐI Ệ N TRỞ .
-Yêu c ầ u t ừ ng HS, dư a vào b ả ng 2, I. Đi ệ n tr ơ c ủ a dây d ẫ n.
7
U U
xác đ ị nh th ươ ng số v ơ i dây 1. Xác đ ị nh thươ ng số đối vơi
I I
d ẫ n→Nêu nh ậ n xét và tr ả lơ i câu m ỗ i dây d ẫ n.
C2. U
+V ơ i m ỗ i dây dẫ n thì th ươ ng số
-GV h ươ ng d ẫ n HS th ả o lu ậ n đ ể I
tr ả l ơ i câu C2. có giá tr ị xác đ ị nh và không đổ i.
+v ơ i hai dây d ẫ n khác nhau thì
U
th ươ ng s ố có giá trị khác nhau.
I
-Yêu c ầ u HS đ ọ c ph ầ n thông báo 2. Đi ệ n tr ơ .
c ủ a m ụ c 2 và tr ả lơ i câu hỏ i: Nêu U
Công thư c tính đi ệ n tr ơ : R=
công th ư c tính đi ệ n trơ . I
-GV gi ơ i thi ệ u kí hi ệ u đi ệ n tr ơ -Kí hi ệ u đi ệ n tr ơ trong mạ ch đi ệ n:
trong s ơ đ ồ mạ ch đi ệ n, đơ n v ị tính ho ặ c
đi ệ n tr ơ . Yêu c ầ u HS v ẽ sơ đ ồ -S ơ đ ồ m ạ ch đi ệ n:
m ạ ch đi ệ n xác đ ị nh đi ệ n tr ơ c ủ a
m ộ t dây d ẫ n và nêu cách tính đi ệ n
tr ơ . A
-G ọ i 1 HS lên bả ng v ẽ sơ đồ m ạ ch V
đi ệ n, HS khác nhậ n xét, GV sư a K + -
ch ư a n ế u c ầ n.
U
V
Khoá K đóng: R= I
A
-H ươ ng d ẫ n HS cách đổ i đ ơ n v ị -Đ ơ n v ị đi ệ n tr ơ là Ôm, kí hi ệ u Ω.
đi ệ n tr ơ . 1V
1Ω = .
-So sánh đi ệ n tr ơ c ủ a dây d ẫ n ơ 1A
b ả ng 1 và 2→Nêu ý nghĩa củ a đi ệ nKilôôm; 1kΩ=1000Ω,
tr ơ . Mêgaôm; 1MΩ=1000 000Ω.
-Ý nghĩa c ủ a đi ệ n trơ : Bi ể u th ị mư c
đ ộ c ả n tr ơ dòng đi ệ n nhi ề u hay ít
c ủ a dây dẫ n.
*H. Đ.3: PHÁT BI Ể U VÀ VI Ế T BI Ể U TH Ứ C Đ Ị NH LU Ậ T ÔM.
II. Đ ị nh lu ậ t Ôm.
1. H ệ th ư c c ủ a đ ị nh lu ậ t.
-GV h ươ ng d ẫ n HS t ừ công th ư c I=
U
U U R
R= →I = và thông báo đây chính
I R trong đó: U đo bằ ng vôn (V),
là bi ể u th ư c c ủ a đ ị nh lu ậ t Ôm. Yêu I đo b ằ ng ampe (A),
R đo bằ ng ôm (Ω).
c ầ u d ư a vào bi ể u th ư c đ ị nh luậ t Ôm
hãy phát bi ể u đ ị nh lu ậ t Ôm. 2. Phát bi ể u đ ị nh lu ậ t.
C ườ ng đ ộ dòng đi ệ n ch ạ y qua dây dẫ n t ỉ
l ệ thu ậ n v ớ i hi ệ u đi ệ n th ế đặ t vào hai
đ ầ u dây và t ỉ l ệ ngh ị ch v ớ i đi ệ n tr ở c ủ a
dây .
*H. Đ.4: V Ậ N D Ụ NG-C Ủ NG C Ố -H ƯỚ NG D Ẫ N V Ề NHÀ.
8
-GV yêu c ầ u HS trả l ơ i câu h ỏ i: 1.Câu C3:
1. Đ ọ c, tóm t ắ t C3? Nêu cách gi ả i? Tóm Bài gi ả i
tắt Áp d ụ ng bi ể u thư c đị nh
R=12Ω U
lu ậ t Ôm: I = ⇒ U = I .R
I=0,5A R
U=? Thay s ố :
U=12Ω.0,5A=6V
Hi ệ u đi ệ n th ế gi ư a hai
đ ầ u dây tóc đèn là 6V.
U Trình bày đ ầ y đ ủ các bươ c, đúng
2. T ừ công thư c R = , mộ t HS phát
I (8 điể m)
bi ể u nh ư sau: “Đi ệ n tr ơ c ủ a m ộ t U
2. Phát bi ể u đó là sai vì t ỉ số là
dây d ẫ n t ỉ l ệ thu ậ n v ơ i hi ệ u đi ệ n I
th ế đ ặ t vào hai đ ầ u dây d ẫ n và t ỉ l ệ không đ ổ i đ ố i v ơ i m ộ t dây d ẫ n do
ngh ị ch v ơ i c ươ ng độ dòng đi ệ n đó không th ể nói R t ỉ l ệ thuậ n vơ i
ch ạ y qua dây dẫ n đó”. Phát bi ể u đó U, t ỉ l ệ ngh ị ch v ơ i I. (2
đúng hay sai? T ạ i sao? đi ể m)
-Yêu c ầ u HS tr ả l ơ i C4. C4: Vì cùng 1 hi ệ u đi ệ n th ế U đ ặ t
vào hai đầ u các dây dẫ n khác nhau,
I t ỉ l ệ ngh ị ch v ơ i R. Nên R 2 =3R 1 thì
I 1 =3I 2 .
*H.D.V.N: -Ôn l ạ i bài 1 và h ọ c kĩ bài 2.
-Chu ẩ n b ị mẫ u báo cáo thư c hành (tr10-SGK) cho bài sau vào vơ .
-Làm bài t ậ p 2 SBT.
RÚT KINH NGHI Ệ M:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ngày so ạ n:09/9/2007.
Ngày gi ả n:13/9/2007-9C; 14/9-9E. Tiế t 3:
THỰ C HÀNH: XÁC Đ Ị NH ĐIỆ N TRỞ CỦ A MỘ T DÂY DẪ N
BẰ NG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ .
A.M Ụ C TIÊU:
1. Ki ế n th ư c:
-Nêu đươ c cách xác đ ị nh đi ệ n trơ t ừ công thư c tính điệ n trơ .
-Mô t ả đươ c cách bố trí và ti ế n hành TN xác đị nh điệ n trơ củ a mộ t dây
d ẫ n bằ ng vôn k ế và ampe kế .
2. Kĩ năng: -Mắ c m ạ ch đi ệ n theo sơ đ ồ .
-S ư d ụ ng đúng các d ụ ng c ụ đo: Vôn k ế , ampe kế .
-Kĩ năng làm bài thư c hành và vi ế t báo cáo thư c hành.
9
3. Thái đ ộ :
-C ẩ n thậ n,kiên trì, trung th ư c, chú ý an toàn trong sư dụ ng điệ n.
-H ơ p tác trong ho ạ t độ ng nhóm.
-Yêu thích môn họ c.
B.CHU Ẩ N B Ị : GV Phô tô cho m ỗ i HS mộ t m ẫ u báo cáo TH.
Đ ố i v ơ i m ỗ i nhóm HS:
-1 đi ệ n tr ơ ch ư a bi ế t tr ị s ố (dán kín tr ị số ). -1 nguồ n đi ệ n 6V.
-1 ampe k ế có GHĐ 1A. -1 vônkế có GHĐ 6V, 12V.
-1 công tắ c đi ệ n. -Các đoạ n dây nố i.
C.PH ƯƠ NG PHÁP : Thư c nghi ệ m.
1.Ki ể m tra phầ n chu ẩ n b ị lí thuy ế t c ủ a HS cho bài TH.
2. Chia HS thành các nhóm, mỗ i nhóm TH trên m ộ t bộ dụ ng cụ TN.
3. Đ ạ i di ệ n nhóm nêu rõ m ụ c tiêu và các bươ c tiế n hành, sau đó mơ i tiế n
hành.
4. Ho ạ t độ ng nhóm.
5. HS hoàn thành ph ầ n báo cáo TH.
6. Cu ố i giơ h ọ c: GV thu báo cáo TH, nêu nhậ n xét về ý thư c, thái độ và
tác phong.
D.T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
*H. Đ.1: KI Ể M TRA BÀI CŨ.
-Yêu c ầ u l ơ p phó họ c tậ p báo cáo
tình hình chu ẩ n b ị bài c ủ a các bạ n
trong lơ p.
-G ọ i HS lên bả ng tr ả lơ i câu hỏ i:
+Câu hỏ i c ủ a m ụ c 1 trong m ẫ u báo
cáo TH Đo ạ n dây
+V ẽ s ơ đồ m ạ ch đi ệ n TN xác đ ị nh d ẫ n đang xét
đi ệ n tr ơ củ a mộ t dây d ẫ n b ằ ng vôn 3
k ế và ampe k ế .
-GV ki ể m tra ph ầ n chu ẩ n bị c ủ a HS
trong vơ . 6 5 4
-G ọ i HS nh ậ n xét câu tr ả l ơ i củ a A V
b ạ n→Đánh giá ph ầ n chu ẩ n bị bài 2
K + -
c ủ a HS c ả l ơ p nói chung và đánh
giá cho đi ể m HS đ ươ c ki ể m tra trên 1
b ả ng.
*H. Đ.2: TH Ự C HÀNH THEO NHÓM.
-GV chia nhóm, phân công nhóm -Nhóm tr ươ ng c ư đ ạ i di ệ n lên nhậ n
tr ươ ng. Yêu c ầ u nhóm tr ươ ng c ủ a d ụ ng c ụ TN, phân công b ạ n thư kí
các nhóm phân công nhi ệ m v ụ c ủ a ghi chép k ế t quả và ý ki ế n thả o
các b ạ n trong nhóm c ủ a mình. lu ậ n c ủ a các bạ n trong nhóm.
-GV nêu yêu c ầ u chung củ a ti ế t TH
v ề thái đ ộ h ọ c t ậ p, ý thư c kỉ lu ậ t.
-Giao d ụ ng c ụ cho các nhóm.
10
-Yêu c ầ u các nhóm ti ế n hành TN -Các nhóm ti ế n hành TN.
theo n ộ i dung m ụ c II tr9 SGK.
-GV theo dõi, giúp đ ỡ HS mắ c -T ấ t c ả HS trong nhóm đ ề u tham
m ạ ch đi ệ n, ki ể m tra các đi ể m ti ế p gia m ắ c ho ặ c theo dõi, ki ể m tra
xúc, đ ặ c bi ệ t là cách m ắ c vôn kế , cách m ắ c c ủ a các b ạ n trong nhóm.
ampe k ế vào m ạ ch tr ươ c khi đóng
công t ắ c. L ư u ý cách đ ọ c kế t quả
đo, đ ọ c trung thư c ơ các lầ n đo khác
nhau. -Đ ọ c k ế t qu ả đo đúng quy tắ c.
-Yêu c ầ u các nhóm đ ề u ph ả i tham
gia TH. -Cá nhân HS hoàn thành b ả n báo cáo
-Hoàn thành báo cáo TH. Trao đổ i TH m ụ c a), b).
nhóm đ ể nh ậ n xét v ề nguyên nhân -Trao đ ổ i nhóm hoàn thành nh ậ n xét
gây ra s ư khác nhau c ủ a các tr ị số c).
đi ệ n tr ơ vừ a tính đ ươ c trong m ỗ i
l ầ n đo.
*H. Đ.3: T Ổ NG K Ế T, ĐÁNH GIÁ THÁI Đ Ộ H Ọ C T Ậ P C Ủ A H Ọ C SINH.
-GV thu báo cáo TH.
-Nh ậ n xét rút kinh nghi ệ m v ề :
+Thao tác TN.
+Thái đ ộ h ọ c t ậ p củ a nhóm.
+Ý thư c k ỉ lu ậ t.
*H. Đ.4: H ƯỚ NG D Ẫ N V Ề NHÀ:
Ôn l ạ i ki ế n thư c v ề mạ ch mắ c n ố i ti ế p, song song đã họ c ơ lơ p 7.
RÚT KINH NGHIÊM:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ngày so ạ n:09/9/2007.
Ngày gi ả ng:17/9/2007. Tiế t 4:
ĐOẠ N MẠ CH NỐI TI Ế P.
A. M Ụ C TIÊU:
1. Ki ế n th ư c:
-Suy lu ậ n đ ể xây d ư ng đ ươ c công thư c tính điệ n tr ơ tươ ng đươ ng củ a
U1 R1
đo ạ n mạ ch gồ m hai đi ệ n trơ m ắ c n ố i ti ế p: R tđ =R 1 +R 2 và h ệ thư c U = R
2 2
t ừ các ki ế n th ư c đã h ọ c.
-Mô t ả đươ c cách bố trí TN ki ể m tra l ạ i các h ệ th ư c suy ra t ừ lí thuyế t.
-V ậ n d ụ ng đ ươ c như ng ki ế n th ư c đã h ọ c để gi ả i thích m ộ t số hi ệ n t ươ ng
và gi ả i bài tậ p v ề đoạ n m ạ ch n ố i ti ế p.
2. Kĩ năng:
11
-Kĩ năng TH s ư d ụ ng các dụ ng c ụ đo đi ệ n: Vôn kế , ampe kế .
-Kĩ năng bố trí, ti ế n hành l ắ p ráp thí nghi ệ m.
-Kĩ năng suy lu ậ n, l ậ p lu ậ n lôgic.
3. Thái đ ộ :
-V ậ n d ụ ng ki ế n th ư c đã h ọ c đ ể gi ả i thích mộ t số hi ệ n tươ ng đơ n giả n có
liên quan trong th ư c t ế .
-Yêu thích môn họ c.
B. CHU Ẩ N B Ị Đ Ồ DÙNG.
Đ ố i v ơ i m ỗ i nhóm HS:
-3 đi ệ n tr ơ lầ n l ươ t có giá tr ị 6 Ω, 10Ω, 16Ω. -Ngu ồ n đi ệ n mộ t chi ề u
6V.
-1 ampe k ế có GHĐ 1 A. -1 vôn kế có GHĐ 6V.
-1 công tắ c đi ệ n. -Các đoạ n dây nố i.
C. PH ƯƠ NG PHÁP: Phươ ng pháp th ư c nghi ệ m.
M ơ r ộ ng thêm cho đo ạ n m ạ ch g ồ m 3 đi ệ n tr ơ →Rèn tư duy khái quát cho
HS.
D. T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
*H. Đ.1: KI Ể M TRA BÀI CŨ-T Ổ CH Ứ C TÌNH HU Ố NG H Ọ C T Ậ P.
Ki ể m tra bài cũ: 1. Phát bi ể u và vi ế t đúng bi ể u th ư c
HS1: đ ị nh lu ậ t Ôm:
1. -Phát bi ể u và vi ế t bi ể u th ư c c ủ a C ươ ng đ ộ dòng đi ệ n ch ạ y qua dây
đ ị nh lu ậ t Ôm? d ẫ n t ỉ l ệ thu ậ n vơ i hi ệ u đi ệ n th ế
đ ặ t vào hai đ ầ u dây d ẫ n và t ỉ l ệ
ngh ị ch v ơ i đi ệ n trơ c ủ a m ỗ i dây.
U
Bi ể u thư c c ủ a đ ị nh luậ t Ôm: I =
R
(4 điể m)
2. Ch ư a bài tậ p 2-1 (SBT) 2. bài 2.1 (tr.5-SBT)
-HS c ả lơ p chú ý lắ ng nghe, nêu a)T ừ đ ồ th ị xác đ ị nh đúng giá tr ị
nh ậ n xét àGV đánh giá cho đi ể m c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n ch ạ y qua mỗ i
HS. dây d ẫ n khi hi ệ u đi ệ n th ế đ ặ t gi ư a
-ĐVĐ: Trong ph ầ n đi ệ n đã h ọ c ơ hai đ ầ u dây d ẫ n là 3V:
l ơ p 7, chúng ta đã tìm hi ể u v ề đo ạ n I 1 =5mA; I 2 =2mA; I 3 =1mA
m ạ ch n ố i ti ế p. Li ệ u có th ể thay th ế (3 điể m)
hai đi ệ n tr ơ mắ c nố i ti ế p b ằ ng m ộ t b) R 1 >R 2 >R 3
đi ệ n tr ơ đ ể dòng đi ệ n ch ạ y qua Gi ả i thích b ằ ng 3 cách, m ỗ i cách 1
m ạ ch không thay đ ổ i không? àBài đi ể m. (3 điể m)
m ơ i.
*H. Đ.2: ÔN L Ạ I KI Ế N TH Ứ C CÓ LIÊN QUAN Đ Ế N BÀI M Ớ I.
-HS2: Trong sđo ạ n m ạ ch g ồ m 2 I.C ươ ng đ ộ dòng đi ệ n và hi ệ u đi ệ n
bóng đèn m ắ c n ố i ti ế p, c ươ ng độ th ế trong đo ạ n mạ ch nố i ti ế p.
dòng đi ệ n ch ạ y qua mỗ i đèn có m ố i 1. Nh ơ l ạ i ki ế n thư c cũ.
quan h ệ như th ế nào vơ i c ươ ng độ Đ 1 nt Đ 2 : I 1 =I 2 =I (1)
12
dòng đi ệ n m ạ ch chính? U 1 +U 2 =U (2)
Hi ệ u đi ệ n th ế giư a hai đầ u đo ạ n 2.Đo ạ n m ạ ch g ồ m 2 đi ệ n tr ơ m ắ c
m ạ ch liên h ệ nh ư th ế nào v ơ i hi ệ u n ố i ti ế p.
đi ệ n th ế gi ư a hai đ ầ u m ỗ i bóng Hình 4.1: R 1 nt R 2 nt (A)
đèn? I 1 =I 2 =I (1)
-Yêu c ầ u HS tr ả l ơ i C1. U 1 +U 2 =U (2)
-GV thông báo các h ệ thư c (1) và C2:Tóm t ắ t: R 1 nt R 2
(2) v ẫ n đúng đ ố i v ơ i đo ạ n m ạ ch U R
C/m: U = R
1 1
g ồ m 2 đi ệ n tr ơ m ắ c n ố i ti ế p. 2 2
-Yêu c ầ u cá nhân HS hoàn thành C2. Gi ả i: Cách 1:
U U I .R
I= → U = I .R → 1 = 1 1 . Vì
R U 2 I 2 .R2
U R
I1 = I 2 → 1 = 1 (đccm)
U 2 R2
U1 U 2 U1 R1
Cách 2: I1 = I 2 → R = R hay U = R
1 2 2 2
(3)
*H. Đ.3: XÂY D Ự NG CÔNG TH Ứ C TÍNH ĐI Ệ N TR Ở T ƯƠ NG Đ ƯƠ NG
C Ủ A ĐO Ạ N M Ạ CH N ỐI TI Ế P.
II. Đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng c ủ a đo ạ n
m ạ ch n ố i ti ế p.
-GV thông báo khái ni ệ m đi ệ n trơ 1. Đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng.
t ươ ng đươ ng →Đi ệ n trơ t ươ ng 2. Công thư c tính đi ệ n tr ơ tươ ng
đ ươ ng c ủ a đo ạ n mạ ch gồ m 2 đi ệ n đ ươ ng c ủ a đo ạ n mạ ch gồ m 2
tr ơ m ắ c n ố i ti ế p đ ươ c tính nh ư th ế đi ệ n tr ơ m ắ c n ố i ti ế p .
nào? C3: Tóm t ắ t: R 1 nt R 2
-Yêu c ầ u cá nhân HS hoàn thành C3. C/m: R tđ =R 1 +R 2
Gi ả i: Vì R 1 nt R 2 nên:
U AB =U 1 +U 2 →I AB .R tđ =I 1 .R 1 +I 2 .R 2 mà
I AB =I 1 =I 2 →R tđ =R 1 +R 2 (đccm) (4).
*Chuy ể n ý: Công th ư c (4) đã đ ươ c 3. Thí nghi ệ m ki ể m tra.
c/m b ằ ng lí thuy ế t→đ ể kh ẳ ng đ ị nh M ắ c m ạ ch đi ệ n theo s ơ đ ồ hình
công th ư c này chúng ta ti ế n hành 4.1, trong đó:
TN ki ể m tra. -L ầ n 1: M ắ c R 1 =6Ω; R 2 =10Ω vào
-V ơ i như ng d ụ ng c ụ TN đã phát cho U=6V, đ ọ c I 1 .
các nhóm, em hãy nêu cách ti ế n -L ầ n 2: M ắ c R 3 =16Ω vào U=6V,
hành TN ki ể m tra công th ư c (4). đ ọ c I 2 . So sánh I1 và I 2 .
-Yêu c ầ u HS làm TN ki ể m tra theo 4. K ế t lu ậ n:
nhóm và g ọ i các nhóm báo cáo kế t R 1 nt R 2 có R tđ =R 1 +R 2
qu ả TN.
-Qua k ế t qu ả TN ta có th ể k ế t lu ậ n
gì?
-GV thông báo: các thi ế t b ị đi ệ n có
13
th ể m ắ c n ố i ti ế p nhau khi chúng
ch ị u đ ươ c cùng m ộ t c ươ ng đ ộ dòng
đi ệ n.
-GV thông báo khái ni ệ m giá tr ị
c ươ ng đ ộ đị nh m ư c.
*H. Đ.4: C Ủ NG C Ố -V Ậ N D Ụ NG-H ƯỚ NG DẪ N V Ề NHÀ.
-Yêu c ầ u cá nhân hoàn thành câu C4:...
C4.
Qua câu C4: GV m ơ rộ ng, ch ỉ c ầ n 1
công t ắ c đi ề u khi ể n đoạ n m ạ ch
m ắ c n ố i ti ế p. C5: + Vì R 1 nt R 2 do đó đi ệ n tr ơ
-T ươ ng tư yêu c ầ u HS hoàn thành t ươ ng đươ ng R 12:
câu C5. R 12 =R 1 +R 2 =20Ω+20Ω=40Ω
-T ừ k ế t qu ả câu C5, mơ r ộ ng: Đi ệ n M ắ c thêm R 3 vào đo ạ n m ạ ch trên
tr ơ t ươ ng đ ươ ng c ủ a đo ạ n m ạ ch thì đi ệ n tr ơ t ươ ng đươ ng R AC c ủ a
g ồ m 3 đi ệ n tr ơ m ắ c n ố i ti ế p bằ ng đo ạ n m ạ ch m ơ i là:
t ổ ng các đi ệ n tr ơ thành ph ầ n: R AC =R 12 +R 3 =40Ω+20Ω=60Ω
R tđ =R 1 +R 2 +R 3 →Trong đo ạ n mạ ch + R AC l ơ n h ơ n mỗ i đi ệ n trơ
có n đi ệ n tr ơ R gi ố ng nhau m ắ c nố i thành ph ầ n.
ti ế p thì đi ệ n tr ơ t ươ ng đươ ng b ằ ng
n.R.
-Yêu c ầ u HS y ế u đ ọ c l ạ i ph ầ n ghi
nh ơ cu ố i bài.
*H.D.V.N: -H ọ c bài và làm bài t ậ p 4 (SBT).
-Ôn l ạ i ki ế n thư c về mạ ch mắ c song song đã họ c ơ lơ p 7.
RÚT KINH NGHI Ệ M:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ngày so ạ n:16/9/2007.
Ngày gi ả ng:20/9/2007. Tiế t 5:
ĐOẠ N MẠ CH SONG SONG.
A.M Ụ C TIÊU:
1. Ki ế n th ư c: -Suy lu ậ n đ ể xây d ư ng đươ c công thư c tính điệ n trơ tươ ng
1 1 1
đ ươ ng c ủ a đo ạ n m ạ ch g ồ m hai đi ệ n tr ơ m ắ c song song: R = R + R và hệ
td 1 2
I1 R2
thư c I = R từ các ki ế n th ư c đã h ọ c.
2 1
-Mô t ả đươ c cách bố trí TN ki ể m tra l ạ i các h ệ th ư c suy ra t ừ lí thuyế t.
14
-V ậ n d ụ ng đ ươ c như ng ki ế n th ư c đã h ọ c để gi ả i thích m ộ t số hi ệ n t ươ ng
và gi ả i bài tậ p v ề đoạ n m ạ ch song song.
2. Kĩ năng: -Kĩ năng thư c hành sư d ụ ng các dụ ng cụ đo điệ n: vôn kế ,
ampe k ế .
-Kĩ năng bố trí, ti ế n hành l ắ p ráp TN.
-Kĩ năng suy lu ậ n.
3. Thái đ ộ : -Vậ n d ụ ng ki ế n th ư c đã h ọ c để giả i thích m ộ t số hiệ n tươ ng
đơ n gi ả n có liên quan trong th ư c t ế .
-Yêu thích môn họ c.
B. CHU Ẩ N B Ị Đ Ồ DÙNG: Đ ố i v ơ i m ỗ i nhóm HS:
-3 đi ệ n tr ơ mẫ u: R 1 =15Ω; R 2 =10Ω; R 3 =6Ω.
-1 ampe k ế có GHĐ 1A. -1 vônkế có GHĐ 6V.
-1 công tắ c. -1 nguồ n điệ n 6V. -Các đoạ n dây
nố i.
C.PH ƯƠ NG PHÁP : Thông qua bài t ậ p, mơ r ộ ng cho đoạ n mạ ch gồ m
3 đi ệ n tr ơ m ắ c song song và có tr ị số đi ệ n tr ơ b ằ ng nhau và bằ ng R 1 thì
R1
Rtd =
3
D.T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
*H. Đ.1: KI Ể M TRA BÀI CŨ-T Ổ CH Ứ C TÌNH HU Ố NG H Ọ C TẬ P.
-Trong đo ạ n m ạ ch gồ m 2 bóng đèn m ắ c song song, Đ 1 //Đ 2 :
hi ệ u đi ệ n th ế và c ươ ng đ ộ dòng đi ệ n củ a đoạ n mạ ch U=U 1 =U 2
có quan h ệ th ế nào v ơ i hi ệ u đi ệ n thế và cươ ng độ I=I 1 +I 2
dòng đi ệ n các m ạ ch r ẽ ?
ĐVĐ: Đ ố i v ơ i đo ạ n mạ ch m ắ c n ố i ti ế p, chúng ta đã
bi ế t R tđ b ằ ng tổ ng các đi ệ n tr ơ thành ph ầ n. Vơ i đoạ n
m ạ ch song song đi ệ n trơ t ươ ng đ ươ ng c ủ a đo ạ n m ạ ch
có b ằ ng t ổ ng các đi ệ n tr ơ thành phầ n không?→Bài mơ i
*H. Đ.2: NH Ậ N BI Ế T ĐO Ạ N M Ạ CH G Ồ M HAI ĐI Ệ N TRỞ MẮ C SONG
SONG.
-Yêu c ầ u HS quan sát sơ đ ồ mạ ch I.C ươ ng độ dòng đi ệ n và hi ệ u đi ệ n
đi ệ n hình 5.1 và cho bi ế t đi ệ n tr ơ th ế trong đo ạ n mạ ch song song.
R 1 và R 2 đ ươ c m ắ c vơ i nhau như -Hình 5.1: R 1 //R 2
th ế nào? Nêu vai trò củ a vôn k ế , (A) nt (R 1 //R 2 )→(A) đo c ươ ng đ ộ
ampe k ế trong s ơ đ ồ ? dòng đi ệ n m ạ ch chính. (V) đo HĐT
-GV thông báo các h ệ thư c v ề mố i gi ư a hai đi ể m A, B cũng chính là
quan h ệ giư a U, I trong đoạ n m ạ ch HĐT gi ư a hai đ ầ u R 1 và R 2 .
có hai bóng đèn song song v ẫ n đúng U AB =U 1 =U 2 (1)
cho tr ươ ng h ơ p 2 đi ệ n trơ R 1 // I AB =I 1 +I 2 (2)
R 2 →Vi ế t h ệ th ư c v ơ i hai đi ệ n trơ C2: Tóm t ắ t: R 1 //R 2
R 1 //R 2 . I1 R2
C/m: I = R
-H ươ ng d ẫ n HS th ả o lu ậ n C2. 2 1
-Có th ể đ ư a ra nhi ề u cách ch ư ng Gi ả i: Áp d ụ ng bi ể u th ư c đ ị nh luậ t
minh→GV nh ậ n xét b ổ sung. Ôm cho m ỗ i đo ạ n m ạ ch nhánh, ta
15
có:
U1
I1 R U .R
= 1 = 1 2 . Vì R 1 //R 2 nên
I 2 U 2 U 2 .R1
-T ừ bi ể u th ư c (3), hãy phát bi ể u R2
thành l ơ i mố i quan h ệ giư a cươ ng I1 R2
đ ộ dòng đi ệ n qua các mạ ch rẽ và U 1 =U 2 → I = R (3)→ Trong đoạ n
2 1
đi ệ n tr ơ thành phầ n. m ạ ch song song c ươ ng độ dòng
đi ệ n qua các m ạ ch r ẽ t ỉ l ệ nghị ch
v ơ i đi ệ n tr ơ thành ph ầ n.
*H. Đ.3: XÂY D Ự NG CÔNG TH Ứ C TÍNH ĐI Ệ N TR Ở T ƯƠ NG Đ ƯƠ NG
C Ủ A ĐO Ạ N M Ạ CH G Ồ M HAI ĐI Ệ N TRỞ M Ắ C SONG SONG.
II. Đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng củ a đoạ n
m ạ ch song song.
1. Công thư c tính đi ệ n tr ơ tươ ng
đ ươ ng c ủ a đo ạ n mạ ch gồ m 2
đi ệ n tr ơ m ắ c song song.
-Yêu c ầ u cá nhân HS hoàn thành câu C3: Tóm t ắ t: R 1 //R 2
C3. 1 1 1
C/m R = R + R
td 1 2
-G ọ i 1 HS lên bả ng trình bày, GV Gi ả i: Vì R 1 //R 2 →I=I 1 +I 2 →
ki ể m tra ph ầ n trình bày c ủ a m ộ t số U AB U1 U 2
= + mà
HS d ươ i lơ p. Rtd R1 R2
-GV g ọ i HS nhậ n xét bài làm củ a 1 1 1
U AB = U1 = U 2 → = + (4)
b ạ n trên b ả ng, nêu cách chư ng minh Rtd R1 R2
khác→GV nh ậ n xét, sư a ch ư a. R1.R2
→ Rtd = R + R (4 ’ ).
1 2
-Hãy nêu cách ti ế n hành TN ki ể m 2. Thí nghi ệ m ki ể m tra.
tra công th ư c (4)-Ti ế n hành ki ể m M ắ c m ạ ch đi ệ n theo s ơ đ ồ hình 5.1:
tra→K ế t lu ậ n. +L ầ n 1: M ắ c R //R vào U=6V, đ ọ c
1 2
-GV thông báo: Ng ươ i ta th ươ ng dùng các
d ụ ng c ụ đi ệ n có cùng HĐT đ ị nh m ư c và I 1 =?, R 1 =15Ω; R 2 =10Ω.
m ắ c chúng song song vào m ạ ch đi ệ n. Khi +L ầ n 2: M ắ c R 3 vào U=6V, R 3 =6Ω,
đó chúng đ ề u ho ạ t đ ộ ng bình th ươ ng và đ ọ c I 2 =?
có th ể s ư d ụ ng đ ộ c l ậ p v ơ i nhau, n ế u +So sánh I1 vơ i I 2 .
HĐT c ủ a m ạ ch đi ệ n b ằ ng HĐT đ ị nh 3. K ế t lu ậ n:
m ư cc ủ a các d ụ ng c ụ .
*H. Đ.4: V Ậ N D Ụ NG-C Ủ NG C Ố -H ƯỚ NG D Ẫ N V Ề NHÀ.
-Yêu c ầ u HS phát bi ể u thành l ơ i
m ố i quan h ệ gi ư a U, I, R trong
đo ạ n m ạ ch song song.
-Yêu c ầ u HS th ả o lu ậ n nhóm nh ỏ C4: +Vì qu ạ t tr ầ n và đèn dây tóc có
tr ả l ơ i câu C4. cùng HĐT đ ị nh mư c là 220V→Đèn và
qu ạ t đươ c m ắ c song song vào ngu ồ n
16
220V đ ể chúng ho ạ t đ ộ ng bình
thươ ng .
+Sơ đ ồ m ạ ch đi ệ n:
M
+N ế u đèn không ho ạ t đ ộ ng thì qu ạ t
v ẫ n hoạ t đ ộ ng và qu ạ t v ẫ n đ ươ c
m ắ c vào HĐT đã cho (chúng hoạ t
-Yêu c ầ u cá nhân hoàn thành câu độ ng đ ộ c l ậ p nhau).
C5. C5: +Vì R 1 //R 2 do đó đi ệ n tr ơ t ươ ng
-GV m ơ r ộ ng: đ ươ ng R 12 là:
1 1 1 1 1 1
+Trong đo ạ n m ạ ch có 3 đi ệ n trơ = + = + = → R12 = 15Ω
m ắ c song song thì đi ệ n trơ t ươ ng R12 R1 R2 30 30 15
đ ươ ng: +Khi m ắ c thêm đi ệ n tr ơ R 3 thì đi ệ n
1 1 1 1 tr ơ t ươ ng đ ươ ng R AC c ủ a đo ạ n mạ ch
= + +
Rtd R1 R2 R3 m ơ i là:
1 1 1 1 1 3 1
+N ế u có n đi ệ n tr ơ giố ng nhau = + = + = = ⇒ RAC = 10.
R RAC R12 R3 15 30 30 10
m ắ c song song thì Rtd = . R AC nhỏ h ơ n m ỗ i đi ệ n tr ơ thành
n
ph ầ n.
H.D.V.N: -Làm bài t ậ p 5 (SBT).
-Ôn l ạ i ki ế n thư c bài 2, 4, 5.
RÚT KINH NGHI Ệ M:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ngày so ạ n:22/9/2007.
Ngày gi ả ng:24/9/2007 Tiế t 6:
BÀI TẬ P VẬ N DỤ NG Đ Ị NH LUẬ T ÔM.
A.M Ụ C TIÊU :
1. Ki ế n th ư c: V ậ n dụ ng các ki ế n th ư c đã họ c để giả i đươ c các bài tậ p
đơ n gi ả n v ề đo ạ n m ạ ch g ồ m nhi ề u nh ấ t là 3 đi ệ n tr ơ .
2. Kĩ năng: -Gi ả i bài t ậ p v ậ t lí theo đúng các b ươ c gi ả i.
-Rèn kĩ năng phân tích, so sánh, t ổ ng hơ p thông tin.
-S ư d ụ ng đúng các thu ậ t ng ư .
3. Thái đ ộ : C ẩ n th ậ n, trung th ư c.
B. Đ Ồ DÙNG D Ạ Y H Ọ C .
B ả ng ph ụ .
17
C.PH ƯƠ NG PHÁP : Các b ươ c gi ả i bài t ậ p:
-B ươ c 1: Tìm hi ể u tóm tắ t đ ề bài, v ẽ sơ đồ m ạ ch đi ệ n ( n ế u có).
-B ươ c 2: Phân tích m ạ ch đi ệ n, tìm công th ư c liên quan đế n các đạ i
l ươ ng c ầ n tìm.
-B ươ c 3: V ậ n d ụ ng công th ư c đã h ọ c để gi ả i bài toán.
-B ươ c 4: Ki ể m tra k ế t qu ả , tr ả l ơ i.
D. T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
*H. Đ.1: KI Ể M TRA BÀI CŨ-T Ổ CH Ứ C TÌNH HU Ố NG H Ọ C T Ậ P.
-Phát bi ể u và vi ế t bi ể u th ư c đ ị nh
lu ậ t Ôm.
-Vi ế t công th ư c bi ể u di ễ n m ố i quan
h ệ gi ư a U, I, R trong đo ạ n mạ ch có
2 đi ệ n tr ơ mắ c n ố i ti ế p, song song.
ĐVĐ:...
Treo b ả ng ph ụ các b ươ c chung để gi ả i bài t ậ p điệ n.
*H. Đ.2: GI Ả I BÀI T Ậ P 1.
-G ọ i 1 HS đ ọ c đ ề bài bài 1. Tóm tắ t: R 1 =5Ω; U v =6V; I A =0,5A.
-G ọ i 1 HS tóm t ắ t đ ề bài. a)R td =? ; R 2 =?
-Yêu c ầ u cá nhân HS gi ả i bài t ậ p 1 Bài gi ả i:
ra nháp. Phân tích m ạ ch đi ệ n: R 1 nt R 2
-H ươ ng d ẫ n: (A)nt R 1 nt R 2 → I A =I AB =0,5A
+Cho bi ế t R 1 và R 2 đ ươ c m ắ c v ơ i U v =U AB =6V.
nhau nh ư th ế nào? Ampe k ế , vôn U AB 6V
a) Rtd = I = 0,5 A = 12Ω
k ế đo nh ư ng đ ạ i l ươ ng nào trong AB
m ạ ch đi ệ n? Đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng c ủ a đo ạ n
+V ậ n d ụ ng công th ư c nào đ ể tính m ạ ch AB là 12Ω.
đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng R td và R 2 ? b) Vì R 1 nt R 2 →R td =R 1 +R 2 →
→Thay s ố tính R td →R 2 . R 2 =R td - R 1 =12Ω-5Ω=7Ω.
-Yêu c ầ u HS nêu cách giả i khác, V ậ y đi ệ n tr ơ R 2 b ằ ng 7Ω.
ch ẳ ng h ạ n: Tính U 1 sau đó tính U 2
→R 2 và tính R td =R 1 +R 2 .
*H. Đ.3: GI Ả I BÀI T Ậ P 2:
-G ọ i 1 HS đ ọ c đ ề bài bài 2. Tóm t ắ t:
-Yêu c ầ u cá nhân giả i bài 2 theo R 1 =10Ω; I A1 =1,2A; I A =1,8A
đúng các b ươ c gi ả i. a) U AB =?; b)R 2 =?
-Sau khi HS làm bài xong, GV thu Bài gi ả i:
m ộ t s ố bài c ủ a HS đ ể ki ể m tra. a) (A)nt R 1 →I 1 =I A1 =1,2A
-G ọ i 1 HS lên chư a phầ n a); 1 HS (A) nt (R 1 // R 2 ) →I A =I AB =1,8A
ch ư a ph ầ n b) T ừ công th ư c:
-G ọ i HS khác nêu nh ậ n xét; Nêu các I = U → U = I .R → U = I .R = 1, 2.10 = 12(V )
cách gi ả i khác ví dụ : Vì R
1 1 1
I1 R2 R1 // R2 → U1 = U2 = U AB = 12V
R1 // R2 → = → Cách tính R 2 v ơ i
I 2 R1 Hi ệ u đi ệ n th ế gi ư a hai đi ể m AB là
R 1 ; I 1 đã bi ế t; I 2 =I - I 1 . 12V.
18
Ho ặ c đi tính R AB : b) Vì R 1 //R 2 nên I=I 1 +I 2 →I 2 =I-
U 12V 20 I 1 =1,8A-1,2A=0,6A→
RAB = AB = = Ω
I AB 1,8 A 3 U 2 12V
R2 = = = 20Ω
1 1 1 1 1 1 R2 0, 6 A
= + → = −
RAB R1 R2 R2 RAB R1 V ậ y đi ệ n tr ơ R 2 b ằ ng 20Ω.
1 3 1 1
= − = → R2 = 20Ω
R2 20 10 20
Sau khi bi ế t R 2 cũng có th ể tính
U AB =I.R AB .
-G ọ i HS so sánh cách tính R 2 .
*H. Đ.4: GI Ả I BÀI T Ậ P 3:
-T ươ ng tư h ươ ng d ẫ n HS giả i bài Tóm tắ t: (1 đi ể m)
t ậ p 3. R 1 =15Ω; R 2 =R 3 =30Ω; U AB =12V.
-GV ch ư a bài và đua ra bi ể u đi ể m a)R AB =? b)I 1 , I 2 , I 3 =?
ch ấ m cho t ừ ng câu. Yêu c ầ u HS Bài gi ả i:
đ ổ i bài cho nhau đ ể ch ấ m đi ể m a) (A)nt R 1 nt (R 2 //R 3 ) (1 đi ể m)
cho các b ạ n trong nhóm. Vì R 2 =R 3 →R 2,3 =30:2=15(Ω) (1 đi ể m)
-L ư u ý các cách tính khác nhau, (Có th ể tính khác k ế t quả đúng cũng
n ế u đúng v ẫ n cho đi ể m t ố i đa. cho 1 đi ể m)
R AB =R 1 +R 2,3 =15Ω+15Ω=30Ω (1đi ể m)
đi ệ n tr ơ củ a đoạ n m ạ ch AB là 30Ω
(0,5 đi ể m)
b) Áp d ụ ng công th ư c đ ị nh lu ậ t
Ôm
U U 12V
I= → I AB = AB = = 0, 4 A
R RAB 30Ω (1,5đi ể m)
I1 = I AB = 0, 4 A
U1 = I1.R1 = 0, 4.15 = 6V (1 đi ể m)
U 2 = U 3 = U AB − U1 = 12V − 6V = 6V (0,5đi ể m
)
U2 6
I2 = = = 0, 2( A) (1 đi ể m)
R2 30
I 2 = I 3 = 0, 2 A (0,5đi ể m)
V ậ y c ươ ng độ dòng đi ệ n qua R1 là
0,4A; C ươ ng đ ộ dòng đi ệ n qua R2 ; R 3
b ằ ng nhau và b ằ ng 0,2A. (1 điể m).
*H. Đ.5: C Ủ NG C Ố -H ƯỚ NG D Ẫ N V Ề NHÀ.
-GV củ ng c ố l ạ i: Bài 1 v ậ n d ụ ng v ơ i đoạ n m ạ ch gồ m 2 điệ n tr ơ mắ c nố i
ti ế p; Bài 2 v ậ n d ụ ng vơ i đo ạ n m ạ ch g ồ m 2 đi ệ n tr ơ m ắ c song song. Bài 3
v ậ n dụ ng cho đoạ n m ạ ch h ỗ n h ơ p. Lư u ý cách tính điệ n trơ tươ ng đươ ng
vơ i m ạ ch h ỗ n h ơ p.
-V ề nhà làm lài t ậ p 6 (SBT).
RÚT KINH NGHI Ệ M :
19
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ngày so ạ n:23/9/2007
Ngày gi ả ng:27/9/2007. Tiế t 7:
SỰ PHỤ THUỘ C CỦ A ĐIỆ N TRỞ VÀO CHI Ề U DÀI DÂY
DẪ N.
A. M Ụ C TIÊU:
1. Ki ế n th ư c:
-Nêu đươ c đi ệ n trơ c ủ a dây d ẫ n phụ thu ộ c vào chiề u dài, tiế t diệ n và vậ t
li ệ u làm dây d ẫ n.
-Bi ế t cách xác đ ị nh sư ph ụ thu ộ c c ủ a đi ệ n tr ơ vào 1 trong các yế u tố
(chi ề u dài, ti ế t di ệ n, v ậ t li ệ u làm dây dẫ n).
-Suy lu ậ n và ti ế n hành TN ki ể m tra sư ph ụ thu ộ c c ủ a đi ệ n tr ơ dây dẫ n
vào chi ề u dài.
-Nêu đươ c đi ệ n trơ c ủ a các dây d ẫ n có cùng tiế t diệ n và đươ c làm từ
cùng m ộ t v ậ t li ệ u thì t ỉ l ệ v ơ i chi ề u dài c ủ a dây.
2. Kĩ năng: M ắ c m ạ ch đi ệ n và sư d ụ ng dụ ng cụ đo để đo điệ n trơ củ a
dây d ẫ n.
3. Thái đ ộ : Trung th ư c, có tinh th ầ n hơ p tác trong hoạ t độ ng nhóm.
B. Đ Ồ DÙNG D Ạ Y H Ọ C.
Đ ố i v ơ i m ỗ i nhóm HS:
-1 ngu ồ n đi ệ n 3V. -1 công t ắ c. -1 ampe kế có GHĐ là 1A
-1 vôn k ế có GHĐ là 6V. -3 điệ n trơ : S1 =S 2 =S 3 cùng lo ạ i v ậ t
li ệ u.
l 1 =900mm; l 2 =1800mm; l 3 =2700mm.
Các đi ệ n tr ơ có Ф=0,3mm.
C.PH ƯƠ NG PHÁP: Thu th ậ p thông tin → d ư đoán → suy lu ậ n di ễ n
d ị ch t ừ tr ươ ng h ơ p chung cho m ộ t tr ươ ng hơ p riêng → Kiể m tra bằ ng
thư c nghi ệ m → Kh ẳ ng đị nh tính đúng đắ n.
D.T Ổ CH Ứ C HOẠ T Đ Ộ NG D Ạ Y H Ọ C.
-HS1: Ch ư a bài t ậ p 6.2 ph ầ n a) Bài 6.2 ph ầ n a)
(SBT) a) Vì 2 cách m ắ c đ ề u đ ươ c m ắ c
HS có th ể không c ầ n tính c ụ th ể vào cùng mộ t hi ệ u đi ệ n th ế
nh ư ng gi ả i thích đúng đ ể đi đ ế n U=6V.
cách m ắ c (5 đi ể m) C 1 : Đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng c ủ a đo ạ n
V ẽ s ơ đồ đúng (5 đi ể m). U 6V
m ạ ch là: R td = I → Rtd 1 = 0, 4 A = 15Ω
1
C 2 : Đi ệ n tr ơ t ươ ng đ ươ ng c ủ a đo ạ n
20