BÀI GIẢNG " CHƯƠNG 6 TẠO CÁC ĐƯỜNG VÀ MẶT PHỨC TẠP TRONG KHÔNG GIAN VÀ MẶT"
Trong chương này trình bày các lệnh chủ yế tạo các đường cong từ đơn giản đến phức tạp chúng ứng dụng để tạo đường dẫn cho lệnh Sweep tạo các chi tiết phức tạp như lò xo, bề mặt ren của bu nông, các mặt soắn vít, bề mặt cánh tua bin và các bề mặt phức tạp khác.... Kích hoạt lẹnh Helix sau đó có thể đặt các thuộc tính như kiểu đường, chiều của đường xoắn vít...
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
Ch−¬ng 6
T¹o c¸c ®−êng vµ mÆt phøc t¹p trong
kh«ng gian vµ mÆt
Trong ch−¬ng nµy tr×nh bµy c¸c lªnh chñ yÕu t¹o c¸c ®−êng cong tõ ®¬n
gi¶n ®Õn phøc t¹p chóng øng dông ®Ó t¹o ®−êng dÉn cho lÖnh Sweep t¹o c¸c chi
tiÕt phøc t¹p nh− lß so, bÒ mÆt ren cña bu n«ng, c¸c mÆt so¾n vÝt, bÒ mÆt c¸nh tua
bin vµ c¸c bÒ mÆt phøc t¹p kh¸c.
6.1.T¹o ®−êng cong xo¾n vÝt
LÖnh : Helix
LÖnh nµy t¹o c¸c ®−êng cong d¹ng xo¾n èc.
Cã c¸c kiÓu ®−êng sau:
• §−êng cong xo¾n theo mét mÆt trô.
• §−êng cong xo¾n theo mét mÆt c«n.
C¸ch thùc hiÖn:
B−íc 1 : t¹o ®−êng c¬ së lµ ®−êng trßn.
B−íc 2 : KÝch ho¹t lÖnh Helix sau ®ã cã thÓ ®Æt c¸c thuéc tÝnh nh− kiÓu ®−êng,
chiÒu cña ®−êng xo¾n vÝt ng−îc chiÒu kim ®ång hå hay cïng chiÒu kim ®ång hå,
h−íng tõ mÆt tr−íc so víi mÆt ph¸c th¶o hay ng−îc l¹i, gãc xín vÝt, b−íc xo¾n vÝt.
B−íc 3 : KÝch Ok ®Ó kÕt thóc qu¸ tr×nh t¹o ®−êng.
VÝ dô: t¹o mét ®−êng cong xo¾n vÝt nh− h×nh 6.1 d−íi ®©y.
H×nh 6.1. §−êng cong xo¾n vÝt H×nh 6.2.Trôc vÝt øng dông ®−¬ng cong
NguyÔn Hång Th¸i xo¾n vÝt lµm ®−êng dÉn 60
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
B−íc 1: T¹o ®−êng c¬ së
Më mét Sketch vÏ mét ®−êng trßn c¬ së cã b¸n kÝnh R=30mm.
B−íc 2: T¹o ®−êng xo¾n vÝt
KÝch ho¹t lÖnh Helix menu Helix curve hiÖn lªn trªn menu nµy ta ®Æt c¸c thuéc
tÝnh cña ®−êng xo¾n vÝt.
• Height: kho¶ng c¸ch däc trôc tõ ®iÓm b¾t ®Çu ®Õn ®iÓm kÕt thóc lµ 150mm.
• Pitch : b−íc cña ®−êng xo¾n vÝt.
Starting angel : gãc b¾t ®Çu (chó ý th−êng ®Æt b»ng 0 ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc t¹o c¸c
biªn d¹ng ph¸c th¶o) ®Æt b»ng 0.
• Chän kiÓu ®−êng: Height and Pitch
Sau khi ®Æt c¸c thuéc tÝnh vµ chän chÕ ®é Standard Views lµ Isomatric ta cã h×nh
6.3 d−íi ®©y.
B−íc 3: KÝch Ok ®Ó kÕt thóc qu¸ tr×nh ®−îc h×nh 6.1.
H×nh 6.4
H×nh 6.3
Trªn menu Helix Curve:
• Reverse Direction: cho phÐp ®æi h−íng cña ®−êng cong (h−íng vÒ bªn ph¶i hay
tr¸i cña mÆt ph¸c th¶o).
• Clockwise: cho chiÒu cña ®−êng xo¾n vÝt theo chiÒu kim ®ång hå (t¹o ren ph¶i).
• Counter Clockwise: cho chiÒu cña ®−êng xo¾n vÝt theo chiÒu ng−îc chiÒu kim
®ång hå (t¹o ren tr¸i).
NguyÔn Hång Th¸i 61
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
VÝ dô: t¹o ®−êng xo¾n èc nh− h×nh 6.4 d−íi ®©y.
H×nh 6.5 H×nh 6.6. Lß so t¹o tõ ®−êng dÉn
lµ ®−êng xo¾n èc
§Ó vÏ ®−îc ®−êng xo¾n èc nh− trªn c¸c b−íc t−¬ng tù nh− ®èi víi ®−êng
xo¾n vÝt ë trªn chØ kh¸c sau b−íc chän kiÓu ®−êng th× thªm vµo b−íc
• Chän gãc: kÝch ho¹t vµo Taper Helix vµ ®Æt gãc Angel lµ 300 c¸c b−íc cßn l¹i
t−¬ng tù.
VÝ dô: t¹o ®−êng xo¾n èc l«garit
B−íc 1: T¹o ®−êng c¬ së
Më mét Sketch vÏ mét ®−êng trßn c¬ së cã b¸n kÝnh R=5mm.
B−íc 2: T¹o ®−êng xo¾n vÝt
KÝch ho¹t lÖnh Helix menu Helix curve hiÖn lªn trªn menu nµy ta ®Æt c¸c thuéc
tÝnh cña ®−êng xo¾n vÝt.
• Height: chän lµ 0.
• Pitch : b−íc cña ®−êng xo¾n vÝt lµ 20mm.
• Revolution: chän lµ 5 (sè vßng xo¾n).
Starting angel : gãc b¾t ®Çu (chó ý th−êng ®Æt b»ng 0 ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc t¹o c¸c
biªn d¹ng ph¸c th¶o) ®Æt b»ng 0.
• Chän kiÓu ®−êng: Spiran
• Sau khi ®Æt c¸c thuéc tÝnh vµ chän chÕ ®é Standard Views lµ Isomatric ta cã
h×nh 6.3 d−íi ®©y.
B−íc 3: KÝch Ok ®Ó kÕt thóc qu¸ tr×nh ®−îc h×nh 6.7 d−íi ®©y.
NguyÔn Hång Th¸i 62
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
H×nh 6.7. §−êng xo¾n èc H×nh 6.8. Lß so con l¾c
l«garit l«garit vÏ tõ ®−êng xo¾n èc
l«garit
H×nh 6.9. óng dông thiÕt kÕ d©y cãt ®ång hå
6.2. T¹o ®−êng cong b¸m theo mét biªn d¹ng
LÖnh : Composite Curve
LÖnh nµy cho phÐp t¹o c¸c ®−êng cong theo c¸c biªn d¹ng phøc t¹p.
C¸nh thùc hiÖn:
B−íc 1: t¹o khèi 3D
B−íc 2: kÝch ho¹t lÖnh Composite Curve menu Composite Curve hiÖn lªn kÝch
chuét vµo c¸c c¹nh (®iÒu kiÖn c¸c c¹nh ph¶i liÒn nhau) sau ®ã kÝch Ok ®Ó ®−îc
mét ®−êng cong liÒn.
NguyÔn Hång Th¸i 63
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
VÝ dô: t¹o ®−êng cong liÒn nh− ë h×nh 6.9 d−íi ®©y.
H×nh 6.10. ViÒn ®−îc t¹o tõ ®−êng
H×nh 6.9
cong cã mÇu xanh ë h×nh 6.9
B−íc 1: T¹o khèi 3D nh− h×nh 6.9
B−íc 2: KÝch ho¹t lÖnh Composite Curve sau ®ã kÝch chuét vµo c¸c c¹nh nh− h×nh
6.11 d−íi ®©y. KÝch Ok ®Ó kÕt thóc .
H×nh 6.11
6.3. T¹o ®−êng cong tù do qua c¸c ®iÓm
LÖnh : Curve Throunh Free Point
LÖnh nµy ®−îc dïng ®Ó t¹o c¸c ®−êng cong tù do ®i qua c¸c ®iÓm ( c¸c ®iÓm nµy
®−îc ®−a vµo tõ bµn phÝm)
C¸ch thùc hiÖn lÖnh:
NguyÔn Hång Th¸i 64
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
kÝch ho¹t lÖnh menu curve file hiÖn ra sau ®ã ®−a c¸c täa ®é vµo hoÆc cã thÓ load
phai täa ®é cã s½n.
VÝ dô: hinh 6.12.
H×nh 6.12
6.4. T¹o ®−êng cong 3D
LÖnh : 3D Curve
LÖnh nµy cho phÐp t¹o ra c¸c ®−êng cong ®i qua c¸c ®iÓm b¾t chuét (c¸c ®iÓm nµy
lµgiao cña c¸c c¹nh trong khèi 3D).
C¸ch thùc hiÖn: KÝch ho¹t lªnh sau ®ã kÝch ho¹t chuét vµo c¸c ®iÓm giao cña c¸c
c¹nh.
VÝ dô: h×nh 6.13 d−íi ®©y
H×nh 6.13
NguyÔn Hång Th¸i 65
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
6.5.LÖnh Split line
T¹o mét ®−êng cong theo mét ®−êng dÉn quanh mét khèi 3D.
C¸ch thùc hiÖn:
B−íc 1: T¹o ®−êng dÉn
Trªn khèi 3D kÝch chuét vµo mÆt ®Þnh lÊy lµm mÆt ph¸c th¶o trªn ®ã më mét
Sketch vÏ mét ®−êng dÉn (lµ ®−êng th¼ng hay cong).
B−íc 2: KÝch ho¹t lÖnh Split line giao diÖn lÖnh hiÖn ra trªn menu lÖnh cho phÐp ta
®Æt c¸c thuéc tÝnh sau:
• Sketch to project : cho phÐp chän ®−êng dÉn.
• Face to split : chän c¸c mÆt ph¼ng chøa ®−êng Split line dù ®Þnh sÏ t¹o.
VÝ dô: muèn t¹o mét ®−êng Split line cã d¹ng nh− h×nh 6.14 d−íi ®©y ta lµm nh−
sau.
B−íc 1: t¹o khèi trô.
B−íc 2: T¹o ®−êng dÉn
Trªn khèi 3D kÝch chuét vµo bªn khèi trô lÊy lµm mÆt ph¸c th¶o trªn ®ã më mét
Sketch vÏ mét ®−êng dÉn lµ ®−êng cong.
B−íc 3: KÝch ho¹t lÖnh Split line giao diÖn lÖnh hiÖn ra trªn menu lÖnh cho phÐp ta
®Æt c¸c thuéc tÝnh sau:
• Sketch to project : chän ®−êng dÉn võa t¹o.
• Face to split : chän c¸c mÆt ph¼ng xung quanh cña trô ta cã h×nh 6.15.
B−íc 4: kÝch Ok ®Ó kÕt thóc.
NguyÔn Hång Th¸i 66
H×nh 6.14. §−¬ng Split line
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
6.6. LÖnh Offset surface
LÖnh nµy cã t¸c dông t¹o c¸c mÆt offset cña c¸c mÆt cña chi tiÕt.
♦ C¸ch thùc hiÖn:
KÝch ho¹t lÖnh Offset surface khi ®ã menu lÖnh hiÖn ra, ta ®Æt kho¶ng c¸ch cho
mÆt offset sau ®ã kÝch ho¹t vµo bÒ mÆt ®èi t−îng cÇn offset.
VÝ dô: offset bÒ mÆt cña mét khèi trô trßn víi kho¶ng c¸ch 20mm.
Tr−íc khi offset Sau khi offet
Menu thùc hiÖn lÖnh
H×nh 6.16
6.7. LÖnh Radiate surface
LÖnh nµy cho phÐp t¹o ra bÒ mÆt lµm viÖc tõ ®−êng cong hay c¸c ®o¹n th¼ng.
VÝ dô: muèn t¹o mét h×nh nh− h×nh 6.17 d−íi ®©y ta lµm nh− sau
B−íc 1: T¹o khèi trô vµ ®−êng cong Split line nh− lÖnh Split line ë trªn.
NguyÔn Hång Th¸i 67
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
H×nh 6.17
B−íc 2: kÝch ho¹t lªnh Radiate surface giao diÖn lÖnh hiÖn lªn cho phÐp ta ®Æt c¸c
thuéc tÝnh sau:
• Rerferance Plan: chän mÆt ph¼ng h−íng.
• Radiate Distance: cho phÐp ®Æt kho¶ng c¸ch.
• Edges to Radiate: cho phÐp ta chän c¸c c¹nh viÒn lµ c¸c ®−êng Split line cã
nghÜa muèn t¹o ®−îc ®−êng nµy cÇn thùc tõ lªnh Split line.Thao t¸c lÖnh ®−îc
minh häa b»ng h×nh 6.18 d−íi ®©y.
• B−íc 3:KÝch Ok ®Ó kÕt thóc lÖnh.
H×nh 6.18
6.8.LÖnh Extruded surface
LÖnh nµy cã chøc n¨ng t¹o bÒ mÆt trong kh«ng gian tõ ®−êng c¬ së ban ®Çu (®−êng
c¬ së cã thÓ lµ ®−êng trßn, cong, th¼ng, v.v..)
NguyÔn Hång Th¸i 68
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
C¸ch thùc hiÖn:Më mét Sketch ®Ó vÏ ®−êng c¬ së sau ®ã kÝch ho¹t lÖnh Extruded
surface giao diÖn lÖnh hiÖn lªn cho phÐp ta ®Æt chiÒu cao. Nãi chung c¸c thao t¸c
cña lÖnh nµy t−¬ng tù lÖnh Extruded Boss/Base do ®ã ë ®©y kh«ng nãi kü.
VÝ dô:
Thao t¸c thùc hiÖn kÕt qu¶ thùc hiÖn
H×nh 6.19. Minh ho¹ thao t¸c lÖnh
6.9.LÖnh Revolved surface
LÖnh nµy cho phÐp t¹o bÒ mÆt tõ mét ®−êng c¬ së quay quanh mét trôc cè ®Þnh.
C¸ch thùc hiÖn: c¸c thao t¸c thùc hiÖn lÖnh nµy t−¬ng tù víi lªnh Revolved
Boss/Base.
VÝ dô: T¹o bÒ mÆt cña mét lä hoa
H×nh minh ho¹ thao t¸c kÕt qña thùc hiÖn
H×nh 6.20
NguyÔn Hång Th¸i 69
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
6.10. LÖnh Swept Surface
LÖnh nµy dïng ®Ó t¹o c¸c bÒ mÆt b»ng c¸ch dÉn mét biªn d¹ng c¬ së theo mét
®−êng cong bÊt kú. §iÒu kiÖn ®−êng c¬ së ph¶i lµ c¸c ®−êng kÝn vµ ®−êng dÉn ph¶i
n»m trªn mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng chøa ®−êng c¬ së.
C¸ch thùc hiÖn gièng nh− lÖnh Sweep.
VÝ dô: Tao mét èng nh− ë h×nh 6.21
èng tr−íc khi c¾t èng sau khi c¾t
H×nh 6.21
B−íc1: Më mét Sketch t¹o ®−êng dÉn, sau ®ã trªn mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi ®−êng
dÉn më mét Sketch vÏ ®−êng c¬ së h×nh 6.22.
B−¬c 2: KÝch ho¹t lªnh Swept Surface giao diÖn lÖnh hiÖn ra trªn ®ã chän:
• Profile and Path:
+ Profile : kÝch chuét chän ®−êng c¬ së.
+ Path: kÝch chuét chän ®−êng dÉn.
H×nh 6.22
NguyÔn Hång Th¸i 70
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
B−íc 3: KÝch Ok ®Ó kÕt thóc lÖnh.
6.11. LÖnh Lofted Surface
LÖnh nµy cho phÐp t¹o bÒ mÆt tõ c¸c biªn d¹ng n»m trªn c¸c mÆt ph¸c th¶o kh¸c
nhau.
C¸ch thùc hiÖn lÖnh:
B−íc 1: T¹o c¸c mÆt ph¸c th¶o kh¸c nhau.
B−íc 2: Trªn mçi mÆt ph¸c th¶o vÏ c¸c ®−êng c¬ së kh¸c nhau.
B−íc 3: KÝch ho¹t lªnh Lofted Surface khi giao diÖn lÖnh hiÖn ra kÝch chét vµo c¸c
biªn d¹ng ®Ó t¹o ®−êng dÉn.
B−íc 4 : KÝch ho¹t Ok ®Ó kÕt thóc.
VÝ dô : t¹o bÒ mÆt nh− h×nh 6.23 d−íi ®©y.
H×nh 6.23 H×nh 6.24
NguyÔn Hång Th¸i 71
H×nh 6.25
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
B−íc 1: T¹o c¸c mÆt ph¸c th¶o nh− ë h×nh 6.24.
B−íc 2: Trªn mçi mÆt ph¸c th¶o vÏ c¸c ®−êng c¬ së kh¸c nhau.
B−íc 3: KÝch ho¹t lªnh Lofted Surface khi giao diÖn lÖnh hiÖn ra kÝch chét vµo c¸c
biªn d¹ng ®Ó t¹o ®−êng dÉn h×nh 6.25.
B−íc 4 : KÝch ho¹t Ok ®Ó kÕt thóc ta cã bÒ mÆt ë h×nh 6.23.
6.12.LÖnh Extended Surface
LÖnh nµy cho phÐp kÐo dµi c¸c bÒ mÆt theo mét kho¶ng x¸c ®Þnh cho tr−íc.
C¸ch thùc hiÖn:
KÝch ho¹t lªnh Extended Surface giao diÖn lÖnh hiÖn ra trªn dao diÖn ta cã thÓ
chon c¹nh ®Ó kÐo dµi hoÆc mÆt ®Ých cÇn kÐo dµi ®Õn ®ã. NÕu chän c¹nh th× phai
®−a kho¶ng c¸ch cÇn kÐo bao nhiªu.
VÝ dô: h×nh 6.26 d−íi ®©y sÏ minh häa.
H×nh 6.26
6.13. LÖnh Trimmed Surface
LÖnh nµy cã t¸c dông c¾t c¸c bÒ mÆt theo mét mÆt c¾t.
C¸ch thùc hiÖn:
B−íc 1: T¹o mét bÒ mÆt c¾t b»ng lÖnh Plane.
NguyÔn Hång Th¸i 72
Bµi gi¶ng thiÕt kÕ kü thuËt
B−íc 2: KÝch ho¹t lÖnh Trimmed Surface giao diÖn lÖnh hiÖn ra chän mÆt ph¼ng
c¾t, sau ®ã kÝch chuét vµo phÇn cÇn gi÷ l¹i.
VÝ dô ë h×nh 6.27 sÏ minh häa .
H×nh 6.27
H×nh 6.28 kÕt qu¶ thùc hiÖn
NguyÔn Hång Th¸i 73