Can nhiễu giữa hai hệ thống analog và DVB-T
Tham khảo tài liệu 'can nhiễu giữa hai hệ thống analog và dvb-t', kỹ thuật - công nghệ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
CAN NHIÔU GI÷A HAI HÖ THèNG ANALOG Vµ DVB-T
KS. §ç Anh Tó
Nguån tµi nguyªn tÇn sè ngµy cµng h¹n hÑp trong lÜnh vùc truyÒn dÉn th«ng tin, do ®ã
trong qu¸ tr×nh quy ho¹ch cho ph¸t sè, chóng ta cÇn quan t©m ®Õn vÊn ®Ò ph¸t sè xen vµo gi÷a
c¸c kho¶ng trèng cña c¸c kªnh analog.
Nh»m nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ c«ng nghÖ ph¸t
h×nh sè DVB-T, c«ng ty VTC ®· tiÕn hµnh thö
nghiÖm ph¸t sè trªn hai kªnh liÒn kÒ vµ chen vµo
c¸c khe trèng cña c¸c kªnh analog. VÝ dô ph¸t sè
trªn hai kªnh liÒn kÒ 29+30 bªn c¹nh kªnh 28
analog t¹i H¶i phßng (h×nh 1) vµ kªnh 31 (Qu¶ng
Ninh). Tõ tr¸i sang, phæ analog kªnh 28 chØ cã 3
khu vùc: mang h×nh, mang mµu vµ mang ©m
thanh, trong khi ®ã phæ ph¸t sè (kªnh 29+30)
®ång ®Òu c¶ hai d¶i th«ng 8 MHz.
H×nh 1. Phæ ph¸t sè kªnh hai kªnh liÒn kÒ
V× vËy, bµi viÕt nµy xin bµn vÒ can nhiÔu gi÷a hai hÖ thèng thu ph¸t: analog/sè vµ gi÷a sè
víi sè khi ph¸t xen kÏ nhau.
Tû sè b¶o vÖ lµ tû sè c−êng ®é tÝn hiÖu cÇn thu chÊt l−îng tèt trªn c−êng ®é tÝn hiÖu can
nhiÔu (dB). Tû lÖ nµy cã thÓ nhá h¬n 1 (tÝnh sang dB mang gi¸ trÞ ©m), tøc lµ c−êng ®é tÝn hiÖu
cÇn thu thÊp h¬n c−êng ®é tÝn hiÖu can nhiÔu vµ cã thÓ lín h¬n 1 (tÝnh sang dB mang gi¸ trÞ
d−¬ng).
§èi víi thu sè, th× ®ã lµ gi¸ trÞ tû sè b¶o vÖ, mµ t¹i gi¸ trÞ nµy BER (tû lÖ lçi bit) ph¶i nhá
h¬n hoÆc b»ng 2.10-4 sau gi¶i m· Viterbi; gi¸ trÞ 2.10-4 cßn cã tªn lµ gi¸ trÞ QEF (Quasi Error
Free-gÇn nh− kh«ng lçi), t−¬ng ®−¬ng víi BER nhá h¬n hoÆc b»ng 1.10-11 t¹i ®Çu vµo cña gi¶i
MPEG-2 [1; trang 66].
1. Can nhiÔu analog vµ sè cïng kªnh
C−êng ®é tr−êng cÇn cho thu analog PAL D/K ph¶i lín h¬n c−êng ®é tr−êng cña sè lµ
34dB (®èi víi nhiÔu chiÕm 1% thêi gian-nhiÔu ®èi l−u-hay gäi lµ nhiÔu ng¾n) vµ 40dB (®èi víi
nhiÔu nhiÔu liªn tôc xuÊt hiÖn 50% thêi gian) (B¶ng 1).
HÖ thèng analog mong muèn NhiÔu ®èi l−u NhiÔu liªn tôc
PAL B, B1, G, D, K 34 40
PAL I 37 41
SECAM L 37 42
SECAM D, K 35 41
B¶ng 1. Tû sè b¶o vÖ cho thu analog víi can nhiÔu lµ tÝn hiÖu sè DVB-T
Nh− chóng ta thÊy, tû sè b¶o vÖ cho thu analog rÊt lín, mÆc dï can nhiÔu cña tÝn hiÖu
DVB-T cã tÝnh chÊt nh− nhiÔu Gaussian vµ chØ thÓ hiÖn trªn h×nh nh− cã muçi (¶nh bÞ hét) chø
kh«ng lµm mÊt ®ång bé h×nh. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ ®Ó ng−êi d©n thu tèt c¸c kªnh analog hiÖn
cã, chóng ta sÏ kh«ng bè trÝ ph¸t sè trïng kªnh víi analog.
Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/20041
B¶ng 2 nªu c−êng ®é tr−êng cho thu sè 64QAM, FEC 3/4 ph¶i lín h¬n c−êng ®é tr−êng
analog lµ 10 dB. NÕu thu sè víi nhãm th«ng sè 64QAM,FEC2/3 (ITU gäi lµ mode M3), th×
c−êng ®é tr−êng cho thu sè chØ ph¶i lín h¬n tr−êng analog lµ 4dB. B¶ng 2 còng nãi lªn sù kh¸c
biÖt rÊt râ gi÷a hai gi¸ trÞ tû lÖ m· söa sai FEC 3/4 vµ 2/3. V× vËy, nhiÒu n−íc chän m· söa sai lµ
2/3.
B¶ng 2. Tû sè b¶o vÖ cho thu sè DVB-T víi can nhiÔu lµ tÝn hiÖu analog
Tû sè b¶o vÖ
Chßm sao QPSK 16QAM 64QAM
Tèc ®é m· 1/2 2/3 3/4 5/6 7/8 1/2 2/3 3/4 5/6 7/8 1/2 2/3 3/4 5/6 7/8
ITU-Mode M1 M2 M3
TÝn hiÖu -12 -8 -5 2 6 -8 -4 0 9 16 -3 4 10 17 24
PAL/SECAM
Tãm l¹i, ®Ó thu tèt analog ®ång kªnh, tû sè b¶o vÖ cho nã lµ 40dB, cßn ®Ó thu sè ®ång
kªnh, tû sè b¶o vÖ cho nã chØ lµ 10dB (thÊp h¬n cña analog 30dB). §iÒu ®ã chøng tá kh¶ n¨ng
chèng can nhiÔu cña c«ng nghÖ analog kÐm h¬n nhiÒu so víi c«ng nghÖ sè.
2. Can nhiÔu kªnh sè vµ analog liÒn kÒ (kªnh sè thÊp, kªnh analog cao)
Kªnh sè thÊp (vÝ dô kªnh 34), kªnh analog cao (vÝ dô kªnh 35), nh− vËy kªnh sè sÏ can
nhiÔu sang phÇn h×nh cña kªnh analog.
B¶ng 3. Tû sè b¶o vÖ cho thu h×nh cña kªnh analog (kªnh n) khi bÞ can nhiÔu do
ph¸t sè kªnh l©n cËn d−íi (kªnh n-1)
HÖ thèng analog mong muèn NhiÔu ®èi l−u NhiÔu liªn tôc
PAL B1, G, D, K -7 -4
PAL I -8 -4
SECAM L -9 -7
SECAM D, K -5 -1
B¶ng 3 cho thÊy, ®Ó thu tèt analog trong tr−êng hîp nµy, c−êng ®é tr−êng cho thu analog thÊp
h¬n (thÓ hiÖn dÊu trõ) c−êng ®é tr−êng cña sè lµ 7 dB (nhiÔu ng¾n) vµ 4 dB (nhiÔu liªn tôc).
Nãi chung, sè can nhiÔu sang thu analog kh«ng ®¸ng lµ bao vµ kh«ng c¶m nhËn ®−îc, khi mµ
c−êng ®é tr−êng cña ph¸t sè cao h¬n c−êng ®é tr−êng cña analog kho¶ng 3-4dB.
B¶ng 4. Tû sè b¶o vÖ cho thu sè kªnh d−íi, khi bÞ can nhiÔu cña kªnh analog l©n cËn trªn. [1;
b¶ng 21]
TÝn hiÖu mong muèn TÝn hiÖu nhiÔu
HÖ thèng BW Mode PAL B PAL B1, G PAL I PAL DK SECAM L SECAM D, K
M1 -46
DVB-T 8MHz M2 -40
M3 -38
M1 -43
DVB-T 7MHz M2 -38
M3 -36
§©y lµ tr−êng hîp thu sè kªnh 34 t¹i Th¸i B×nh bÞ can nhiÔu cña sãng kªnh 35 analog ph¸.
B¶ng 4 míi chØ thÓ hiÖn cho hÖ PAL I, c−êng ®é tr−êng cho thu sè thÊp h¬n (dÊu trõ)
c−êng ®é tr−êng cña analog 38-40dB, mµ sè vÉn kh«ng bÞ can nhiÔu. ITU gäi: M1 lµ
16QAM,FEC1/2; M2 lµ 64QAM,FEC1/2 vµ M3 lµ 64QAM,FEC2/3.
Thùc tÕ, chóng t«i ®· thu sè kªnh 34 ®Ó tiÕp ph¸t l¹i cho khu vùc Th¸i B×nh, Nam §Þnh.
T¹i vÞ trÝ giµn c«ng t¸c (cao 45m so víi mÆt ®Êt) cña cét ph¸t sãng trªn khu ®Êt §µi PTTH Th¸i
B×nh, chóng t«i ph¶i thu sè kªnh 34 ph¸t ®i tõ Hµ Néi, trong ®iÒu kiÖn tr−êng gÇn cña kªnh 35
c«ng suÊt 5kW (kªnh ph¸t ch−¬ng tr×nh cña ®Þa ph−¬ng) rÊt m¹nh. Kho¶ng c¸ch Th¸i B×nh-Hµ
Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/20042
Néi theo ®−êng chim bay lµ 85km. Cét ph¸t sãng sè t¹i Hµ Néi chØ cao 100m. V× vËy, sãng sè
kªnh 34 ®Õn Th¸i B×nh kh«ng ph¶i sãng truyÒn th¼ng, bÞ nhiÒu lïm c©y che ch¾n, ®· qu¸ yÕu.
Sãng sè truyÒn qua kho¶ng c¸ch dµi bÞ suy gi¶m qu¸ nhiÒu vµ bÞ c¸c can nhiÔu kh¸c trªn ®−êng
truyÒn t¸c ®éng, lµm phÈm chÊt bÞ gi¶m. Tr−êng gÇn cña m¸y ph¸t kªnh 35 t¹i cét ph¸t sãng l¹i
qu¸ m¹nh vµ chøa nhiÒu thµnh phÇn phæ xung quanh kªnh 35, thËm chÝ trïng c¶ vµo kªnh 34.
Ph¶i nãi ®©y lµ tr−êng hîp kh¾c nghiÖt.
KiÓm chøng thùc tÕ, chóng t«i nhËn thÊy t¹i Th¸i B×nh, nÕu sù chªnh lÖch c−êng ®é
tr−êng sè/analog v−ît qu¸ –35dB, lçi thu sè x¶y ra liªn tôc, thu kh«ng thµnh c«ng. Tû sè lçi bit
(BER) t¨ng lªn rÊt nhanh, v−ît gi¸ trÞ gÇn nh− kh«ng lçi QEF (Quasi Error Free). Sè liÖu ®o thùc
tÕ [–35dB] vµ sè liÖu khuyÕn c¸o cña DVB [–38dB], ®é chªnh lÖch 3dB nµy cã thÓ lý gi¶i b»ng
ba lý do: mét lµ vÞ trÝ thu sè t¹i cét ph¸t sãng cña Th¸i B×nh ®· qu¸ xa (85km) kh«ng ph¶i sãng
th¼ng, hai lµ ph¸t analog kªnh 35 l¹i qu¸ gÇn, c¸c thµnh phÇn phæ xuyªn ®iÒu chÕ qu¸ nhiÒu,
thËm chÝ cã thµnh phÇn phæ trïng kªnh 34, ba lµ chóng t«i thu víi th«ng sè 64QAM 3/4 chø
kh«ng ph¶i 64QAM 2/3 nh− sè liÖu khuyÕn c¸o cña DVB.
C¸c sè liÖu ®o t¹i hiÖn tr−êng Th¸i B×nh trong tr−êng hîp kh¾c nghiÖt nµy cho chóng t«i
mét kÕt luËn ®Þnh l−îng, nÕu tû sè b¶o vÖ cao h¬n hoÆc b»ng 35dB, th× cã thÓ kh«ng g©y ra lçi
cho thu sè kªnh 34. C©u trªn cã ®Ò cËp côm tõ cã thÓ, v× cßn mét th«ng sè quan träng n÷a kh«ng
thÓ bá qua ®ã lµ tû sè S/N cña thu sè lµ bao nhiªu, tøc lµ phÈm chÊt cña tÝn hiÖu sè thu ®−îc. Can
nhiÔu cña c¸c thµnh phÇn phæ cña sãng mang h×nh vµo phæ thu sè thÓ hiÖn kh«ng chØ trong phæ,
mµ cßn cïng víi c¸c yÕu tè ®−êng truyÒn, ph¸ch tÇn sè vµ c¸c yÕu tè kh¸c, lµm gi¶m tû sè S/N
cña thu sè vµ chÊt l−îng sãng ph¸t ra cña chÝnh b¶n th©n m¸y ph¸t sè DVB-T.
Thùc tÕ, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thu sè khi bÞ can nhiÔu cña analog liÒn kÒ trªn, do møc tr−êng
cña sè kªnh 34 ®Õn Th¸i B×nh qu¸ thÊp, nªn c¸c chóng t«i ph¶i sö dông khuÕch ®¹i anten cã hÖ
sè t¹p ©m thÊp ®Ó gi¶i quyÕt c¶i thiÖn chÊt l−îng thu sè kªnh 34. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ ch−a thËt
mü m·n. Do sãng cña ph¸t sè kªnh 34 ph¶i truyÒn xa 85km bÞ fading, ®«i khi kh«ng ph¶i lµ
fading s©u, mµ chØ lµ fading chän läc (selective fading), phÈm chÊt cña sãng thu ®−îc ®· xÊu,
kh«ng thÓ th¾ng næi can nhiÔu do m¸y ph¸t kªnh 35 lªn sãng.
Qua viÖc ®o ®¹c vµ kiÓm chøng, chóng t«i nhËn thÊy, nÕu thu sãng sè trong ®iÒu kiÖn
b×nh th−êng, kh«ng qu¸ tíi h¹n vµ kh¾c nghiÖt (xa vµ khã nh− t¹i Th¸i B×nh), sãng analog kh«ng
qu¸ m¹nh, kh«ng cã thµnh phÇn phæ cïng kªnh, th× tû sè b¶o vÖ cho thu sè lµ ©m [38-40dB] do
DVB c«ng bè, sè liÖu ®¸ng tin cËy.
3. Can nhiÔu kªnh sè vµ kªnh analog liÒn kÒ (kªnh sè cao, kªnh analog thÊp)
§©y lµ tr−êng hîp t¹i néi thµnh H¶i Phßng, analog ph¸t trªn kªnh 28 vµ sè ph¸t trªn kªnh
29+30.
B¶ng 5. Tû sè b¶o vÖ cho h×nh cña thu analog PAL-I (kªnh n, cô thÓ kªnh 28) khi bÞ can
nhiÔu cña ph¸t sè kªnh liÒn kÒ trªn (kªnh n+1, kªnh 29) [1; b¶ng 29]
HÖ thèng analog mong muèn NhiÔu ®èi l−u NhiÔu liªn tôc
PAL B1, G -9 -7
PAL I -10 -6
SECAM L -1 -1
SECAM D, K -8 -5
PAL D, K
B¶ng 5 cho thÊy, ®èi víi PAL-I lµ ©m 6-10dB. C−êng ®é tr−êng cña analog thÊp h¬n (thÓ
hiÖn dÊu trõ) c−êng ®é tr−êng cña sè 6-10dB, mµ h×nh kh«ng hÒ bÞ sè can nhiÔu. Kªnh analog
thÊp, kªnh sè cao, nªn sè can nhiÔu sang phÇn ©m thanh lµ chñ yÕu. Phæ cña sè c¸ch xa tÇn sè
mang h×nh, khã can nhiÔu sang h×nh. Tr−êng hîp nµy thö nghiÖm t¹i H¶i Phßng, m¸y ph¸t DVB-
T kªnh 29+30 t¹i Phñ LiÔn (H¶i Phßng) c«ng suÊt rÊt thÊp (100W-110W/kªnh 8MHz). V× vËy,
c−êng ®é tr−êng cña sè thÊp h¬n cña analog kªnh 28 lµ 30-35dB, nªn sè kh«ng g©y can nhiÔu
sang thu analog kªnh 28.
Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/20043
B¶ng 6. Tû sè b¶o vÖ cho thu sè (kªnh n=29) bÞ can nhiÔu do ph¸t analog kªnh liÒn kÒ d−íi
(kªnh n-1=28) [1; b¶ng 20].
TÝn hiÖu mong muèn TÝn hiÖu nhiÔu
HÖ thèng BW Mode PAL B PAL B1, G PAL I PAL DK SECAM L SECAM D, K
M1 -43
DVB-T 8MHz M2 -38
M3 -34
M1 -43
DVB-T 7MHz M2 -40
M3 -37
§èi víi chÕ ®é ph¸t M3 (64QAM2/3) lµ ©m 34dB. Trªn b¶ng 4, DVB còng ch−a c«ng bè
víi PAL D,K, mµ chØ cã PAL-I. §èi víi mode M3 (ITU gäi: M3 lµ 64QAM2/3) th× c−êng ®é
tr−êng cho thu sè thÊp h¬n (thÓ hiÖn dÊu trõ) c−êng ®é tr−êng cña analog 34dB. Trong tr−êng
hîp nµy, analog can nhiÔu sang thu sè chñ yÕu lµ do sãng mang ©m thanh. Nh−ng sãng mang ©m
thanh lµ ®iÒu tÇn, phæ thÊp (thÊp h¬n sãng mang h×nh 10dB), tÝnh ngÉu nhiªn, nªn Ýt g©y can
nhiÔu cho thu sè.
KÕt qu¶ thùc nghiÖm vµ ®o kiÓm t¹i H¶i Phßng (analog kªnh 28, sè kªnh 29), khi møc
c−êng ®é tr−êng (sãng mang ©m thanh) cña kªnh 28 analog cao h¬n cña møc sè 30-32dB, c¸c
®Çu thu sè b×nh th−êng cho h×nh kh«ng bÞ lçi. KÕt qu¶ ®o t¹i H¶i Phßng vµ t¹i Th¸i B×nh ®· ®i
®Õn kÕt luËn ®Þnh l−îng cô thÓ. KÕt qu¶ ®o cña c«ng ty VTC thùc hiÖn víi chÕ ®é ph¸t kh«ng
ph¶i M3 (64QAM2/3), mµ lµ 64QAM3/4, chªnh víi sè liÖu cña 64QAM2/3 do DVB c«ng bè,
còng hoµn toµn hîp lý.
4. Can nhiÔu sè sang sè cïng kªnh
§©y lµ vÊn ®Ò cÇn ®Æc biÖt quan t©m, khi thiÕt lËp m¹ng ph¸t sè DVB-T. §èi víi m¹ng
®¬n tÇn thËt sù (c¸c m¸y ph¸t ph¸t cïng mét tÝn hiÖu, trªn cïng mét tÇn sè vµ t¹i cïng mét thêi
®iÓm), ng−êi ta ph¶i tÝnh to¸n bè trÝ c¸c m¸y ph¸t hîp lý vµ ph¶i thùc hiÖn viÖc ®ång bé cho c¸c
m¸y ph¸t cña m¹ng ®¬n tÇn nµy. Nh÷ng c¸c m¸y ph¸t DVB-T cïng kªnh, nh−ng kh«ng thùc
hiÖn viÖc ®ång bé, th× do truyÒn sãng tèt (trong m«i tr−êng thuËn lîi, hoÆc truyÒn sãng ven biÓn)
sãng sÏ ®i xa vµ g©y can cho qu¸ tr×nh thu, gäi lµ can nhiÔu ®ång kªnh DVB-T.
Thùc tÕ t¹i ViÖt Nam, hiÖn t−îng sãng ®i qu¸ xa (v× lý do truyÒn sãng bÊt th−êng), can
nhiÔu sang nhau ®· x¶y ra víi analog: sãng B¾c Ninh cïng kªnh sãng Nam §Þnh-37 thÓ hiÖn can
nhiÔu t¹i mét sè vÞ trÝ ë ®«ng nam Nam §Þnh, T©y Ninh-Trµ Vinh: kªnh11; Sãng kªnh 9 cña
HuÕ, men theo biÓn vµo ®Õn Tam Kú-Qu¶ng Nam nhiÔu kªnh 9 cña §µ N½ng ph¸t ®Õn.
§èi víi ph¸t sè DVB-T, DVB gäi ®©y lµ hiÖn t−îng can nhiÔu cïng kªnh. Trong [2; trang
66; b¶ng 18] ®· ®Ò cËp vÊn ®Ò nµy, tuy nhiªn, míi chØ nªu cho 2k, ch−a ®Ò cËp tíi 8k.
B¶ng 7. Tû sè b¶o vÖ sè sang sè cïng kªnh
ITU-Mode §iÒu chÕ Tèc ®é m· PR Gaussian PR Rice PR Rayleigh
QPSK 1/2 5 7 8
M1 16QAM 1/2 13 14
16QAM 3/4 14 16 20
M2 64QAM 1/2 18 19
M3 64QAM 2/3 19 20 22
Víi M3 (®iÒu chÕ 64-QAM FEC 2/3) cho thÊy, tû sè b¶o vÖ (PR) cho thu sè khi bÞ sè cïng kªnh
can nhiÔu chØ cÇn 20dB (thu cè ®Þnh-m« h×nh Rice) vµ 22dB (thu di ®éng-m« h×nh Rayleigh).
Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/20044
Tµi liÖu [3] c¸c t¸c gi¶ ®o trong phßng thÝ nghiÖm cho sè liÖu cßn thÊp h¬n khuyÕn c¸o cña DVB
kho¶ng 1dB.
§èi víi c«ng nghÖ kü thuËt analog, tû sè b¶o vÖ khi bÞ can nhiÔu analog cïng kªnh khi
kh«ng sö dông offset cao tíi 50dB [5], cßn khi offset thËt chÝnh x¸c, th× tû sè b¶o vÖ thÊp nhÊt
còng ph¶i ®¹t 22dB. Nh− vËy, tû sè b¶o vÖ cïng kªnh víi c«ng nghÖ ph¸t sè DVB-T (20-22dB)
thÊp h¬n nhiÒu so víi ph¸t analog (22-50dB). Mét lÇn n÷a, cho thÊy, kh¶ n¨ng chèng can nhiÔu
cña DVB-T −u thÕ h¬n h¼n c«ng nghÖ analog.
Do tû sè b¶o vÖ cho thu sè khi bÞ can nhiÔu sè cïng kªnh chØ cÇn 20-22dB, nªn trong
thùc tÕ, víi anten thu TV b×nh th−êng cã c¸c chÊn tö dÉn ®−êng vµ ph¶n x¹, th× b¶n th©n tû lÖ
tr−íc/sau cña anten thu ®· gãp phÇn kh¾c phôc cã hiÖu qu¶ hiÖn t−îng can nhiÔu sè/sè cïng
kªnh. NghÜa lµ, trong vïng c−êng ®é tr−êng cña hai m¸y ph¸t ngang nhau, chØ cÇn quay anten
(cã nhiÒu chÊn tö) vÒ h−íng ®µi cÇn thu, th× can nhiÔu cña ®µi kia ®· lo¹i bá ®−îc.
5. VÒ fading chän läc ®èi víi DVB-T
Nh− ®· ®Ò cËp ë trªn vÒ hiÖn t−îng fading chän läc (Selective fading). §èi víi analog,
fading chän läc kh«ng quan träng vµ kh«ng t¸c ®éng nhiÒu. Nh−ng khi thu sè t¹i c¸c kho¶ng
c¸ch xa (Phñ LiÔn-KiÕn An-H¶i Phßng c¸ch Hµ Néi 88km; Th¸i B×nh c¸ch Hµ Néi 85km),
chóng t«i c¶m nhËn, kiÓm chøng t¸c h¹i cña fading chän läc ®èi víi DVB-T.
Xem trªn m¸y ®o phæ thÊy phæ ®Ñp vµ kh¸ ®ång ®Òu, nh−ng cã lóc thu vÉn bÞ lçi, rÊt
khã lý gi¶i, nÕu nh− kh«ng quan t©m ®Õn fading chän läc. V× trªn m¸y ®o phæ kh«ng thÓ hiÖn
phæ tøc thêi, nªn khã ph¸t hiÖn ra fading chän läc (chän tÇn). HiÖn t−îng fading chän läc tøc lµ
fading chØ x¶y ra víi vïng tÇn sè rÊt nhá nµo ®ã cña toµn d¶i th«ng 8MHz. V× thÕ, nhiÒu tµi liÖu
cßn gäi lµ fading chän tÇn. §èi víi ph¸t h×nh sè mÆt ®Êt sö dông kü thuËt ghÐp ®a tÇn trùc giao
OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplex) cã rÊt nhiÒu sãng mang (chÕ ®é 2k lµ 1705
sãng mang; chÕ ®é 8k lµ 6.817 sãng mang), th× fading chän läc (hay chän tÇn) chØ x¶y ra víi
mét vµi chôc sãng mang cña hµng ngµn sãng mang ®ã. Nh−ng kh«ng may, fading l¹i x¶y ra víi
c¸c pilot liªn tôc, rêi r¹c vµ c¸c sãng mang th«ng sè ph¸t, mµ ®Çu thu tr−íc tiªn ph¶i dùa vµo
chóng ®Ó ®¸nh gi¸ kªnh, ®ång bé tÇn sè, ®ång bé pha, tù ®éng t×m ra c¸c th«ng sè ph¸t, th× thËt
tai h¹i vµ nghiªm träng. Khi c¸c pilot vµ sãng mang ®ã bÞ fading, suy gi¶m d−íi mét møc nµo
®ã, th× ®Çu thu kh«ng thÓ lµm viÖc, kÕt qu¶ ¶nh hoµn toµn dõng.
Khi ®èi mÆt víi hiÖn t−îng fading chän läc ®èi víi DVB-T, chóng t«i míi hiÓu kü ®−îc
ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia Braxin phª ph¸n nh−îc ®iÓm cña hÖ ph¸t sè ISDB-T cña NhËt [4].
“Trong ISDB-T (hÖ NhËt), ng−êi ta chia ra lµm 10 kho¶ng tÇn sè cho c¸c dÞch vô h×nh ¶nh vµ 3
kho¶ng cho c¸c dÞch vô ©m thanh. ViÖc ph©n chia nµy lµm t¨ng gi¸ thµnh c¶ vÒ phÇn cøng vµ
phÇn mÒm, v× m¸y thu ph¶i lµm viÖc víi c¸c b¨ng tÇn kh¸c nhau. ViÖc ph©n ®o¹n tÇn sè nµy cßn
lµm sai nguyªn t¾c cña mét kªnh truyÒn sè, lµ mét kªnh b¨ng réng trong ®ã c¸c dÞch vô ®−îc ®Æt
ë c¸c møc kh¸c nhau. NÕu chia kªnh thµnh c¸c ®o¹n tÇn sè kh¸c nhau cho c¸c dÞch vô kh¸c
nhau, nÕu mét ®o¹n tÇn sè bÞ ¶nh h−ëng (do fading chän läc), th× toµn bé dÞch vô n»m trong
®äan tÇn sè ®ã sÏ bÞ mÊt. §ã lµ mét trong nh÷ng lý do t¹i sao c¸c nhµ thiÕt kÕ DVB-T ®· kh«ng
sö dông kü thuËt nµy.” Víi ý kiÕn ®¸nh gi¸ ®ã, cïng víi ph©n tÝch mét lo¹t yÕu tè kh¸c n÷a ®·
dÉn tíi viÖc Braxin kh«ng chän hÖ NhËt mµ chän DVB-T cña ch©u ¢u.
6. Tµi liÖu tham kh¶o
[1]. TR 101 190 V1.1.1 (1997-12) Digital Video Broadcasting; Implemention guidelines for
DVB terrestrial services; Transmission aspects.
[2]. §Ò tµi “X©y dùng quy ho¹ch ph©n bæ kªnh tÇn sè cho truyÒn h×nh t−¬ng tù mÆt ®Êt b¨ng tÇn
VHF/UHF” do Côc TÇn sè V« tuyÕn ®iÖn, Bé B−u chÝnh, ViÔn th«ng thùc hiÖn n¨m 2003.
[3]. Th.S §inh §¾c VÜnh, KS. Ng« V¨n L¹o, Mét sè vÊn ®Ò cÇn quan t©m khi quy ho¹ch
m¹ng truyÒn h×nh sè DVB-T; T¹p chÝ KHKT TruyÒn h×nh, sè 4/2003.
Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/20045
[4]. DVB’S Comments to the Submission for the ANATEL CONSULTA PUBLICA; No 291-
Brazilian Digital Terrestrial Television (DTV) System. July 2001.
[5]. ITU-RECOMMENDATION 655-2: Radio-Frequency protection ratios for AM vestigial
sideband television systems.
Tạp chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ thông tin Tháng 8/20046
