Cách cầm vợt
Các cú đánh có được mượt mà, mạnh mẽ và chính xác là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Tuy nhiên tất cả đều bắt đầu bằng cách mà bạn cầm vợt như thế nào. Bất kể bao nhiêu thời gian bạn đã tốn để tìm một khung vợt hoàn hảo để cải thiện lối chơi của bạn, phần quan trọng nhất của cây vợt bạn chỉ có thể là cán vợt của bạn, không phải cái cán vợt được làm từ cái gì mà làm thế nào bạn cầm nó trong tay....
Cách cầm vợt
Các cú đánh có được mượt mà, mạnh mẽ và chính
xác chính là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Tuy nhiên
tất cả đều bắt đầu bằng cách mà bạn cầm vợt như
thế nào.
Bất kể bao nhiêu thời gian bạn đã tốn để tìm một
khung vợt hoàn hảo để cải thiện lối chơi của bạn, phần
quan trọng nhất của cây vợt bạn chỉ có thể là cán vợt
của bạn, không phải cái cán vợt được làm từ cái gì mà
làm thế nào bạn cầm nó trong tay. Mặc dù phần lớn
trong chúng ta thiếu sót, cầm vợt là nền tảng của tất cả
các cú đánh trong tennis. Nơi mà bạn định vị bàn tay
mình trên cán vợt có tám cạnh sẽ là nơi chịu sự va chạm
lớn trên mỗi trái bóng mà bạn đánh. Cách cầm vợt của
bạn sẽ ảnh hưởng tới góc của mặt vợt, nơi bạn thực
hiện điểm tiếp xúc, và tốc độ, độ xoáy, và điểm đặt của
cú đánh.
Điều khó khăn của việc cầm vợt là chọn lựa đúng kiểu
cho từng cú đánh. Sự thật là, không có kiểu cầm vợt
hoàn hảo; mỗi kiểu có điểm mạnh và giới hạn của nó.
Tuy nhiên một số kiểu rõ ràng là rất thích hợp cho một
vài cú đánh và kiểu chơi hơn các kiểu khác. Cẩm nang
này sẽ giúp bạn (1) cầm vợt theo các kiểu một cách
đúng đắn và (2) xác định cách sử dụng tốt nhất của từng
kiểu cầm vợt
thông dụng.
Tìm các vị trí cầm
Có nhiều cách khác nhau để giải
thích làm thế nào tìm được một vị
trí cầm nhất định, nhưng cách
đơn giản nhất và đáng tin cậy
nhất là sử dụng khớp gốc của
ngón trỏ như điểm qui chiếu
chính. Hình minh họa bên đối với
mỗi cách cầm xem từ dưới đáy cán vợt, cho thấy phần đáy của cán
vợt có bốn mặt chính và bốn cạnh hẹp giữa các mặt.
Kiểu cầm Continential (1)
Continential là một kiểu cầm mà bạn có thể sử dụng cho mọi cú
đánh, nhưng không phải là kiểu cầm tiêu chuẩn từ ngày mọi người
còn đánh tennis vớt những chiếc quần hay váy dài. Kiểu Continental
được sử dụng chủ yếu cho các cú giao banh, volley, overhead, cắt và
cú đánh phòng thủ. Để cầm được kiểu Continental đặt khớp gốc
ngón trỏ lên cạnh số 1, mà đặt hình chữ V tạo bởi ngón cái và ngón
trỏ lên mặt trên cùng của cán vợt. Người thuận tay trái sẽ đặt gốc
khớp ngón trỏ lên cạnh số 4.
Ưu điểm:Sử dụng kiểu cầm vợt Continental trong cú giao banh hay
overhead là chuẩn, khi nó cho phép cẳng tay và cổ tay đặt sấp một
cách tự nhiên xuyên qua điểm tiếp xúc. Kết quả là một cú đánh trái
phá và linh hoạt vớt ít áp lực nhất lên cánh tay. Nó cũng là kiểu cầm
vợt thích hợp cho các cú volley khi nó cung cấp một mặt vợt hơi mở
cho xoáy ngược và dễ điều khiển. Bởi vì bạn cần nhanh tay trên lưới,
nên sử dụng cùng một kiểu cầm vợt cho cả forehand và backhand volley là điều tối quan trọng. Như
đã nói, cách cầm vợt của bạn ảnh hưởng tới góc của mặt vợt. Mặt vợt càng đóng(close- tức là càng
sấp xuống) thì vùng đánh banh của bạn càng cao và xa về phía trước thân của bạn để có được một
điểm tiếp xúc hoàn hảo. Tại vì mặt vợt là tương đối vuông vắn (mặt vợt thẳng góc với sân) trong kiểu
cầm Continental, đối với các cú đánh chạm sân vùng đánh banh là thấp và bên cạnh của bạn. Đó là
tại sao nó hữu dụng cho các cú đánh phòng thủ, banh thấp và xa mà bạn với tới trể.
Yếu điểm: Bạn có thể đánh kiểu flat (banh gần như
không có xoáy) hay cắt sử dụng Continental, nhưng
rất khó có thể đánh kiểu xoáy tới (topspin). Điều đó có
nghĩa là để đánh banh có lực và giữ banh trong sân thì
yêu cầu bạn phải nhắm cú đánh ở mức cao hơn lưới,
mà để lại cho bạn biên an toàn rất ít. Và không có độ
xoáy an toàn đó, trả lại một trái banh ngoài vùng đánh
banh của bạn có thể là khó khăn. Sự thiếu ổn định sẽ
là vấn đề thường xuyên của bạn.
Tay vợt chuyên nghiệp nào sử dụng: Tất cả họ sử
dụng nó cho giao banh và volley.(Kiểu cầm
Continential )
Tim Henman thường bắt volley với kiểu
Continental cho cả hai bên.
Kiểu cầm
Eastern (Right side)
Đặt bàn tay bạn đã mở lên mặt lưới và kéo
trượt nó xuống tới cán vợt. Hoặc là đặt vợt
sấp xuống bàn, nhắm mắt lại, và nhặt nó lên.
Hoặc là bắt tay với cây vợt. Đây chỉ là vài
mánh mà bạn có thể sử dụng để tìm vị trí
cầm vợt theo kiểm Estern. Một cách kỹ thuật hơn là nắm
vợt theo cách Continental và xoay tay bạn theo chiều kim
đồng hồ (ngược chiều kim đồng hồ cho người thuận tay
trái), sao cho khớp gốc của ngón trỏ trượt xuống một
cạnh xiên.
Ưu điểm: Kiểu này thường được xem như kiểu cầm vợt dễ dàng nhất
để học cú forehand. Nó rất thông dụng và cho phép người chơi đánh
vuốt lên vào sau trái bóng để tạo topspin (xoáy tới) cũng như đánh flat
mạnh và chính xác hơn. Ngoài ra cũng rất dễ dàng và nhanh chóng để
chuyển kiểu cầm vợt từ kiểu Eastern sang các kiểu khác. Điều đó làm
cho nó trở thành một sự lựa chọn khôn ngoan cho những ai thích chơi
lên lưới.
Yếu điểm: Vùng đánh banh thì cao
hơn và xa hơn về phía trước so với
kiểu Continental, nhưng nó vẫn không
là một chọn lựa tốt nhất để đánh trả lại
các đường banh cao. Một quả đánh
forehand Eastern có thể là rất mạnh
mẽ và chính xác, nhưng tại vì nó là
một cú đánh thẳng hơn nên nó có thể
không ổn định và khó giữ được những
đường banh qua lại thật lâu. Nó không
phải là lựa chọn tốt nhất cho những ai
muốn chơi topspin và chơi lâu bền hơn
Davenport đánh banh với kiểu
đối thủ.
Eastern forehand.
Tay vợt chuyên nghiệp nào sử dụng: Tim
Henman, Lindsay Davenport.
Kiểu cầm Western (Bottom)
Từkiểu cầm semi-Western (2), dịch
khớp ngón trỏ thêm một cạnh xiên theo
chiều kim đồng hồ (ngược chiều cho
người thuận tay trái), và bạn sẽ có được kiểm cầm Full-
Western. Nhìn xuống cây vợt, khớp ngón trỏ sẽ ở đáy
dưới cùng của cán vợt. Điều này sẽ đặt hầu hết bàn tay
bạn ở bên dưới cây vợt. Các chuyên gia sân đất nện và
người chơi muốn đánh xoáy tới thật nhiều thường khoái
kiểu cầm này.
Ưu điểm: Đây là một kiểu cầm vợt xa nhất mà đặt rất nhiều chuyển
động lên trái banh. Vị trí của cổ tay ép cây vợt vụt vào phía sau lưng
của trái banh rất nhiều, tạo nên độ xoáy tới rất khủng khiếp. Bạn có thể
đánh trái banh cao hơn lưới rất nhiều mà vẫn rớt vào trong sân. Cú đánh
làm bóng thường nảy lên cao và nhanh, đẩy đối thủ ra xa đằng sau
vạch cuối sân. Vùng đánh banh cũng cao hơn và xa hơn về phía trước
hơn tất cả các kiểu đánh khác. Khả năng xử lí banh cao là lí do làm cho
kiểu cầm này rất phổ biến đối với các chuyên gia mặt sân đất nện và
lứa tuổi thiếu niên.
Yếu điểm: Banh thấp có thể là khó chịu.
Đó là lý do những chuyên gia sử dụng
kiểu cầm này không chơi tốt trên các mặt
sân nhanh hơn, nơi mà banh nẩy thấp.
Cũng vậy bạn cần tăng tốc độ đầu vợt
lên rất cao và sức mạnh ở cổ tay để tạo
tốc độ và độ xoáy tương ứng. Ngoài ra cú
đánh của bạn có thể rớt gần và đối thủ
có thể sử dụng để tấn công. Đối với một
số người thật khó để đánh flat với kiểu
này, và do vậy đẩy banh đi xa là một vấn
đề. Và giống như kiểu cầm vợt semi-
western, lên lưới và bắt một quả volley
Kiểu western cho đầu hiệu quả là một
phép Nadal quất xoáy thách thức chủ yếu.
tới rất mạnh. Tay vợt chuyên
nghiệp nào sử
dụng: Rafael
Nadal, Amelie Mauresmo
Kiểu cầm Semi-Western (2)
Di chuyển khớp ngón trỏ thêm một cạnh
theo chuyền kim đồng hồ từ kiểu Eastern forehand sẽ
đặt tay bạn vào vị trí semi-Western. Kiểu này đang trở
thành một kiểu thịnh hành cho các tay vợt chuyên nghiệp
thích chơi cuối sân và nhiều thầy dạy đang khuyến khích
học trò sử dụng nó.
Ưu điểm: Kiểu semi-Western cho phép người chơi tạo nhiều xoáy tới
lên trái banh hơn kiểu Eastern, tạo ra cú đánh an toàn và kiểm soát hơn
nhiều, đặc biệt ở các cú lob và góc hẹp. Bạn vẫn còn có thể lái xuyên
qua banh với kiểu cầm này để thực hiện quả đánh flat cho một cú ăn
điểm hay vượt mặt. Nó cũng cho phép người chơi vung vợt rộng hơn
vào trái banh tại vì xoáy tới sẽ giúp giữ cho banh ở trong sân. Với vùng
đánh cao hơn và xa hơn về phía trước cơ thể so với kiểu Eastern, nó
giúp cho việc điều khiển và chủ động tấn công tốt hơn đối với các cú
đánh cao.
Yếu điểm: Bạn có thể gặp rắc rối khi
đánh trả các đường banh thấp. Tại vì kiểu
cầm này theo tự nhiên sẽ đóng mặt vợt,
ép bạn phải vung vợt từ bên dưới trái
banh. Điều này cùng với việc phải di
chuyển vị trí cầm vợt rất nhiều để có kiểu
cầm Continental cho một cú volley, là lý
do tại sao nhiều tay vợt rất mạnh khi chơi
cuối sân không thoải mái khi lên lưới.
Tay vợt chuyên nghiệp nào sử dụng:
Marat Safin, Svetlana Kuznetsova
Kuznetsova có được
lực và điều khiển từ
kiểu cầm semi-
Western.
Kiểu cầm Eastern
Backhand(Top)
Từ kiểu Continental, dịch khớp ngón trỏ một
cạnh theo ngược chiều kim đồng hồ (theo
chiều kim đồng hồ đối với người thuận tay
trái), sao cho nó nằm ở mặt trên cùng của
cán vợt. Nếu bạn đóng một cây đinh vào gốc
khớp ngón trỏ, nó sẽ đi thẳng qua tâm của
cán vợt (đừng thử nó ở nhà).
Ưu điểm: Giống như kiểu Eastern forehand, kiểu cầm vợt thông dụng
này cung cấp một sự ổn định rất tốt cho cổ tay. Bạn có thể cuộn banh
cho xoáy một ít hay đánh xuyên qua nó để cho cú đánh chính xác hơn
nhiều. Một số người chơi có thể cắt khi cầm kiểu Eastern, nhưng nếu
không, một sự thay đổi kiểu cầm sang Continental là đủ dễ để thực
hiện. Kiểu cầm này có thể sử dụng cho một cú kick serve và lao lên lưới
để thực hiện quả volley một cách mềm mại.
Yếu điểm: Trong khi xử lý banh thấp rất
tốt, kiểu cầm Eastern backhand không lý
tưởng để đánh những trái bóng topspin
ngang tầm vai. Rất khó để xử lý những trái
banh này, và nhiều khi người chơi phải cắt
banh một cách phòng thủ. Bạn thấy điều
này rất thường xuyên khi người chơi phải
trả một quả kick serve mà nảy cao trong
vùng đánh banh.
Tay vợt chuyên nghiệp nào sử dụng:
Roger Federer, Lisa Raymond
Federer sử dụng kiểu
cầm Eastern backhand.
Kiểu Extreme Eastern
hay Semi-Western Backhand (4)
Câu trả lời của backhand cho kiểu Western
forehand ( một số người xem kiểu này như
semi-Western backhand), khớp gốc ngón trỏ di
chuyển một cạnh ngược chiều kim đồng hồ từ
kiểu Eastern backhand ( theo chiều kim đồng
hồ đối với người thuận tay trái). Đây là kiểu
cầm vợt nâng cao mà chỉ những người chơi
thật khỏe mạnh và thành thạo mới có xu hướng
sử dụng.
Ưu điểm: Giống như kiểu Western forehand, đây là một sự chọn lựa rất
phổ biến của các tay vợt đất nện. Nó đóng một cách tự nhiên mặt vợt
nhiều hơn kiểu Eastern backhand thông thường và di chuyển vùng đánh
lên cao hơn và xa hơn về phía trước của bạn, cho phép xử lý tốt hơn
nhứng trái banh cao và trả chúng với topspin. Một số tay vợt chơi
backhand mạnh mẽ nhất cầm vợt theo cách này.
Yếu điểm: Các giới hạn của nó thì tương
tự như cách cầm kiểu Western forehand.
Nó không thích hợp lắm cho banh thấp và
tại vì nó là kiểu cầm hơi thái quá, nên khó
thực hiện sự chuyển nhanh để di chuyển
lên lưới. Các tay vợt chơi kiểu cầm này
thường có kiểu vung vợt kéo dài, trau chuốt
và thích chơi cuối sân.
Tay vợt chuyên nghiệp nào sử dụng:
Kiểu cầm extreme Gustavo Kuerten, Justine Henin
Eastern giúp quả trái tay
của Henin-Hardenne là
hủy diệt.
Kiểu Backhand hai
tay (1R-3L)
Không nghi ngờ gì về tính phổ thông của
kiểu cầm vợt này. Nhưng có một số tranh
cãi về cách đặt hai tay lý tưởng. Một trong
những cách được chấp nhận nhiều nhất là
giữ vợt trong tay thuận theo kiểu
Continental. Sau đó đặt tay không thuận lên
trên theo kiểu semi-Western forehand.
Ưu điểm: Đây là sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai
không đủ mạnh để đánh banh với một tay. Cú đánh tiếp xúc bóng nhiều
hơn người chơi một tay, người sử dụng hai tay dựa vào chuyển động
xoay của vai và một sự vung vợt hiệu quả để cung cấp sức mạnh. Điều
đó giải thích tại sao nó rất hiệu quả để trả các cú giao banh. Nó cũng tốt
đối với banh thấp, và hơn nữa cánh tay cho bạn thêm lực xuyên qua trái
banh tại mức ngang tầm vai.
Yếu điểm: Tại vì đặt cả hai tay trên
vợt, kiểu hai tay giới hạn tầm với
của người chơi. Bởi vậy xử lý các cú
đánh xa rất khó khăn, nhất là xoay
phần trên thân khi với banh. Cũng
vậy, những người chơi hai tay có thể
trở nên phụ thuộc vào topspin. Để
thực hiện cú cắt hiệu quả bắt buộc
phải duỗi thẳng tay xuyên qua cú
đánh với vai trước cố định. Điều này
là không tự nhiên đối với người chơi
hai tay, mà vốn được dạy mở hông
và xoay vai. Lấy tay không thuận ra
Agassi đánh cú backhand bằng khỏi vợt để đánh cú cắt hay volley
hai tay cổ điển. cũng là một vấn đề của người chơi
hai tay. Đó là lý do họ thường không
thoải mái khi lên lưới.
Điều khiển độ mở vợt.
So sánh cú đánh của những tay vợt hàng đầu từ 30 năm
trước với các tay vợt ngày nay sẽ có một sự khác biệt lớn
ở chiều dài vung vợt, đặc biệt là độ mở vợt. Các đấu thủ
ngày nay đánh rất mạnh vào bóng hơn các bậc tiền bối.
Và không có gì ngạc nhiên, rất nhiều đấu thủ nghiệp dư
cố gắng thực hiện giống như các danh thủ trên thế giới.
Nhưng rất nhiều người mắc một sai lầm rất lớn: đó là họ
mở vợt ra sau quá lớn ở cú đánh thuận tay.
Nếu bạn mắc sai lầm như trên thì đây là cách giải thích. Tại hàng rào
phía sau vạch cuối sân vị trí thân hình bạn thẳng góc với hàng rào, nếu
bạn đánh một cú forehand song song với hàng rào. Nếu bạn thuận tay
phải, vai trái của bạn hầu như đụng phải hàng rào. Mở vợt ra sau và
bước tới trước như cách bạn thường làm. Nếu vợt của bạn chạm phải
hàng rào, tức là bạn đã mở vợt ra sau nhiều quá. Khi điều này xảy ra, cú
bạt của bạn phải chuyển động tới trước theo hình vòng cung để mà
đụng tới bóng, làm cho bạn mệt, kết quả là mất lực và độ chính xác bởi
vì vợt lúc đó sẽ nằm ngòai đường thẳng của trái banh đang tới. Bằng
cách giới hạn lại độ mở vợt ra sau bạn sẽ giữ được sự chuyển động tới
trước của vợt theo một đường thẳng với trái bóng tới, và sẽ làm cho cú
đánh mạnh mẽ hơn và tin cậy hơn. Theo Quần vợt