Bài 31 Virut gây bệnh và ứng dụng của virut
Hiện có khoảng 3000 loại virut, kí sinh ở hầu hết vi sinh vật nhân sơ ( vi khuẩn) hoặc vi sinh vật nhân thực ( nấm men, nấm sợi)
M«n Sinh häc 10
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
KiÓm tra bμi cò
1. M« t¶ 5 chu tr×nh nh©n lªn cña virut ?
2. HIV /A IDS cã thÓ l©y qua nh÷ng con ®−êng nμo ?
ThÕ nμo lμ bÖnh c¬ héi ?
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
* H·y nªu c¸c lo¹i virut kÝ sinh ë vi sinh vËt,
thùc vËt vμ c«n trïng ?
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
1. V irut kÝ sinh ë vi sinh vËt (phag¬):
- HiÖn cã kho¶ng 3000 lo¹i virut, kÝ sinh ë hÇu hÕt vi sinh
vËt nh©n s¬ (vi khuÈn, x¹ khuÈn) hoÆc vi sinh vËt nh©n thùc
(nÊm men, nÊm sîi).
- Chóng x©m nhËp trùc tiÕp, nh©n lªn theo 5 giai ®o¹n
(nh− ®· nghiªn cøu ë bμi 30).
- T¸c h¹i: tÕ bμo sinh tan, tÕ bμo tiÒm tan g©y thiÖt h¹i cho
ngμnh c«ng nghiÖp vi sinh vËt, nh− s¶n xuÊt m× chÝnh, thuèc
kh¸ng sinh, thuèc trõ s©u sinh häc...
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
1. V irut kÝ sinh ë vi sinh vËt (phag¬):
2. V irut kÝ sinh ë thùc vËt:
- HiÖn cã kho¶ng 1000 lo¹i virut g©y bÖnh cho thùc vËt.
- Tù virut kh«ng cã kh¶ n¨ng x©m nhËp vμo tÕ bμo thùc
vËt, m μ g ©y nhiÔm nhê c«n trïng, truyÒn qua phÊn hoa, qua
h¹t, qua c¸c vÕt x©y x¸t ë th©n c©y. Lan sang tÕ bμo kh¸c qua
cÇu sinh chÊt nèi gi÷a c¸c tÕ bμo.
- Chóng g©y t¸c h¹i cho c©y trång nh− lμm l¸ c©y ®èm
vμng, ®èm n©u, säc hay v»n; l¸ xo¨n hay hÐo, vμng råi dông;
th©n lïn hay cßi cäc...
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
1. V irut kÝ sinh ë vi sinh vËt (phag¬):
2. V irut kÝ sinh ë thùc vËt:
3. V irut kÝ sinh ë c«n trïng:
- Khi ®ã c«n trïng lμ vËt chñ, chóng x©m nhËp qua ®−êng
tiªu hãa, vμo ®−êng ruét gi÷a hoÆc theo dÞch b¹ch huyÕt lan
ra kh¾p c¬ thÓ.
- Chóng g©y t¸c h¹i cho c«n trïng, hoÆc dïng c«n trïng
lμm æ chøa råi th«ng qua c«n trïng g©y bÖnh cho ®éng vËt vμ
ng −êi.
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
1. V irut kÝ sinh ë vi sinh vËt (phag¬):
2. V irut kÝ sinh ë thùc vËt:
3. V irut kÝ sinh ë c«n trïng:
* L −u ý: ®Ó h¹n chÕ t¸c h¹i cña virut g©y bÖnh, cÇn tuyÓn
chän nh÷ng chñng vi sinh vËt, nh÷ng gièng vËt nu«i, c©y
trång s¹ch bÖnh, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh, tiªu diÖt
vËt trung gian truyÒn bÖnh...
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
II. øng dông cña virut trong thùc tiÔn.
1. Trong s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm sinh häc.
- Sö dông s¶n xuÊt d−îc phÈm
intefªron lμ pr«tªin ®Æc biÖt chØ do tÕ
bμo ng−êi vμ ®éng vËt tiÕt ra cã t¸c
dông chèng virut, chèng tÕ bμo ung th−
vμ t¨ng c−êng kh¶ n¨ng miÔn dÞch.
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
II. øng dông cña virut trong thùc tiÔn.
1. Trong s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm sinh häc.
- Tr−íc ®©y intefªron ®−îc s¶n xuÊt
b»ng c¸ch chiÕt xuÊt tõ tÕ bμo b¹ch cÇu
trong huyÕt t−¬ng cña ng −êi, nªn l−îng
thu ®−îc rÊt thÊp cã gi¸ thμnh cao.
- Ng μy nay b»ng kü thuËt di truyÒn cã
thÓ s¶n xuÊt intefªron víi sè l−îng lín
trong thêi gian ng¾n nªn gi¸ thμnh h¹.
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
II. øng dông cña virut trong thùc tiÔn.
1. Trong s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm sinh häc.
2. Trong n«ng nghiÖp: thuèc trõ s©u tõ virut.
- V iÖc l¹m dông thuèc trõ s©u hãa häc ®· lμm ¶nh h−ëng
x Êu ®Õn søc kháe con ng−êi vμ m «i tr−êng sèng. Do ®ã biÖn
ph¸p phßng trõ sinh häc ng μy cμng ®−îc x· héi quan t©m.
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
I. C¸c virut kÝ sinh ë vi sinh vËt, thùc vËt vμ c«n trïng.
II. øng dông cña virut trong thùc tiÔn.
1. Trong s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm sinh häc.
2. Trong n«ng nghiÖp: thuèc trõ s©u tõ virut.
- V irut ®a diÖn thuéc nhãm virut Baculo ®· ®−îc lùa chän
®Ó s¶n xuÊt thuèc trõ s©u. ChÕ phÈm nμy cã −u viÖt sau:
+ Cã tÝnh ®Æc hiÖu cao, chØ g©y h¹i cho mét sè s©u nhÊt
®Þnh; kh«ng g©y ®éc cho ng −êi, ®éng vËt vμ c«n trïng cã Ých.
+ V irut ®−îc b¶o vÖ trong thÓ bäc nªn tr¸nh ®−îc c¸c
y Õu tè m«i tr−êng bÊt lîi, do ®ã cã thÓ tån t¹i rÊt l©u (thËm trÝ
10 n¨m) ngoμi c¬ thÓ c«n trïng.
+ DÔ s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ diÖt s©u cao, gi¸ thμnh h¹.
Bμi 31: Virut g©y bÖnh
øng dông cña virut trong thùc tiÔn
Tãm l¹i toμn bμi:
V irut g©y bÖnh cho vi sinh vËt, c«n trïng vμ thùc vËt lμ
nguyªn nh©n g©y tæn thÊt nÆng nÒ cho ng μnh c«ng nghiÖp vi
sinh vËt vμ ngμnh n«ng nghiÖp.
- Lμm c©u hái vμ bμi tËp
- §äc phÇn: Em cã biÕt ?
Trang 124 - SGK Sinh häc 10.
