DAO ĐỘNG – SÓNG ĐIỆN TỪ
1
Nội dung
Bản chất của ánh sáng
1. Bản chất sóng của ánh sáng
2. Bản chất hạt của ánh sáng
2
1. Dao động điện từ
Xeùt 1 khung dao ñoäng (goàm maïch
ñieän kín coù tuï ñieän C, maéc
vôùi cuoän daây coù ñoä töï caûm L) noái
vôùi nguoàn ñieän £ ñeå naïp
K
ñieän.
1 2
• E
C L
3
1. Dao động điện từ
Neáu cung caáp naêng löôïng cho
khung dao ñoäng thì trong khung xuaát
hieän 1 daïng dao ñoäng goïi laø dao
ñoäng ñieän. Coù 2 ht ec nl
•+ Tích ñieän cho tuï (döôùi daïng
ñieän tröôøng)
•+ Gaây dñieän cöùng trong cuoän caûm
L (döôùi daïng naêng löôïng töø
tröôøng) 4
1. Dao động điện từ
k → (1) tích ñieän cho tuï
k → (2) coù doøng ñieän trong daây
daãn khi ñoùng k(2) tuï seõ phoùng
T
ñieän qua L, doøng ñieän taêng töø töø
=t
π
0 → Imax (gt ôû baøn tuï heát
ñieän tích nghóa laø q = 0 tuï ñieän
phoùng ñieän hoaøn toaøn)
Nhö vaäy naêng löôïng ñieän tröôøng
bieán thaønh naêng löôïng töø tröôøng.
Do ht töï caém doøng ñieän khoâng
taét ngay maø taét daàn sau 1 chu kyø
5
1. Dao động điện từ
T
Sau khi q = qmax (k (1)) trong
t=
2
maïch xuaát hieän doøng cöù ngöôïc
chieàu vôùi doøng ñieän laøm doøng
ñieän trong maïch giaûm töø Imax → 0
→ naêng löôïng töø tröôøng bieán = 3T
t
thaønh naêng löôïng ñieän tröôøng. π
Nöûa chu kyø tieáp tuïc laïi phoùng
ñieän vaø xeùt
(q = 0, I = Imax)
Naêng löôïng ñieän tröôøng → naêng
6
1. Dao động điện từ
•Khi t = T, q = qmax , L = 0
•Nhö vaäy q, I trong maïch bieán
ñoåi tuaàn hoaøn theo thôøi gian
q = qmax sin(ω0t + ϕ )
I = I max sin(ω0t + ϕ )
7
1. Dao động điện từ
•Tröôøng hôïp lyù töôûng (daây daãn trong
maïch khoâng coù ñieän trôû ñieän tröôøng vaø
töø tröôøng khoâng bò kích thích: naêng löôïng
trong khung dao ñoäng khoâng ñoåi) luùc ñoù ta
coù dao ñoäng ñieän töø ñieàu hoøa
•Treân thöïc teá dao ñoäng töï do cuûa khung
dao ñoäng laø dao ñoäng taét daàn (vì daây daãn
coù ñieän trôû R, naêng löôïng bò khueách taùn).
•Ñeå coù dao ñoäng duy trì ta phaûi boå sung
naêng löôïng cho khung dao ñoäng → khung seõ dao
ñoäng daïng dao ñoäng cöôõng böùc. 8
•Neáu taàn soá cöôõng böùc f = taàn soá
1. Dao động điện từ
q
•Giaû söû hieäu ñieän theá 2 ñaàu
U=
d £ dθ c
tuï: = sññ caûm öùng.
tuï: −L =
dt dt
ε tc=cö
q d£ 1 dq d 2I
Theo ñònh luaät Kirchoff II: U = ε cö
+L =0 +L 2 =0
c dt c dt dt
1
I+ I =0
CL
9
1. Dao động điện từ
1
•Ñ aët 1
ω =
2
0
ωh =
0 ay
LC LC
•g oï aø
i l taàn soá où c eân g û a
g ri cu
kh u n g ω 2 I ñ oän g
⇒ I + ao = 0
d
0
I = I max sin(ω0t + ϕ )
•H ay
•(n g h iT0 = 2 = 2na h öôn g n h ))
eäm n û LC
cu p trì (+
ω0
Chu kyø
10
2. Sóng điện từ
•N eáu u n g ao oän g ôû th ì
kh d ñ m ra
ñieän tröôøn g oaëc
h töø tröôøn g an
l ra
tron g oân g i n g u an h o
kh g an xu q taï
th aøn h soù n g i
ñ eän töø.
•Th eo l aän i
2 u ñ eåm û a aécxoen :
cu M
Ñi eän tröôøn g / l
b t aøm n h
si ra
töø tröôøn g /
b t
Töø tröôøn g / l
b t aøm n h
si ra
ñi eän tröôøn g /
b t
•C öù h ö eá
n th soù n g an yeàn . 11
l tru
2. Sóng điện từ
•Ñaëc ñieåm (tính chaát)
Soùng ñieän töø coù theå lan
truyeàn trong chaân khoâng maø
khoâng caàn moâi tröôøng ñaøn hoài
trong luùc caùc soùng cô hoïc P
r
lan truyeàn trong chaân khoâng
£uu r uu r
r r
ñöôïc. H (£ ⊥ H ) £
uu
r
Veùctô cöôøng ñoä ñieän tröôøng
H
luoân luoân vuoâng goùc vôùi 12
2. Sóng điện từ
Trong soùng ñieän töø neáu coù 1
taàn soá duy nhaát thì goïi laø
soùng ñieän töø ñôn saéc.
• 1 ε 0: h aèn g
soá i
ñ eän
v=
• εε 0 µµ0 ε h aèn g
: soá i
ñ eän
m oâi
• µ 0: aèn g
h soá töø
• µ oä
:ñ töø . . cu û a
..
13
m oâi tröôøn g
2. Sóng điện từ
•Vôùi moâi tröôøng chaân khoâng
1
c=v= = 3.10 m / s
8
ε 0 µ0
= 300.000 km/s
•(vaän toác aùnh saùng trong
chaân khoâng)
• ⇒ AÙnh saùng laø soùng ñieän
töø. 14
2. Sóng điện từ
•Vaän toác truyeàn soùng trong moâi
tröôøng coù chieát suaát n (n>1)
c c
v= = 1)
ε0µ n
•V ì aù n h
saù n g aø
l soù n g i ñ eän töø →
I S i
A ~ b eân oä ao oän g t
ñ d ñ d
• I = 2 aø i
kA (A l b eân oä r a ñ cu û soù n g )
g aù ta n th ñ £ c n
•C aû m i c n h ì aáy öôï ch í h
d o aây
g ra.
•Th eo aécxoen
M soù n g n h
aù saù n g aø
l
15
1 h aàn û a an g
p cu th soù n g i
ñ eän töø
2. Sóng điện từ
Thang soùng ñieän töø:
•K H öù n g i h
ch m n raèn g : S où n g i n
ñ eï
λ kh
töø eo aù c h au aø où eå
th n m n th
hi eän aû n aát aù c.
b ch kh Töø soù n g voâ
tu yeán iñ eän eán n h
ñ aù saù n g oàn g
h
n g oaï , aù n h
i saù n g h ì aáy, ti töû
n n th a
n g oaï , ti rog h en a ), ti γ eàu
i a (ti X a ñ coù
b aû n aát
ch soù n g i
ñ eän töø u ù n g æ
ch ch
ôû γ
kh aù c
16
2. Sóng điện từ
102
Soùng VTÑ 100
10 -2
Soùng hoàng ngoaïi
10-4
Quang phoå thaáy ñöôïc
Quang phoå thaáy ñöôïc
Soùng töû ngoaïi
10-6
Tia Rônghen 10-8
10-10
Tia Gamma 10-12
17
Trình bày
Phùng Thị Sinh
Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí
Minh
Email: ptsinh.yds.edu.vn
18